سۋرەتتەر سويلەيدى
kerey.kz
kerey.kz
Related Articles
-
ماسكەۋ بيرجاسى سانكتسياعا ءىلىندى. تەڭگە مەن قازاقستان بيرجاسىنا قالاي اسەر ەتەدى؟
حاديشا اقاەۆا قازاقستاندىق قور بيرجاسى يەلەرىنىڭ ءبىرى – ماسكەۋ بيرجاسى رەسەيدىڭ اسكەري اگرەسسياسى سالدارىنان اقش سانكتسياسىنا ىلىكتى. بۇل قازاقستانداعى قور جانە ۆاليۋتا نارىعى مەن تەڭگە باعامىنا قالاي اسەر ەتەدى؟ اقش وسى ايدا رەسەيدەگى ءىرى بيرجا حولدينگىنە سانكتسيا سالدى. امەريكانىڭ قارجى مينيسترلىگى ماسكەۋ بيرجا ارقىلى اسكەري ماقساتقا كاپيتال تارتقان، رەسەي ازاماتتارى مەن “دوس مەملەكەتتەر” “روستەح”، “ۆەرتولەتى روسسي” سياقتى قورعانىس كاسىپورىندارىنىڭ قۇندى قاعازدارىن ساتىپ الىپ، ينۆەستيتسيا قۇيعان دەپ ەسەپتەيدى. رەسەيگە قارسى سانكتسيالار قازاقستانعا دا اسەر ەتەدى. ويتكەنى استانا رەسەي ەكونوميكاسى باسىمدىققا يە ەۋرازيا ەكونوميكا وداعىنا مۇشە. ماسكەۋ – استانانىڭ نەگىزگى ساۋدا سەرىكتەستەرىنىڭ ءبىرى. رۋبل يۋانعا تاۋەلدى. تەڭگەنىڭ جايى نە بولادى؟ ماسكەۋ بيرجاسى سانكتسياعا ىلىنگەننەن كەيىن دوللار جانە ەۋرومەن ساۋدا جاساۋدى توقتاتتى. قازىر
-
گەرب اۋىستىرۋ ماسەلەسى نەمەسە «تەرىستەۋ سيندرومى» قالاي پايدا بولدى؟!
ەلىمىزدىڭ گەربىن اۋىستىرۋ تۋرالى پرەزيدەنتتىڭ ۇسىنىسى (و باستا ۇسىنىس سۋرەتشى-ديزاينەر مامانداردان شىققان سياقتى) تۇتاس قوعامدا بولماعانمەن، الەۋمەتتىك جەلىلەردە اجەپتاۋىر قارسىلىق تۋدىردى. بىراق، بايىپتاپ قاراساق، بۇل قارسىلىقتىڭ قازىرگى گەربتىڭ قازاق ءۇشىن ەرەكشە قاستەرلى نەمەسە ەستەتيكالىق تۇرعىدان ءمىنسىز بولۋىنا ەش قاتىسى جوقتىعىن اڭعاراسىز. سوڭعى ۋاقىتتارى، اۋىر ىندەتپەن قاتار كەلگەن قاڭتار تراگەدياسىنان باستاپ، حالىق ايتارلىقتاي كۇيزەلىسكە ۇشىرادى. قازاقستاننىڭ ەركىنەن تىس، سوعىسقا، باسقا دا سەبەپتەرگە بايلانىستى بولىپ جاتقان ەكونوميكالىق قيىندىق سالدارىنان حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى تومەندەدى. وسىنىڭ ءبارى قازىر قوعامدا بايقالىپ قالعان «تەرىستەۋ سيندرومىنا» تۇرتكى بولدى. «تەرىستەۋ سيندرومى» – دۇرىستى دا بۇرىسقا شىعاراتىن، قانداي باستاماعا بولسىن قارسى رەاكتسيا شاقىراتىن قۇبىلىس. الەۋمەتتىك پسيحولوگيانى زەرتتەۋشىلەردىڭ پايىمداۋىنشا، وسى قۇبىلىستى بارىنشا كۇشەيتىپ تۇرعان فاكتور – الەۋمەتتىك جەلىلەر. ياعني، الداعى ۋاقىتتا
-
الماتىدا ءزىلزالا بولسا، ەڭ الدىمەن قانداي ۇيلەر قيراۋى مۇمكىن؟ ساۋلەتشى ايدار ەرعاليمەن سۇحبات
پيوتر تروتسەنكو الماتىنىڭ جوعارعى جاعىنداعى كوپقاباتتى عيماراتتار. 18 شىلدە، 2022 جىل قازاقستاندىق ساۋلەتشى ايدار ەرعالي ەگەر كۇشتى جەر سىلكىنىسى بولسا، سەيسميكالىق قاۋىپتى ايماقتا ورنالاسقان الماتى قالاسى قانداي قيىندىقپەن بەتپە-بەت كەلەتىنىن، سوۆەت كەزىندە سالىنعان ۇيلەر قازىرگى زامانعى كوپقاباتتى عيماراتتارمەن سالىستىرعاندا جەر سىلكىنىسىنە توتەپ بەرۋگە نەلىكتەن ءالسىز ەكەنىن ايتتى. 23 قاڭتار كۇنى الماتىدا جەر ادەتتەگىدەن قاتتىراق سىلكىنىپ، ەلدى دۇرلىكتىردى. بۇل وقيعا كەڭ اۋقىمداعى تابيعي اپاتقا قالا بيلىگى مەن تۇرعىندار قانشالىقتى دايىن دەگەن اڭگىمەنى قايتا قوزدىردى. جۇرت اسىرەسە توتەنشە جاعدايلار جونىندەگى دەپارتامەنتتىڭ ەرتە حابارلاۋ جۇيەسى دۇرىس جۇمىس ىستەمەگەنىن، سمس-حابارلامالار دەر كەزىندە تۇسپەگەنىن دە سىنعا الدى. جەر ءبىرىنشى رەت سىلكىنگەن ساتتە الماتى تۇرعىندارى جاپا-تارماعاي ۇيدەن سىرتقا قاراي جۇگىردى، كەيبىرى ءتىپتى سىرت كيىمىن دە كيمەگەن
-
شاعىن ساراپتاما:شىڭجاڭ ولكەلىك ۇكىمەتى، شەتەلگە وقۋشى جىبەرۋ جۇمىسى
شاعىن ساراپتاما 1934-35 جىلى جاڭا شىڭجاڭ ولكەلىك ۇكىمەتى قۇرىلعان سوڭ شەتەلدەن وقۋ، شەتەلگە وقۋشى جىبەرۋ جۇمىسى كەشەندى جۇزەگە استى. سونىڭ نەگىزىندە ولكەلىك ۇكىمەت سوۆەت وداعىنان وقيتىن جاس تالاپكەرلەرگە كونكۋرس جاريالاپ ارنايى ۇكىمەتتىڭ وقۋ ستيپەندياسىن ءبولدى، ناتيجەسىندە 1935-39 جىلدارى ۇزىن سانى 300-گە تارتا ستۋدەنت سوۆەت وداعىندا ءبىلىم الدى. 1935 جىلدارى شىعىس تۇركىستاندىق ستۋدەنتتەردىڭ ەڭ كوپ وقۋعا تۇسكەن ءبىلىم ورداسى- تاشكەندەگى ساگۋ ەدى، اتاپ ايتقاندا ورتالىق ازيا مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى. تاشكەننەن وقىعان شىڭجاڭدىق ستۋدەنتتەر شىعىس تۇركىستاننىڭ بارلىق ايماقتارىندا ءتۇرلى قىزمەتتە جۇمىس ىستەدى، ولاردى كەيىن “تاشكەنتشىلدەر” دەپ تە اتادى. 1939 جىلدان كەيىن ماسكەۋ مەن شىڭجاڭ ولكەلىك ۇكىمەتتىڭ اراسى ديپلوماتيالىق داعدارىسقا ۇشىرادى، سونىڭ كەسىرىنەن رەسمي ءۇرىمجى سوۆەت وداعى قۇرامىنداعى ستۋدەنت ازاماتتاردى ەلگە شاقىرتىپ الدى. ءبىلىم
-
ءتسيفرلى تەڭگە “جاڭا ەكونوميكا” قۇرۋعا كومەكتەسپەك
بلوكچەين تەحنولوگيالارى قازاقستاندى جەمقورلىقتان بارىنشا تازارتىپ شىعا الادى. بۇگىن مەملەكەت باسشىسى بيۋدجەت قاراجاتىنىڭ جۇمسالۋىن باقىلاۋ ءۇشىن تسيفرلىق تەڭگەنى پايدالانا وتىرىپ، اقشانى تاڭبالاۋ كىلتى تۋرالى ايتىپ ءوتتى. ءتسيفرلى تەڭگەنىڭ ەڭ مىقتى جەرى وسى. پروگراممالانعان توكەن بولعاندىقتان اقشا كىمنەن كىمنىڭ قولىنا ءوتتى، باقىلاپ وتىرا الامىز. مىسالى، مەملەكەتتىك تەندەرلەردىڭ بارلىعىن ءتسيفرلى تەڭگەگە اۋىستىرىپ، وسى تەندەرلىك ءتسيفرلى تەڭگەنى قولما-قول اقشا رەتىندە شەشىپ الۋ مۇمكىن بولمايتىنداي جاساپ قويۋعا بولادى. سوندا ءبىز تەندەر جەڭىمپازىنىڭ اقشانى قالاي جۇمساعانىن، كىمنەن تاۋار العانىن، كىمدەرگە قانشا ايلىق تولەگەنىن كورىپ، سودان ۇلكەن BIG Data بازاسىن قۇرايمىز. ءدال وسى كەزدە، مەملەكەتتىك اقشاعا مۇمكىندىگىنشە قازاقستاندىق تاۋار الىنعاندىعىن باقىلاپ، ماجبۇرلەپ وتىرۋعا مۇمكىندىك بار. وسى ارقىلى جەمقورلىقتى اتىمەن جويىپ، وتاندىق بيزنەسكە مىقتى قولداۋ كورسەتە الماقپىز.
پىكىر قالدىرۋ