ءاليحان بوكەيحاننىڭ 150 جىلدىعى رەسەيدە اتاپ ءوتىلدى
ماسكەۋدە قازاقتىڭ كورنەكتى قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرى، «الاش» قوزعالىسىنىڭ جەتەكشىسى، الاشوردا اۆتونومياسى ۇكىمەتىنىڭ جەتەكشىسى، پۋبليتسيست، عالىم جانە اۋدارماشى ءاليحان بوكەيحانوۆتىڭ مەرەيتويىنا ارنالعان ەسكە الۋ شارالارى ءوتتى.
وعان رەسەيلىك حالىقتار دوستىعى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتتەرى مەن قازاقستاننىڭ رەسەيدەگى ەلشىلىگى قولداۋ كوسرەتتى. ءاليحان بوكەيحانوۆتىڭ 150 جىلدىعى يۋنەسكو قامقورلىعىمەن اتالىپ وتىلۋدە. ءاليحان بوكەيحانوۆتىڭ ءمايىتى دون زيراتىندا جەرلەنگەنى تۋرالى جاقىندا عانا بەلگىلى بولدى. سوڭعى پايدا بولعان اقپاراتتارعا ۇڭىلسەك، ول 1937 جىلى 27 قىركۇيەك كۇنى اتىپ ءولتىرىلدى. قازاق ءپۋبليتسيسى، ساياساتكەر نىعمەت نۇرماقوۆپەن بىرگە جەرلەنگەن ەكەن. ۇرپاقتارى مەن جەرگىلىكتى قازاق دياسپوراسىنىڭ وكىلدەرى الدىمەن قوعام قايراتكەرىنىڭ زيراتىنا بارىپ، گۇل شوقتارىن قويدى.
نۇرىم بوكەيحانوۆ، «ستانكين» ممتۋ پروفەسسورى:
- مۇنداي شارالاردىڭ ۇيىمداستىرىلۋىن ءبىرىنشى رەت كورىپ وتىرمىن. ارينە، زيراتقا بىرەڭ-ساران ادام كەلىپ تۇراتىن. بىراق وسىنداي اۋقىمدى شارا العاش رەت ءوتىپ جاتىر. «الاش» پارتياسىنىڭ ارقاسىندا قازاقستاننىڭ اۋماعى ساقتالىپ قالدى. قازاق اۆتونومياسى ۇكىمەتىن باسقارعان ءاليحان نۇرمۇحامەدۇلى بوكەيحانوۆتىڭ وعان قوسقان ۇلەسى زور.
ەربول مولداجانوۆ، رەسەي حالىقتار دوستاستىعى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ماگيسترانتى:
- شەتەلدە جۇرسە دە، جانىن شۇبەرەككە ءتيىپ، قازاق ءۇشىن ەڭبەك ەتكەن. ءبىزدىڭ بۇگىنگى وسى شارانى ۇيىمداستىرىپ، دارىپتەپ جاتقانىمىزدىڭ نەگىزگى ماقساتى – ءوزىمىز سياقتى شەتەلدە وقىپ جاتقان جاستار وسى جاۋاپكەرشىلىكتى سەزىنسە ەكەن، ءاليحان اتامىز سياقتى ەل ءۇشىن ايانباي قىزمەت ەتسە، مەملەكەتىمىزدىڭ ەرتەڭى جارقىن بولاتىنىنا سەنەمىن. ءاليحان بوكەيحانوۆتىڭ قالدىرعان مۇراسى رەسەي تاريحشىلارى باس قوسقان جيىن بارىسىندا دا كەڭىنەن تالقىلاندى. «الاش» پارتياسىنىڭ جەتەكشىسى ءوز زامانىنىڭ ساياساتىن جەتىك مەڭگەرگەن»، – دەيدى عالىمدار. كورەگەندىگىنىڭ ارقاسىندا ول قازاقستاننىڭ اۋماقتىق جانە ساياسي تۇراقتىلىعىن ساقتاپ قالۋعا زور ۇلەس قوستى.
انار گادجيەۆا، م.ۆ.لومونوسوۆ اتىنداگى ممۋ-دىڭ ازيا جانە افريكا ەلدەرى ينستيتۋتىنىڭ اعا وقىتۋشىسى:
- ءاليحان بوكەيحانوۆقا حالقىمىز ۇلكەن العىس ايتىپ، ونى جادىمىزدا تاريحي تۇلعا رەتىندە ساقتاۋىمىز كەرەك. قازاق ءۇشىن ءا.بوكەيحانوۆ تۇرىكتەردەگى اتا تۇرىك سياقتى تۇلعا بولىپ تابىلادى. كورنەكتى ساياساتكەر ءاليحان بوكەيحانوۆ اتۋ جازاسىنا كەسىلگەننەن كەيىن اقتالدى. الايدا ول ءۇشىن جارتى عاسىر ۋاقىت قاجەت بولدى. ايتا كەتەيىك، قىلمىس قۇرامى بولماعاندىقتان، 1989 جىلى وعان تاعىلعان ايىپ نەگىزسىز دەپ تانىلدى.
پىكىر قالدىرۋ