|  | 

Тұлғалар

Зуқа Батырдың Кегін алған оққағарлар

Зуқа Батырдың Кегін алған оққағарлар (Зуқа Батыр әулеттерінің әңгімелерінен жинақтарым):Zuqa batir oqqagarlari
… кегі қайнаған жігіттердің ішінде Насыр, Шәми, Кәрім деген Зуқа Батырдың туыстары, Дүңген Мажымныңның (İбрайім) артына түседі. Оның бір ауылда сиыр жайып жүргенсіп кележатқанын көреді. Сол түнде Мажымның, уақиғада өзін жоқ еді дегізіп ауыл арасының адамы құсап жансыз жүребереді. Өйткені Зуқаның ауылына кінәсіз адам сияқты қайта оралып Төлегетаймен Сұлтан Шәріптің көзін жойу мақсатын көздейді. Мұның артына түскен Насыр, Шәми және Кәрім, Мажымныңды қолға түсірген Насыр, Шәми және Кәрім ең алдымен атқа сүйреп өлтіреді.
Бір заматтан кейін Шәми, Мажымныңды арқасынан келіп қапсыра құшақтап тұрып, төбе терісін тістей алады. Аузы қарысып, бір қолымен тамағын қысып қоябермейді. Саусақтары қыран құстың тегеуріңіндей өзегіне шаншылады. Жаны шошыған сатқын жерге етбетінен құлайды. Шәми де оның үстіне жалп етіп жығылғанда Мажымныңның бас терісі сыдырылып түседі. Дәл осы сәтте Насыр Мажымныңды бауыздай салады. Кәрім келіп қарнын жарып тастайды. Шәми сонда өліктің жүрегін суырып алады да қанын сорады. Үш қасқырдың аузына түскен қансоқта өстіп жаншылады.
Ал, Мадыхынның (Жақияьнын) сары ізіне шөп салып жүрген елдер оны иен далада жалғыз кележатқанда ұстап өлтіріп, басын шауып, керт кесілген мұқыл теректің басына іліп кетеді. Осы агаштың орны әлі бар деп айтылады. Сол жерден жүрген ел, Жақияға наглет етіп өтеді екен деп айтқан еді жазушы Батырқан Құсбегі ағамыз.
Жақияны өлтірген адамдардың ішінде Қарақас руының Назар деген табының ұрпақтарынан алда келген Смағұл Залың бар еді. Зуқаның ұлдары әкесінің кегін алған осы кісімен ахиреттік дос болған.

*
Zuvka Baturun İntikamını alan fedailer (Zuvka Batur nesillerinden anlatılan derlemelerimden): 
… intikam hırsı bürümüş yiğitlerden Nasır, Şamiy ve Kerim adındaki Zuvka Baturun yakınları, Düñgen Majımnıñ’ın (İbrahim) peşine düşer. Onun bir köyde sığır güdüyormuş gibi dolaştığını görürler. O gece Majımnıñ, olaylara karışmamış bir köy sakini gibi sinsice dolaşmaktadır. Çünkü Zuvka Baturun obasına masum görünümüyle tekrar sızarak Tölegetay ile Sultan Şerif’i ortadan kaldırmayı düşünüyordu. Onun peşine düşen Nasır, Şamiy ve Kerim Majımnıñ’ı yakalayıp, atın arkasına bağlayıp sürükleyerek öldürürler. 
Bir müddet sonra Şamiy, Majımnıñ’ın arkasından yaklaşarak sıkıca kavrayarak, kafa derisini ısırarak bırakmaz. Çenesi kaskatı kesilir ve diğer eliyle boğazını sıkmaya başlar. Parmakları yırtıcı kuşun pençesi gibi ümüğüne saplanır. Canı yanan hain yüzü koyu yere düşer. Şamiy’de onun üzerine yığılınca Majımnıñ’ın kafa derisi yüzülür. Tam o sırada Nasır Majımnıñ’ı boğazlayıverir. Bu arada Kerim karnını yarar. O sırada Şamiy cesedin yüreğini sökerek kanını emmeye başlar. Üç kurdun pençesine düşen leş böyle parçalanır. 
Bir de Madıhın’ın (Yahya’nın) izini süren vatandaşlar onu ıssız bir yerde yalnız başına gelirken yakalayıp öldürerek, kellesini budanmış bir ağaca asıp giderler. Bu ağacın hâlâ yerinde olduğu söylenir. Oradan geçen halk, Yahya’ya bugüne kadar lanet yağdırdığını söylemişti yazar Batırkan Kusbegi Bey. 
Jaqiya’yı öldüren adamların arasında Karakas sülalesinin Nazar adlı neslinin ileri gelenlerinden İsmail Zalıñ vardı. Zuvkaoğulları babasının intikamını alan bu kişiyle dünya, ahret dost olmuşlardı.

Related Articles

  • Тұрсын Жұманбай «Үйсінбай кітабы»

    Тұрсын Жұманбай «Үйсінбай кітабы»

    Бұл Дағандел, Бақанас өлкесінен шыққан би Үйсінбай Жанұзақұлы хақында құрастырылып жазылған кітап. Тың толықтырылған еңбекте болыс Әлдеке Күсенұлы, Дағанделі болысының басшылары мен билерімен қатар Әбдірахман Әлімханұлы Жүнісов сынды айтулы тұлғалар жайлы әңгіме қозғалған. Олардың ел алдындағы еңбектері, билік, кесім – шешімдері, халық аузында қалған қанатты сөздері мен өмір жолдары, ата – тек шежіресі қамтылған. Сонымен қатар мұрағат деректеріндегі мәліметтер келтірілген. Кітапқа есімі енген ерлердің заманы, үзеңгілес серіктері туралы жазылған кей мақалалар, жыр –дастандар, үзінділер енген. Кітап қалың оқырман қауымға арналған. Тұрсын Жұманбай «Үйсінбай кітабы», - Жебе баспасы, Шымкент қаласы.134 бет толық нұсқасын төмендегі сілтеме арқылы оқи аласыз. Үйсінбай кітап kerey.kz

  • Зеленскийдің “жалғыз сенері әрі оң қолы”. Андрей Ермак кім?

    Зеленскийдің “жалғыз сенері әрі оң қолы”. Андрей Ермак кім?

    Рэй ФЕРЛОНГ Андрей Ермак (сол жақта) пен Украина президенті Владимир Зеленский (оң жақта). 2019 жыл. Андрей Ермак ұшақтан түсе сала өзінің бастығын құшақтады. 2019 жылы қыркүйекте президент Зеленскиймен жылы жүздесу жаңадан басталып келе жатқан саяси серіктестіктің басы еді. Бұл – Ермактың Ресей түрмесінде отырған 35 украиналықты Мәскеуден алып келген сәті. Ал 2020 жылы Ермак Зеленский әкімшілігінің басшысы болды. Бірақ Украинадағы жемқорлық шуынан кейін оның қызметіне жұрттың назары ауды. Себебі Ермак Украина энергетикалық инфрақұрылымына бөлінген қаржы жымқырылған коррупция схемасында негізгі рөлде болған деген ақпарат тараған. Бірақ тергеушілер бұл жайттың жай-жапсарын толық ашқан жоқ. Ермактың өзі Азаттықтың Украина қызметінің ресми сауалдарына жауап берген жоқ. Сонымен Зеленскийдің кеңсесін басқарып отырған Ермак кім? ТЕЛЕВИДЕНИЕДЕН

  • «Алғашқы кітап» деректі бейнефильмі

    «Алғашқы кітап» деректі бейнефильмі

    Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігінің Мәдениет комитетіне қарасты Ұлттық киноны қолдау мемлекеттік орталығының тапсырысымен «JBF company» компаниясы Семей қаласында, Шыңғыстау өңірінде, Алматы облысының Жамбыл ауданында  «Алғашқы кітап» атты деректі бейнефильм түсіруде. Деректі фильм Абайдың 1909 жылы Санкт Петербургтегі Илья Бораганский баспасында басылған алғашқы шығармалар жинағының жарық көруіне арналады. Ұлы Абай мұрасының қағаз бетіне таңбалану тарихын баяндайды. Қазіргі адамдар бұрынғы уақыттың, Абай заманының нақты, деректі бейнесін, сол кездегі адамдардың әлпетін, киім үлгісін көз алдарына елестетуі қиын. Көпшіліктің ол уақыт туралы түсінігі театр мен кинофильмдердегі бутафорлық киімдер мен заттар арқылы қалыптасқан. Алайда Абай уақытындағы қазақ тіршілігі, қазақтардың бет-әлпеті, киім киісі, үй – жайы, бұйымдары таңбаланған мыңдаған фотосуреттер сақталған. Бұлар Ресей, Түркия, Ұлыбритания

  • Миллиардер Билл Гейтс бар байлығын Африка елдеріне аудармақ

    Миллиардер Билл Гейтс бар байлығын Африка елдеріне аудармақ

    Microsoft компаниясының негізін қалаушы және әлемдегі ең бай адамдардың бірі саналатын Билл Гейтс өзінің байлығын қайда жұмсайтынын ресми мәлімдеді. Кәсіпкер Африка елдеріндегі денсаулық сақтау, білім беру және кедейлікпен күрес салаларына шамамен 200 миллиард доллар инвестиция салуды жоспарлап отыр. «Жуырда мен өз байлығымды 20 жылдың ішінде толықтай тарату жөнінде шешім қабылдадым. Қаражаттың басым бөлігі осы жерде, Африкада, түрлі мәселелерді шешуге көмектесуге бағытталады», – деді Билл Гейтс өзінің қорымен бірлескен баспасөз мәслихатында. Басты басымдықтар: – инфекциялық аурулармен күрес (соның ішінде безгек, туберкулез, ВИЧ); – ана мен бала денсаулығын жақсарту; – ауылдық аудандардағы білім беру сапасын арттыру; – таза ауызсу мен санитария инфрақұрылымын дамыту; Билл Гейтс: «Бұл – қайырымдылық емес, бұл – инвестиция.

  • ШОҚАН УӘЛИХАНҰЛЫ ДЕГЕН ЕКЕН..

    ШОҚАН УӘЛИХАНҰЛЫ ДЕГЕН ЕКЕН..

    Ел аузында қазақ оқымыстылары айтты деген сөздер аз емес. Белгілі ғалым, этнограф А. Сейдімбек құрастырған тарихи тұлға, асқан оқымысты Шоқан бабамыздың тапқыр сөздерін назарларыңызға ұсынамыз. * * * Омбыға оқуға жүрер алдында бала Шоқан әкесінің ел іші мәселесін шешудегі кейбір өктем, ожар қылықтарына көңілі толмай, «оқуға бармаймын» деп қиғылық салса керек. Тіптен көнбей бара жатқан баласын қатал Шыңғыс жәрдемші жігіттеріне байлатып алмаққа ыңғайланып: «Шықпаса көтеріп әкеліңдер, арбаға таңып аламыз!» − дейді. Сонда дәрмені таусылған Шоқан әкесіне: «Байлатпа! Абылай тұқымынан байланғандар мен айдалғандар жетерлік болған!» − деп тіл қатады. Бала да болса ақиқат сөзді айтып тұрған баласынан тосылған әке дереу Шоқанды босаттырып жібереді. * * * Петербургте Сыртқы Істер министрлігінің бір

1 пікір

  1. Зуха Алтай

    “Мұның артына түскен Насыр, Шәми және Кәрім, Мажымныңды қолға түсірген Насыр, Шәми және Кәрім ең алдымен атқа сүйреп өлтіреді.”\ осы сөйлемнен не түсінуге болады. … және осында атқа сүйретіп өлтірілген Мажымның мына сөйлемде қайта тіріледі. “Бір заматтан кейін Шәми, Мажымныңды арқасынан келіп қапсыра құшақтап тұрып, төбе терісін тістей алады. Аузы қарысып, бір қолымен тамағын қысып қоябермейді. Саусақтары қыран құстың тегеуріңіндей өзегіне шаншылады. Жаны шошыған сатқын жерге етбетінен құлайды.”

    бұл сияқты қателіетер өріп жүр…

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: