كوز قاراس سۇحباتتار

«ادۆوكاتتاردىڭ تابىسى تومەن»: حالىقارالىق دەڭگەيدەگى زاڭگەر  ايدىن بيكەباەۆپەن سۇقبات  

kerey.kz

 |  Nov 20, 2021

ەلىمىزدەگى رەسپۋبليكالىق ادۆوكاتتار القاسىنا العاش رەت باسشى سايلانباق.  26 –شى قاراشادا ەلىمىزدىڭ باس ادۆوكاتتىعىن انىقتاۋ ءۇشىن سايلاۋ وتەدى. ادۆوكاتتار القاسىنىڭ توراعالىعىنا  كانديدات رەتىندە  ايدىن بيكەباەۆ، ەسبەرگەن الاۋحانوۆ، ايمان وماروۆا، مەيرام شايمەردەنوۆ جانە اسەل توقاەۆا سىندى زاڭ سالاسىندا جۇرگەن 5 ادام تىركەلدى. ەلىمىزدىڭ ادۆوكاتۋراسىن جاڭا بەلەسكە كوتەرۋ ءۇشىن ءبىرىنشى باسشىنىڭ بويىندا تەرەڭ ءبىلىم، بىلىكتىلىك، تاجىريبە، پرينتسيپشىلدىك، جاڭاشىلدىق، سونىمەن قاتار، زاڭ شىعارۋشى، اتقارۋشى، قۇقىق سالاسىنداعى بارلىق ورگاندارعا ءوز كوزقاراسىن ساۋاتتى، ءارى مادەنيەتتى تۇردە جەتكىزە الاتىن، ولارمەن تەڭ دارەجەدە ءسوز تالاستىرا الاتىن، سالاعا شىن جانى اشيتىن، ىشكى، سىرتقى پروبلەمالاردى اقىلمەن شەشە الاتىن  پاراسات-پايىم، ادامي قاسيەت بولۋ كەرەك. سونىمەن قاتار، بۇل جاۋاپتى ميسسيانى اتقارۋدا جالاڭ ۇرانداتۋ مەن باتىلدىقتان گورى، كاسىبيلىك، سالقىنقاندىلىق، ومىرلىك تاجىريبە دە كەرەك. ءبىر ەلدىڭ قۇقىق سالاسىندا ويىپ الار ورنى بار قازاقستاندىق ادۆوكاتۋرانى قازىرگى تاڭداعى تىعىرىقتان كىم الىپ شىعادى، مۇنداي ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكتى سەنىپ تاپسىرۋ ءۇشىن كانديداتتىڭ  بويىندا قانداي قاسيەتتەر بولۋ كەرەك؟  سايلاۋعا قاتىستى جاسالىپ جاتقان جۇمىستاردى حالىقارالىق دەڭگەيدەگى زاڭگەر  ايدىن بيكەباەۆ تارقاتىپ بەرەدى.

ايدىن جولشىۇلى ءسىز بۇعان دەيىن جوعارعى سوت كەڭەسىنىڭ سۋديالىققا ۇمىتكەرلەردى ىرىكتەيتىن بىلىكتىلىك كوميسسياسىنىڭ توراعاسى، وبلىستىق سوتتاردىڭ توراعالارى، جوعارعى سوتتىڭ سۋديالارى سىندى جاۋاپتى قىزمەتتەردى اتقاردىڭىز. «سايات جولشى جانە سەرىكتەستەر» – حالىقارالىق جانە ءىرى قازاقستاندىق زاڭ فيرمالارىن قۇرايتىن  ەلدەگى جالعىز ادۆوكاتتىق كەڭسەنى باسقاردىڭىز. زاڭ، قۇقىق سالاسىندا كوپتەگەن ەڭبەكتەر جازدىڭىز. ەندى رەسپۋبليكالىق ادۆوكاتتار القاسىنىڭ توراعاسى لاۋازىمىنا ۇمىتكەر رەتىندە تىركەلدىڭىز. بۇنداي  شەشىم قابىلداۋداعى ماقساتىڭىز قانداي؟

 ادۆوكاتتىق قوعامداستىقتىڭ شىنايى تاۋەلسىزدىگى رەسپۋبليكالىق ادۆوكاتتار القاسى قۋاتتى ۇيىمعا اينالىپ، مەملەكەتتىڭ تەك ادۆوكاتۋراعا عانا ەمەس، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى مەن سوتتارعا دا قاتىستى قابىلداعان بارلىق شەشىمدەرىنە اسەر ەتە الاتىن كەزدە عانا ورىن الادى دەپ سانايمىن. ۇيىمسىز ادۆوكاتۋرا توقىراۋعا ۇشىرايدى.تەك وسىنداي ۇيىم عانا ادۆوكات پەن پروكۋروردىڭ پروتسەسسۋالدىق قۇقىقتارىنىڭ ءابسوليۋتتى تەڭدىگىن ەنگىزۋگە قول جەتكىزە الادى جانە سوت جۇيەسى مەن قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىن قايتا قۇرۋعا وڭ ۇلەس قوسا الادى. ال ناقتى ادۆوكاتتاردىڭ تاۋەلسىزدىگى ادۆوكاتتىق قىزمەتتى مەملەكەتتىك ليتسەنزيالاۋدى جويعان كەزدە جانە ءبىز ءوزىمىزدىڭ قاتارىمىزدان ءوز جۇمىسىنا نەمقۇرايدى قارايىن ارىپتەستەرىمىزدى الىپ تاستاۋ تۋرالى ماسەلەنى ءوزىمىز دەربەس شەشەتىن كەزدە عانا بولادى. مەملەكەت باقىلاۋدىڭ باسقا تەتىكتەرى بولماعان كەزدە قىزمەت تۇرلەرىنە ليتسەنزيا بەرەدى. ءبىزدىڭ جاعدايدا ىشكى باقىلاۋ جۇيەسى بار. بىزدە تارتىپتىك كوميسسيالار جەتكىلىكتى ءتيىمدى جۇمىس ىستەي باستادى، ادەپ جونىندەگى كوميسسيالار بار. ليتسەنزيالاۋدى دا جويۋ كەرەك، ويتكەنى زاڭ كونسۋلتانتتارىنىڭ قىزمەتى ليتسەنزيالانبايدى، بىراق ولار زاڭ بويىنشا سوتتا وكىل بولا الادى. ناقتى ادۆوكاتتىڭ تاۋەلسىزدىگى ادۆوكاتتىق قىزمەتكە كەدەرگى كەلتىرۋدىڭ جانە ادۆوكاتتىق قىزمەت كەپىلدىكتەرىن بۇزۋدىڭ ءاربىر فاكتىسى ءۇشىن ءبىزدىڭ ۇيىمدار كىنالىلەردىڭ جازالانۋىنا دايەكتىلىكپەن قول جەتكىزگەن كەزدە، ولار ادۆوكاتتاردىڭ قۇقىقتارىن بۇزعان ادامدار ءۇشىن ءادىل جازا شىعارۋعا ىقپال ەتە الاتىن كەزدە بولادى. ءاربىر ادۆوكات ءوزىنىڭ جالعىز ەمەس ەكەنىن، بىراق ونىڭ ارتىندا ونىڭ قۇقىعىن بۇزۋشىلارعا جول بەرمەيتىن ۇيىم تۇرعاندىعىن سەزىنۋى ءتيىس.

 ناقتى قانداي ىستەردى اتقارۋ كەرەك دەپ سانايسىز؟ ءسىز ايتقان كۇردەلى قۇقىق سالاسىنداعى پروبلەمالاردى سايلانعان نەمەسە تاعايىندالعان ءبىر ادام ىسكە اسىرا المايدى عوي.  

بۇكىل قوعامداستىقتىڭ قاتىسۋىمەن قازاقستاندىق ادۆوكاتۋرانى دامىتۋ باعدارلاماسىن

ازىرلەيمىز. وندا ءبىز قولدا بار بارلىق پروبلەمالاردى شەشۋ ءۇشىن قول جەتكىزۋگە ءتيىستى بارلىق ماقساتتاردى كورسەتكىمىز كەلەدى. ياعني، بىزدە قول جەتكىزۋىمىز ءتيىس ايقىن جازىپ كورسەتىلگەن جانە ناقتى ماقساتتار بولادى. ءبىز ءاربىر ماقساتتى كاسىبي تۇردە جانە جۇيەلى دەڭگەيدە پىسىقتايتىن بولامىز.  بىزدە رەسپۋبليكالىق ادۆوكاتتار القاسىنىڭ تورالقاسىندا، اۋماقتىق ادۆوكاتتار القالارىنىڭ تورالقالارىندا جانە وزگە دە ادۆوكاتۋرا ورگاندارىندا جۇمىس ىستەيتىن بەلسەندى ادۆوكاتتار بار. بۇل رەتتە ءبىزدىڭ ورتالىق ۇيىمدا شتاتتاعى قىزمەتكەرلەر سانى بەس ادام عانا. بۇل ارينە از. بىزدە قارجىلاندىرۋ جەتكىلىكسىز. بىراق ءبىز ماسەلەنى رەپۋبليكالىق ادۆوكاتتار كونفەرەنتسياسى بەكىتەتىن سمەتا مەن شتاتتىق كەستە شەڭبەرىندە شاعىن باسقارۋ كومانداسىن قالىپتاستىرامىز. رەسۋرستاردىڭ شەكتەۋلىلىگىن ەسكەرە وتىرىپ، ءبىز ءوز كاسىبىمىزدىڭ پاتريوتى بولىپ تابىلاتىن جانە ءوز ۋاقىتىنىڭ ءبىر بولىگىن ورتاق پروبلەمالاردى شەشۋگە جۇمساۋعا دايىن قوسىمشا 100-گە جۋىق ادۆوكاتتى بىرىكتىرگىمىز كەلەدى. ءبىز ولاردى داۋىس بەرۋ قۇقىعىمەن قوعامدىق كەڭەستەرگە، كوميسسيالارعا، بارلىق قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ جۇمىس توپتارىنا، سونىمەن قاتار بارلىق كوميسسيالارعا، سوت جۇيەسىندەگى سوت القالارىنا ەنگىزۋگە قول جەتكىزگىمىز كەلەدى. قابىلدانىپ جاتقان بارلىق شەشىمدەرگە تەك ءبىزدىڭ ماماندىعىمىز بويىنشا عانا ەمەس، سونداي-اق بۇكىل قۇقىق قورعاۋ جانە سوت جۇيەسى بويىنشا دا وڭ ىقپال ەتكىمىز كەلەدى. ادۆوكاتۋرانىڭ داۋىسى ەستىلىپ، نازارعا الىنۋى ءتيىس.

ادۆوكاتتاردىڭ سوت جانە قۇقىق قورعاۋ جۇيەلەرىن كاسىبي ەمەس كادرلاردان تازارتۋعا كومەكتەسەتىن مۇمكىندىگى نەگە از؟

مىسالعا، ەلىمىزدىڭ جوعارى سوت كەڭەسىنىڭ بىلىكتىلىك كوميسسياسىنىڭ توراعاسىمىن. بۇل سوت جۇيەسى باسشىلارىنىڭ ەڭبەگى. ءبىزدىڭ كوميسسيا سۋديا بولعىسى كەلەتىن تۇلعالاردان ەمتيحان قابىلداۋعا جاۋاپتى. بۇل كوميسسيانىڭ قۇرامىنا تاعى ەكى ادۆوكات كىرەدى.

ەكىنشىدەن، مەملەكەت سوت وكىلدەرىنىڭ ەتيكاسىن كوتەرۋدى قالايدى.  بۇعان سوت وكىلدەرىنىڭ ەتيكانى بۇزعانى ءۇشىن قاتاڭ سانكتسيالار ەنگىزۋ تۋرالى جاقىندا قىزۋ تالقىلانعان زاڭ جوباسى دالەل بولىپ تابىلادى. ءبىز مۇنداي قاتاڭداتۋدى زاڭ ارقىلى ەنگىزۋگە بولمايدى دەپ سانايمىز. ەتيكا – بۇل ادۆوكاتۋرانىڭ ءوزىنىڭ ىشكى ماسەلەسى. بىزدە كاسىبي ەتيكا كودەكسى بار. بۇل رەتتە ءبىز ءوزىمىز وسى كودەكستىڭ ساقتالۋىنا مۇددەلىمىز. بۇل ءبىزدىڭ ماماندىعىمىزدىڭ بەدەلىنە تىكەلەي اسەر ەتەدى. ادۆوكات جوعارى ەتيكاسى بار   ادام بولۋى ءتيىس. ۇشىنشىدەن، ءبىز مەملەكەتكە سوت جانە قۇقىق قورعاۋ جۇيەلەرىن كاسىبي ەمەس كادرلاردان تازارتۋعا كومەكتەسەمىز. ەگەر سوتتار نەمەسە ءبىزدىڭ پروتسەسسۋالدىق وپپونەنتتەرىمىز ادۆوكاتتاردىڭ قۇقىقتارىنا نۇقسان كەلتىرۋگە، ولاردىڭ قادىر-قاسيەتىن قورلاۋعا جانە ولارمەن ادەپسىز ارەكەت ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن بولسا، ادۆوكات ەتيكا نورمالارىن ساقتاي  المايدى. سۋديالاردىڭ، تەرگەۋشىلەر مەن پروكۋرورلاردىڭ دا مىنەز-قۇلقىنا وزگەرىستەر قاجەت. ءبىز ءوزىمىز جاقسى بولۋعا دايىنبىز، بىراق ءبىز سياقتى مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەر مەن سۋديالاردىڭ وزگەرۋىنە قول جەتكىزگىمىز كەلەدى. ءبىز بۇعان كومەكتەسەمىز. ءبىزدىڭ قىزمەتىمىز سوت تورەلىگى مەن سوتقا دەيىنگى تەرگەپ-تەكسەرۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا وڭ ىقپال ەتەتىن بولادى. بۇل مەملەكەتتىڭ تىكەلەي قىزىعۋشىلىعى.

تورتىنشىدەن، ءبىز ارتىق ەشتەڭە سۇرامايمىز. ءبىزدىڭ بارلىق تارتىپتىك كوميسسيالار مەن ادۆوكاتتىق قىزمەتپەن اينالىسۋعا ۇمىتكەر ادامداردى اتتەستاتتاۋ جونىندەگى كوميسسيالاردىڭ قۇرامىنا زاڭ بويىنشا ادىلەت ورگاندارىنىڭ وكىلدەرى، بۇرىنعى سۋديالار، قوعام قايراتكەرلەرى قاتىسادى. مىنە، ءبىز دە وسىنى قالايمىز.

ادۆوكاتتىق كاسىپتىڭ بەدەلىن ارتتىرۋ ءۇشىن قانداي شارالاردى قابىلداۋ كەرەك؟ قازىر قوعامدا ادۆوكات كوپ، بىراق ءبارىن كاسىبي زاڭگەر نەمەسە سوت، تەرگەۋ قىزمەتىنىڭ دۇرىس جۇرۋىنە ىقپال ەتە الاتىن ماماندار دەپ ايتا المايمىز عوي. سوسىن، ادۆوكاتتارعا بولىنەتىن قارجى تۋرالى نە ايتار ەدىڭىز؟

ول ءۇشىن الدىمەن ادۆوكات بولعىسى كەلەتىندەر ءۇشىن ەمتيحانداردى قيىنداتۋ كەرەك دەپ سانايمىن. بىزگە اسقان ءبىلىمى بار زاڭگەرلەر ءتۇسۋى ءۇشىن. مىسالعا، ءتىپتى بەدەلدى ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ تۇلەكتەرى دە بىردەن اقش-تاعى ادۆوكاتتار القاسىنىڭ مۇشەسى بولا المايدى. ەمتيحاندار وتە كۇردەلى. ءبىز دە سولاي ىستەۋىمىز كەرەك. بەدەلدىلىك سونىمەن قاتار ادۆوكات كاسىبىنىڭ قانشالىقتى جاقسى تولەنەتىندىگىمەن دە انىقتالادى. ينتەللەكت ءتيىستى دارەجەدە باعالانۋى ءتيىس مادەنيەتتى قالىپتاستىرۋىمىز قاجەت. سونداي-اق، بۇل جەردە مەملەكەت كەپىلدىك بەرگەن زاڭ كومەگى اياسىنداعى تولەمدى دە اتاپ وتكەن ءجون. بۇگىنگى تاڭدا بۇل باعدارلاما بويىنشا جۇمىس ىستەيتىن 3000-عا جۋىق ادۆوكاتقا 2 ملرد. تەڭگەگە جۋىق قارجى بولىنەدى. بۇل از. بۇل جەردە قالاماقىلار مينۋت سايىن ەسەپتەلەتىنى تۋرالى دا ماسەلە بار. ادۆوكات كومەك كورسەتۋ ءۇشىن اۋىلدىق جەرگە باراتىن جاعدايلار بولادى، بىراق وعان تەك 10-15 مينۋت ءۇشىن عانا اقى تولەنەدى. جول ءجۇرۋ مەن كۇتۋ ۋاقىتى ەسەپكە الىنبايدى. بۇل تاجىريبە وزگەرتىلۋى ءتيىس. سونىمەن قاتار، ءبىز سوتتار ادۆوكاتتارعا وكىلدىك شىعىنداردىڭ مولشەرىن تومەندەتەتىن قالىپتاسقان سوت تاجىريبەسىمەن كەلىسپەيمىز. كليەنت بەس جارىم مىڭنان استام ادۆوكاتتىڭ ىشىنەن ادۆوكات تاڭدايدى. ادۆوكاتپەن كەلىسىم-شارتتى دا ول ءوز ەركىمەن جانە ماجبۇرلەۋسىز جاسايدى. سوتتار جاسالعان شارتتىڭ تالاپتارىن قايتا قاراۋعا ءتيىس ەمەس. بۇل ازاماتتىق قۇقىقتىڭ نەگىزگى قاعيداتتارىنىڭ ءبىرى.

سونىمەن قاتار ولاردىڭ بەدەلى ادۆوكات كاسىبىنىڭ قانشالىقتى قورعالعانىنا دا بايلانىستى. ەگەر ادۆوكات قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا كىرە بەرىستە تەكسەرىلسە، ءوز ۇستانىمىن سوڭىنا دەيىن بىلدىرۋگە مۇمكىندىك بەرمەسە، نەگىزسىز جەكە شەشىمدەر شىعارسا، ادۆوكاتتا قانداي بەدەل بولۋى مۇمكىن؟ ءبىز رەسپۋبليكالىق القانىڭ ادۆوكاتتارعا قارسى باعىتتالعان بارلىق ءىس-ارەكەتتەردى ەسەپكە الۋىن قالايمىز. مىسالعا، ادۆوكاتتاردىڭ قۇقىقتارىن جۇيەلى تۇردە بۇزعان سۋديا جازالاناتىنداي جانە مانساپ ساتىسىمەن كوتەرىلە المايتىنداي ەتىپ جاساعىمىز كەلەدى. ياعني، ءار ادۆوكاتتىڭ ارتىندا ىقپالدى ۇيىم تۇرعانىن بارلىعى ءبىلۋى ءتيىس. بۇرىنعى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ كوپتەگەن قىزمەتكەرلەرى ۋاقىت وتە كەلە ادۆوكات بولىپ جۇمىس ىستەگىسى كەلەتىنىن كورىپ ءجۇرمىز. ناعىز كاسىپقوي مامانداردى قۋانا قارسى الامىز. ولار تەك ادۆوكاتۋرانى جاقسارتادى. بىراق ءبىزدىڭ قۇقىقتارىمىزعا نۇقسان كەلتىرگەندەر بۇل ساالعا كەلمەۋى ءتيىس. ءبىزدىڭ ماماندىقتىڭ بەدەلى ماماندىققا كىرۋدەن باستالادى. ەتيكاعا قويىلاتىن تالاپتار ادۆوكات بولعىسى كەلەتىندەرگە دە قاتىستى بولۋى ءتيىس.

ادۆوكاتتاردىڭ تابىسىن تومەن دەپ ايتۋعا بولا ما؟

پروبلەمالاردىڭ ءبىر بولىگىن ءبىز ءوز قاۋىمداستىعىمىزبەن شەشەمىز. كەيبىر پروبلەمالاردى ءبىز مەملەكەتتىك ورگاندارمەن كەلىسسوزدەر ەسەبىنەن شەشۋگە ءتيىسپىز. پرەزيدەنتىمىز مىقتى جانە تاۋەلسىز ادۆوكاتۋرا تۋرالى باعدارلامالىق قوندىرعىسى كومەكتەسەدى دەپ ۇمىتتەنەمىن. پروبلەمالاردىڭ نەگىزگى بولىگىن زاڭنامانى وزگەرتۋ ارقىلى شەشۋ قاجەت. پارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ باستاماسى ارقىلى ءتيىستى زاڭ جوباسىنا باستاماشىلىق ەتۋ ءۇشىن ولارمەن ءوزارا ءىس-قيمىل جاساعىمىز كەلەدى. ءوزىمىز قابىلداعان باعدارلامادا العا قويعان بارلىق ماقساتتارعا قول جەتكىزگىمىز كەلەدى.سونىڭ ىشىندە ءوزىمىزدىڭ الەۋمەتتىك جانە سالىقتىق ماسەلەلەرىمىزدى دە شەشكىمىز كەلەدى. بۇگىنگى تاڭدا كوپتەگەن ادۆوكاتتار از تابىس تابادى جانە ءىس جۇزىندە اينالىمنان (تۇسىمنەن) سالىق تولەيدى، ويتكەنى تابىستارعا قاراماستان 10% مولشەرىندە جتس تولەۋگە مىندەتتى. جتس ەسەپتەۋ كەزىندە شىعىستاردى شەگەرۋگە قۇقىعى جوق. بۇل ادىلەتسىز. مۇنداي ءتىپتى ءىرى بيزنەس سۋبەكتىلەرىندە دە جوق. بارلىعى سالىقتى تۇسكەن اقشادان ەمەس، تازا كىرىستەن تولەيدى. ادۆوكاتتار، جەكە كاسىپكەرلەر سياقتى 3% مولشەرىندە جتس تولەي وتىرىپ، سالىق سالۋدىڭ وڭايلاتىلعان جۇيەسى بويىنشا جۇمىس ىستەۋ قۇقىعىنا يە بولۋى ءتيىس، ال جالپىعا بىردەي بەلگىلەنگەن سالىق رەجىمى شەڭبەرىندە ءۇي-جايلاردى جالداۋعا، كوممۋنالدىق قىزمەتتەرگە، كولىككە، كومەكشىلەردىڭ جالاقىسىنا، ماركەتينگكە، مۇشەلىك جارنالارعا جانە ادۆوكاتتىق قىزمەتتى جۇزەگە اسىرۋعا بايلانىستى بارلىق باسقا دا شىعىستارعا سالىق سالىناتىن كىرىستەن شەگەرۋگە قۇقىلى بولۋى ءتيىس. اادۆوكاتتىق كەڭسەلەردى زاڭنامالىق رەتتەۋدى ودان ءارى جەتىلدىرۋ كەرەك. سونداي-اق، جەكە ادۆوكاتتاردى رەتتەۋدى جاقسارتۋ قاجەت. كەڭسەنىڭ مىندەتتى بولۋى تۋرالى تالاپتى زاڭنان الىپ تاستاۋ كەرەك. بۇگىندە بارلىق سوت پروتسەستەرى ونلاين وتۋدە. كوپتەگەن ادامدارعا ۇيدەن جۇمىس ىستەۋ ىڭعايلى جانە كەڭسە ۇستاۋدىڭ قاجەتى جوق. ءبىزدىڭ ەلدە كوپتەگەن تانىمال جۇلدىز-ادۆوكاتتار بار. ولاردىڭ كەيبىرەۋلەرى كەيبىر زاڭ كەڭسەلەرىنە قاراعاندا ءساتتى جۇمىس ىستەيدى. سولارعا قولداۋ كورسەتۋ كەرەك. ادۆوكاتۋرادا حالىققا قۇقىقتىق كومەك كورسەتۋ، مەملەكەتپەن كەپىلدەندىرىلگەن زاڭ كومەگىن كورسەتۋ جونىندەگى جۇمىستى قامتاماسىز ەتەتىن «زاڭ كونسۋلتاتسيالارى» دەپ اتالاتىن ءبىزدىڭ ۇيىمدار دا ماڭىزدى ءرول اتقارادى. جاس ادۆوكاتتارعا، سونداي-اق قىلمىستىق ىستەر بويىنشا جۇمىس ىستەگىسى كەلەتىن ادۆوكاتتارعا جۇمىستى زاڭگەرلىك كونسۋلتاتسيادان باستاۋعا كەڭەس بەرەمىن. بۇل ۇلكەن مەكتەپ.

20 جىلدىق تاجىريبەڭىزدەگى اتقارعان شارۋالارىڭىزعا توقتالىڭىزشى؟

2002 جىلى مەن الماتى قالالىق ادۆوكاتتار القاسىنىڭ مۇشەسى جانە «سايات جولشى جانە سەرىكتەستەر» ادۆوكاتتىق كەڭسەسىنىڭ باسقارۋشى سەرىكتەسى بولدىم. سودان بەرى 2,5 جىلعى ءۇزىلىستى ەسەپكە الماعاندا، ادۆوكات بولىپ جۇمىس ىستەپ كەلەمىن. الماتى قالالىق ادۆوكاتتار القاسى تورالقاسىنىڭ قۇرامىندا ءار جىلدارى جۇمىس ىستەدىم. «الماتى ادۆوكاتتارى» جۋرنالىن شىعارۋعا باستاماشى بولدىم. ونىڭ رەداكتورى جانە دەمەۋشىسى بولدىم. ءبىزدىڭ ادۆوكاتتىق كەڭسەمىز سەنىمدى جانە كاسىبي سەرىكتەس رەتىندە The Legal 500, Chambers Global, Asia Law, IFLR ادۆوكاتتىق كونتورالارىنىڭ بارلىق بەدەلدى حالىقارالىق رەيتينگتەرىنە كىرەدى. ءبىزدىڭ ادۆوكاتتىق كەڭسەمىز كوپتەگەن پراكتيكالار بويىنشا قازاقستاندىق ءىرى زاڭ فيرمالارىمەن عانا ەمەس، حالىقارالىق ادۆوكاتتىق فيرمالارمەن دە تابىستى باسەكەلەسەتىن كەڭسە دەپ ايتا الامىن. ءبىز، سايىپ كەلگەندە، نەتفليكستەگى سەريالداردا كورسەتىلگەن ادۆوكاتتىق  كەڭسە قۇردىق. ءبىزدىڭ ءاربىر سەرىكتەسىمىز زاڭنامانىڭ ءبىر سالاسىنا تەرەڭ ماماندانعان، بىراق سونىمەن بىرگە، بارلىعى سياقتى، بازالىق سالالاردى بىلەدى. ءبىز ءوز ماماندانۋىمىزدا ارقايسىسى ەلدەگى ءبىرىنشى نومىرگە يە بولۋعا تىرىسامىز. مىسالى، مەنىڭ ماماندانۋىم – باسەكەلەستىك (مونوپولياعا قارسى) قۇقىق. قۇقىقتىڭ وسى كىشى سالاسىنىڭ پروبلەمالارى بويىنشا مەن عىلىمي مونوگرافيا مەن بىرنەشە زەرتتەۋ كىتاپتارىن جازدىم، ونىڭ ىشىندە اكادەميك م.ك. سۇلەيمەنوۆتىڭ رەداكتسياسىمەن قر اك-نە تۇسىنىكتەمەنىڭ بىرلەسكەن اۆتورى بولدىم. مەن جازعان كىتاپتاردىڭ ءبىرىن حالىقارالىق «Wolters Cluer» باسپاسى شىعاردى.كوپتەگەن جىلدار بويى مەن حالىقارالىق «Who’s who legal» باسپاسىنان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ باسەكەلەستىك (مونوپولياعا قارسى) قۇقىق سالاسىنداعى ساراپشى رەتىندە ۇسىنىلعان جالعىز مامان بولدىم. بۇل ماماندانۋدا ءبىز ارىپتەستەرىمىزبەن بىرگە وسى سالادا كومەككە مۇقتاج بارلىق شەتەلدىك نەمەسە ءىرى قازاقستاندىق كومپانيالار ءبىزدى تاڭداۋ ءۇشىن تىزىمگە ەنۋگە قول جەتكىزدىك.  ءوز ماماندانۋىم بويىنشا جۇمىستان باسقا، مەن جالپى ىستەردى باسقارۋعا كوپ ۋاقىت بولەمىن. مەن ادۆوكات-مەنەدجەرمىن. مەن كليەنتتەرمەن كەزدەسەمىن، كەلىسسوزدەر جۇرگىزەمىن، قۇجاتتار قۇراستىرامىن، اناليتيكالىق قورىتىندىلار جازامىن. مەنىڭشە، ءبىز ادۆوكاتتىق كەڭسەنىڭ قانداي بولۋ كەرەكتىگىن كورسەتتىك، كوپتەگەن ارىپتەستەرىمىزدى نە ىستەگەنىمىزدى قايتالاۋعا شابىت بەردىك. ەلدەگى تابىستى ادۆوكاتتىق كەڭسەلەردىڭ سانى ارتا تۇسەتىنىنە سەنىمدىمىن. بىراق سونىمەن بىرگە، ارينە، جەكە جۇمىس ىستەيتىن تانىمال جۇلدىز-ادۆوكاتتار بار جانە ءسوزسىز بولادى دا. سونىمەن قاتار، ولاردىڭ كەيبىرەۋلەرى كوپتەگەن زاڭ كەڭسەلەرىنە قاراعاندا ءساتتى جۇمىس ىستەيتىن بولادى. قاۋىمداستىق ولارعا قولداۋ كورسەتۋى ءتيىس. ادۆوكاتۋرادا حالىققا قۇقىقتىق كومەك كورسەتۋ، مەملەكەتپەن كەپىلدەندىرىلگەن زاڭ كومەگىن كورسەتۋ جونىندەگى جۇمىستى قامتاماسىز ەتەتىن «زاڭ كونسۋلتاتسيالارى» دەپ اتالاتىن ءبىزدىڭ ۇيىمدار دا ماڭىزدى ءرول اتقارادى. جاس ادۆوكاتتارعا، سونداي-اق قىلمىستىق ىستەر بويىنشا جۇمىس ىستەگىسى كەلەتىن ادۆوكاتتارعا جۇمىستى زاڭگەرلىك كونسۋلتاتسيادان باستاۋعا كەڭەس بەرەمىن. بۇل ۇلكەن مەكتەپ.