قازاقستانعا cاياحاتتان باس تارتقان شەتەلدىكتەر اقشاسىن تالاپ ەتۋدە
وتاندىق تۋراگەنتتىكتەر اقشانىڭ جوعىن ايتىپ، ۇكىمەتكە الاقان جايدى
كوروناۆيرۋس وتاندىق تۋروپەراتورلاردىڭ جۇمىسىن دا تۇرالاتتى. ىشكى-سىرتقى تۋريزممەن اينالىساتىن كومپانيالار ۇكىمەتتەن اراشا سۇراپ وتىر. قازاقستانعا ساياحاتتاپ كەلۋدەن باس تارتقان شەتەلدىك تۋريستەر وتاندىق وپەراتورلاردان الدىن الا تولەگەن اقشالارىن قايتارۋدى تالاپ ەتىپ جاتىر دەپ حابارلايدى Azattyq Rýhy تىلشىسى. جولدامالاردى تۇگەل الدىن الا برونداپ قويعان تۋروپەراتورلار ەندى نە ىستەرلەرىن بىلمەي وتىر.
ۇلىبريتانيادان 26, بولگاريادان 53 تۋريست كەلۋ كەرەك ەدى
«Turan-Asia» كومپانياسى نارىقتا 94 جىلدان بەرى جۇمىس ىستەيدى. باسشىسى وسى ۋاقىتقا دەيىن مۇنداي قيىندىققا تاپ بولماعاندارىن ايتادى. قاۋىپتى ىندەتتەن ساقتانعان تۋريستەر ساپاردان جاپپاي باس تارتقاندىقتان كومپانيا جۇمىستى اقپان ايىنان باستاپ توقتاتقان.
«جىل سايىن شەتەلدەن 5-6 رەت ءىرى تۋريستىك شارالار ۇيىمداستىراتىنبىز. تەك ءبىر جولعى ساياحاتقا 120-150 ءتۋريستى پويىزبەن قازاقستانعا الدىرامىز. ولار وسىندا قىدىرادى، كورشى ەلدەرگە ساپارلايدى. اقپان ايىنان باستاپ شەتەلدىك تۋريستەر مۇلدەم توقتادى. الدىمەن قىتايدان، گونكونگتان كەلەتىندەر باس تارتتى. 20 شاقتى قىزمەتكەرىمىز بار ەدى. ولارعا دا تولەيتىن اقشامىز قالمادى»، – دەيدى «Turan-Asia» ساياحات كومپانياسىنىڭ ديرەكتورى گۇلعايشا قاسكەنحانوۆا.
جولدامانى $378 ساتىپ، $445قايتارىپ جاتىر
قازىر اتالعان كومپانيا تەك ەكى مەملەكەتتىڭ تۋريستەرىنە 26 ميلليون تەڭگە قارىز. برونداۋعا اۋدارىلعان اقشانىڭ قاشان جانە قالاي قايتارىلاتىنى ناقتى بەلگىسىز. ونىڭ سىرتىندا دوللاردىڭ قىمباتتاۋى دا جاعدايدى قيىنداتىپ جىبەردى.
«ەكى ءوفيسىمىز بار. ءبىرى شەتەلگە جىبەرسە، ەكىنشىسى كەرىسىنشە شەتەلدىك تۋريستەردى تارتادى. مالايزياعا، دۋبايعا، ەميراتقا باراتىن تۋريستەردىڭ اقشاسىن دوللارمەن اۋداردىق. ۇلىبريتانيادان 26 ادام، بولگاريادان 53 تۋريست جاقىندا قازاقستانعا ساپارالۋى ءتيىس ەدى. ولاردا تولەم دوللارمەن جىبەرگەن. ساپاردان باس تارتتى. ءبارى ەندى كۇندە تەلەفونداپ، حات جازىپ، اقشالارىن قايتارۋدى تالاپ ەتىپ جاتىر. بىزدە ونى قايتاراتىن اقشا جوق. تاپسىرىس العان كەزدە دوللار 378 تەڭگە ەدى. ەندى سايااتتاۋدان باس تارتقان ادامداردىڭ اقشاسىن قايتاراتىن ساتتە دوللار 445 تەڭگەگە ءوسىپ كەتتى. ءبىز سوندا ەكى رەت ۇتىلىپ تۇرمىز»، – دەدى گ.قاسكەنحانوۆا.
گۇلعايشا قاسەنحانوۆا قارجىلىق قيىندىق شەشىلمەسە وتاندىق تۋراگەنتتىكتەر بانكروتقا ۇشىراي باستاۋى مۇمكىن دەيدى. باسقا دا كومپانيالار تىعىرىقتان شىعۋدىڭ جولىن تاپپاي الەك. ۇكىمەت كەم دەگەندە ققس بوساتۋ كەرەك دەپ سانايدى ول. تۋروپەراتورلار نارىعى كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردى الدىن-الا برونداۋعا قۇرىلعان جانە سونىڭ نەگىزىندە وزدەرىنە پايدا تابادى. كليەنتتەردەن الىنعان اقشا قوناق ءۇي، اۆياكومپانيالاردان بولەك شەتەلدەگى سەرىكتەس وپەراتورلارعا دا تولەنەدى. كوروناۆيرۋس ءورشىپ، جوسپار وزگەرگەندە اۆياكومپانيالار تۋروپەراتورلاردىڭ تاپسىرىسى بويىنشا اۆياوتىن مەن اۆيالاينەرلەرگە الدىن-الا تولەم جاساعاندارىن ايتىپ، اقشانى قايتارۋدان باس تارتقان. ال قوناقۇيلەر ازىق-تۇلىك جەتكىزۋگە، كوپتەگەن قىزمەت تۇرلەرىنىڭ جۇمىس ىستەۋىنە تاپسىرىس بەرگەندىكتەرىن العا تارتىپ، اقشانى قايتارا المايتىندىقتارىن ايتقان.
تۋروپەراتورلار ۇكىمەتتەن سۋبسيديا سۇراپ وتىر
وتاندىق تۋروپەراتورلاردىڭ باسىن بىرىكتىرگەن «تۋريستىك قامقور» كورپوراتيۆتىك قورىنىڭ ءتورايىمى يننا رەي جاعدايدىڭ مۇشكىل ەكەنىن ايتىپ، ەل بيلىگىنەن اراشا سۇرادى. ونىڭ سوزىنشە، بۇل سالا قازىر «تۇيىقتالعان شەڭبەر» تارىزدەس.
«تۋريزم نارىعى تىعىرىققا تىرەلىپ تۇر. تۋروپەراتورلاردىڭ جالعىز باعىتى – اۋە جولدارى مەن قوناق ۇيلەردەن تۇراتىن تۋريستىك ونىمدەردى قۇرۋ. تۋروپەراتورلار بۇكىل تۋريستىك پروتسەستىڭ درايۆەرى بولىپ تابىلادى، ولار ءوز قاراجاتتارى مەن تاپسىرىس بەرۋشىلەردەن الىنعان قاراجاتتىڭ ۇلكەن كولەمىمەن جۇمىس ىستەيدى. قازىر بۇكىل تىزبەك تولىعىمەن توقتادى»، -دەپ جاريالادى ءوزىنىڭ الەۋمەتتىك جەلىسىندە قور ءتورايىمى يننا رەي.
پرەزيدەنتتەن اراشا سۇراعان «تۋريستىك قامقور» كورپوراتيۆتىك قورىنىڭ ءتورايىمى قيىندىقتان شىعۋدىڭ جولدارىن دا ۇسىندى. تۋروپەراتورلاردى بانكروتتىققا جەتكىزبەۋدىڭ جولى، ولارعا ماقساتتى سۋبسيديا ءبولۋ. سونىمەن قاتار، اينالىم قاراجاتتى مەملەكەتتىڭ كەپىلدەندىرىلگەن قارىزىمەن 85% كولەمىنە دەيىن كوتەرىپ، تومەن پايىزبەن نەسيەلەر بەرۋ.
«پرەزيدەنتىمىزدىڭ سويلەگەن ءسوزى جانە ونىڭ قولداعان شارالارى ءبىزدى داعدارىسقا قارسى تۇرامىز دەگەن ءۇمىتىمىزدى وياتتى. قوناق ءۇي بيزنەسى مەن ءتۋريزمدى سالىق تولەۋدەن بوساتۋ بىزگە كەيبىر قىزمەتكەرلەردى ساقتاپ قالۋعا كومەكتەسەدى. بۇل داعدارىستان كەيىنگى كەزەڭگە دايىندالۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. مۇلىك سالىعىنان بوساتۋ تەك قوناق ۇيلەرگە كومەكتەسە الادى، بىراق تۋروپەراتورلارعا ەمەس. مەملەكەت باسشىسى مەن ۇكىمەت ءبىزدى تىڭداپ وتىر دەپ ۇمىتتەنىپ، بولاشاقتا ءبىزدىڭ باسقا پروبلەمالارىمىز بەن سۇراقتارىمىزدىڭ ەسكەرىلەتىنىنە سەنەمىز»، -دەدى يننا رەي.
تۋريستەرگە بەرەشەك 3,8 ميلليارد تەڭگە
قور ءتورايىمىنىڭ مالىمەتىنشە، تۋريستەرگە تولەيتىن بەرەشەك 3,8 ميلليارد تەڭگەگە جەتكەن. بۇل تەك وتاندىق 26 تۋروپەراتوردىڭ ءوز كليەنتتەرىنە قايتارۋى ءتيىس قارىزى. ال تۋروپەراتورلاردىڭ جولداماسىن ساتۋمەن اينالىساتىن تۋراگەتتىك وكىلدەرى دە ۋاقىتشا جۇمىس ىستەمەيدى. ولار كوروناۆيرۋسقا قاتىستى كارانتين الىنعاننىڭ وزىندە بۇرىنعىداي سىرتقا اعىلاتىن ادامدار سانى جىلداعىدان الەقايدا از بولادى دەپ بولجايدى. ويتكەنى تابىسىنان ايىرىلعان ادام كوپ، ال قالتادا ازداعان قورى بار ادامدار قاراجاتتى تەك تاماققا جۇمساپ قانا ۇيدە وتىر. شەتەلگە وتباسىمەن بىرگە دەمالۋعا باراتىن اقشانى كوپ ادام جيناپ ۇلگەرمەيدى. بۇرىنعىداي جاپپاي شەتەلگە اعىلۋ تەك قىركۇيەك ايىنان كەيىن عانا قالىپقا كەلە باستايدى.
«ەگيپەتكە ەكى ادامنىڭ ءبىر اپتا دەمالىپ كەلۋىنە جولداما 700 دوللار دەپ ساتىلىمدا تۇر. بىراق ونى ەشكىم الىپ جاتقان جوق. الام دەگەننىڭ وزىندە مىنانداي ۋاقىتتا باراسىڭ دەپ ايتا المايمىز. ويتكەنى بارلىق باعىتقا جول جابىق. شەتەلدەگى دەمالىس ورىندارىنىڭ دا قاشان اشىلاتىنى بەلگىسىز. ەل تايلاندقا باراتىن تەڭگەسىنە ۇيىندە تاماق جەپ قانا وتىر. انتاليا دەيسىز بە الەمنىڭ كوپتەگەن كۋرورتىق ورىندارى جابىق. مىنا ىندەتكە بايلانىستى كەمىندە 3 اي شىعىندا وتىرامىز. ماۋسىم ايىنان كەيىن عانا جۇمىس جۇرە باستاۋى مۇمكىن، وندا دا انىق ەمەس»، – دەدى تۋراگەنتتىك وكىلى روزا ەسەنقۇلوۆا.
ونىڭ بولجامىنشا بيىل ىشكى تۋريزمگە سۇرانىس ارتادى. الاكول، بۋراباي، قاتونقاراعاي، بۇقتىرما سۋ قوماسى سىندى الىس-جاقىنداعى كوپتەگەن دەمالىس ورىندارىنا بارعىسى كەلىپ، جولداما برونداۋ ماقساتىمەن حابارلاسىپ جاتقان ادامداردىڭ سانى ارتقان. بىراق ساتىلىم كوروناۆيرۋسكە بايلانىستى توقتاپ تۇر.
ءامىربولات قۇسايىنۇلى، الماتى.
پىكىر قالدىرۋ