kerey.kz TV Jañalıqtar Şou-biznis
kerey.kz
Belgili qoğam qayratkeri Däriğa Nwrswltanqızı Nazarbaevanıñ halıqqa jasağan igilikti isterine qoldau retinde şıqqan än.
Än avtorı Töreğali Batırhanwlı
kerey.kz
Qazaq jastarı büginde jappay orıstanu procesin bastan keşude. Bala-baqşadan bastap, mektep, joğarı oqu ornı, eñbek mekemeleriniñ barlığı negizinen orıs tiline köşude. Öz erkimen emes, ädiletsiz biliktiñ wzaq jılğı solaqay sayasatınıñ arqasında. Köşede, keñsede, dükende, kölikte, qoğamdıq orında qazaqqa qazaq orısşa söylemeseñ nemese wlttı saqtau kerek degen jauapkerşilik jügin wstanıp, senimen orısşa söylesip twrğan qazaqqa qazaqşa söyle dep eskertu jasasañ boldı, bitti, bäle-jalağa qalasıñ. Zañ da, onı orındauşı policiya, prokuratura, sot ta orısqwldı qoldaydı, wltqa janı aşığan qazaqtı mülde qorğamaydı. Bwl qanday ädilettilik?! Memlekettik tildi, memlekettik qauipsizdikti jekelegen adam emes, osığan jauaptı memlekettik qwrılımdar qorğauı kerek qoy. Jeke adam emes, eñ aldımen bilik qorğauı kerek. Qazaq jeke täuelsiz memleket bolıp twrsa
Keyde qoğamdı bir ğana oqiğa qozğalısqa tüsirip, işte qatqan şemendi jarıp jiberedi. Bwl jolı däl sonday ahual orın aldı. Magnum dükender jelisinde orıs tildi bir azamat qazaq tilin bilmeytin kur'erge şağım tüsirip, artınan düken äkimşiligi älgi kur'erdi jwmıstan şığarıp, mäseleni jılı jauıp qoya salmaq bolğanda, jwrtşılıq oqıstan oyanıp ketti. Bwl tek bir azamattıñ renişi nemese dükenniñ işki tärtibi emes. Bwl – tildik teñsizdikke qarsı wlttıñ refleksi. Qazaqtıñ özi, öz jerinde, öz tilinde söyley almaytın künge jettik pe degen swraq sananı sızdatıp twr. Öz elinde twrıp, öz tilinde söylemeytin azamattı qoğamnan alastatıluı aqılğa simaytın dünie. Al Magnum dükenderi jelisi ottı külmen kömip qoyğanday boldı. Qazaq tili – eldiñ özegi. Oğan jasalğan
Nurmukhamed Baigarayev Osı aptada Qazaqstan öziniñ alğaşqı mikroçipin jasap şığardı degen aqparat taradı. Jaqsı jetistik. Biraq endi säl-päl üñilsek, çiptiñ arhitekturası Nazarbaev universitetiniñ zerthanasında jasalğan, biraq onı Qıtayda öndirgen. Sebebi bizde äli çip öndiretindey tehnologiya joq. Bir qızığı, qıtaylıq institut çipti tegin şığarıp bergen. Oğan da raqmet, äytpese ol qızmettiñ qwnı qımbat. Bwl jobanıñ jetekşisi (surette) endi ol çipti qayda qoldanuğa boladı dep testiden ötkizip jatırmız depti öz paraqşasında. Oğan qosa, çip säl-päl qalıñdau siyaqtı. Smartfondarda 5-7 nanometr çip ornatıladı, otandıq çip 28 nanometr eken. Özim tañqalğan bir fakt oqıdım. Mikroçip şığaruda älemde tanımal bolğan kompaniyalar Armeniyada öz ofisterin aşıp ülgeripti. Ol AMD, NVIDIA, Xilinx, Synopsys, National Instruments, Mentor Graphics
Nurmukhamed Baigarayev Garvard univeri jılına 200 mıñ dollardan kem tabıs tabatın otbasılardıñ studentterin tegin oqıtamız dep şeşim şığarıptı. Biıl bwl univerde oqu şığını jılına 83 mıñ dollardı qwraydı eken. Osınday jañalıqtardı oqığanda dwrıs kapitalizmniñ mısalın köremin. Baquat kapitalister iri oqu ornın qarjılandırdı. Basqa da tabısı köp. Büginde endaument qorda 52 milliard dollarday jinalğan. Sol aqşağa tabısı azdau otbasınıñ balaların tegin oqıtıp, qayırımdılıq jasay aladı. Sodan tek baydıñ balası ğana emes, qarapayım otbasıdan şıqqan bala da älemniñ üzdik univerinde oquğa mümkindik aladı (ol üşin aldımen granttı jeñu kerek). Bwdan qoğam tek wtadı, memleket damidı. YAğni, qayırımdılıq jwrttan jılu jinap, ot sluçaya k sluçayu jasalmaydı, jinalğan naqtı aqşağa, josparlı, jüyeli türde iske
Osı aptada Qazaqstan bloktıq byudjetke ötti. YAğni, aymaq basşıları ortalıqqa telmire bermey öz byudjetin basqaru, tez arada işki ülestirude derbestik aldı. Jäne igerilmey qalğan somanı kelesi jılı da uayımdamay bağıttauğa mümkindik aşıldı. Bwl qalay bolğanda da “bar aqşanı jıl bitpey twrıp igerip qalayıq” degen sapasız jwmsaulardıñ aldın aladı. Osımen igeru jarısınıñ däuiri resmi bitti. Endi är tiındı sapalı jwmsau birinşi orınğa şığadı. Sebebi, salıq ösken sayın byudjet aqşasınıñ salmağı artadı. Endi är azamattıñ özi qinalıp tölegen salıqtıñ qayda jwmsalıp jatqanın anıqtap, onıñ dwrıs bağıttaluın talap etetini zañdı. Bloktıq byudjet är äkimge osı talaptı sapalı orındau üşin derbes qimıldauğa rwqsat berip otır. Al bwl äkim kim? Biıldan bastap barlıq audan men
Pikir qaldıru