Jügirtpeler
 |  | 

Twlğalar

Älihan Bökeyhannıñ 150 jıldığı Reseyde atap ötildi

<span>kerey.kz</span>kerey.kz
 |  Mar 14, 2016

AlyhanMäskeude qazaqtıñ körnekti qoğam jäne memleket qayratkeri, «Alaş» qozğalısınıñ jetekşisi, Alaşorda avtonomiyası ükimetiniñ jetekşisi, publicist, ğalım jäne audarmaşı Älihan Bökeyhanovtıñ mereytoyına arnalğan eske alu şaraları ötti.

Oğan reseylik halıqtar dostığı universitetiniñ studentteri men Qazaqstannıñ Reseydegi elşiligi qoldau kösretti. Älihan Bökeyhanovtıñ 150 jıldığı YUNESKO qamqorlığımen atalıp ötilude. Älihan Bökeyhanovtıñ mäyiti Don ziratında jerlengeni turalı jaqında ğana belgili boldı. Soñğı payda bolğan aqparattarğa üñilsek, ol 1937 jılı 27 qırküyek küni atıp öltirildi. Qazaq publicisi, sayasatker Nığmet Nwrmaqovpen birge jerlengen eken. Wrpaqtarı men jergilikti qazaq diasporasınıñ ökilderi aldımen qoğam qayratkeriniñ ziratına barıp, gül şoqtarın qoydı.

Nwrım Bökeyhanov, «Stankin» MMTU professorı:

- Mwnday şaralardıñ wyımdastırıluın birinşi ret körip otırmın. Ärine, ziratqa bireñ-saran adam kelip twratın. Biraq osınday auqımdı şara alğaş ret ötip jatır. «Alaş» partiyasınıñ arqasında Qazaqstannıñ aumağı saqtalıp qaldı. Qazaq avtonomiyası ükimetin basqarğan Älihan Nwrmwhamedwlı Bökeyhanovtıñ oğan qosqan ülesi zor.

Erbol Moldajanov, Resey halıqtar dostastığı universitetiniñ magistrantı:

- Şetelde jürse de, janın şüberekke tiip, qazaq üşin eñbek etken. Bizdiñ bügingi osı şaranı wyımdastırıp, däriptep jatqanımızdıñ negizgi maqsatı – özimiz siyaqtı şetelde oqıp jatqan jastar osı jauapkerşilikti sezinse eken, Älihan atamız siyaqtı el üşin ayanbay qızmet etse, memleketimizdiñ erteñi jarqın bolatınına senemin. Älihan Bökeyhanovtıñ qaldırğan mwrası Resey tarihşıları bas qosqan jiın barısında da keñinen talqılandı. «Alaş» partiyasınıñ jetekşisi öz zamanınıñ sayasatın jetik meñgergen», – deydi ğalımdar. Köregendiginiñ arqasında ol Qazaqstannıñ aumaqtıq jäne sayasi twraqtılığın saqtap qaluğa zor üles qostı.

Anar Gadjieva, M.V.Lomonosov atındagı MMU-dıñ Aziya jane Afrika elderi institutınıñ ağa oqıtuşısı:

- Älihan Bökeyhanovqa halqımız ülken alğıs aytıp, onı jadımızda tarihi twlğa retinde saqtauımız kerek. Qazaq üşin Ä.Bökeyhanov türikterdegi Ata türik siyaqtı twlğa bolıp tabıladı. Körnekti sayasatker Älihan Bökeyhanov atu jazasına kesilgennen keyin aqtaldı. Alayda ol üşin jartı ğasır uaqıt qajet boldı. Ayta keteyik, qılmıs qwramı bolmağandıqtan, 1989 jılı oğan tağılğan ayıp negizsiz dep tanıldı.

24.kz

Related Articles

  • SARBAS RUI JÄNE SARTOQAY BATIR

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Tarihtı tügendeu, ötkenniñ şejiresin keyinge jalğau – atadan balağa jalğasqan ejelgi dästür. Şejire, wlt-ru, taypa tarihı – atanı bilu, arğı tarihtı bilu bolıp qalmastan wlttıñ wlt bolıp qalıptasuı jolındağı bastan keşken san qilı oqiğaları men auır tağdırınan da mol derek beredi. Şejire – twtas halıq tarihınıñ irgetası ğana emes, wlt pen wlıs tanudıñ älippesi  sanaladı. «Qazaq halqı 200-den asa rudan qwralsa da är rudıñ öz şejiresi bolğan. Şejireşiler jüz, taypa, ru, ata tarihın tereñ talday bilgen»(1). Patşalıq reseydiñ däureni ayaqtalar twsta qazaqtıñ memlekettigin qalpına keltirudi maqsat twtqan Alaş kösemi Älihan Bökeyhan (1866-1937) alğaşqı bolıp qazaq tarihınıñ qajettiligin alğa tartıp, başqwrttıñ äygili ğalımı Uälidi Toğanmen kezdesipti. Uälidi Toğan öziniñ esteliginde: «Men birneşe

