Jügirtpeler
 |  |  | 

Sayasat Äleumet

Qaraqalpaqtar jappay qazaq bop jazılıp jatır

<span>kerey.kz</span>kerey.kz
 |  Aug 5, 2019
Özbekstan Respublikasınıñ qwramına kiretin Qaraqalpaqstan azamattarı jappay qazaq bolıp jazılıp jatır. Bwl turalı  IWPR basılımınıñ tilşisi Ol'ga BORISOVA habarlaydı..

Juırda Qaraqalpaqstan astanası Nükis qalasında bizdiñ tilmen aytqanda HQO siyaqtı mekemeniñ basşısı twtqındalğan. Ol para alıp adamdardıñ wltın özgertip otırıptı. YAğni qaraqalpaqtardı qazaqqa aynaldırğan. Jergilikti policiyanıñ aytuınşa, soñğı kezderi osınday qılmıstar köpten tirkelude.

Demografiya jäne migraciya agenttiginiñ aqparatına süyensek 1991 jıldan beri Qaraqalpaqstannan Qazaqstanğa 100 mıñ adam köşip ketken. Halıqaralıq Araldı qwtqaru qorınıñ mälimetinşe soñğı jeti jıldıñ işinde 250 mıñ adam Qazaqstanğa qonıs audarğan eken. 1 mln 842 mıñ halqı bar Qaraqalpaqstan üşin bwl ülken körsetkiş. Sonday-aq, qazir ol jerge özbekter sanınıñ artıp kele jatqanın da eskeru qajet. 2018 jılğı statistikağa süyensek Qaraqalpaqstanda özbekterdiñ ösimi 17 payızdı qwrasa, qaraqalpaqtardıñ ösimi toğız-aq payız.

Avtor halıqtıñ Qazaqstanğa üdere köşuiniñ bir sebebin eldegi jwmıssızdıq pen ekonomikanıñ älsizdigimen baylanıstıradı. Bwğan deyin «Erkin Qaraqalpaqstan» wlttıq jañğıru partiyası resmi Taşkent tarapınan qısımdardıñ jasalıp jatqanın mälimdep, azattıq üşin küreske ündegen bolatın.

Qaraqalpaqstan

Qaraqalpaqstan Özbekstan jeriniñ üşten bir böligin alıp jatır, degenmen onıñ basım böligi taqır şöl dala, al suı tartılğan Aral teñizinen töñirekke jayılğan twzdıñ kesirinen soltüstik batıs alqabı ekologiyalıq apatı aymağı dep jariyalanğan. Mwnda 1 million 700 mıñday adam twradı, onıñ 500 mıñdayı – qaraqalpaqtar.

1990 jılı jeltoqsannıñ 14-i küni Özbekstan SSR-i qwramındağı Qaraqalpaqstan avtonomiyalıq respublikası parlamenti eldiñ memlekettik egemendigi turalı deklaraciya qabıldağan kezde bwl is jüzinde täuelsizdikti jariyalaumen para-par edi. Biraq Özbekstan ükimeti Qaraqalpaqstandı öz qwramına 1993 jılı resmi türde qostı, biraq 20 jıldan soñ Özbekstan qwramında qalu-qalmau mäselesin dauıs beru jolımen şeşedi degen uağdalastıq bolğan. 2013 jılı mejeli uaqıt kelgende bwl uäde «wmıt qaldı». Osı mäseleni kötergen «Alğa, Qaraqalpaqstan» wyımı müşeleriniñ işinde qazir şetelde quğında jürgenderi bar.

Azat Europa / Azattıq radiosı

Related Articles

  • OA qorğanısqa qarjını ne sebepti arttırdı? Kaspiyden Ukrainağa zımıran wşırğan Resey sudı lastap jatır ma?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Elnwr ÄLİMOVA Qazaqstan, Qırğızstan, Täjikstan, Özbekstan jäne Äzerbayjan äskeri birigip ötkizgen «Birlestik-2024» jattığuı. Mañğıstau oblısı, şilde 2024 jıl. Qazaqstan qorğanıs ministrligi taratqan suret.  Ortalıq Aziya elderi qorğanıs şığının arttırdı, mwnıñ astarında ne jatır? «Qazaqstan auıl şaruaşılığı önimderin eki ese köp öndirudi josparlap otır, alayda ükimet bwl salada jwmıs küşiniñ azayğanın esepke almağan». «Kaspiy teñizinen Ukrainağa zımıran wşırıp jatqan Resey teñizdiñ ekologiyalıq ahualın uşıqtırıp jatır». Batıs basılımdarı bwl aptada osı taqırıptarğa keñirek toqtaldı. ORTALIQ AZIYA QORĞANIS ŞIĞININ ARTTIRDI. MWNIÑ ASTARINDA NE JATIR? AQŞ-tağı «Amerika dauısı» saytı Ukrainadağı soğıs tärizdi aymaqtağı qaqtığıstar küşeygen twsta Ortalıq Aziya elderi qorğanıs salasına jwmsaytın aqşanı arttırğanına nazar audardı. Biraq sarapşılar mwnday şığın twraqtılıqqa septesetinine kümän keltirdi. Stokgol'mdegi beybitşilikti

  • Samat Äbiş qalay “sütten aq, sudan taza” bolıp şıqtı?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Azattıq radiosı Sayasattanuşı Dosım Sätpaev WQK törağasınıñ bwrınğı birinşi orınbasarı, eks-prezident Nwrswltan Nazarbaevtıñ nemere inisi Samat Äbişke şıqqan ükim “Qazaqstandağı rejim bolaşaqtı oylamaytının körsetti” deydi qazaqstandıq sayasattanuşı Dosım Sätpaev. Sarapşınıñ payımdauınşa, bileuşi “elita” jeke isterimen jäne tasadağıkelisimdermen äure bolıp jatqanda elde tağı bir jaña äleumettik jarılısqa äkelui mümkin faktorlar küşeyip keledi. SayasattanuşıResey öziniñ ekonomikalıq müddeleri men geosayasi josparların keñinen jüzege asıru üşin Qazaqstannıñ işki sayasatına tikeley äser etuge tırısıp jatuı mümkin dep te topşılaydı. PUTIN “QAUİPSİZDİK KEPİLİ” ME? Azattıq: Sonımen wzaq demalıs aldında osınday ülken jañalıq jariyalandı. Meyram aldında, 19 naurızda qazaqstandıqtar mäjilis deputatınıñ postınan Samat Äbişke şıqqan ükim jaylı bildi. Mwnıñ bäriniñ baylanısı bar ma älde kezdeysoqtıq pa? Dosım Sätpaev: Äñgimeni bwl istiñ qwpiya

  • “Geosayasat ileuine tüsip qaluımız mümkin”. Qazaqstanda AES saluğa qatıstı sarapşı pikiri

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Elena VEBER Atom elektr stansasın salu jäne paydalanu ekologiyalıq qater jäne tötenşe jağdayda adam densaulığına qauipti ğana emes, oğan qosa soğıs barısında Ukrainanıñ Zaporoj'e AES-indegi bolğan oqiğa siyaqtı bopsalau qwralı deydi äleumettik-ekologiyalıq qordıñ basşısı Qayşa Atahanova. Ol mwnıñ artında köptegen problema twrğanın, qazaqstandıqtarğa AES salu jönindegi referendum qarsañında birjaqtı aqparat berilip, onda tek paydalı jağı söz bolıp jatqanın aytadı. Sarapşı AES-tiñ qaupi men saldarı qanday bolatını jayında aqparat öte az dep esepteydi. Goldman atındağı halıqaralıq ekologiyalıq sıylıqtıñ laureatı, biolog Qayşa Atahanova – radiaciyanıñ adamdarğa jäne qorşağan ortağa äserin şirek ğasırdan astam zerttep jür. Ol bwrınğı Semey poligonında jäne oğan irgeles jatqan audandarda zertteu jürgizgen. Qarağandı universitetiniñ genetika kafedrasında oqıtuşı bolğan.

  • “Qazaqstan dwrıs bağıtta”. Dekolonizaciya, Ukrainadağı soğıs jäne Qañtar. Baltıq elşilerimen swhbat

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Darhan ÖMİRBEK Baltıq memleketteriniñ Qazaqstandağı elşileri (soldan oñğa qaray): Irina Mangule (Latviya), Egidiyus Navikas (Litva ) jäne Toomas Tirs. Sovet odağı ıdıray bastağanda onıñ qwramınan birinşi bolıp Baltıq elderi şıqqan edi. Özara erekşelikteri bar bolğanımen, sırtqı sayasatta birligi mıqtı Latviya, Litva jäne Estoniya memleketteri NATO-ğa da, Euroodaqqa da müşe bolıp, qazir köptegen ölşem boyınşa älemniñ eñ damığan elderiniñ qatarında twr. Resey Ukrainağa basıp kirgende Kievti bar küşimen qoldap, tabandılıq tanıtqan da osı üş el. Soğıs bastalğanına eki jıl tolar qarsañda Azattıq Baltıq elderiniñ Qazaqstandağı elşilerimen söylesip, ekijaqtı sauda, ortaq tarih, Resey sayasatı jäne adam qwqığı taqırıbın talqıladı. Swhbat 8 aqpan küni alındı. “BİZDE QAZAQSTANDI DWRIS BİLMEYDİ” Azattıq: Swhbatımızdı Baltıq elderi men Qazaqstan arasındağı sauda qatınası

  • Baqsılar institutı

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Saraptama (oqısañız ökinbeysiz) Birinşi, ilkide Türki balasında arnayı qağan qwzireti üşin jwmıs isteytin köripkel baqsılar institutı bolğan. Atı baqsı bolğanımen hannıñ qırıq kisilik aqılşısı edi. Köripkel baqsılar han keñesi kezinde aldağı qandayda bir sayasi oqiğa men situaciyanı küni bwrtın boljap, döp basıp taldap häm saraptap bere alatın sonı qabilettiñ iesi-tin. Olardı sayasi köripkelder dep atasa da boladı. Han ekinşi bir eldi jeñu üşin bilek küşinen bölek köripkel baqsılardıñ strategiyalıq boljauına da jüginetin. Qarsılas eldiñ köripkel baqsıları da oñay emes ärine. Ekinşi, uaqıt öte kele sayasi köripkel baqsılar türkilik bolmıstağı strategiyalıq mektep qalıptastırdı. Türki baqsıları qıtay, ündi, parsı, wrım elderin jaulap aluda mañızdı röl atqardı. Ol kezdegi jahandıq jaulasular jer, su,

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: