استانادا قازاقستاندا جاپپاي قىرىپ جوياتىن قارۋدى قۇرتۋ بويىنشا حالىقارالىق سەمينار اشىلدى
kerey.kz
ءۇ.ج. 1 ماۋسىمدا استانادا «نانن-لۋگار باعدارلاماسىنىڭ سىندارلى اۋىزشا تاريحى» جوباسى اياسىندا «جاھاندىق قاۋىپسىزدىككە قاۋىپ-قاتەرلەردى ازايتۋ: قازاقستان تاعىلىمى» اتتى حالىقارالىق سەمينار ءوز جۇمىسىن باستادى.
اتالعان جوبا 1990-شى جىلداردىڭ باسىندا اقش سەناتورلارى سەم نانن مەن ريچارد لۋگار باستاماشى بولعان قاۋىپ-قاتەرلەردى بىرلەسىپ تومەندەتۋ (CTR – قبت) باعدارلاماسىنا قاتىستى قۇجاتتار مەن مالىمەتتەردى، وعان قاتىسقان ساراپشىلاردىڭ اۋىزشا ەستەلىكتەرىن جيناقتاۋدى جانە جۇيەلەندىرۋدى كوزدەيدى. باعدارلاما كسرو مەن اقش اراسىندا شابۋىل جاساۋشى ستراتەگيالىق قارۋلاردى جويۋ تۋرالى شارتتىڭ قاعيداتتارىن ىسكە اسىرۋدا كەڭەس وداعىنىڭ مۇراگەرلەرى اتانعان قازاقستان، بەلارۋس، رەسەي جانە ۋكرايناعا ناقتى جاردەمدەسۋدى كوزدەيدى.
سەمينارعا قاتىسۋشىلار اراسىندا نانن-لۋگار باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋعا اتسالىسقان 30-عا جۋىق قازاقستان، رەسەي جانە اقش-تىڭ ديپلوماتتارى، اسكەريلەرى، عالىمدارى مەن ساراپشىلارى بار.
سەميناردىڭ اشىلۋىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى سەناتىنىڭ توراعاسى ق.ك. توقاەۆ سويلەدى. ءوز سوزىندە ول قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى – ەلباسى ن. نازارباەۆتىڭ جاپپاي قىرىپ جوياتىن قارۋدان ەرىكتى تۇردە باس تارتۋ جونىندەگى تاريحي شەشىمىن ىسكە اسىرۋعا نانن-لۋگار باعدارلاماسىنىڭ شەڭبەرىندەگى قازاقستان، رەسەي جانە اقش اراسىنداعى ۇشجاقتى ىنتىماقتاستىقتىڭ ۇلكەن ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى.
«يادرولىق مۇرادان باس تارتۋ ستراتەگيالىق تۇرعىدان جالعىز دۇرىس شەشىم بولدى، سەبەبى ول ەلىمىزگە الەمدىك قاۋىمداستىقتا لايىقتى ورىن الۋعا مۇمكىندىك بەرىپ، 190 ميلليارد دوللار ينۆەستيتسيالاردى تارتۋ ارقىلى ەكونوميكادا تابىستى رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرۋعا جاعداي جاساپ، اقىرىنا كەلگەندە قاۋىپسىزدىگىمىزدى قامتاماسىز ەتتى. وعان قوسا، قازاقستان يادرولىق قارۋسىزدانۋعا قول جەتكىزۋ ماقساتىندا باسقا مەملەكەتتەردەن دە باتىل قادامدار جاساۋدى تالاپ ەتۋگە مورالدىق جانە ساياسي قۇقىققا يە بولدى»، – دەپ اتاپ ءوتتى وسى تۇرعىدا سەنات توراعاسى.
ءوز كەزەگىندە قر سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ە.ءا. ىدىرىسوۆ «نانن-لۋگار باعدارلاماسىنىڭ سىندارلى اۋىزشا تاريحى» باعدارلاماسى قازاقستاننىڭ يادرولىق جانە باسقا دا جاپپاي قىرىپ جوياتىن قارۋدى تاراتپاۋ سالاسىنداعى باستامالارىن ىلگەرىلەتۋ بويىنشا باس سەرىكتەستەرى بولىپ تابىلاتىن اقش جانە رەسەيدىڭ مەملەكەتتىك ورگاندارى مەن ساراپشىلار قوعامداستىقتارىمەن ۇيلەسىمدە جۇزەگە اسىرىلىپ وتىرعانىن ەرەكشە اتاپ كورسەتتى.
سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ پىكىرىنشە، «جوبانىڭ ماقساتى جاپپاي قىرىپ جوياتىن قارۋلاردى تاراتپاۋ قاعيداتتارىنا نەگىزدەلگەن جانە اتالعان قارۋدىڭ قولدانىسىمەن قاقتىعىس قاۋىپىن تومەندەتۋدى كوزدەيتىن كەلەشەكتەگى مەملەكەتتىك ساياساتتى قالىپتاستىرۋ ءۇشىن وسى كۇردەلى سالاداعى ىنتىماقتاستىقتان تاعىلىم الۋ بولىپ تابىلادى».
قر ەنەرگەتيكا ءمينيسترى ۆ.س. شكولنيك سويلەگەن سوزىندە تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ العاشقى كۇنىنەن باستاپ پرەزيدەنت ن. نازارباەۆ جاپپاي قىرىپ جوياتىن قارۋدى ءوندىرۋ جانە ساقتاۋ ينفراقۇرىلىمىن جويۋدا رەسەيمەن جانە اقش–پەن سەرىكتەستىگىمىزگە ءوز بەرىكتىگىمىزدى ناقتى كورسەتە بىلگەنىن ايتتى. سونىمەن قاتار، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك ورگاندارى جاپپاي قىرىپ جوياتىن قارۋدى تاراتپاۋ قاعيداتتارىن جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا ناقتى ىنتىماقتاستىقتى جالعاستىرىپ جاتقانىن ەرەكشە اتاپ ءوتتى.
سەميناردىڭ اشىلۋىندا اقش ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ جاپپاي قىرىپ جويۋ قارۋلارىن قولدانۋمەن تەرروريزمگە قارسى كۇرەس جونىندەگى باس ديرەكتورى لورا حولگەيت جانە رەسەي فەدەراتسياسى قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ يادرولىق ارسەنالدىڭ قاۋىپسىزدىگىن ساقتاۋعا جاۋاپتى 12-ءشى باس باسقارماسىنىڭ بۇرىنعى باستىعى، وتستاۆكاداعى گەنەرال-پولكوۆنيك ەۆگەني ماسلين ءسوز سويلەدى. ل. حولگەيت ن. نازارباەۆتىڭ تاريحي شەشىمدەرىن، سونىڭ ىشىندە قازاقستاننىڭ الەمدىك قاۋىپسىزدىكتى ساقتاۋداعى ۇلەسىن ەرەكشە اتاپ ءوتىپ، قازاقستاننىڭ بۇل ۇلەسى بۇگىنگى كۇننىڭ وزىندە وزەكتىلىگىن جوعالتپاعانىن ايتتى. ە. ماسلين 1980 جىلداردىڭ سوڭى مەن 1990 جىلداردىڭ باسىنداعى كەزەڭدى ەسكە ءتۇسىرىپ، قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ باتىل قادامدارىن اتاپ ءوتتى: «نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ كانديداتۋراسى نوبەل بەيبىتشىلىك سىيلىعىنا ۇسىنىلدى دەپ ەستىدىم. ەگەر وسىنداي جاعداي بولىپ جاتسا، بۇل شەشىم ءۇشىن مەن ءبىرىنشى بولىپ ءوز داۋىسىمدى بەرەمىن».
ءىس-شارا بارىسىندا رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىسى ميحايل بوچارنيكوۆ جانە امەريكا قۇراما شتاتتارىنىڭ ەلشىسى دجوردج كرول ءسوز سويلەدى. ولار ءوز مەملەكەتتەرىنىڭ وسى تاقىرىپتاعى تۇبەگەيلى ايقىندامالارىن جانە ءىس-شارانىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى.
استانا جانە كۋرچاتوۆ قالالارىندا وتەتىن ءتورت كۇندىك سەميناردى ۇيىمداستىرعاندار اراسىندا قر سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى، قر ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى، دجوردج ۆاشينگتون اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەت جانىنداعى «ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك مۇراعاتى» عىلىمي-زەرتتەۋ ۇيىمى بار. قولداۋ كورسەتكەندەر: «كازاتومپروم» ۇلتتىق اتوم كومپانياسى، ۇلتتىق يادرولىق ورتالىق جانە نيۋ-يوركتەگى كارنەگي اتىنداعى كورپوراتسيا.
سەميناردىڭ جۇمىس كەزدەسۋلەرى باق وكىلدەرى ءۇشىن جابىق تۇردە وتەدى. باعدارلاما شەڭبەرىندە ءۇ.ج. 3 ماۋسىمدا سەمينارعا قاتىسۋشىلاردىڭ كۋرچاتوۆ قالاسىنا بارۋى كوزدەلگەن.
سەميناردىڭ قورىتىندىسىمەن جاريالاناتىن ماتەريالدار حالىقارالىق قاتىناستار تاريحىنىڭ وسى پاراعى جونىندەگى عىلىمي مالىمەت كولەمىن ۇلعايتادى دەپ جوسپارلانعان.
باق وكىلدەرى ءۇ.ج. 4 ماۋسىمدا ساعات 12.00-دە ءىس-شارانىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قر ءسىم عيماراتىندا وتەتىن پرەسس-كونفەرەنتسياعا شاقىرىلادى.
ءىس-شاراعا قاتىسۋ ءۇشىن باق وكىلدەرى قر ءسىم ءباسپاسوز قىزمەتىنە كەلەسى ءنومىر بويىنشا حابارلاسا الادى: +7 (7172) 72-01-47.
پىكىر قالدىرۋ