«Jwmıs isteuge mümkindik beriñder»: Almatıda 300-ge juıq käsipker qarsılıq akciyasın ötkizdi
kerey.kz
Almatıda 300-ge juıq käsipker jwmıssız qaluı mümkin. Olar otız jılday twrğan bazar jabıluı mümkin dep qauiptenedi. Almatı qalası äkimdigi saudagerlerdiñ ornın jihaz fabrikasın salu üşin basqa kompaniyağa bere salğan. Şeşim osıdan eki jıl bwrın şığıp qoyğan. Käsipkerler baraholkanıñ ortasınan zauıt saluğa rwqsat bergen äkimdiktiñ äreketine narazı. Olar wzaq jıl käsippen aynalısqan adamdardıñ müddesi qorğaldı dep sanaydı. Käsipkerlerdiñ aytuınşa, bazardağı 1 gektar jerdi “TKM” JŞS wzaq jıldar boyı jalğa alıp, jüzdgen adam sauda jasap kelgen. Kezekti jalğa alu merzimin jauaptı mekemeler wzartpay, «zirattıñ sanitarlıq qorğau aymağında ornalasqanın” alğa tartıp, jwmıs istetuden bas tartqan. Jalğa beru merzimin wzartpay tastağan. Esesine äkimdik osı aumaqtağı 1 gektar jerdi Nwr-Swltan qalasında tirkelgen “Almatı CPS” kompaniyasına jihaz fabrikasın salu üşin 5 jılğa jalğa bere salğan.
«Bazardıñ ortasına zauıt, fabrika salu turalı ideyanı kim wsındı? Bwl kimge tiimdi? Miğa qonımsız is. Sonda mına bazardağı halıq qayda baruı tiis? Bizdiñ bärimiz otbasımızdıñ asırauşılarımız. Nesielerimiz, bala-şağamız bar. Sonda bizdi bwl jerden quıp jibergende äli nesielerimizdi kim töleydi? Biz tasımaldauşılardı, satuşılardı jaldadıq, yağni qosımşa jwmıs orındarın qwrdıq. Memleketke twraqtı salıq tölep keldik. Nege qarapayım halıq, saudagerler azap şegui tiis? Biz memleketten eşteñe talap etpeymiz. Järdemaqı, aqşa swramaymız. Bizge tek bir närse ğana kerek, Käsipkerlerge tınış jağdayda jwmıs isteuge mümkindik berilsin, tınıştıq beriñder halıqqa» – dep aşulandı jeke käsipkerdiñ biri Läzzat Köperbaeva.
Narazılıq bildiruşiler özderiniñ sauda orındarın tastap, qwqıqtarın qorğau üşin qoldarına jappay plakattar alğan. Olardıñ aytuınşa, mwndağı saudagerlerdiñ aldı 27 jwmıs istep keledi. Osı uaqıt işinde köpşilik tabıs äkeletin jäne twraqtı klientterdi tartatın biznesterin qwrıp alğan. Osınıñ arqasında olar jeke käsipkerler retinde byudjetke ünemi salıq tölep keledi. Alayda olardıñ tınış ömirin Almatı äkimdigi men oğan qarastı basqarmalardıñ şeşimi bwzıp otır. Käsipkerlerge atı añızğa aynalğan «Rahat» bazarınıñ jaqın arada jabılatındığı turalı habarlanğan. Demek, 300-den astam adam tabıssız qaladı.
«Nege osınşama aşulanıp, amalsız jinalıp twrmız? Sebebi, köpşiligi 25 jıl boyı osında jwmıs istedi, ömirlerin bines aşuğa arnadı. Bärin qolımızben jasadıq. Al eñ soñında biz bwl jerde eşkimge kerek bolmay qaldıq. Tiisti organdar bwl mäselege köñil bölip, halıqtıñ pikirin tıñdau kerek. Bärimizde nesie bar, köptegen jalğızbastı analar jwmıs isteydi jäne olar basqa bazarlardağı sauda orındarın jaldau tölemderin kötermeydi. Jalğa alu aqısı Baraholka bazarı boyınşa osında eñ tömen, sondıqtanda osında saudagerler köp. Konteynerdi jalğa alu üşin ayına 21 mıñ teñge töleymiz, basqa jerlerde onıñ bağası 65 mıñ teñgeden joğarlap kete beredi», – dedi käsipker Aleksandra Baranova.
Baraholkanıñ köp jerinde jaña sauda ğimarattarı twrğızılğan, kebiriniñ qwrılısı älide jürip jatır. Al jerden ayırılğan käsipkerler zamanaui sauda ortalığın saluğa dayın bolğanmen, onı da bilik bekitpegen.
«Biz mwnda zamanaui sauda ortalığın salu üşin qarjı şığaruğa dayınbız. Biraq ğimarattı sıltau tauıp, bwzıp tastay ma dep qorqamız! Biz tek bir närseni ğana swraymız – halıqqa jwmıs orındarın qaldırsın. Elmen sanasu kerek. Prezidentimiz köñil audaradı, halıqtıñ zarın tıñdaydı dep senemiz. Jekelegen sud'yalarğa, jekelegen twlğalardıñ äreketine senuden qaldıq», – dedi tağı bir käsipker Aybar Älbikov.
Halıqtıñ pikirinşe, bwl jer fabrika, özgede öndiristik orındarın saluğa kelmeydi. Onıñ üstine Almatınıñ öndiris saluğa arnalğan arnayı industriyalıq aymağı bar. Zañgerdiñ sözinşe, halıqtıñ arız-talabın birneşe jıldan beri bir ğana sud'ya qarap, ünemi bir şeşim şığarıp keledi. Bwlda köñilge kümän wyalatadı.
«Sanitarlıq aumaqtı sıltauratıp bizge bwrınan aşıq twrğan bazardı bermegende, qalayşa basqa bireuge op-oñay bere saladı? Äkimdik «Almatı CPS” JŞS ötinişin 3 künniñ işinde qarap, 20 minutta şeşim şığara salğan. Ädette, jerdi jalğa alu üşin zañda bekitilgen 2 ayda şaruası bitpey, adamdardıñ aylap-jıldap jüretini belgili. Ekinşiden, Jer investiciyalıq jobanı jüzege asıru maqsatında berilgen. Investiciyalıq jobanıñ bazarğa qanday qatısı bar jäne zamanaui sauda ortalığın bwl jerdi bwrınan basqarıp kele jatqan kompaniyada iske asıra aladı. Eñ qızığı, bwl mäsele Jer komissiyasında müldem qaralmağan. Üşinşiden, memlekettik menşiktegi jerdi investiciyalıq jobanı jüzege asıru maqsatında beru mäselesi Aymaqtıq üylestiru keñesinde qaraluı tiis. «Almatı SRS»-tiñ jobası keñeste qaralmağan.Törtinşiden, Baraholkidegi 25-ten astam bazar, sauda ortalıqtarı ornalasqan aymaqta fabrika saludıñ qajettiligi bar ma? Älde, bwl biznesti reyderlik jolmen tartıp aludıñ qitwrqı täsili me? Almatı qalası mamandandırılğan ekonomikalıq sotınıñ äreketi kümändi, «TKM» JŞS-niñ talaptarı boyınşa barlıq ister bir ğana sud'ya Qazımbetovanıñ qarauına tüsip otırğan. İsterdi avtomattı bölu jüyesi sanalı türde bir ğana sud'yağa bölui kümän keltiredi», – dedi “TKM” kompaniyasınıñ zañgeri Jamila Tölenova.
Särsenbi küni saudada üzilis jasap, narazılıqqa jinalğandardıñ bwl äreketin zañsız dep tapqan qala äkimdigi, käsipkerlerge dereu taraudı eskertti. Jetisu audandıq äkimdiginiñ habarlauınşa, bazar basşıları ötinişti özderi keş bergen.
«TKM» JŞS jerdi jalğa alu merzimi 2018 jıldıñ naruız ayında ayaqtalğan. Jerdi wzartuğa uaqıtılı ötiniş bermegendikten «Rahat» bazarınıñ jeri investiciyalıq joba ayasında basqa kompaniyağa berilgen. Qazir eki zañdı kompaniyanıñ arasında sot procesi ötip jatır. Mäseleniñ şeşimin sot şığaradı. Mına jerdegi saudagerlerdi äzirge eşkim eşqayda quıp jatqan joq. Özge bazarlada sauda jasaytın bos orındar bar. Jeñildikpen orındardı beru turalı wsınısta bolğan. Baraholkadağı barlıq jerlerde bos orındar bar. Jerdi basqa kompaniyağa beru turalı äudan äkimdigi emes, şeşim qabıldap beretin komissiya bar», -dedi Almatı qalası Jetisu audanı äkiminiñ orınbasarı Damir Akejanov.
Pikir qaldıru