جۇگىرتپەلەر
 |  |  |  | 

كوز قاراس ساياسات سۋرەتتەر سويلەيدى

پوليتسەيلىك مەملەكەتتە «جاڭا قازاقستان» قالاي قۇرىلادى؟!

<span>kerey.kz</span>kerey.kz
 |  Feb 8, 2022
جازۋشى-پۋبليتسيست
مارات ءبايدىلداۇلى (توقاشباەۆ):
273570361_10227457061721770_7467411172705589605_n
2020 جىلى 25 مامىردا اقش-تا ميننەاپوليستىك ءبىر پوليتسەي دجوردج فلويد دەگەن افروامەريكالىقتى تىزەسىمەن اسفالتقا ەزگىلەپ ولتىرگەندە بۇكىل اقش-تى تسۋنامي سياقتى نارازىلىق تولقىنى شارپىعان. ناتيجەسىندە بۇكىل پوليتسەيلەر تىزەرلەپ تۇرىپ حالىقتان كەشىرىم سۇراعان (سۋرەتتە).
بىزدە قازاقستاندا 2022 جىلى قاڭتار دۇربەلەڭى كەزىندە «وگون نا پوراجەنيە!» بۇيرىعىمەن 227 ادام وققا ۇشادى. «قاتەلەسىپپىز، كەشىرىم سۇرايمىز!» دەگەن ەشكىم جوق. قازا تاپقان پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ وتباسىنا 9 ملن تەڭگەدەن وتەماقى تولەندى. ال جازىقسىز وققا ۇشقانداردىڭ وتباسىنا كوك تيىن دا جوق. كەي دەرەككوزدەرىنىڭ حابارلاۋىنشا حالىققا وق اتۋ جونىندەگى بۇيرىق بەرۋدەن باس تاتقان جامبىل وبلىستىق پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى، گەنەرال جانات سۇلەيمەنوۆ وزىنە ءوزى قول سالعان. پوليتسيا ءمۋنديرىنىڭ ابىرويىن ساقتاپ قالعان ازعانتاي ادامنىڭ ءبىرى سول بولسا كەرەك.
بىزدە پوليتسيا جۇمىسىن رەفورمالاۋ تۋرالى ايتىلىپ جۇرگەنىنە بىرنەشە جىل بولدى. پوليتسيا جۇمىسىن باعالاۋ ولشەمدەرى وزگەرتىلەدى دەپ جار سالىنعان. پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ سانى قىسقارتىلاتىن بولعان. قوعامنىڭ سەنىم دەڭگەيى مەن حالىقتىڭ قاۋىپسىزدىگىن ارتتىرۋ ەڭ باستى نىساناعا الىناتىنى ايتىلعان. بىراق ءبارى وتىرىك ەكەن. وكىنىشكە قاراي قازاقستاننىڭ بۇگىنگى پوليتسياسى سوناۋ وتارشىل اق پاتشا زامانىنان، كەشەگى كەڭەستىك كەزەڭنەن ۇزبەي جالعاسىپ كەلە جاتقان جازالاۋشىلىق فۋنكتسياسى ءتىپتى وزگەرمەگەنىن كورسەتىپ بەردى.
ەندى ارى قاراي پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ سانى ارتتىرىلاتىنى، ولاردىڭ جاراقتانۋى كۇشەيتىلەتىنى ءمالىم بولدى. قازاقستان ونسىز دا پوليتسەيلىك مەملەكەت ەدى، ەندى سۋپەر پوليتسەيلىك مەملەكەتكە قاراي باعىت ۇستانعانىن كورىپ وتىرمىز.
پوليتسيا قىزمەتىنىڭ جازالاۋشىلىق سيپاتى نازارباەۆ رەجيمى ءومىر ءسۇرىپ تۇرعاندا حالىققا قىزمەت ەتۋ فۋنكتسياسىنا الماسپايتىنىنا كوزىمىز جەتتى. پوليتسيانىڭ قاتىگەزدىكتەرى، ازاماتتاردىڭ كونستيتۋتسيالىق قۇقىقتارىن اياققا تاپتاۋى، تەرگەۋ يزولياتورىنداعى ازاپتاۋلار بيلىك قانشاما جاسىرعىسى كەلسە دە اشكەرە بولىپ جاتىر. حالىقتى ۇنەمى تەمىر كىسەنمەن ۇستاپ تۇرۋعا بولمايدى.
مۇنداي «ەسكى» پوليتسيامەن «جاڭا قازاقستان» قۇرۋ مۇمكىن ەمەس.

Related Articles

  • قازاق مەكتەبىندە وقيتىن 7 جاسار بالا ورىس ءتىلى ساباعىندا نەگە ورىسشا سايراپ تۇرۋى كەرەك؟

    قازاق مەكتەبىندە وقيتىن 7 جاسار بالا ورىس ءتىلى ساباعىندا نەگە ورىسشا سايراپ تۇرۋى كەرەك؟

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    ماگنۋمدى ءوزىم مۇلدە ۇناتپايدى ەكەنمىن. ۇنەمى بارسام، ەسى دۇرىس كوكونىس تاپپايتىنمىن. ەسكىرگەن، شىرىگەن. ازىق-تۇلىكتى تەك بازاردان الامىن. بىراق ماگنۋمگە بايكوتتى توقتاتپاۋ كەرەك! سونىمەن بىرگە، ءورىستىلدى كينو، فيلمدەرگە دە بايكوت جاريالاۋ كەرەك. بىراق، ودان كۇشتىسى، بالالارىڭدى تەك قازاقشا وقىتىپ، قازاقشا تاربيەلەۋ كەرەك. بىراق، بالاڭدى قازاقشا تاربيەلەيىن دەسەڭ، تاعى ءبىر كەدەرگى شىعىپ جاتىر. عالىمداردىڭ ايتۋىنشا، بالانى 13 جاسقا دەيىن قازاق تىلىندە وقىتىپ، ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى بويىنا، ويىنا ءسىڭىرۋ كەرەك. ەندى سولاي ىستەپ جاتساق، 7-8 جاسار قاپ-قازاقشا ءوسىپ كەلە جاتقان بالاڭدى مەكتەپتە ورىس ءتىلىن ۇيرەتىپ ميىن اشىتۋعا تۋرا كەلىپ وتىر. ياعني، 2-سىنىپتان باستاپ ورىس ءتىلى مەكتەپ باعدارلاماسىندا تۇر. بجب، تجب-سىندا ورىس ءتىلى مۇعالىمدەرى بالانىڭ ورىسشا مازمۇنداماسىن (گوۆورەنيە) تەكسەرەدى. تالاپ ەتەدى. سوندا، ءبىز بايعۇس قازاق،

  • ساياساتتانۋشى: ەۋرووداقپەن ارىپتەستىككە ورتالىق ازيا كوبىرەك مۇددەلى

    ساياساتتانۋشى: ەۋرووداقپەن ارىپتەستىككە ورتالىق ازيا كوبىرەك مۇددەلى

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    نۇربەك ءتۇسىپحان ەۋرووداق جەتەكشىلەرى مەن ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ باسشىلارى “ورتالىق ازيا – ەۋرووداق” ءسامميتى كەزىندە. سامارقان، وزبەكستان 4 ءساۋىر 2025 جىل 3-4 ساۋىردە سامارقاندا “ورتالىق ازيا – ەۋروپا وداعى” ءسامميتى ءوتتى. ورتالىق ازيانىڭ رەسمي باق-تارى مەن مەملەكەتتىك قۇرىلىم سايتتارى سامارقان ءسامميتىنىڭ “تاريحي ماڭىزىن” ايتىپ جاتىر. ال ەكى ايماق اراسىندا وسىنداي فورماتتاعى العاشقى كەزدەسۋدى ساراپشىلار قالاي باعالايدى؟ ازاتتىق ءتىلشىسىنىڭ سۇراقتارىنا ساياساتتانۋشى جانىبەك ارىنوۆ جاۋاپ بەرەدى. – ورتالىق ازيا جانە ەۋرووداق ءسامميتى قانشالىقتى تەڭ جاعدايدا ءوتىپ جاتىر دەپ ايتا الامىز؟ – ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرىنىڭ 30 جىلدىق سىرتقى ساياساتىنا، تاريحىنا ۇڭىلسەك، ەۋرووداق ءاردايىم تەڭ دارەجەدە جۇمىس جاساۋعا تىرىساتىن ۇلكەن ارىپتەستەردىڭ ءبىرى. مىسالى، اقش نەمەسە رەسەي نە بولماسا قىتايمەن سالىستىرعاندا مەملەكەت تاراپىنان بولسىن، قوعام

  • ەندى قازاق ءتىلىن ەلەمەيتىن مەكەمە بايكوتتىڭ نىساناسىنا ىلىگىپ، شىعىنعا باتا بەرەتىن بولادى

    ەندى قازاق ءتىلىن ەلەمەيتىن مەكەمە بايكوتتىڭ نىساناسىنا ىلىگىپ، شىعىنعا باتا بەرەتىن بولادى

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    كەيدە قوعامدى ءبىر عانا وقيعا قوزعالىسقا ءتۇسىرىپ، ىشتە قاتقان شەمەندى جارىپ جىبەرەدى. بۇل جولى ءدال سونداي احۋال ورىن الدى. Magnum دۇكەندەر جەلىسىندە ورىس ءتىلدى ءبىر ازامات قازاق ءتىلىن بىلمەيتىن كۋرەرگە شاعىم ءتۇسىرىپ، ارتىنان دۇكەن اكىمشىلىگى الگى كۋرەردى جۇمىستان شىعارىپ، ماسەلەنى جىلى جاۋىپ قويا سالماق بولعاندا، جۇرتشىلىق وقىستان ويانىپ كەتتى. بۇل تەك ءبىر ازاماتتىڭ رەنىشى نەمەسە دۇكەننىڭ ىشكى ءتارتىبى ەمەس. بۇل – تىلدىك تەڭسىزدىككە قارسى ۇلتتىڭ رەفلەكسى. قازاقتىڭ ءوزى، ءوز جەرىندە، ءوز تىلىندە سويلەي المايتىن كۇنگە جەتتىك پە دەگەن سۇراق سانانى سىزداتىپ تۇر. ءوز ەلىندە تۇرىپ، ءوز تىلىندە سويلەمەيتىن ازاماتتى قوعامنان الاستاتىلۋى اقىلعا سيمايتىن دۇنيە. ال Magnum دۇكەندەرى جەلىسى وتتى كۇلمەن كومىپ قويعانداي بولدى. قازاق ءتىلى – ەلدىڭ وزەگى. وعان جاسالعان

  • ناۋرىز تۋرالى ماڭىزدى قۇجات

    ناۋرىز تۋرالى ماڭىزدى قۇجات

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    اشىق دەرەككوزدەردەن 1920 جىلعى 20 ناۋرىزدا تاشكەنتتە تۇرار رىسقۇلوۆ قول قويعان ناۋرىزدى اتاپ ءوتۋ تۋرالى بۇيرىققا كوزىم ءتۇستى. دەمەك، بيىل بۇل تاريحي قۇجاتقا – 105 جىل! الايدا، ارادا نەبارى التى جىل وتكەن سوڭ 1926 جىلى ناۋرىزعا تىيىم سالىندى. ال، 1920 جىلى تۇركىستان كەڭەستىك رەسپۋبليكاسىنىڭ ورتالىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى بولىپ قىزمەت ەتكەن تۇرار رىسقۇلوۆتىڭ تاعدىرى قانداي قايعىمەن اياقتالعانى بارشامىزعا ءمالىم. ونى “حالىق جاۋى” دەپ تانىپ، 1938 جىلدىڭ 10 اقپانىندا اتۋ جازاسىنا كەسكەن… ناشەل ۆوت تاكوي دوكۋمەنت ۆ وتكرىتىح يستوچنيكاح: پريكاز، يزداننىي ۆ تاشكەنتە تۋراروم رىسكۋلوۆىم وت 20 مارتا 1920 گودا و پرازدنوۆاني ناۋرىزا. پولۋچاەتسيا، ۆ ەتوم گودۋ ەتومۋ يستوريچەسكومۋ دوكۋمەنتۋ يسپولنيلوس 105 لەت! ۆ 1926 گودۋ ناۋرىز وكازالسيا پود زاپرەتوم. ا

  • ناۋرىزداعى كەزدەسۋ

    ناۋرىزداعى كەزدەسۋ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    كەشە استاناداعى ەكسپو ماڭىندا وتكەن ناۋرىز مەرەكەسىنە بارىپ قايتتىم. كۇن شايداي اشىق، كوكتەمنىڭ لەبى ەرەكشە سەزىلىپ تۇر. اينالا قۋانىشقا تولى – قازاقتىڭ ءداستۇرىن دارىپتەگەن ۇلتتىق ويىندار، اسىل مۇرامىزدى اسپەتتەگەن ءان-كۇي، كۇمبىرلەگەن دومبىرا ءۇنى… بارلىعى دا ءاز ناۋرىزدىڭ ءسانىن كەلتىرىپ، مەرەكەلىك كوڭىل-كۇي سىيلادى. ساحنا تورىندە انشىلەر ءان شىرقاپ، جىرشىلار تەرمە تولعاپ، حالىقتىڭ ىقىلاسىنا بولەنىپ جاتتى. جان-جاعىما كوز تاستاپ، ۇلتتىق ويىندارعا قاتىسىپ جاتقان جۇرتتى تاماشالادىم. قول كۇرەستىرۋ، ارقان تارتۋ، گىر تاسىن كوتەرۋ – ءبارى دە بابادان قالعان اسىل مۇرا. كەنەت ەرەكشە ءبىر كورىنىسكە كوزىم ءتۇستى. اققۇبا كەلگەن ورىس قىزى 16 كيلوگرامدىق گىر تاسىن زىلدەي اۋىرسىنباي، قينالماي-اق كوتەرىپ جاتىر. تاڭدانىسىمدا شەك بولمادى! كادىمگى ەر ادامداردىڭ ءوزى 130 مارتەدەن ارى اسا الماعان بۇل سالماقتى

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى:

Zero.KZ