|  | 

ادەبي الەم

قورقىتتىڭ بولىپ قوبىزى (ۇلى جازۋشى،عۇلاما عالىم مۇحتار ماعاۋين اعامىزدىڭ 80جاسقا تولۋىنا ارنايمىن)

قازاقتىڭ ۇلكەن ابىزى،
ۇلىلاردىڭ ناق ءىزى.
80گە كەلدى مۇحا اعام ،
ۇلتىمنىڭ ناعىز وعىزى.
جىرلاعان بەس عاسىردى،
قورقىتتىڭ بولىپ قوبىزى.
عالىممىن دەگەن تالايدىڭ،
سايدا-سان،قۇمدا جوق ءىزى.
تەڭەسە الماس ءبىر سىزگە،
سوندايدىڭ توقسان توعىزى.

80 گە كەلدىڭ سەندە اعا،
بارىمىزدە پەندە اعا.
ەكى اينالىپ بۇل جاسقا ،
كەلمەيسىز عوي ەندى اعا.
تۋىپ وسكەن تۇعىرىڭ،
قازاقستانداعى كەڭ دالا.
سىزگە قونىس بولا الماي ،
قۇرلىق استىڭ ەن دالا.
كەتەسىزبە وسىلاي ،
بۇتىندەلمەي جەڭ،جاعا.
اتتەڭ ءبىر كەم دۇنيە ،
ايتقانداي شەشەن شەر اعا.

سىزگە قاستىق قىلعاندار،
اياققا تۇساۋ سالعاندار.
قىزعانىشتان كورە الماي ،
ىشتەرى وت بوپ جانعاندار.
جولىڭا قاقپان قۇرعاندار،
قادىرىىڭ ءوتىپ ءبىر كۇنى،
ارماندار ،سىزدى ارماندار.
جازعانىڭ كاۋسار بۇلاقتاي،
وقىعان ادام العان ءنار.
شۇرايلى ءتىلىڭ ءتاپ-ءتاتتى ،
اۋماي قالعان بالدان ءدال .
دايارياسىڭ جوڭكىگەن ،
وزىڭە ءتان ارناڭ بار.
تۇياعىسىڭ تۇلپاردىڭ ،
سوڭعى جالعىز قالعان بار .

الاتىن ماڭگى ەسىنە ەل،
شىن جۇيىرىكسىڭ كوسىلەر.
ەكى اينالىپ ومىرگە،
كەلمەيدى سىزدەي ەسىل ەر.
ورىن بەرىپ توبەدەن ،
قوندىرماسا توسىنە ەل.
قازاق دەگەن اتقا سىن،
تاريح قايتىپ كەشىرەر·
ۇلىقتاي الماساق ۇعىلدى،
بولىپ جۇرمىز نەسىنە ەل.

قۇزار شىڭدا سامعايتىن،
ءجاي توبەگە قونبايتىن .
اق يىعىسىڭ التايدىڭ.
توپشىسى بوساپ تالمايتىن.
كوزدەگەن اساۋ اڭىڭدى،
اۋلاماي ماڭگى تىنبايتىن.
تەككە پىتكەن ءور مىنەز،
ءوزىن عانا تىڭدايتىن .
سەكسەۋىل تومار سەكىلدى،
بالتالاسادا سىنبايتىن.

توپراق شاشپايىم كوپكە بار ،
ەسىپ ءجۇر جەلدەي كوپ حابار .
وسەكشىلەر كوبەيدى،
اراعا شوق ساپ وت جاعار.
اقىرى بار ءار ءىستىڭ،
ءار نارسەدە شەك بولار .
ەركەلەتە الماعان ،
ەلىڭە قالعان  وكپەڭ بار.
دەگەن ءسوز بار اتالى،
بەتەگە كەتەر ،بەت قالار .
تۇسىنۋدە ءبىر ەرلىك ،
تەكتى ادامدا كەك بولار.

جازعانىڭ بولىپ تىم مىقتى …
ايتقانىڭ  ءۇشىن ىرىلىكتى .
جەر قىلعانىڭ ءۇشىن ىنجىقتى،
قابىلداي الماي كوپ نادان ،
شىرقىراعان شىندىقتى .
تىرناق استىنان كىر ىزدەپ،
اراعا سالىپ شىن ىرتكى.
بولىپ بەينە كۇبىرتكى.
ءجايلى ورنىڭدى سۋىتىپ ،
توسەگىڭنەن تۇڭىلتتى.

جۇرسەدە بوتەن جات جەردە ،
قىزمەت قىلدى ناقتى ەلگە.
سوندادا كوپ كورە الماس،
مالشىنىپ كوك تەر،اق تەرگە.
سىرتىنان وسەك بوراتىپ،
جالاسىن جاۋىپ جاتتى ەرگە.
ەلەمەي ءبارىن ەر تۇلعا،
قالامىن دوس قىپ داپتەرگە.
شىڭعىسحاندى بەس توم عىپ ،
تاريحقا قويىپ ساپ بەلگى.
ءتىرىلتىپ ۇلى قاعاندى،
تورىمىزگە اپ كەلدى.

ابايدىڭ جالعاپ ۇلى ءىسىن،
قالام بوپ بايلىق ،ىرىسىڭ.
قاباعان يتتەر قاۋمالاپ،
تارىلسادا تىنىسىڭ.
ەشكىمگە دە باس ءيىپ،
كورمەدىڭ اعا كۇن ءۇشىن .
تۋادا پىتكەن مىنەزىڭ،
تەك قۇدايدىڭ قۇلىسىڭ.
كورسەتتىڭ كوپكە شىنىمەن ،
تەكتىلىكتىڭ ۇلگىسىن.
قانداي ۇلى بولسا جازعانىڭ،
وزىڭدە سونداي ۇلىسىڭ.

شاھيدوللا سامۇراتۇلى بوكەەۆ

Related Articles

  • الاش زيالىلارىنىڭ ۇرىمشىدەن قايتىپ كەلە جاتقاندا

    بولعان وقيعا ىزىمەن بولعان وقيعانىڭ ىزىمەن…   الاش جۇرتىنىڭ ءبىر ەمەس، بىرنەشە سەزى ءوتىپ، ءاليحاننىڭ كولچاكتان بەتى قايتىپ، “ەندى قايتىپ تاۋەلسىز ەل بولامىز” دەپ جۇرگەن كەز ەدى. سەمي الاش قايراتكەرلەرىنىڭ ورداسى ەدى. سەمەيدە جۇرگەن احمەت بايتۇرسىنوۆ باستاعان ءبىر توپ الاشورداشىلار قىتاي شەكاراسىنداعى ءۇرىمشى قالاسىنا بارىپ، ونداعى قازاق جۇرتىنىڭ حال جاعدايىن ءبىلىپ قايتۋعا جولعا شىققوان. ول كەزدە ءۇرىمشىنىڭ كوبى قازاق ەدى ۇيلەرى نەگىزىنەن سازدان قۇيىلعان. ورتا ازيانىڭ كوپ قالالارىن ەسكە سالعانداي. ءبىراز ۇلكەن كىسىلەر مەن جاستار احاڭنىڭ توتە الىپبيىمەن كىتاپ گازەت وقيدى. ەكەن. احاڭدى بۇرىن كورگەن ادامدار دا كەزدەستى. دەگەنمەن، احاڭ ءۇرىمشى قازاقتارىنىڭ تاەلسىز اۆتونوميا قۇرۋ تۋرالى ويلارى دا جوقتىعىن بايقاعان. سونىمەنگ، ءۇرىمشى قازاعىنىڭ جانە قىتايعا جاقىن باسقا ۇلتتاردىڭ باستى تۇرمىسى

  • ءبىر اۋىلداعى  ەكەۋدىڭ تاعدىرى

      جۇمات  انەسۇلى   ( ماحاببات تۋرالى اڭگىمە) “مەن سەنەن باسقانى ولگەنشە  كورمەيمىن دەپ سەرت بەرىپ ەدىم وزىمە” “دەدى بۋىنىپ ولەيىن دەپ جاتقان مايسا دەگەن قىز.. بۇل بايتوبە دەپ اتالاتىن اۋىل. بۇرىن ۇلكەن شارۋاشىلىقتارى بولعان.وقۋ اياقتالىپ، مەكتەپ بىتىرۋشىلەر مەكتەپتىڭ جانىنداعى الما باعىندا مەكتەپ بىتىرۋشىلەردىڭ تويى مەن  سىنىپتاس جاراس پەن مايسانىڭ تويى بىرگە وتەىزىلەتىن بولعان. جاراستىڭ Əكەسى فەرمەر، ازداپ ەگىستىگى بار. ال جاراسپەن بىرگن وقىعان Əمىرەنىڭ əكەسى əكىمشىلىكتە قىزمەت جاسايدى، ءəرى جەمىس وسىرەدى. بۇل جاراس پەن مايسانىڭ ۇيلەنۋ تويى باستالايىن دەپ جاتقاندا بولعان تراگەديا. جاراس پەن مايسا مەكتەپ ءبىتىرىپ،، ءوز سىنىپتاستارىمەن مەكتەپتىڭ جانىنداعى ۇلكەن باقتا ۇيلەنۋ تويلارىن مەكتەپ ءبىتىرۋ تويىمەن جال،عاستىرماقشى ەدى. مەكتەپتىڭ باعى القىزىل گۇلمەن جايناپ تۇر. وعان ءتۇرلى ءتۇستى لامپالار قوسىلعان. سىرتىنان

  • ماڭگى قازاق(ەرتەگى فەنتەزي) 

    قازاقتارعا جاسالىپ جاتقان  قيانات كوپ بولعاسىن، « ماڭگى قازاق» اتتى اڭگىمە جازسام دەپ جۇرەتىن ەدىم. وسىدان ءبىر كۇن بۇرىن سول اڭگىمەنىڭ سيۋجەتىنە كەلەتىن ءتۇس كورجىم. كەشەدەن بەرى جازۋعا كىرىسسەم بە دەپ ءجۇر ەدىم، ءساتى بۇگىن تۇسكەن سياقتى. جۇمات انەسۇلى وتە ەرتەدە ەمەس، بۇگىندە ەمەس، عىلىم دوكتورلارى سانجار مەن بالجان ينستيتۋتتا قىزمەت ەتەتىن.وزدەرىنىڭ لاۋازىمدارىنا قاراي قاراپايىم ەكى قاتارلى جاقسى سالىنعان كوتتەدجدە تۇردى.ينتەلليگەنت ادامدار ءومىردىڭ قيىندىقتارىنا كوپ ءمىن بەرە قويمايدى عوي، ومىرلەرى ءماندى، جايلى ءوتىپ جاتتى. جاقسىلىقتا كوپ كۇتتىرگەن جوق، سانجار مەن بالجان ۇلدى بولىپ، كوتتەدجدە شاعىن توي ءوتتى. نەگە ەكەنىن قايدام، اكە شەشەلەرى اقىلداسىپ، ءۇلدارىنىى ەسىمىن اڭسار دەپ اتاعان. اڭسار ەرتەدەگىدەي تەز دە وسكەن جوق، كەش تە وسكەن جوق. تاربيەلى جىگىت بولىپ

  • سۋ ىشكەندە قۇدىق قازىۋشىنى ۇمىتپا

    (23 – اڭگىمە) باياحمەت جۇمابايۇلى — ءبىزدىڭ زاماندا سەندەرشە كيىمنەن-كيىم تاڭدايتىن جاعداي قايدا، جاماپ-جاسقاپ، تون، شالبار كيسەك تە جەتەتىن. ءسويتىپ ءجۇرىپ ايانباي ەڭبەك ەتتىك. بۇگىنگى كۇن باساتىن جولدى ول كەزدە ايلاپ جۇردىك، ءتىپتى بۇگىنگىدەي دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشىنان حابار تاۋىپ وتىراتىن جاعداي قايدا؟ — دەگەن قاريا نەمەرەسىنىڭ جۇمىستىڭ قىرىن بىلمەي، تىك قاسىق بولىپ ءوسىپ كەلە جاتقانىنا نارازى بەينەسىن اڭعارتىپ، ءوز ءومىر كەشىرمەسىنەن كەڭەستەر قوزعاعان. نەمەرەسى: — اتا، سول داۋىردە تۋعان وزدەرىڭىزدىڭ سورلى بولعان تالەيلەرىڭىزدەن كورمەيسىز بە؟ ولارىڭىزدى بىزگە ايتپاڭىز، —دەمەي مە. اشۋدان جارىلارمان بولعان قاريا: — ە، ونداي بولعاندا «ۇرپاق ءۇشىن باقىت-بايلىق جاراتسام» دەپ تەر توگىپ، جان قيىپ، ازىپ-توزعان اتا-بابالارىڭ سەندەرگە ايىپتى بولعانى عوي. «تەڭدىك ءۇشىن» دەپ اكەم وققا ۇشتى. ال

  • مۇحتار ماعاۋين: ورالحاندى دا، قۇدايىڭدى دا ۇمىتقان ەكەنسىڭ…

    ياعني، د.يسابەكوۆتى تاۋباعا ءتۇسىرۋ ءراسىمى رەسپۋبليكا پرەزيدەنتىنىڭ قولىنان بيىك ماراپات الىپ، جەلى كوتەرىلىپ تۇرعان د.يسابەكوۆ، مىنا ءبىز سياقتى پەندەسىنە كوڭىل ءبولىپ، «مۇحتار ماعاۋيننىڭ بۇكىل پوزيتسياسى ماعان ۇنامايدى» دەگەن ءتۇيىندى تاقىرىپپەن سۇحبات بەرىپتى – Nege.kz, 10.ءحى.2022. ءبىر زاماندا تانىعان، بىلگەن، ەندى كوزدەن تاسا، كوڭىلدەن وشكەن جازارماننىڭ، ءتارىزى، قىرىق-ەلۋ جىل بويى ىشتە بۋلىققان جۇرەكجاردى تولعامى. جارىققا شىققان كەزدە ءبىز تاريحي-تانىمدىق «التىن وردا» كىتابىن دەندەپ، قاجەتتى تىنىسقا ەرنەست حەمينگۋەيدىڭ ەسكى جۇرتى – جىلى تەڭىزگە بەت تۇزەگەن ەدىك. ەندى مىنە، ەكى اپتادان اسقاندا قايرىلىپ سوعۋعا مۇمكىندىك تاپتىق. ارتىقشا قاجەتتىلىكتەن ەمەس، الدەبىر اۋەسقوي اعايىندار ءدۇدامالدا قالماسىن دەپ. الدىمەن، ايقايلى سۇحباتتى وقىماعان بۇگىنگى جۇرتشىلىق ءۇشىن، ەڭ باستىسى – د.يسابەكوۆ باۋىرىمىزدىڭ مۇباراك ەسىمىن كەيىنگى زامانعا ۇمىتتىرماي جەتكەرۋ

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: