|  | 

ساياسات

ن. بيسۆال-”جاھاندىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ىسىندەگى بىرلەسكەن جۇمىسى بارىسىندا اقش قازاقستانمەن ىنتىماقتاستىقتى جوعارى باعالايدى”

  04_673_396_95 2016 ج. 8-9 ناۋرىزدا ۆاشينگتوندا قازاقستاندىق-امەريكالىق ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك جونىندەگى كوميسسياسىنىڭ (سسك) ساياسي، گۋمانيتارلىق جانە ەكونوميكالىق ماسەلەلەرى جونىندەگى كوميتەتتەرىنىڭ وتىرىستارى ءوتتى.

قازاقستاندىق تاراپىنان كوميتەتتەردى قر سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ەرجان اشىقباەۆ، قر ادىلەت ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ەلۆيرا ءازىموۆا، قر ينۆەستيتسيا جانە دامۋ ۆيتسە-ءمينيسترى راقىم وشاقباەۆ باسقاردى. امەريكالىق تاراپتى اقش مەملەكەتتىك حاتشىسىنىڭ وڭتۇستىك جانە ورتالىق ازيا ىستەرى بويىنشا كومەكشىسى نيشا بيسۆال، اقش مەملەكەتتىك حاتشىسىنىڭ دەموكراتيا، ادام قۇقىقتارى جانە ەڭبەك ماسەلەلەرى بويىنشا كومەكشىسى توم مالينوۆسكي جانە اقش ساۋدا ءمينيسترىنىڭ كومەكشىسى ارۋن كۋمار باسقاردى.

وتىرىستى اشا وتىرىپ، اقش مەملەكەتتىك حاتشىسىنىڭ كومەكشىسى ن. بيسۆال «ەكىجاقتى قاتىناستار ماسەلەلەرى بويىنشا جۇرگىزىلىپ جاتقان ماڭىزدى شارالار اياسىندا عانا ەمەس، وڭىرلىك جانە جاھاندىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ىسىندەگى بىرلەسكەن جۇمىسى بارىسىندا اقش قازاقستانمەن ىنتىماقتاستىقتى جوعارى باعالايدى»، – دەپ اتاپ ءوتتى. ول 2015 جىل ستراتەگيالىق سەرىكتەستىكتىڭ ساپا جاعىنان جاڭا دەڭگەيگە ءوتۋ ىسىندە ءساتتى وتكەنىن اتاپ ءوتىپ، قر جانە اقش پرەزيدەنتتەرىنىڭ 2015 جىلى قىركۇيەكتە بۇۇ باس اسسامبلەياسى بارىسىندا ەكى جاقتى كەزدەسۋىن، قر پرەمەر-ءمينيسترى كارىم ءماسىموۆتىڭ 2015 جىلى ساۋىردە اقش-قا ساپارىن جانە  2015 جىلعى قاراشاداعى مەملەكەتتىك حاتشى دجون كەرريدىڭ قازاقستانعا رەسمي ساپارىن، ورتالىق ازيا جانە اقش اراسىنداعى «س5+1» جاڭا فورماتتى ىقپالداستىعىنىڭ ىسكە قوسىلۋىن اتاپ ءوتتى. امەريكاندىق ديپلوماتىنىڭ ءسوزى بويىنشا، ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك جونىندەگى كوميسسياسىنىڭ «ەلدەرىمىز اراسىنداعى ينستيتۋتسيونالدىق ىقپالداسىتىعىنىڭ انىقتاۋشى اسپەكتىسىنە» اينالعانىن اقش ماقتان تۇتادى.

وسىنداي پىكىردى اق ءۇيدىڭ ورتالىق ازيا بويىنشا ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ ديرەكتورى كاتريسا باني ءبىلدىرىپ، «جاقىن دوس» بولىپ تابىلاتىن قازاقستانعا «اقش-تىڭ شابىتتاندىراتىن سەرىكتەسى» دەگەن سيپات بەردى. اقش پرەزيدەنتى اكىمشىلىگىنىڭ وكىلى يادرولىق تاراتپاۋ جانە زورلىق ەكسترەميزمگە قارسى تۇرۋ سەكىلدى حالىقارالىق كۇنتارتىبىنىڭ ماڭىزدى ماسەلەلەرى بويىنشا ستراتەگيالىق سەرىكتەستىكتى تەرەڭدەتۋگە ۆاشينگتوننىڭ دايىندىعىن ءبىلدىردى.

ساياسي ماسەلەلەر جونىندەگى سسك كوميتەتىنىڭ شەڭبەرىندە ساياسي بايلانىستاردى بەلسەندىرۋ، اۋعانستاندى قالپىنا كەلتىرۋ مەن وڭىرلىك قاۋىپسىزدىك بويىنشا ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋ، سونىمەن قاتار قورعانىس ۆەدومستۆولارى تارماعى جاعىنان ىقپالداستىقتى بەلسەندىرۋ ماسەلەلەرى تالقىلاندى. ەرەكشە نازار يادرولىق تاراتپاۋ جانە قر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ 2016 جىلى 31 ناۋرىز – 1 ساۋىردە ۆاشينگتوندا وتەتىن يادرولىق قاۋىپسىزدىك ءسامميتىنىڭ جۇمىسىنا دايىندىق ماسەلەلەرىنە ءبولىندى.

گۋمانيتارلىق ولشەم جونىندەگى كوميتەتىنىڭ وتىرىسىندا ءبىلىم بەرۋ جانە مادەنيەت، باق دامۋى جانە قازاقستاندىق ۇكىمەتتىك ەمەس سەكتورىن قولداۋ سالالارىنداعى ىنتىماقتاستىقتى تەرەڭدەتۋ جولدارى قاراستىرىلدى. تاراپتار امەريكالىق ءبىلىم الماسۋ باعدارلامالارى جانە اعىلشىن ءتىلى مۇعالىمدەرىن ماقساتتى وقىتۋ ارقىلى قازاقستاندا ۇشتىلدىك قاعيدانى جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا ىنتىماقتاستىقتى تەرەڭدەتۋگە كەلىستى. 2016 جىلى قر مەن اقش اراسىنداعى ديپلوماتيالىق قاتىناستاردىڭ 25-جىلدىعىنا وراي بىرىككەن ءىس-شارالار تۋرالى كونسترۋكتيۆتى پىكىر الماسىلدى. مەملەكەتتىك قىزمەتتىڭ ءمولدىر جانە ءتيىمدى مودەلىنىڭ، ءادىل سوت جۇيەسىنىڭ، سوت ۇستەمدىلىگىنىڭ قامتاماسىز ەتىلۋىن قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان «100 ناقتى قادام» ۇلت جوسپارى شەڭبەرىندە رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرۋ ماسەلەلەرى ەگجەي-تەگجەيلى تالقىلاندى. ەكى تاراپ اتالعان سالادا سىندارلى ىقپالداستىقتى نىعايتۋعا دايىندىعىن ءبىلدىردى.

«100 ناقتى قادام» ۇلت جوسپارىن جۇزەگە اسىرۋ جونىندەگى قازاقستان-امەريكالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ تەرەڭدەتۋ مۇمكىندىكتەرى ەكونوميكا بويىنشا سسك كوميتەتىنىڭ وتىرىسى بارىسىندا دا تالقىلاندى. جاقىن ارادا ورتالىق ازيا ەلدەرى جانە اقش اراسىنداعى ساۋدا مەن ينۆەستيتسيا سالالارىندا قاتىناستار دامىتۋ جونىندەگى شەكتەلمەلى كەلىسىم شەڭبەرىندە وتىرىستى وتكىزۋگە دايىندىق بارىسى قاراستىرىلدى. تاراپتار ساۋدا-ينۆەستيتسيالىق سالالارداعى قاۋىمداسۋدى نىعايتۋدىڭ ناقتى جولدارىن، سونىڭ ىشىندە كىشى جانە ورتا بيزنەس ىقپالداستىعىنىڭ تاراپى جاعىنان زەرتتەۋگە كەلىستى.

قازاقستاندىق دەلەگاتسيانىڭ ۆاشينگتونعا ساپارى شەڭبەرىندە ەكىجاقتى كەزدەسۋ بارىسىندا اقش مەملەكەتتىك دەپارتامەنتىندە، ادىلەت مينيسترلىگىندە، قارجى مينيسترلىگىندە، حەلسينكي كوميسسياسى بارىسىندا، سونىمەن قاتار اقش ىسكەر جانە ساراپشى توپتارى مەن حالىقارالىق ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ قاتىسۋىمەن وتكەن كەڭەيتىلگەن «دوڭگەلەك ۇستەلدەر» بارىسىندا تاقىرىپتىق جانە ءوزارا مۇددەلى سۇحبات ورىن الدى.

قر سىرتقى ىستەر مينيستىرلىگى

Related Articles

  • وا قورعانىسقا قارجىنى نە سەبەپتى ارتتىردى؟ كاسپيدەن ۋكرايناعا زىمىران ۇشىرعان رەسەي سۋدى لاستاپ جاتىر ما؟

    ەلنۇر ءالىموۆا قازاقستان، قىرعىزستان، تاجىكستان، وزبەكستان جانە ازەربايجان اسكەرى بىرىگىپ وتكىزگەن «بىرلەستىك-2024» جاتتىعۋى. ماڭعىستاۋ وبلىسى، شىلدە 2024 جىل. قازاقستان قورعانىس مينيسترلىگى تاراتقان سۋرەت.  ورتالىق ازيا ەلدەرى قورعانىس شىعىنىن ارتتىردى، مۇنىڭ استارىندا نە جاتىر؟ «قازاقستان اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ەكى ەسە كوپ ءوندىرۋدى جوسپارلاپ وتىر، الايدا ۇكىمەت بۇل سالادا جۇمىس كۇشىنىڭ ازايعانىن ەسەپكە الماعان». «كاسپي تەڭىزىنەن ۋكرايناعا زىمىران ۇشىرىپ جاتقان رەسەي تەڭىزدىڭ ەكولوگيالىق احۋالىن ۋشىقتىرىپ جاتىر». باتىس باسىلىمدارى بۇل اپتادا وسى تاقىرىپتارعا كەڭىرەك توقتالدى. ورتالىق ازيا قورعانىس شىعىنىن ارتتىردى. مۇنىڭ استارىندا نە جاتىر؟ اقش-تاعى «امەريكا داۋىسى» سايتى ۋكرايناداعى سوعىس ءتارىزدى ايماقتاعى قاقتىعىستار كۇشەيگەن تۇستا ورتالىق ازيا ەلدەرى قورعانىس سالاسىنا جۇمسايتىن اقشانى ارتتىرعانىنا نازار اۋداردى. بىراق ساراپشىلار مۇنداي شىعىن تۇراقتىلىققا سەپتەسەتىنىنە كۇمان كەلتىردى. ستوكگولمدەگى بەيبىتشىلىكتى

  • سامات ءابىش قالاي “سۇتتەن اق، سۋدان تازا” بولىپ شىقتى؟

    ازاتتىق راديوسى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ ۇقك توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ءبىرىنشى ورىنباسارى، ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى سامات ابىشكە شىققان ۇكىم “قازاقستانداعى رەجيم بولاشاقتى ويلامايتىنىن كورسەتتى” دەيدى قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ. ساراپشىنىڭ پايىمداۋىنشا، بيلەۋشى “ەليتا” جەكە ىستەرىمەن جانە تاساداعىكەلىسىمدەرمەن اۋرە بولىپ جاتقاندا ەلدە تاعى ءبىر جاڭا الەۋمەتتىك جارىلىسقا اكەلۋى مۇمكىن فاكتورلار كۇشەيىپ كەلەدى. ساياساتتانۋشىرەسەي ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق مۇددەلەرى مەن گەوساياسي جوسپارلارىن كەڭىنەن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىنا تىكەلەي اسەر ەتۋگە تىرىسىپ جاتۋى مۇمكىن دەپ تە توپشىلايدى. پۋتين “قاۋىپسىزدىك كەپىلى” مە؟ ازاتتىق: سونىمەن ۇزاق دەمالىس الدىندا وسىنداي ۇلكەن جاڭالىق جاريالاندى. مەيرام الدىندا، 19 ناۋرىزدا قازاقستاندىقتار ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ پوستىنان سامات ابىشكە شىققان ۇكىم جايلى ءبىلدى. مۇنىڭ ءبارىنىڭ بايلانىسى بار ما الدە كەزدەيسوقتىق پا؟ دوسىم ساتپاەۆ: اڭگىمەنى بۇل ءىستىڭ قۇپيا

  • “گەوساياسات يلەۋىنە ءتۇسىپ قالۋىمىز مۇمكىن”. قازاقستاندا اەس سالۋعا قاتىستى ساراپشى پىكىرى

    ەلەنا ۆەبەر اتوم ەلەكتر ستانساسىن سالۋ جانە پايدالانۋ ەكولوگيالىق قاتەر جانە توتەنشە جاعدايدا ادام دەنساۋلىعىنا قاۋىپتى عانا ەمەس، وعان قوسا سوعىس بارىسىندا ۋكراينانىڭ زاپوروجە اەس-ىندەگى بولعان وقيعا سياقتى بوپسالاۋ قۇرالى دەيدى الەۋمەتتىك-ەكولوگيالىق قوردىڭ باسشىسى قايشا اتاحانوۆا. ول مۇنىڭ ارتىندا كوپتەگەن پروبلەما تۇرعانىن، قازاقستاندىقتارعا اەس سالۋ جونىندەگى رەفەرەندۋم قارساڭىندا بىرجاقتى اقپارات بەرىلىپ، وندا تەك پايدالى جاعى ءسوز بولىپ جاتقانىن ايتادى. ساراپشى اەس-ءتىڭ قاۋپى مەن سالدارى قانداي بولاتىنى جايىندا اقپارات وتە از دەپ ەسەپتەيدى. گولدمان اتىنداعى حالىقارالىق ەكولوگيالىق سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى، بيولوگ قايشا اتاحانوۆا – رادياتسيانىڭ ادامدارعا جانە قورشاعان ورتاعا اسەرىن شيرەك عاسىردان استام زەرتتەپ ءجۇر. ول بۇرىنعى سەمەي پوليگونىندا جانە وعان ىرگەلەس جاتقان اۋدانداردا زەرتتەۋ جۇرگىزگەن. قاراعاندى ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ گەنەتيكا كافەدراسىندا وقىتۋشى بولعان.

  • “قازاقستان دۇرىس باعىتتا”. دەكولونيزاتسيا، ۋكرايناداعى سوعىس جانە قاڭتار. بالتىق ەلشىلەرىمەن سۇحبات

    دارحان ومىربەك بالتىق مەملەكەتتەرىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلەرى (سولدان وڭعا قاراي): يرينا مانگۋلە (لاتۆيا), ەگيديۋس ناۆيكاس (ليتۆا ) جانە تووماس تيرس. سوۆەت وداعى ىدىراي باستاعاندا ونىڭ قۇرامىنان ءبىرىنشى بولىپ بالتىق ەلدەرى شىققان ەدى. ءوزارا ەرەكشەلىكتەرى بار بولعانىمەن، سىرتقى ساياساتتا بىرلىگى مىقتى لاتۆيا، ليتۆا جانە ەستونيا مەملەكەتتەرى ناتو-عا دا، ەۋرووداققا دا مۇشە بولىپ، قازىر كوپتەگەن ولشەم بويىنشا الەمنىڭ ەڭ دامىعان ەلدەرىنىڭ قاتارىندا تۇر. رەسەي ۋكرايناعا باسىپ كىرگەندە كيەۆتى بار كۇشىمەن قولداپ، تاباندىلىق تانىتقان دا وسى ءۇش ەل. سوعىس باستالعانىنا ەكى جىل تولار قارساڭدا ازاتتىق بالتىق ەلدەرىنىڭ قازاقستانداعى ەلشىلەرىمەن سويلەسىپ، ەكىجاقتى ساۋدا، ورتاق تاريح، رەسەي ساياساتى جانە ادام قۇقىعى تاقىرىبىن تالقىلادى. سۇحبات 8 اقپان كۇنى الىندى. “بىزدە قازاقستاندى دۇرىس بىلمەيدى” ازاتتىق: سۇحباتىمىزدى بالتىق ەلدەرى مەن قازاقستان اراسىنداعى ساۋدا قاتىناسى

  • باقسىلار ينستيتۋتى

    ساراپتاما (وقىساڭىز وكىنبەيسىز) ءبىرىنشى، ىلكىدە تۇركى بالاسىندا ارنايى قاعان قۇزىرەتى ءۇشىن جۇمىس ىستەيتىن كورىپكەل باقسىلار ينستيتۋتى بولعان. اتى باقسى بولعانىمەن حاننىڭ قىرىق كىسىلىك اقىلشىسى ەدى. كورىپكەل باقسىلار حان كەڭەسى كەزىندە الداعى قاندايدا ءبىر ساياسي وقيعا مەن سيتۋاتسيانى كۇنى بۇرتىن بولجاپ، ءدوپ باسىپ تالداپ ءھام ساراپتاپ بەرە الاتىن سونى قابىلەتتىڭ يەسى-ءتىن. ولاردى ساياسي كورىپكەلدەر دەپ اتاسا دا بولادى. حان ەكىنشى ءبىر ەلدى جەڭۋ ءۇشىن بىلەك كۇشىنەن بولەك كورىپكەل باقسىلاردىڭ ستراتەگيالىق بولجاۋىنا دا جۇگىنەتىن. قارسىلاس ەلدىڭ كورىپكەل باقسىلارى دا وڭاي ەمەس ارينە. ەكىنشى، ۋاقىت وتە كەلە ساياسي كورىپكەل باقسىلار تۇركىلىك بولمىستاعى ستراتەگيالىق مەكتەپ قالىپتاستىردى. تۇركى باقسىلارى قىتاي، ءۇندى، پارسى، ۇرىم ەلدەرىن جاۋلاپ الۋدا ماڭىزدى ءرول اتقاردى. ول كەزدەگى جاھاندىق جاۋلاسۋلار جەر، سۋ،

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: