Қазақстанның 18 миллионыншы тұрғыны қай қалада дүниеге келді?

Qazaqstannıñ 18 millionınşı twrğını qay qalada düniege keldi?

| Jul 4, 2017

Taldıqorğanda 2017 jılğı 11 mamırda düniege kelgen Muslima Samatqızı Qazaqstannıñ 18 millionınşı twrğın boldı, dep habarlaydı Wlttıq ekonomika ministrliginiñ baspasöz qızmetine silteme jasap Sputnik Qazaqstan.

Qazaqstannıñ 18 millionınşı twrğını qay qalada düniege keldi?

ILLYUSTRACIYALIQ FOTO: NETMUMS.COM

Taldıqorğan twrğınınıñ düniege keluimen Qazaqstan halqınıñ sanı 18 millionğa jetti.

“Muslima Samatqızı 11 mamır küni Almatı oblısınıñ Taldıqorğan qalasında düniege keldi. Tuğan kezdegi näresteniñ salmağı 3300 gramm, al boyı 51 sm boldı. Säbidiñ ata-anası Taldıqorğan qalasında twradı: anası – Omarhanova Diana Erikqızı – defektolog, 1991 jılı, äkesi Bestıbaev Samat Erkinbekwlı — mwğalim 1982 jılı düniege kelgen”, — dep atap ötti ministr.

Vedomstvoda atap ötkendey, 18-şi millionınşı twrğınnıñ tuğan künin anıqtau barlıq demografiyalıq oqiğalardı: halqı sanınıñ ösim (tuu jäne immigraciya) jäne tömendeu (ölim jäne emigraciya) komponentterin eskere otırıp jasaldı.

Jalpı, täuelsizdiktiñ jıldar işinde halıq sanı 1 562,5 mıñ adamğa nemese 9,5%-ğa ösip, ağımdağı jıldıñ 1 mausımında 18 014,2 mıñ adamdı qwrağan. Derekköz: Sputnik Kazahstan nur.kz

NAURIZ turalı mañızdı qwjat

kerey.kz

Aşıq derekközderden 1920 jılğı 20 naurızda Taşkentte Twrar Rısqwlov qol qoyğan Naurızdı atap ötu turalı bwyrıqqa közim tüsti. Demek, biıl bwl tarihi qwjatqa – 105 jıl! Alayda, arada nebäri altı jıl ötken soñ 1926 jılı Naurızğa tıyım salındı. Al, 1920 jılı Türkistan Keñestik Respublikasınıñ Ortalıq Atqaru Komitetiniñ törağası bolıp qızmet etken Twrar Rısqwlovtıñ tağdırı qanday qayğımen ayaqtalğanı barşamızğa mälim. Onı “halıq jauı” dep tanıp, 1938 jıldıñ 10 aqpanında atu jazasına kesken… Naşel vot takoy dokument v otkrıtıh istoçnikah: Prikaz, izdannıy v Taşkente Turarom Rıskulovım ot 20 marta 1920 goda o prazdnovanii Naurıza. Poluçaetsya, v etom godu etomu istoriçeskomu dokumentu ispolnilos' 105 let! V 1926 godu Naurız okazalsya pod zapretom. A
Qazaq-joñğar din üşin soğıspağan!

kerey.kz

Qazaq-joñğar din üşin soğısqan degender mına derekke süyense kerek: 1691 jılı 6 aqpanda Irkutsk qalasında Joñğar hanı Galdan Boşogtu (moñğol. Galdan Boşigt; Qalm. Galdan-Boşigt; 1644 – 1697) elşileriniñ Qazaq handığı turalı äñgimesi. «…Şabarmandar: «Osıdan on jılday bwrın olar, Qalmaq Buşuhtu hanı men Kazak Ordası, dini ärtürli bolğan. Buşuhtu han qalmaqtarmen jäne basqa da orda müşelerimen birge Dalay-lamağa senedi, al kazak ordası äsirese Mwhametke Qırımdıq jolmen senedi, bwsurmandıq jolmen sündetteledi. Al Buşuhtu han Kazak Ordasına onımen, qalmaq Buşuhtu hanımen jäne Ordanıñ basqalarımen bir Dalay Lamağa birigip buddağa sensin dep jiberdi. Sondıqtan da olarmen janjal tuındadı, öytkeni olar qalmaq jolımen Dalay-lamağa sengisi kelmedi, osınıñ saldarınan ülken şayqastar bolıp, Buşuhtu han olardıñ köptegen
Qazaqstan öziniñ alğaşqı mikroçipin jasap şığardı

kerey.kz

Nurmukhamed Baigarayev Osı aptada Qazaqstan öziniñ alğaşqı mikroçipin jasap şığardı degen aqparat taradı. Jaqsı jetistik. Biraq endi säl-päl üñilsek, çiptiñ arhitekturası Nazarbaev universitetiniñ zerthanasında jasalğan, biraq onı Qıtayda öndirgen. Sebebi bizde äli çip öndiretindey tehnologiya joq. Bir qızığı, qıtaylıq institut çipti tegin şığarıp bergen. Oğan da raqmet, äytpese ol qızmettiñ qwnı qımbat. Bwl jobanıñ jetekşisi (surette) endi ol çipti qayda qoldanuğa boladı dep testiden ötkizip jatırmız depti öz paraqşasında. Oğan qosa, çip säl-päl qalıñdau siyaqtı. Smartfondarda 5-7 nanometr çip ornatıladı, otandıq çip 28 nanometr eken. Özim tañqalğan bir fakt oqıdım. Mikroçip şığaruda älemde tanımal bolğan kompaniyalar Armeniyada öz ofisterin aşıp ülgeripti. Ol AMD, NVIDIA, Xilinx, Synopsys, National Instruments, Mentor Graphics
Garvard univeri jılına 200 mıñ dollardan kem tabıs tabatın otbasılardıñ studentterin tegin oqıtamız dep şeşim şığarıptı.

kerey.kz

Nurmukhamed Baigarayev Garvard univeri jılına 200 mıñ dollardan kem tabıs tabatın otbasılardıñ studentterin tegin oqıtamız dep şeşim şığarıptı. Biıl bwl univerde oqu şığını jılına 83 mıñ dollardı qwraydı eken. Osınday jañalıqtardı oqığanda dwrıs kapitalizmniñ mısalın köremin. Baquat kapitalister iri oqu ornın qarjılandırdı. Basqa da tabısı köp. Büginde endaument qorda 52 milliard dollarday jinalğan. Sol aqşağa tabısı azdau otbasınıñ balaların tegin oqıtıp, qayırımdılıq jasay aladı. Sodan tek baydıñ balası ğana emes, qarapayım otbasıdan şıqqan bala da älemniñ üzdik univerinde oquğa mümkindik aladı (ol üşin aldımen granttı jeñu kerek). Bwdan qoğam tek wtadı, memleket damidı. YAğni, qayırımdılıq jwrttan jılu jinap, ot sluçaya k sluçayu jasalmaydı, jinalğan naqtı aqşağa, josparlı, jüyeli türde iske
Jin Noda: Qazaq handarı men Cin' imperiyasınıñ baylanısı tım tereñ

kerey.kz

Ötken jılı qolıma Tokio şet tilder universitetiniñ professorı Jin Nodanıñ «Resey men Cin imperiyaları arasındağı Qazaq handıqtarı: XVIII-XIX ğasırlardağı Ortalıq Euraziya halıqaralıq qatınastarı» attı zertteu eñbegi tüsti. Öz tarihımızğa qatıstı bolğan soñ, bir demmen oqıp şıqtım. Atalğan kitapta qazaq hanı Abılay men özge swltandardıñ Cin imperatorına jazğan hattarı turalı bayandaladı. Jaqında Jin Nodamen habarlasıp, kökeyimizde jürgen swraqtardı qoydıq. – Ğılımi zertteu kitabıñız ertedegi Qazaq-Cin' imperiyası qatınasın özgeşe tanuğa arnalğan akademiyalıq eñbek eken. Bwnday zertteuge bet bwruğa ne türtki boldı? – Men Ortalıq Aziyanı zertteu barısında Resey jäne Cin' imperiyası turalı közqarastarda ülken alşaqtıq bar ekenin bayqadım. Osı alşaqtıqtı joyu maqsatında men qazaqtardıñ tarihın reseylik jäne qıtaylıq derekközder negizinde zertteuge kiristim.