تاريح قازاق حاندىعىنا 550 جىل قازاق شەجىرەسى
قادۋان مەن سۋن مەيلين
1944-جىلى شىڭ شىسايدىڭ ءونبىر جىلدىق ۋاقىتشا ۇكىمەتى قۇلادى. كوپ ايالداماي شىڭ ىشكى قىتايعا جوتكەلىپ كەتتى. شىعىس قازاقيانىڭ تاريحىندا بۇرىن سوڭدى بولماعان تاريحي وزگەرىس ءدال سول تۇستا بىرىنەن سوڭ ءبىرى ورىن الىپ جاتتى. سۋرەتتەگى اق شىلاۋىشتى كىسى- قادۋان مامىربەكقىزى. كوگەداي حان ورداسىنىڭ سوڭعى حاندارىنىڭ ءبىرى الەن ۋاڭنىڭ زايىبى. قاسىنداعى كىسى اتاقتى ساياساتكەر، ديپلومات سۋن مەيلين. ول قىتاي پرەزيدەنتى جاڭ قايشىنىڭ زايىبى. زامانىندا امەريكادان ءبىلىم العان، وتە ساۋاتتى، مادەنيەتتى تۇلعا. 1944-جىلى نان كيننەن ۇرىمجىگە ۇشىپ كەلىپ تۇرمەدەگى قازاقتاردى بوساتىپ، شەت قيىرعا بوسقان قازاقتاردى ەلگە ورالتۋ ماسەلەسىن قولداپ ارنايى كوميسسيا قۇرعان جانە ونشاقتى قازاققا جوعارى لاۋازىمدى ورىن تاعايىنداپ جۇمىسقا سايلاپ كەتەدى. 1946-جىلى قازاقتار نان كيندەگى ۇلتتىق كونگرە مەن پارلامەنتكە دەپۋدات بولىپ قاتىسۋىنا تۇرتكى بولعان كىسى. بۇل سۋرەتتەگى قادۋان حانىممەن (اق شىلاۋىشتى) بولعان كەزدەسۋى نان كيندە تۇسىرىلگەن بولسا كەرەك. قادۋان مامىربەكقىزىن وتە جوعارى باعالاعان، ءتىپتى 1949-1950 جىللارى كوممۋنيست قىتاي شىعىس قازاقياعا كىرگەن تۇستا ول ءبىرتوپ قازاق زيالىلارىن (ىشىندە قالۋان حانىم دا بار) تايۆانعا شاقىرعان. سۋن مەيلين 1944-1946 جىلدارى جەكە قازاق پولكىن قۇرۋ ماسەلەسىن قۋاتتاپ ونى بەكىتتىرىپ بەرۋگە قولۇشىن بەرەدى جانە زاكاريا اشەنۇلىن پولك گەنەرالدىعىنا دەيىن كوتەرىپ، اسكەري شەن بەرەدى، سونىمەن بىرگە قازاق ۇلتتىق پولكىنىڭ كۇنشىعىس جەتى قازاق اۋدانىنداعى رايون بولىمشەلەرىن اشۋىنا اسكەري قارجى ءبولىپ، قازاقتاردى جاپپاي اسكەرگە الادى. بۇل تۇستا قىتايدىڭ الەمدەگى ءتورت ۇلكەن اسكەري ورداسى “حۋانپۋ وفيتسەرلەر مەكتەبىن” (黄埔军校) تامامداپ كەلگەن جاس قازاق ماماندار ىسكە تارتىلادى. وسى تۇستا ايتا كەتەيىن، قادۋان مامىربەكقىزى 1946-جىلى نانكيندە قازاق دەپۋداتتارىمەن بىرگە پرەزيدەنت جاڭقايشى مەن سۋن مەيليننىڭ قابىلداۋىندا بولعان سوڭ ىشكى قىتايدا ءبىلىم الىپ جاتقان قازاق ستۋدەنتتەرىن جيىپ شاعىن قۇرىلتاي اشىپ “وقۋلارىڭدى بىتىرگەن سوڭ دەرەۋ ەلگە قايتىڭبار، سابەتتىڭ شارقي تۇركىستان قۇرساۋىنا تۇسپەڭدەر”دەپ ۇگىت جۇرگىزگەن. سول تۇستا ىشكى اسكەري تاربيە العان قازاق جاستارىنىڭ شارقي تۇركىستاننىڭ شىرعاۋىنا تۇسكەندەرى كەمدە كەم.
قادۋان مامىربەكقىزى، 60-جىلدارى قاستاندىقپەن كوز جۇمدى. سۋن مەيلين تايۆانعا ورنىققان ەلمەن بىرگە بەرتىنگە دەيىن ۇزاق عۇمىر كەشىپ 2003-جىلى 105 جاسىندا قايتىس بولدى. سۋن مەيليننىڭ مۇنشالىق ۇزاق عۇمىر كەشكەنىن كەش بىلگەنىمە ءبىر ەسەپتەن وكىنەمىن، ول قازاققا قاتىستى كوپ دەرەكتىڭ ءتىرى كۋاگەرى ەدى، ءبىر قازاق سۋىرىلىپ شىعىپ ىزدەپ بارماپپىز، وكىنىش ەمەي نەمەنە!
پىكىر قالدىرۋ