ŞIĞIS QAZAQIYADAĞI QAZAQ INTELLIGENCIYASINIÑ QALIPTASU TARIHI
Şağın Saraptama Derbes el täuelsiz memleket retinde “qıtay qazağı” deytin wğımdı qayta pısıqtap zerttep körudiñ jaña kezeñi bastaluı kerek dep esepteymin. Qıtay qazaqtarınıñ 20- ğasır basındağı oyanu kezeñi äli künge deyin tolıq zerttelgen joq. Onıñ işinde memleket deñgeyindegi twlğalar turalı jekelegen zertteuler tipten kemşil. Şığıs Qazaqiyadağı qazaq intelligenciyasınıñ qalıptasuında üş ülken ıqpaldı aytpay ketu mümkin emes: Birinşi, 20-ğasır basına deyingi dästürli islamdıq ruhani mektep (qadimdıq meşit-medreseler); Ekinşisi, 20-ğasır basındağı Şığıs Qazaqiyanıñ jädittik ruhani qozğalısı (jädittik ağartu, pikir-talas, tb); Üşinşisi, Orıs-Tatar arqılı engen Europa örkenietiniñ ıqpal etui nemese Manju-Qıtay arqılı şığıs ruhaniyatımen tanısu; Osı üş ıqpaldıñ äuelgisi islamdıq jañğırudı öz işinen “Qazan, Ufanıñ ruhani ıqpalı”, “Bwhara-Kökiltaş ıqpalı” jäne “Osımanlı ruhaniyatınıñ ıqpalı”