|  | 

ساياسات

جاڭا مينيستر بالالاردى قاي تىلدە وقىتۋ كەرەك ەكەنىن ايتتى

© Youtube.com

10 اقپاندا ەرلان ساعاديەۆ قر ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى بولىپ تاعايىندالدى. كونفەرەنتسيالاردىڭ بىرىندە ول بالالاردى قاي تىلدە وقىتۋ كەرەكتىگىن ايتقان بولاتىن، – دەپ حابارلايدىTengrinews.kz تىلشىسى.

الەۋمەتتىك جەلىلەردە كوپتەگەن قازاقستاندىق قولدانۋشىلار، ساياساتتانۋشىلار، جۋرناليستەر ساعاديەۆتىڭ مينيستر لاۋازىمىنا تاعايىندالۋىن ەڭ دۇرىس شەشىمدەردىڭ ءبىرى دەپ اتادى. ساعاديەۆ ءوزىنىڭ جاڭاشىل يدەيالارىمەن بەلگىلى. ول “TEDxAlmaty 2013″ شاراسىندا ءۇش تىلدە ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى تۋرالى ءسوز قوزعادى. ايتا كەتەيىك، قازاقستاندىق مەكتەپتەرگە جاپپاي ءۇش تىلدە ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىن ەنگىزۋ 2023 جىلى ىسكە اسىرىلادى.

ساعاديەۆتىڭ ايتۋىنشا، اتا-انالار مەكتەپتى تاڭداۋعا كەلگەندە ۇنەمى قينالادى ء(مينيستردىڭ بەس بالاسى بار): مىسالى بالانى قاي تىلدە وقىتاتىن مەكتەپكە بەرگەن دۇرىس. ونىڭ ايتۋىنشا، اتا-انالار مەكتەپتى تاڭداعان كەزدە بەلگىلى ءبىر مالىمەتتەرگە، ساندارعا جانە ترەند دەگەن ۇعىمدارعا سۇيەنۋى كەرەك. سونىمەن قاتار، مينيستر ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى تۋرالى ءوز كوزقاراستارىن ءبولىستى.

مينيستر مالىمدەمەسىندە ءوزىنىڭ 7 جاسقا دەيىن اۋىلدا ءوسىپ، تەك قازاق تىلىندە سويلەپ، 7 جاسىنان 21 جاسىنا دەيىن ورىس ءتىلدى ورتادا وسكەندىگىن ايتىپ ءوتتى. ال كەيىن 8 جىل بويى اقش-تا اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەنگەندىگىن ايتتى.
ساعاديەۆ مادەني تاربيە مەن ءبىلىم بەرۋدىڭ ماقساتتارى مەن مىندەتتەرىن اجىراتا ءبىلۋدىڭ قاجەتتىلىگىن ايتتى. ءبىلىم ءمينيسترى ادەبيەتتىڭ كوبى تەك اعىلشىن تىلىندە شىعارىلاتىندىعىن ەسكە سالدى. سونىمەن بىرگە، ول ستاتيستيكالىق مالىمەتتەر بويىنشا، اعىلشىن تىلىندە جىل سايىن 500 مىڭنان اسا كىتاپتىڭ باسىلىپ شىعاتىنىن ەسكە سالدى.

“قازاقستانداعى ءبىلىم رەفورماسى تۋرالى ايتاتىن بولساق، بىزگە مەكتەپتىڭ ءبىر ۇلگىسى كەرەك. قازىرگى مەكتەپتەر سياقتى ەمەس. بۇل مەكتەپتە بارلىق تەحنيكالىق ماماندىقتار اعىلشىن تىلىندە، قازاقستان تاريحى مەن مادەنيەتى قازاق تىلىندە، تمد ەلدەرىنىڭ تاريحى مەن مادەنيەتى ورىس تىلىندە وقىتىلادى. ءۇش تىلدە وقىتۋ مىندەتتەلەدى. بالالارىمىز دا قاتتى قينالمايدى. العا جىلجۋ بار. (…) ەلباسى ءۇش تىلدە ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى تۋرالى جاريالادى، بارلىق مەكتەپتى مىندەتتى تۇردە وسى جۇيەگە اۋىستىرۋعا نۇسقاۋ بەردى. ياعني، ساياسي شەشىم قابىلدانىپ قويدى. ەندى وسى جۇيەنى تەك جىلدام ىسكە اسىرۋ قاجەت. مەنى دۇرىس تۇسىنىڭىزدەر. مەن انام ايتقانداي، امەريكالىق مادەنيەتتىڭ نەمەسە اعىلشىن ءتىلىنىڭ تابىنۋشىسى ەمەسپىن. ءيا، ول ماعان ۇنايدى. بىراق ءبىزدىڭ بالالارعا وسىنداي كىتاپتاردى الۋعا مۇمكىندىك كەرەك، ايتپەسە ءبىز جەڭىلىپ قالامىز”، – دەدى مينيستر.

“بىزگە بولاشاقتا مادەنيەتىمىزدى وزگەرتەتىن ترەندتەردى ءتۇسىنۋ ءۇشىن عىلىم قاجەت. (…) ءبىز اتا-انا رەتىندە ءبىلىم بەرۋدىڭ بارلىق ماقساتى مەن تاپسىرماسىن اجىراتا ءبىلۋىمىز كەرەك. ەگەر وسىنى بىلسەك، ماسەلە وزدىگىنەن شەشىلىپ، بالانى قاي تىلدە وقىتۋ كەرەكتىگى جايلى ماسەلەگە نۇكتە قويىلادى”، – دەدى ول.

https://youtu.be/kgH8Qs0QvAM

ساعاديەۆ قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىن بىتىرگەن. اقش-تىڭ ميننەسوتا شتاتىنداعى وقۋ ورنىن ءبىتىرىپ، ماگيستر اتاعىن العان. ول حالىقارالىق IT ۋنيۆەرسيتەتى مەن حالىقارالىق بيزنەس ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ نەگىزىن قالاعانداردىڭ ءبىرى. ونىڭ اكەسى – كەنجەعالي ساعاديەۆ بەلگىلى ەكونوميست، قوعام قايراتكەرى.


© primeminister.kz

جاڭا لاۋازىمعا تاعايىندالعان ءمينيستردى ۇجىمعا پرەمەر-مينيستر كارىم ءماسىموۆ تانىستىردى.
دەگەنمەن، ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىندە بۇرىنعى ءبىلىم مينيستر اسلان ءسارىنجىپوۆتىڭ قانداي لاۋازىمعا تاعايىندالعانى تۋرالى اقپارات بەرىلمەگەن.

tengrinews.kz 

Related Articles

  • وا قورعانىسقا قارجىنى نە سەبەپتى ارتتىردى؟ كاسپيدەن ۋكرايناعا زىمىران ۇشىرعان رەسەي سۋدى لاستاپ جاتىر ما؟

    ەلنۇر ءالىموۆا قازاقستان، قىرعىزستان، تاجىكستان، وزبەكستان جانە ازەربايجان اسكەرى بىرىگىپ وتكىزگەن «بىرلەستىك-2024» جاتتىعۋى. ماڭعىستاۋ وبلىسى، شىلدە 2024 جىل. قازاقستان قورعانىس مينيسترلىگى تاراتقان سۋرەت.  ورتالىق ازيا ەلدەرى قورعانىس شىعىنىن ارتتىردى، مۇنىڭ استارىندا نە جاتىر؟ «قازاقستان اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ەكى ەسە كوپ ءوندىرۋدى جوسپارلاپ وتىر، الايدا ۇكىمەت بۇل سالادا جۇمىس كۇشىنىڭ ازايعانىن ەسەپكە الماعان». «كاسپي تەڭىزىنەن ۋكرايناعا زىمىران ۇشىرىپ جاتقان رەسەي تەڭىزدىڭ ەكولوگيالىق احۋالىن ۋشىقتىرىپ جاتىر». باتىس باسىلىمدارى بۇل اپتادا وسى تاقىرىپتارعا كەڭىرەك توقتالدى. ورتالىق ازيا قورعانىس شىعىنىن ارتتىردى. مۇنىڭ استارىندا نە جاتىر؟ اقش-تاعى «امەريكا داۋىسى» سايتى ۋكرايناداعى سوعىس ءتارىزدى ايماقتاعى قاقتىعىستار كۇشەيگەن تۇستا ورتالىق ازيا ەلدەرى قورعانىس سالاسىنا جۇمسايتىن اقشانى ارتتىرعانىنا نازار اۋداردى. بىراق ساراپشىلار مۇنداي شىعىن تۇراقتىلىققا سەپتەسەتىنىنە كۇمان كەلتىردى. ستوكگولمدەگى بەيبىتشىلىكتى

  • سامات ءابىش قالاي “سۇتتەن اق، سۋدان تازا” بولىپ شىقتى؟

    ازاتتىق راديوسى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ ۇقك توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ءبىرىنشى ورىنباسارى، ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى سامات ابىشكە شىققان ۇكىم “قازاقستانداعى رەجيم بولاشاقتى ويلامايتىنىن كورسەتتى” دەيدى قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ. ساراپشىنىڭ پايىمداۋىنشا، بيلەۋشى “ەليتا” جەكە ىستەرىمەن جانە تاساداعىكەلىسىمدەرمەن اۋرە بولىپ جاتقاندا ەلدە تاعى ءبىر جاڭا الەۋمەتتىك جارىلىسقا اكەلۋى مۇمكىن فاكتورلار كۇشەيىپ كەلەدى. ساياساتتانۋشىرەسەي ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق مۇددەلەرى مەن گەوساياسي جوسپارلارىن كەڭىنەن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىنا تىكەلەي اسەر ەتۋگە تىرىسىپ جاتۋى مۇمكىن دەپ تە توپشىلايدى. پۋتين “قاۋىپسىزدىك كەپىلى” مە؟ ازاتتىق: سونىمەن ۇزاق دەمالىس الدىندا وسىنداي ۇلكەن جاڭالىق جاريالاندى. مەيرام الدىندا، 19 ناۋرىزدا قازاقستاندىقتار ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ پوستىنان سامات ابىشكە شىققان ۇكىم جايلى ءبىلدى. مۇنىڭ ءبارىنىڭ بايلانىسى بار ما الدە كەزدەيسوقتىق پا؟ دوسىم ساتپاەۆ: اڭگىمەنى بۇل ءىستىڭ قۇپيا

  • “گەوساياسات يلەۋىنە ءتۇسىپ قالۋىمىز مۇمكىن”. قازاقستاندا اەس سالۋعا قاتىستى ساراپشى پىكىرى

    ەلەنا ۆەبەر اتوم ەلەكتر ستانساسىن سالۋ جانە پايدالانۋ ەكولوگيالىق قاتەر جانە توتەنشە جاعدايدا ادام دەنساۋلىعىنا قاۋىپتى عانا ەمەس، وعان قوسا سوعىس بارىسىندا ۋكراينانىڭ زاپوروجە اەس-ىندەگى بولعان وقيعا سياقتى بوپسالاۋ قۇرالى دەيدى الەۋمەتتىك-ەكولوگيالىق قوردىڭ باسشىسى قايشا اتاحانوۆا. ول مۇنىڭ ارتىندا كوپتەگەن پروبلەما تۇرعانىن، قازاقستاندىقتارعا اەس سالۋ جونىندەگى رەفەرەندۋم قارساڭىندا بىرجاقتى اقپارات بەرىلىپ، وندا تەك پايدالى جاعى ءسوز بولىپ جاتقانىن ايتادى. ساراپشى اەس-ءتىڭ قاۋپى مەن سالدارى قانداي بولاتىنى جايىندا اقپارات وتە از دەپ ەسەپتەيدى. گولدمان اتىنداعى حالىقارالىق ەكولوگيالىق سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، بيولوگ قايشا اتاحانوۆا – رادياتسيانىڭ ادامدارعا جانە قورشاعان ورتاعا اسەرىن شيرەك عاسىردان استام زەرتتەپ ءجۇر. ول بۇرىنعى سەمەي پوليگونىندا جانە وعان ىرگەلەس جاتقان اۋدانداردا زەرتتەۋ جۇرگىزگەن. قاراعاندى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ گەنەتيكا كافەدراسىندا وقىتۋشى بولعان.

  • “قازاقستان دۇرىس باعىتتا”. دەكولونيزاتسيا، ۋكرايناداعى سوعىس جانە قاڭتار. بالتىق ەلشىلەرىمەن سۇحبات

    دارحان ومىربەك بالتىق مەملەكەتتەرىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلەرى (سولدان وڭعا قاراي): يرينا مانگۋلە (لاتۆيا), ەگيديۋس ناۆيكاس (ليتۆا ) جانە تووماس تيرس. سوۆەت وداعى ىدىراي باستاعاندا ونىڭ قۇرامىنان ءبىرىنشى بولىپ بالتىق ەلدەرى شىققان ەدى. ءوزارا ەرەكشەلىكتەرى بار بولعانىمەن، سىرتقى ساياساتتا بىرلىگى مىقتى لاتۆيا، ليتۆا جانە ەستونيا مەملەكەتتەرى ناتو-عا دا، ەۋرووداققا دا مۇشە بولىپ، قازىر كوپتەگەن ولشەم بويىنشا الەمنىڭ ەڭ دامىعان ەلدەرىنىڭ قاتارىندا تۇر. رەسەي ۋكرايناعا باسىپ كىرگەندە كيەۆتى بار كۇشىمەن قولداپ، تاباندىلىق تانىتقان دا وسى ءۇش ەل. سوعىس باستالعانىنا ەكى جىل تولار قارساڭدا ازاتتىق بالتىق ەلدەرىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلەرىمەن سويلەسىپ، ەكىجاقتى ساۋدا، ورتاق تاريح، رەسەي ساياساتى جانە ادام قۇقىعى تاقىرىبىن تالقىلادى. سۇحبات 8 اقپان كۇنى الىندى. “بىزدە قازاقستاندى دۇرىس بىلمەيدى” ازاتتىق: سۇحباتىمىزدى بالتىق ەلدەرى مەن قازاقستان اراسىنداعى ساۋدا قاتىناسى

  • باقسىلار ينستيتۋتى

    ساراپتاما (وقىساڭىز وكىنبەيسىز) ءبىرىنشى، ىلكىدە تۇركى بالاسىندا ارنايى قاعان قۇزىرەتى ءۇشىن جۇمىس ىستەيتىن كورىپكەل باقسىلار ينستيتۋتى بولعان. اتى باقسى بولعانىمەن حاننىڭ قىرىق كىسىلىك اقىلشىسى ەدى. كورىپكەل باقسىلار حان كەڭەسى كەزىندە الداعى قاندايدا ءبىر ساياسي وقيعا مەن سيتۋاتسيانى كۇنى بۇرتىن بولجاپ، ءدوپ باسىپ تالداپ ءھام ساراپتاپ بەرە الاتىن سونى قابىلەتتىڭ يەسى-ءتىن. ولاردى ساياسي كورىپكەلدەر دەپ اتاسا دا بولادى. حان ەكىنشى ءبىر ەلدى جەڭۋ ءۇشىن بىلەك كۇشىنەن بولەك كورىپكەل باقسىلاردىڭ ستراتەگيالىق بولجاۋىنا دا جۇگىنەتىن. قارسىلاس ەلدىڭ كورىپكەل باقسىلارى دا وڭاي ەمەس ارينە. ەكىنشى، ۋاقىت وتە كەلە ساياسي كورىپكەل باقسىلار تۇركىلىك بولمىستاعى ستراتەگيالىق مەكتەپ قالىپتاستىردى. تۇركى باقسىلارى قىتاي، ءۇندى، پارسى، ۇرىم ەلدەرىن جاۋلاپ الۋدا ماڭىزدى ءرول اتقاردى. ول كەزدەگى جاھاندىق جاۋلاسۋلار جەر، سۋ،

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: