|  | 

مادەنيەت

استانادا تاريحشى ە.بەكماحانوۆتىڭ تاعدىرىن باياندايتىن «امانات» ءفيلمىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى

سۋرەتتى عابيت ماداليەۆ تۇسىرگەن

بۇگىن، 31 مامىردا، ساياسي قۋعىن-سۇرگىن قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى، استانادا كورنەكتى عالىم، قازاقتان شىققان تۇڭعىش تاريح عىلىمىنىڭ دوكتورى «XIX عاسىردىڭ 20-40 جىلدارىنداعى قازاقستان» اتتى ەڭبەكتىڭ اۆتورى، قازاق تاريحىنىڭ جاناشىرى، ءبىرتۋار تۇلعا ەرمۇحان بەكماحانوۆتىڭ تاعدىرىن باياندايتىن «امانات» اتتى تولىقمەتراجدى ءفيلمىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى، دەپ حابارلايدى BNews.kz ءتىلشىسى. ءفيلمنىڭ جەلىسى بىرنەشە ۋاقىت ارالىعىن قامتيدى: XIX عاسىردىڭ ورتا تۇسى كەنەسارى حاننىڭ تاۋەلسىزدىك جولىنداعى كۇرەسى، XX عاسىردىڭ ورتاسى جانە 60-جىلداردىڭ سوڭى. تاريحي تۋىندىدا قازاقتىڭ سوڭعى حانى كەنەسارى قاسىموۆ باستاعان ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىسكە ارنالعان زەرتتەۋلەرى ءۇشىن 25 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرىلعان توتاليتارلىق جۇيەنىڭ قۇربانى، الاش ارىسى ەرمۇحان بەحماحانوۆتىڭ تاعدىرى باياندالادى.

ءفيلمنىڭ رەجيسسەرى جانە ستسەناري اۆتورى قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى، فرانتسيا كينواكادەمياسىنىڭ جورج سادۋل اتىنداعى سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى ساتىبالدى نارىمبەتوۆ.

فيلمدە باستى كەيىپكەر ەرمۇحان بەكماحانوۆتىڭ ءرولىن بەرىك ايتجانوۆ، حاليما بەحماحانوۆانىڭ ءرولىن قارلىعاش مۇحامەدجانوۆا سومدايدى. كەنەسارى حان رولىندە سانجار ماديەۆ وينايدى. سونداي-اق، فيلمگە ءازيز بەيشەناليەۆ، قۇرالاي اناربەكوۆا، ەردەن تەلەمىسوۆ، ازات نۇرتاەۆ، شىنار جانىسبەكوۆا، اجار ىبىراەۆا، ارتەم ميتنەۆ قاتىسادى.

ءفيلمنىڭ ءتۇسىرىلىمى الماتى قالاسى جانە الماتى وبلىسىندا جۇرگىزىلدى. سول زاماننىڭ ءبىتىم-بولمىسىن دالمە-ءدال اشىپ كورسەتۋ ءۇشىن شىعارماشىلىق توپ ءبىراز جۇمىستار اتقارعان. اتاپ ايتساق، سول ءداۋىردى ءوز كوزىمەن كورگەن تۇلعالارمەن كەڭەسە وتىرىپ ءىس جۇرگىزۋ، زامانعا ساي كوستيۋمدەر تىگىپ، ينتەرەر مەن دەكوراتسيانى جاساۋ ءتارىزدى جۇمىستار جاسالعان. ءفيلمنىڭ قويۋشى سۋرەتشىسى مۇحتار مىرزاكەەۆ، پروديۋسەرى ارمان اسەنوۆ.

ش.ايمانوۆ اتىنداعى «قازاقفيلم» كينوستۋدياسىنىڭ كوپتەن كۇتكەن ءارى ماڭىزدى جوباسىنىڭ تۇساۋكەسەرىنە ەلىمىزدىڭ بەلگىلى مەملەكەت، قوعام جانە مادەنيەت قايراتكەرلەرى، ەرماحان بەكماحانوۆتىڭ تۋىستارى مەن جاقىندارى، سونداي-اق ءفيلمنىڭ شىعارماشىلىق توبى قاتىستى.

bnews.kz

 

Related Articles

  • …ويى بولەك بولعانىمەن ول دا وسى ەلدىڭ تۋماسى، ءبىزدىڭ وتانداسىمىز.

    الەۋمەتتىك جەلىدە وسى وتانداسىمىزدى قىزۋ تالقىلاپ جاتىر ەكەن. كوبى سىن ايتىپ جاتىر. ۆيدەو جازبانىڭ تولىق نۇسقاسى جوق، پىكىر-تالاس تۋدىرعان بولىگى عانا تاراپ جاتىر ەكەن. سوعان بايلانىستى ءوز ويىمدى ايتا كەتپەكشىمىن: ءبىرىنشى، وتانداسىمىزدىڭ ۆيدەوسى، فوتوسى الەۋمەتتىك جەلىدە جەلدەي ەسىپ تاراپ جاتىر. ول ازاماتتىڭ (ازاماتشانىڭ) جەكە قۇپياسى سانالاتىن فوتوسى، ۆيدەو جازباسى كىمنىڭ رۇقساتىمەن تاراپ جاتىر ەكەن؟ ءوز باسىم وسى پوستتى جازۋ ءۇشىن ول ازاماتتىڭ (ازاماتشانىڭ) ۆيدەوداعى بەينەسىن قارا بوياۋمەن ءوشىرىپ تاستاۋدى ءجون كوردىم. جانە رۇقساتىنسىز فوتو بەينەسىن جەكە پاراقشاما سالعانىم ءۇشىن ودان كەشىرىم سۇرايمىن. ءدىني ۇستانىمى، ويى بولەك بولعانىمەن ول دا وسى ەلدىڭ تۋماسى، ءبىزدىڭ وتانداسىمىز. ەكىنشى، وتانداسىمىزدىڭ ءدىني ۇستانىمىنا بايلانىستى ايتقان سوزدەرى قوعامدا قاتتى پىكىر تۋدىرعان ەكەن. ءتىپتى ونى “ۇلت دۇشپانى”

  • ءتاڭىرى قالاۋى تۇسكەن جان

    ماندوكي قوڭىردىڭ تۋعانىنا 80 جىل تولۋىنا وراي «ءتاڭىرى مەنى تاڭدادى»  مۇحتار ماعاۋين ماندوكي قوڭىر يشتۆان – وتانى ماجارستان عانا ەمەس، كۇللى تۇركى دۇنيەسى قاستەرلەيتىن ۇلىق ەسىمدەر قاتارىنداعى كورنەكتى تۇلعا. شىڭعىس جورىعى تۇسىندا كارپات قويناۋىنداعى ماديارلار اراسىنان پانا تاپقان قۇمان-قىپشاق جۇرتىنىڭ تۋماسى ماندوكي قوڭىر وننان اسا ءتىلدى ەركىن مەڭگەرگەن، بۇعان قوسا زەرتتەۋشىلىك قارىمى ەرەن، تۇران حالىقتارىنىڭ فولكلورلىق-دۇنيەتانىمدىق ساناسىن بويىنا دارىتقان عالىم. ول تۇركولوگيا عىلىمىمەن دەندەپ اينالىسىپ قانا قويماي، حح عاسىردىڭ ءتورتىنشى شيرەگىندە شىعىس پەن باتىس­تىڭ اراسىندا التىن كوپىرگە اينالدى، ميلليونداردىڭ ىقىلاس القاۋىنا بولەندى. ياكي ول حالىقتار اراسىن جاقىنداس­تىرعان مامىلەگەر، وزىقتارعا وي سالعان كورەگەن ەدى. زامانا العا جىلجىعان سايىن مەرەيتوي يەلەرى تۋرالى ايتىلاتىن جايتتار ەستەلىك پەن وتكەن شاق ەنشىسىنە كوشەدى. كوزى ءتىرى

  • ادامداردىڭ ءسىزدى ەزىپ تاستاۋىنا جول بەرمەڭىز

    شەبەر ءبىر سۋرەتشىنىڭ وقۋشىسى ءوز وقۋىن ءتامامداپتى. وقۋىن تامامداعان وقۋشىسىنا ۇستازى بىلاي دەپتى: “ەڭ سوڭعى سالعان سۋرەتىڭدى قالانىڭ ەڭ كوپ ادامدار جينالاتىن الاڭىنا قويىپ قوي. سۋرەتتىڭ قاسىنا دا ءبىر قىزىل ءتۇستى قالام قوي. ادامدارعا سۋرەتتىڭ ۇناماعان جەرىن سىزىپ قويۋىن ءوتىنىپ ءبىر حات قالدىر”، دەپتى ۇستازى. وقۋشى ۇستازىنىڭ ايتقانىنداي جاساپ بولىپ، بىرنەشە كۇننەن كەيىن سۋرەتتى كورۋ ءۇشىن الاڭعا بارادى. ادامدار سۋرەتتى قىپ قىزىل سىزىپ تاستاعانىن كورەدى دە ادامدارعا رەنجىپ ۇستازىنىڭ جانىنا جىلاپ بارادى. ۇستازى وعان رەنجىمەي سۋرەت سالۋدى جالعاستىرۋىنا كەڭەس بەرەدى. وقۋشى تاعى دا سۋرەت سالىپتى. ۇستازى تاعىدا ادامدار كوپ جۇرەتىن الاڭعا اپارىپ قويۋىن ايتادى. بىراق بۇل رەتتە سۋرەتتىڭ جانىنا ءبىر قۇتى تولعان ءتۇرلى ءتۇستى قالام قويۋىن جانە ۇناماعان جەرلەرىن وزدەرى

  • قۇنانبايدىڭ ساپارعا اتتانار الدىندا ۇلجانعا ايتقانى:

    بايبىشە، ءۇي سەرىگىم عانا ەمەس، ءومىر سەرىگىم ەدىڭ. ۇزاق كەشكەن تىرلىكتە قاي بەلدىڭ استىندا جۇرسەم دە، ارتىمدا وتىرعان ءبىر بەل ءوزىڭ ەدىڭ. وزىمە تاعدىر باق بەرگەن جانمىن دەۋشى ەم. ايتىسپاساق تا، جەر تانىتىپ وتىراتىن قاباق پەن جۇرەك بار ەدى، سوعان سەنۋشى ەم دە، كەيدە شالكەس، كەيدە قيا دا باسىپ كەتە بەرۋشى ەم. باعىما ماسايىپ ەركەلەگەنىم بولسا كەرەك. ەندى قاي ءدوڭنىڭ باسىندا قالارمىز، كىم بىلەدى. سەنىڭ ايتار كىناڭ بولسا دا، مەنىڭ ساعان ارتار ءبىر تۇيىردەي نازىم جوق. ادال جۇرەك، اق بەيىلىڭ ءۇشىن بالالارىڭنىڭ باعى اشىلسىن. مەن ايتاردى ءوزىڭ ايتىپسىڭ. مەنىڭ ارمانىمدى ءوز ارمانىڭ ەتىپسىڭ. – دەدى بۇل – جۇرەر الدىنداعى قۇنانبايدىڭ ۇل­جانعا ايتقان ءسوزى. قالىڭ تۋىس، ءۇيىرلى اعايىن، شوعىرلى بالا-شاعا، دوس-جاران،

  • قاپسامەتۇلى ومەر مىرزا

    قاپسامەتۇلى ومەر مىرزا: 1998 جىلدارى نيگدە ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اسپاپتار كافەدراسىنىڭ وقىتۋشىسى بولىپ تاعايىندالدى. ول وسى جەردەن مىندەتىن توقتاتىپ، قازاقستانعا ورالىپ الماتىدا 10 جىل تۇرىپ، 3 جىلداي بۇرىن ىستامبۇلعا كەلگەندە دۇنيەدەن وزدى. جاستاس بولماساق تا قۇرداس بولىپ كەتكەمىز. ءارى تۋىسىم بولادى. سۋرەتتەگى ۇستاپ وتىرعان دومبىرا ماعان قازاقستاننان سىيلىققا تارتىلعان ەدى. وسى دومبىرا ءىلۋلى تۇرعان جەردەن جەرگە ءتۇسىپ شاعىلىپ قالعان دا ومەر مىرزاعا وسىنى جوندەپ بەرۋىن ءوتىندىم. ول ماعان اسىقپاساڭ ايتەۋىر وزىڭە قايتىپ تاپسىرىپ بەرەم دەگەن ەدى. سونىمەن نيگدەدەگى شەبەرحاناسىنا اپارىپ قويدى دا 7 جىلدان كەيىن قايتا قالپىنا كەلتىرىپ اكەپ بەردى. سوندا مەن ومەرمەن ازىلدەسىپ نە دەگەن احىرىن ادامسىڭ دەگەنىمدە ول، “الدىمەن ءبىر شەرتىپ كورشى، مەن سەنىڭ شاعىپ العان دومبىراڭنىڭ بولشەكتەرىن كۇنگە كۇيگىزىپ،

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: