1991 جىلدان 2016 جىلعى 1 قاڭتارعا دەيىنگى كەزەڭدە 261 مىڭ 104 وتباسى نەمەسە 957 مىڭ 772 ەتنيكالىق قازاق تاريحي وتانىنا قايتا ورالىپ، ورالمان مارتەبەسىن الدى. بۇل ەلىمىز تۇرعىندارىنىڭ جالپى سانىنىڭ 5,5% قۇرايدى، – دەپ حابارلايدى دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە الەۋمەتتىك دامۋ مينيسترلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى.
قازاقستانعا كەلگەن ورالمانداردىڭ كوپشىلىگى، ياعني، 61,6% – وزبەكستاننان كەلگەن، سونداي-اق، 14,2% – قىتايدان، 9,2% – موڭعوليادان، 6,8% – تۇرىكمەنستاننان، 4,6% – رەسەيدەن جانە 3,6% – وزگە ەلدەردەن ورالعان قانداستارىمىز.
ولاردىڭ 21,2% – وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنا، 16,3% – الماتى وبلىسىنا، 13% – ماڭعىستاۋ وبلىسىنا، 9,4% – جامبىل وبلىسىنا، 40,1% – ەلىمىزدىڭ وزگە وڭىرلەرىنە قونىستاندى.
ەلگە ورالعان قانداستارىمىزدىڭ 55,6% – ەڭبەككە قابىلەتتى جاستا بولسا، 18 جاسقا دەيىنگىلەرى – 39,9%، زەينەتكەرلەر – 4,5% قۇرايدى.
ەڭبەككە جارامدى ورالمانداردىڭ 8,8%-نىڭ جوعارعى ءبىلىمى بار بولسا، 20,6%-ىندا ورتا ارناۋلى ءبىلىم بار، 60,8% – جالپى ورتا ءبىلىمى بار ازاماتتار، ال 9,8%-ءنىڭ ءبىلىمى جوق.
ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، 24 قاراشادا ەلباسى ۇلت جوسپارى – بەس ينستيتۋتسيونالدىق رەفورمانى جۇزەگە اسىرۋ جونىندەگى 100 ناقتى قادامنىڭ كوشى قون مەن حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ سالالارىن ءارى قاراي جەتىلدىرۋدى جۇزەگە اسىرۋعا باعىتتالعان «كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرگە حالىقتىڭ كوشى-قونى جانە جۇمىسپەن قامتىلۋى ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» قر زاڭىنا قول قويعان بولاتىن.
زاڭدا ەتنيكالىق قازاقتاردى تاريحي وتانىنا ورالۋىن ىڭتالاندىرۋ ماقساتىندا:
- ەتنيكالىق قازاقتارعا قونىستانۋ وڭىرىنە قاراماستان ورالمان مارتەبەسىن بەرۋ. ولارعا شەتەلدىك ازاماتتارعا قاراعاندا كوشى-قون پوليتسياسىنا حابارلاسۋ ارقىلى تولەم قابىلەتىن راستاۋسىز ۋاقىتشا تۇرۋ ىقتيارحاتىن الۋ مۇمكىندىگى بەرىلەدى;
- ەتنيكالىق قازاقتارعا ۇكىمەت بەلگىلەگەن وڭىرلەرگە قونىستانعان جاعدايدا الەۋمەتتىك پاكەت بەرۋ. سونداي-اق، ەلىمىزدىڭ كەز كەلگەن وڭىرىنەن ۇكىمەت ايقىنداعان ەكىنشى وڭىرگە قونىستانعان ورالماننىڭ الەۋمەتتىك قولداۋدى الۋعا مۇمكىندىگى بولادى. ەگەر ولار قونىستانعان وڭىردەن 5 جىل مەرزىمنەن بۇرىن قونىس اۋدارىپ كەتەتىن بولسا، العان كومەكتەرىن ۇكىمەتكە قايتارۋ مىندەتتەرى قاراستىرىلعان.
- ورالماندارعا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن بەرۋ مەرزىمىن ۋاقىتشا تۇرۋ ىقتيارحاتىن العاننان كەيىن 1 جىلعا دەيىن قىسقارتۋ كوزدەلەدى.
دەرەككوز: BAQ.KZ
پىكىر قالدىرۋ