  • TÄÑİRİ QALAUI TÜSKEN JAN

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Mandoki Qoñırdıñ tuğanına 80 jıl toluına oray «Täñiri meni tañdadı»  Mwhtar Mağauin Mandoki Qoñır Iştvan – otanı Majarstan ğana emes, külli türki düniesi qasterleytin wlıq esimder qatarındağı körnekti twlğa. Şıñğıs jorığı twsında Karpat qoynauındağı madiyarlar arasınan pana tapqan qwman-qıpşaq jwrtınıñ tuması Mandoki Qoñır onnan asa tildi erkin meñgergen, bwğan qosa zertteuşilik qarımı eren, Twran halıqtarınıñ fol'klorlıq-dünietanımdıq sanasın boyına darıtqan ğalım. Ol türkologiya ğılımımen dendep aynalısıp qana qoymay, HH ğasırdıñ törtinşi şireginde Şığıs pen Batıs­tıñ arasında altın köpirge aynaldı, milliondardıñ ıqılas alqauına bölendi. YAki ol halıqtar arasın jaqındas­tırğan mämileger, ozıqtarğa oy salğan köregen edi. Zamana alğa jıljığan sayın mereytoy ieleri turalı aytılatın jayttar estelik pen ötken şaq enşisine köşedi. Közi tiri

  • Nwralı batırdıñ kesenesi  jöninde

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Keyingi kezde Nwralı batırdıñ kesenesi jöninde ärtürli äñgimeler şığıp jürgen körinedi. Onıñ biri Moñğoliyadan kelgen bir tuısqanımız basqa bir belgili jerlesimizdiñ Nwralı batırdıñ ziratı dep kigiz üy siyaqtı saman kirpişten qalanğan  ädemi zirattıñ janına barıp qwran oqığanına kuä bolğanın keltiripti. Ol jigittiñ  körgeni de, aytıp otırğanı da şıñdıq. Öytkeni 1982 jılğa deyin eldiñ köpşiligi, onıñ işinde  men de solay  oyladım. Äñgime tüsinikti bolu üşin men sol kezdegi oqiğadan bastap bayandayın. Men 1961 jılı Semeydiñ  mal därigerlik institutın bitirip keldim. Meni  sol kezdegi  S.M. Kirov atındağı  kolhozğa mal därigeri etip jiberdi. 1962 jılı bwl kolhoz «Gornıy» sovhozına aynaldı. Biz bala kezimizden: «Nwralı atamızdıñ ziratı S.M Kirov atındağı kolhozdıñ jerinde ornalasqan,   Babamız batır bolğan kisi, al onıñ janındağı qabırdıñ  wzındığı jeti kez, bizdiñ  babamızdan  da  asqan

  • Alıstağı ağayınnıñ Atamekenge oralu jolın twñğış aşqan qazaqtıñ qaharman qızı

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Ol kim deysiz ğoy, turasın aytsam ol Sağat Zaqanqızı. Toqsanınşı jıldardağı alğaşqı köş Moñğoliya qazaqtartarınan bastalğan. Sol köşti alğaş bastağan adam Sağat Zaqanqızı. Bwğan eşkimniñ dauı joq. Jarğaq qwlağı jasttıqqa timey, sonau qiın-qıstau zamanında alıstağı ağayındardıñ jolın aşqan osı adamdı qazaqtıñ qaharman qızı atauımızdıñ özindik sebebi bar. “Köş basşısımen körikti”  “Körgeni jaqsı köş bastar”  deydi atam qazaq.   Osı eki auız sözdiñ astarına üñilip qarasaq, onda, ülken män mağına bar ekenine köz jetkizemiz.       Bwrınğı auıl köşiniñ özinde, köş basşıları tört tülik maldıñ örisiniñ jağdayına qaray, är mezgildegi auarayınıñ özgerisine say, köşip qonuda bir basına jetip artılar  ülken jauapkerşilik  jüktese, Moñğoliyada twratın qandastarımızdıñ bir jarım ğasır ğwmır keşken el jerinen ,

  • KENESARI HANĞA TAĞZIM

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Jüz elu jıl! Biıl Kenesarı hannıñ şäyit bolğanına bir jüz elu jıl toldı. Kenesarı ğana emes. Naurızbay bahadwr swltan, Erjan swltan, Qwdaymende swltan. Qıpşaq Iman batır, Tama Qwrman batır, Dulat Bwğıbay batır, Dulat Jauğaş batır, Dulat Medeu bi, qılıştıñ jüzi, nayzanıñ süñgisi bolğan tağı qanşama azamat. Qazaq Ordasınıñ eñ soñğı jaraqtı jasağında qalğan üş mıñnan astam alaman. Bäri de şäyit boldı.Kenesarı hannıñ, onıñ eñ soñğı jauınger serikteriniñ qasietti qanı şaşılğan aqırğı sağatta tört ğasır boyı töre tañbalı qızıl tuı jelbiregen wlı memleket Qazaq Ordası şayqalıp barıp qwladı. Alaş balası sonau Üysin, Ğwn, Türik zamanınan tartılğan, Altın Ordağa jalğasqan, Qazaq Ordasına wlasqan, Ortalıq Aziya tösinde jiırma ğasırdan astam, ğalamat wzaq uaqıt

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: