|  | 

تۇلعالار

زۋقا باتىردىڭ كەگىن العان وققاعارلار

زۋقا باتىردىڭ كەگىن العان وققاعارلار (زۋقا باتىر اۋلەتتەرىنىڭ اڭگىمەلەرىنەن جيناقتارىم):Zuqa batir oqqagarlari
… كەگى قايناعان جىگىتتەردىڭ ىشىندە ناسىر، ءشامي، كارىم دەگەن زۋقا باتىردىڭ تۋىستارى، دۇڭگەن ماجىمنىڭنىڭ ء(İبرايىم) ارتىنا تۇسەدى. ونىڭ ءبىر اۋىلدا سيىر جايىپ جۇرگەنسىپ كەلەجاتقانىن كورەدى. سول تۇندە ماجىمنىڭ، ۋاقيعادا ءوزىن جوق ەدى دەگىزىپ اۋىل اراسىنىڭ ادامى قۇساپ جانسىز جۇرەبەرەدى. ويتكەنى زۋقانىڭ اۋىلىنا كىناسىز ادام سياقتى قايتا ورالىپ تولەگەتايمەن سۇلتان ءشارىپتىڭ كوزىن جويۋ ماقساتىن كوزدەيدى. مۇنىڭ ارتىنا تۇسكەن ناسىر، ءشامي جانە كارىم، ماجىمنىڭدى قولعا تۇسىرگەن ناسىر، ءشامي جانە كارىم ەڭ الدىمەن اتقا سۇيرەپ ولتىرەدى.
ءبىر زاماتتان كەيىن ءشامي، ماجىمنىڭدى ارقاسىنان كەلىپ قاپسىرا قۇشاقتاپ تۇرىپ، توبە تەرىسىن تىستەي الادى. اۋزى قارىسىپ، ءبىر قولىمەن تاماعىن قىسىپ قويابەرمەيدى. ساۋساقتارى قىران قۇستىڭ تەگەۋرىڭىندەي وزەگىنە شانشىلادى. جانى شوشىعان ساتقىن جەرگە ەتبەتىنەن قۇلايدى. ءشامي دە ونىڭ ۇستىنە جالپ ەتىپ جىعىلعاندا ماجىمنىڭنىڭ باس تەرىسى سىدىرىلىپ تۇسەدى. ءدال وسى ساتتە ناسىر ماجىمنىڭدى باۋىزداي سالادى. كارىم كەلىپ قارنىن جارىپ تاستايدى. ءشامي سوندا ولىكتىڭ جۇرەگىن سۋىرىپ الادى دا قانىن سورادى. ءۇش قاسقىردىڭ اۋزىنا تۇسكەن قانسوقتا ءوستىپ جانشىلادى.
ال، مادىحىننىڭ (جاقيانىن) سارى ىزىنە ءشوپ سالىپ جۇرگەن ەلدەر ونى يەن دالادا جالعىز كەلەجاتقاندا ۇستاپ ءولتىرىپ، باسىن شاۋىپ، كەرت كەسىلگەن مۇقىل تەرەكتىڭ باسىنا ءىلىپ كەتەدى. وسى اگاشتىڭ ورنى ءالى بار دەپ ايتىلادى. سول جەردەن جۇرگەن ەل، جاقياعا ناگلەت ەتىپ وتەدى ەكەن دەپ ايتقان ەدى جازۋشى باتىرقان قۇسبەگى اعامىز.
جاقيانى ولتىرگەن ادامداردىڭ ىشىندە قاراقاس رۋىنىڭ نازار دەگەن تابىنىڭ ۇرپاقتارىنان الدا كەلگەن سماعۇل زالىڭ بار ەدى. زۋقانىڭ ۇلدارى اكەسىنىڭ كەگىن العان وسى كىسىمەن احيرەتتىك دوس بولعان.

*
Zuvka Baturun İntikamını alan fedailer (Zuvka Batur nesillerinden anlatılan derlemelerimden): 
… intikam hırsı bürümüş yiğitlerden Nasır, Şamiy ve Kerim adındaki Zuvka Baturun yakınları، Düñgen Majımnıñ’ın (İbrahim) peşine düşer. Onun bir köyde sığır güdüyormuş gibi dolaştığını görürler. O gece Majımnıñ، olaylara karışmamış bir köy sakini gibi sinsice dolaşmaktadır. Çünkü Zuvka Baturun obasına masum görünümüyle tekrar sızarak Tölegetay ile Sultan Şerif’i ortadan kaldırmayı düşünüyordu. Onun peşine düşen Nasır, Şamiy ve Kerim Majımnıñ’ı yakalayıp, atın arkasına bağlayıp sürükleyerek öldürürler. 
Bir müddet sonra Şamiy, Majımnıñ’ın arkasından yaklaşarak sıkıca kavrayarak, kafa derisini ısırarak bırakmaz. Çenesi kaskatı kesilir ve diğer eliyle boğazını sıkmaya başlar. Parmakları yırtıcı kuşun pençesi gibi ümüğüne saplanır. Canı yanan hain yüzü koyu yere düşer. Şamiy’de onun üzerine yığılınca Majımnıñ’ın kafa derisi yüzülür. Tam o sırada Nasır Majımnıñ’ı boğazlayıverir. Bu arada Kerim karnını yarar. O sırada Şamiy cesedin yüreğini sökerek kanını emmeye başlar. Üç kurdun pençesine düşen leş böyle parçalanır. 
Bir de Madıhın’ın (Yahya’nın) izini süren vatandaşlar onu ıssız bir yerde yalnız başına gelirken yakalayıp öldürerek, kellesini budanmış bir ağaca asıp giderler. Bu ağacın hâlâ yerinde olduğu söylenir. Oradan geçen halk, Yahya’ya bugüne kadar lanet yağdırdığını söylemişti yazar Batırkan Kusbegi Bey. 
Jaqiya’yı öldüren adamların arasında Karakas sülalesinin Nazar adlı neslinin ileri gelenlerinden İsmail Zalıñ vardı. Zuvkaoğulları babasının intikamını alan bu kişiyle dünya, ahret dost olmuşlardı.

Related Articles

  • تۇرسىن جۇمانباي ء«ۇيسىنباي كىتابى»

    تۇرسىن جۇمانباي «ءۇيسىنباي كىتابى»

    بۇل داعاندەل، باقاناس ولكەسىنەن شىققان بي ءۇيسىنباي جانۇزاقۇلى حاقىندا قۇراستىرىلىپ جازىلعان كىتاپ. تىڭ تولىقتىرىلعان ەڭبەكتە بولىس الدەكە كۇسەنۇلى، داعاندەلى بولىسىنىڭ باسشىلارى مەن بيلەرىمەن قاتار ءابدىراحمان ءالىمحانۇلى ءجۇنىسوۆ سىندى ايتۋلى تۇلعالار جايلى اڭگىمە قوزعالعان. ولاردىڭ ەل الدىنداعى ەڭبەكتەرى، بيلىك، كەسىم – شەشىمدەرى، حالىق اۋزىندا قالعان قاناتتى سوزدەرى مەن ءومىر جولدارى، اتا – تەك شەجىرەسى قامتىلعان. سونىمەن قاتار مۇراعات دەرەكتەرىندەگى مالىمەتتەر كەلتىرىلگەن. كىتاپقا ەسىمى ەنگەن ەرلەردىڭ زامانى، ۇزەڭگىلەس سەرىكتەرى تۋرالى جازىلعان كەي ماقالالار، جىر –داستاندار، ۇزىندىلەر ەنگەن. كىتاپ قالىڭ وقىرمان قاۋىمعا ارنالعان. تۇرسىن جۇمانباي «ءۇيسىنباي كىتابى»، - جەبە باسپاسى، شىمكەنت قالاسى.134 بەت تولىق نۇسقاسىن تومەندەگى سىلتەمە ارقىلى وقي الاسىز. ءۇيسىنباي كىتاپ kerey.kz

  • زەلەنسكيدىڭ “جالعىز سەنەرى ءارى وڭ قولى”. اندرەي ەرماك كىم؟

    زەلەنسكيدىڭ “جالعىز سەنەرى ءارى وڭ قولى”. اندرەي ەرماك كىم؟

    رەي فەرلونگ اندرەي ەرماك (سول جاقتا) پەن ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي (وڭ جاقتا). 2019 جىل. اندرەي ەرماك ۇشاقتان تۇسە سالا ءوزىنىڭ باستىعىن قۇشاقتادى. 2019 جىلى قىركۇيەكتە پرەزيدەنت زەلەنسكيمەن جىلى جۇزدەسۋ جاڭادان باستالىپ كەلە جاتقان ساياسي سەرىكتەستىكتىڭ باسى ەدى. بۇل – ەرماكتىڭ رەسەي تۇرمەسىندە وتىرعان 35 ۋكراينالىقتى ماسكەۋدەن الىپ كەلگەن ءساتى. ال 2020 جىلى ەرماك زەلەنسكي اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى بولدى. بىراق ۋكرايناداعى جەمقورلىق شۋىنان كەيىن ونىڭ قىزمەتىنە جۇرتتىڭ نازارى اۋدى. سەبەبى ەرماك ۋكراينا ەنەرگەتيكالىق ينفراقۇرىلىمىنا بولىنگەن قارجى جىمقىرىلعان كوررۋپتسيا سحەماسىندا نەگىزگى رولدە بولعان دەگەن اقپارات تاراعان. بىراق تەرگەۋشىلەر بۇل جايتتىڭ جاي-جاپسارىن تولىق اشقان جوق. ەرماكتىڭ ءوزى ازاتتىقتىڭ ۋكراينا قىزمەتىنىڭ رەسمي ساۋالدارىنا جاۋاپ بەرگەن جوق. سونىمەن زەلەنسكيدىڭ كەڭسەسىن باسقارىپ وتىرعان ەرماك كىم؟ تەلەۆيدەنيەدەن

  • «العاشقى كىتاپ» دەرەكتى بەينەفيلمى

    «العاشقى كىتاپ» دەرەكتى بەينەفيلمى

    قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىنىڭ مادەنيەت كوميتەتىنە قاراستى ۇلتتىق كينونى قولداۋ مەملەكەتتىك ورتالىعىنىڭ تاپسىرىسىمەن «JBF company» كومپانياسى سەمەي قالاسىندا، شىڭعىستاۋ وڭىرىندە، الماتى وبلىسىنىڭ جامبىل اۋدانىندا  «العاشقى كىتاپ» اتتى دەرەكتى بەينەفيلم تۇسىرۋدە. دەرەكتى فيلم ابايدىڭ 1909 جىلى سانكت پەتەربۋرگتەگى يليا بوراگانسكي باسپاسىندا باسىلعان العاشقى شىعارمالار جيناعىنىڭ جارىق كورۋىنە ارنالادى. ۇلى اباي مۇراسىنىڭ قاعاز بەتىنە تاڭبالانۋ تاريحىن باياندايدى. قازىرگى ادامدار بۇرىنعى ۋاقىتتىڭ، اباي زامانىنىڭ ناقتى، دەرەكتى بەينەسىن، سول كەزدەگى ادامداردىڭ الپەتىن، كيىم ۇلگىسىن كوز الدارىنا ەلەستەتۋى قيىن. كوپشىلىكتىڭ ول ۋاقىت تۋرالى تۇسىنىگى تەاتر مەن كينوفيلمدەردەگى بۋتافورلىق كيىمدەر مەن زاتتار ارقىلى قالىپتاسقان. الايدا اباي ۋاقىتىنداعى قازاق تىرشىلىگى، قازاقتاردىڭ بەت-الپەتى، كيىم كيىسى، ءۇي – جايى، بۇيىمدارى تاڭبالانعان مىڭداعان فوتوسۋرەتتەر ساقتالعان. بۇلار رەسەي، تۇركيا، ۇلىبريتانيا

  • ميللياردەر بيلل گەيتس بار بايلىعىن افريكا ەلدەرىنە اۋدارماق

    ميللياردەر بيلل گەيتس بار بايلىعىن افريكا ەلدەرىنە اۋدارماق

    Microsoft كومپانياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى جانە الەمدەگى ەڭ باي ادامداردىڭ ءبىرى سانالاتىن بيلل گەيتس ءوزىنىڭ بايلىعىن قايدا جۇمسايتىنىن رەسمي مالىمدەدى. كاسىپكەر افريكا ەلدەرىندەگى دەنساۋلىق ساقتاۋ، ءبىلىم بەرۋ جانە كەدەيلىكپەن كۇرەس سالالارىنا شامامەن 200 ميلليارد دوللار ينۆەستيتسيا سالۋدى جوسپارلاپ وتىر. «جۋىردا مەن ءوز بايلىعىمدى 20 جىلدىڭ ىشىندە تولىقتاي تاراتۋ جونىندە شەشىم قابىلدادىم. قاراجاتتىڭ باسىم بولىگى وسى جەردە، افريكادا، ءتۇرلى ماسەلەلەردى شەشۋگە كومەكتەسۋگە باعىتتالادى»، – دەدى بيلل گەيتس ءوزىنىڭ قورىمەن بىرلەسكەن ءباسپاسوز ءماسليحاتىندا. باستى باسىمدىقتار: – ينفەكتسيالىق اۋرۋلارمەن كۇرەس (سونىڭ ىشىندە بەزگەك، تۋبەركۋلەز، ۆيچ); – انا مەن بالا دەنساۋلىعىن جاقسارتۋ; – اۋىلدىق اۋداندارداعى ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن ارتتىرۋ; – تازا اۋىزسۋ مەن سانيتاريا ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ; بيلل گەيتس: «بۇل – قايىرىمدىلىق ەمەس، بۇل – ينۆەستيتسيا.

  • شوقان ۋاليحانۇلى دەگەن ەكەن..

    شوقان ۋاليحانۇلى دەگەن ەكەن..

    ەل اۋزىندا قازاق وقىمىستىلارى ايتتى دەگەن سوزدەر از ەمەس. بەلگىلى عالىم، ەتنوگراف ا. سەيدىمبەك قۇراستىرعان تاريحي تۇلعا، اسقان وقىمىستى شوقان بابامىزدىڭ تاپقىر سوزدەرىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز. * * * ومبىعا وقۋعا جۇرەر الدىندا بالا شوقان اكەسىنىڭ ەل ءىشى ماسەلەسىن شەشۋدەگى كەيبىر وكتەم، وجار قىلىقتارىنا كوڭىلى تولماي، «وقۋعا بارمايمىن» دەپ قيعىلىق سالسا كەرەك. تىپتەن كونبەي بارا جاتقان بالاسىن قاتال شىڭعىس جاردەمشى جىگىتتەرىنە بايلاتىپ الماققا ىڭعايلانىپ: «شىقپاسا كوتەرىپ اكەلىڭدەر، ارباعا تاڭىپ الامىز!» − دەيدى. سوندا دارمەنى تاۋسىلعان شوقان اكەسىنە: «بايلاتپا! ابىلاي تۇقىمىنان بايلانعاندار مەن ايدالعاندار جەتەرلىك بولعان!» − دەپ ءتىل قاتادى. بالا دا بولسا اقيقات ءسوزدى ايتىپ تۇرعان بالاسىنان توسىلعان اكە دەرەۋ شوقاندى بوساتتىرىپ جىبەرەدى. * * * پەتەربۋرگتە سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ءبىر

1 پىكىر

  1. زۋحا التاي

    “مۇنىڭ ارتىنا تۇسكەن ناسىر، ءشامي جانە كارىم، ماجىمنىڭدى قولعا تۇسىرگەن ناسىر، ءشامي جانە كارىم ەڭ الدىمەن اتقا سۇيرەپ ولتىرەدى.”\ وسى سويلەمنەن نە تۇسىنۋگە بولادى. … جانە وسىندا اتقا سۇيرەتىپ ولتىرىلگەن ماجىمنىڭ مىنا سويلەمدە قايتا تىرىلەدى. ء“بىر زاماتتان كەيىن ءشامي، ماجىمنىڭدى ارقاسىنان كەلىپ قاپسىرا قۇشاقتاپ تۇرىپ، توبە تەرىسىن تىستەي الادى. اۋزى قارىسىپ، ءبىر قولىمەن تاماعىن قىسىپ قويابەرمەيدى. ساۋساقتارى قىران قۇستىڭ تەگەۋرىڭىندەي وزەگىنە شانشىلادى. جانى شوشىعان ساتقىن جەرگە ەتبەتىنەن قۇلايدى.”

    بۇل سياقتى قاتەلىەتەر ءورىپ ءجۇر…

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: