|  |  | 

وقيعا ساياسات

چەلاحتىڭ وتباسى رەسەيگە كوشىپ كەتپەك. ال ءوزى شە؟

كەشەلى-بەرى قازاقستاندىق باق  «ارقانكەرگەن» وقيعاسىنىڭ اتى شۋلى «رەمبوسى» – ۆلاديسلاۆ چەلاحقا بۇۇ كوميسسياسى اراشا ءتۇسۋى مۇمكىن دەگەن سىبىستار شىققان. 2012 جىلى «ارقانكەرگەن» زاستاۆاسىندا  14 اسكەري مەن ءبىر ورمانشىنى جالعىز ءوزى جايراتىپ سالدى دەپ ايىپتالعان ۆلاديسلاۆ چەلاحتىڭ وتباسى رەسەيگە كوشىپ كەتپەك.

قازىر چەلاحتىڭ وتباسى كالينينگرادقا قونىس اۋداراتىن بولدى.

ۆلاديسلاۆتىڭ اناسى سۆەتلانا ۆاششەنكو قازاقستاننىڭ سوت ورىنداۋ جۇيەسىنەن ادىلەتتىك تاپپاي، اقىرى ءوز اتا-قونىستارىنا كەتپەك. ءالى كۇنگە دەيىن «بالام جازىقسىز سوتتالدى» دەپ ويلايتىن سۆەتلانانىڭ وتباسى ءبىزدىڭ ەلدە تۇرعىسى جوق. ءوز اتامەكەنىنە ورالۋعا رۇقسات بەرەتىن قۇجاتتارىن دا راسىمدەپ العان. ەندى قاراعاندىداعى پاتەرلەرىن ساتۋ عانا قالىپتى. ۇلدارىن كورۋگە جىلىنا 4 رەت قازاقستانعا كەلىپ تۇراتىندارىن دا ايتادى. ال، ۆلاديسلاۆتىڭ اناسى سۆەتلانا ۆاششەنكو ەلدەن كوشۋىنە مۇنداعى زاڭنىڭ ادىلەتسىزدىگى، سونىڭ سالدارىنان ۇلىنىڭ سوتتالۋى سەبەپ بولدى دەپ وتىر. «مەن بۇل ەلدە ەندى تۇرعىم كەلمەيدى. ۇلىمدى ادىلەتسىز سوتتاپ جىبەردى. ءبىزدىڭ دوستارىمىزدىڭ بارلىعى انا جاققا كوشىپ كەتتى باياعىدا. ولار ۇكىم شىققان سوڭ كوشە باستادى. وعان دەيىن كوشۋ تۋرالى وي ەشكىمدە بولماعان. وزدەرىنىڭ بالالارى دا وسىنداي جاعدايعا تاپ بولۋىنان قورىقتى»، – دەگەن سۆەتلانا ۆاششەنكو.

ەستەرىڭىزدە بولسا، ۆلاديسلاۆ چەلاح 2012 جىلى 11 جەلتوقساندا اسكەري سوت ۇكىمىمەن ءومىر بويى باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسىنا كەسىلگەن بولاتىن.

چەلاح ءىسىنىڭ كۇڭگىرت تۇستارى دا جوق ەمەس. وسى وقيعانىڭ توڭىرەگىندە قازاقستاندىق جانە الەمدىك باق بەتتەرىندە «چەلاحتىڭ قاندى قىرعىنعا قاتىسى جوق»، «ارقانكەرگەن ىسىنە قاتىستى تەرگەۋشىلەر شىندىقتى جاسىرىپ ءجۇر» دەگەن  ماقالالار جاريالاندى. بىرەۋلەر بۇل  سۇمدىقتان  «گوموسەكسۋاليزمنىڭ» بەلگىلەرىن بايقاسا، ەندى بىرەۋلەر مۇلدە وزگەشە ساياسي استار ىزدەدى.  ءتىپتى، جۋرناليست بەنديتسكي، «ەسلي بى سوباكي زاگوۆوريلي» دەگەن ماقالاسىندا چەلاحتى اشىق ايىپتاپ، ونىڭ «گەي» بولعانىن دا ايتتى.

وسىدان كەيىن قازاق قوعامىن ايران-اسىر ەتكەن «چەلاح وقيعاسى» تاعى ءبىر جۇمباققا كەلىپ تىرەلدى. «چەلاح ناتو-نىڭ تىڭشىسى ەكەن» دەگەن دە اقپارات باق بەتىندە جاريالاندى. عالامتور بەتىندە 14 شەكاراشى مەن اڭشىنى جالعىز جايراتىپ سالدى دەلىنىپ كەلگەن ۆلاديسلاۆ چەلاحتىڭ قولىنان تابىلعان تاپانشا شەكارا قىزمەتىنىڭ قارۋ بازاسىنا تيەسىلى ەمەس ەكەن دەگەن اقپاراتتىڭ نەگىزىندە قاۋەسەتتەر گۋلەدى.

چەلاح قورعاۋشىسى سارسەنوۆتىڭ بولجامىنشا، بۇۇ-نىڭ چەلاح ىسىنە قاتىستى قورىتىندى راستاماسى ءىستىڭ باعىتىن 180 گرادۋسقا وزگەرتىپ جىبەرۋى ىقتيمال. دەمەك، ەكى جىلدان بەرى تىنىشتالىپ قالعان «ارقانكەرگەن» ءىسى قايتا كوتەرىلۋى ابدەن مۇمكىن.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى 

Abai.kz

Related Articles

  • زەلەنسكيدىڭ “جالعىز سەنەرى ءارى وڭ قولى”. اندرەي ەرماك كىم؟

    زەلەنسكيدىڭ “جالعىز سەنەرى ءارى وڭ قولى”. اندرەي ەرماك كىم؟

    رەي فەرلونگ اندرەي ەرماك (سول جاقتا) پەن ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي (وڭ جاقتا). 2019 جىل. اندرەي ەرماك ۇشاقتان تۇسە سالا ءوزىنىڭ باستىعىن قۇشاقتادى. 2019 جىلى قىركۇيەكتە پرەزيدەنت زەلەنسكيمەن جىلى جۇزدەسۋ جاڭادان باستالىپ كەلە جاتقان ساياسي سەرىكتەستىكتىڭ باسى ەدى. بۇل – ەرماكتىڭ رەسەي تۇرمەسىندە وتىرعان 35 ۋكراينالىقتى ماسكەۋدەن الىپ كەلگەن ءساتى. ال 2020 جىلى ەرماك زەلەنسكي اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى بولدى. بىراق ۋكرايناداعى جەمقورلىق شۋىنان كەيىن ونىڭ قىزمەتىنە جۇرتتىڭ نازارى اۋدى. سەبەبى ەرماك ۋكراينا ەنەرگەتيكالىق ينفراقۇرىلىمىنا بولىنگەن قارجى جىمقىرىلعان كوررۋپتسيا سحەماسىندا نەگىزگى رولدە بولعان دەگەن اقپارات تاراعان. بىراق تەرگەۋشىلەر بۇل جايتتىڭ جاي-جاپسارىن تولىق اشقان جوق. ەرماكتىڭ ءوزى ازاتتىقتىڭ ۋكراينا قىزمەتىنىڭ رەسمي ساۋالدارىنا جاۋاپ بەرگەن جوق. سونىمەن زەلەنسكيدىڭ كەڭسەسىن باسقارىپ وتىرعان ەرماك كىم؟ تەلەۆيدەنيەدەن

  • توقاەۆ نيۋ-يوركتە زەلەنسكيمەن كەزدەستى

    توقاەۆ نيۋ-يوركتە زەلەنسكيمەن كەزدەستى

    قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ نيۋ-يوركتە ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكيمەن كەزدەستى. 22 قىركۇيەك 2025 جىل. توقاەۆ پەن زەلەنسكي. سۋرەت: اقوردا 21 قىركۇيەك كۇنى قازاقستان پرەزيدەنتى بۇۇ باس اسسامبلەياسىنا بارعان ساپارىندا نيۋ-يوركتە ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكيمەن كەزدەستى. اقوردا ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ حابارلاۋىنشا، پرەزيدەنتتەر ەكىجاقتى ەكونوميكالىق جانە گۋمانيتارلىق ىنتىماقتاستىق ماسەلەلەرىن تالقىلاعان. سونداي-اق، زەلەنسكي “ۋكرايناداعى جاعدايعا بايلانىستى كوزقاراسىن” بىلدىرگەن، ال قازاقستان باسشىسى “قاقتىعىستى توقتاتۋ ماقساتىندا ديپلوماتيالىق جۇمىستاردى جالعاستىرۋ قاجەت” دەگەن. زەلەنسكي وسى كەزدەسۋ تۋرالى مالىمدەمەسىندە ۋكراينا، اقش، ەۋروپا جانە وزگە ەلدەردىڭ سوعىستى توقتاتۋ جونىندەگى تالپىنىسىن تالقىلاعانىن ايتتى. ونىڭ سوزىنشە، قوس باسشى سونداي-اق ەكىجاقتى ساۋدا-ەكونوميكالىق ارىپتەستىكتى، قازاقستاندىق كومپانيالاردىڭ ۋكراينانى قالپىنا كەلتىرۋ ىسىنە قاتىسۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ءسوز ەتكەن. 2022 جىلعى اقپاندا ۋكرايناعا باسىپ كىرگەن رەسەي قازاقستاننىڭ ەڭ

  • ۋكراينا “ورمەگى” زاماناۋي سوعىستى قالاي وزگەرتتى؟ اسكەري ساراپشىلار پىكىرى

    ۋكراينا “ورمەگى” زاماناۋي سوعىستى قالاي وزگەرتتى؟ اسكەري ساراپشىلار پىكىرى

    ۋكراينا “ورمەگى” زاماناۋي سوعىستى قالاي وزگەرتتى؟ اسكەري ساراپشىلار پىكىرى اموس چەپل رەسەيلىك “بەلايا” اۋە بازاسىن شابۋىلداعان ۋكراين درونىنان تۇسىرىلگەن ۆيدەودان سكرينشوت. فوتو:Source in the Ukrainian Security  1 ماۋسىم كۇنى جاريالانعان ۆيدەودا بومباسى بار كۆادروكوپتەرلەر جۇك كولىگىنەن ۇشىپ جاتقانى كورىنەدى، ارعى جاعىندا ءورت بولىپ جاتىر. سول كۇنى ۋكراينا قاۋىپسىزدىك قىزمەتى رەسەي اەرودرومدارىنا سوققى جاساعانىن، ناتيجەسىندە كرەملدىڭ ستراتەگيالىق بومبالاۋشى ۇشاقتارى جويىلعانىن مالىمدەدى. اسكەري تاكتيكا بولمەلەرىندە بۇل ۆيدەولاردى مۇقيات زەردەلەپ جاتقانى انىق. “بۇل شابۋىلدى بۇكىل الەم اسكەري قىزمەتكەرلەرى دابىل دەپ قابىلداۋى قاجەت” دەدى جاڭا امەريكالىق قاۋىپسىزدىك ورتالىعىنىڭ قورعانىس باعدارلاماسى ديرەكتورى ستەيسي پەتتيدجون (حانىم) ازاتتىق راديوسىنا. “[1 ماۋسىمداعى شابۋىل] كوپتەگەن قىرى بويىنشا ۋكراينانىڭ ۇزاققا ۇشاتىن دروندار شابۋىلىنان ءتيىمدى بولا شىقتى. ويتكەنى شاعىن دروندار شاشىراپ كەتىپ، ءارتۇرلى نىسانداردى كوزدەي الادى

  • ستالين اجال اۋزىنا تاستاعان قازاقتىڭ اتتى اسكەرى

    ستالين اجال اۋزىنا تاستاعان قازاقتىڭ اتتى اسكەرى

    وسى ۋاقىتقا دەيىن قۇپيا ساقتالىپ كەلگەن 106-قازاق اتتى اسكەر ديۆيزياسىنىڭ دەرەكتەرى ەندى بەلگىلى بولا باستادى. 1942 جىلى ديۆيزيا اقمولادا جاساقتالىپتى. اسكەري شالا دايىندىقپەن جاساقتالعان ديۆيزيا 1942 جىلدىڭ مامىرىندا، حاركوۆ تۇبىندەگى قورشاۋدى بۇزىپ شىعۋعا بۇيرىق بەرەر الدىندا، 4091 ساربازعا 71مىلتىق، ياعني 7 ادامعا ءبىر مىلتىق جانە بارىنە 3100 جارىلعىش وق ء–دارى ءبارىلىپتى. قازاق بوزداقتارىن قارۋسىز جالاڭ قىلىشپەن ولىمگە جۇمساۋى – «گيتلەرمەن سالىستىرعاندا ستالين سولداتتاردى ولىمگە 8 ەسە كوپ جۇمسادىنىڭ» ايعاعى (ميحايل گارەەۆ، اسكەري اكادەميادان.2005 جىل). ء“تورتىنشى بيلىك» گازەتىنىڭ 2016 – جىلعى مامىردىڭ 28-جۇلدىزىنداعى سانىندا شەتەلدىك ارحيۆتەردەن الىنعان ۆيدەوسيۋجەتتەگى 106-اتتى اسكەر ديۆيزياسى جونىندەگى نەمىس وفيتسەرىنىڭ ايتقانى: «نە دەگەن قىرعىز (قازاق) دەگەن جان كەشتى باتىر حالىق، اتقا ءمىنىپ، اجالعا قايمىقپاي جالاڭ قىلىشپەن تانكتەرگە

  • جارايسىڭدار، ازەربايجان

    جارايسىڭدار، ازەربايجان

    ولار قر ۇلتتىق قورعانىس ۋنيۆەرسيتەتىندە ورىس تىلىندە وقۋدان باس تارتقان. نەگە سولاي ؟ ويتكەنى ولار قازاق ءتىلىن تاڭداعان! قازىر ۋنيۆەرسيتەتتە قازاق ءتىلى كۋرستارى اشىلىپ جاتىر. ايتقانداي، ازەربايجاندارعا ءتىلىمىزدى قولداعانى ءۇشىن قۇرمەت پەن قۇرمەت. ولار ناعىز باۋىرلاس حالىق ەكەنىن كورسەتتى. بىراق قازىر ءبىزدىڭ قورعانىس مينيسترلىگىنە سۇراقتار تۋىندايدى. بۇعان دەيىن بارلىق شەتەلدىكتەردى ورىسشا ۇيرەتىپ پە ەدى؟ بىرەۋ نە سۇرايدى؟ ايتەۋىر، ءبىلىم – قازاق ءتىلىن ناسيحاتتاۋدىڭ ەڭ جاقسى ءتاسىلى. ال نەگە ورىس تىلىندە وقىتادى؟ ال كىم ءۇشىن؟ ەڭ قىزىعى، وسىنىڭ ءبارىن تەك ازەربايجانداردىڭ ارقاسىندا عانا بىلەتىن بولامىز. ال نەگە بۇرىن قازاقشا وقىتپاعان، ەڭ بولماسا كەيبىر ەلدەردە. نەگە سول قىتاي ءتىلىن ورىسشا ۇيرەتەدى؟ رۋسلان تۋسۋپبەكوۆ

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: