|  | 

كوز قاراس

ورىسقا تابىنعان اباي قالايشا تاۋەلسىز قازاقتىڭ باس يدەولوگى بولادى؟

Facebook-تەگءى ولجاس ءابىل ەسىمدى قولدانۋشى «قازىرگى تاۋەلسىز قازاقتىڭ باس يدەولوگى، فيلوسوفى، يدەيالىق ۇرانى — اباي ەمەس، ماعجان بوپ كەلەدى»، دەگەن پىكىرىن جاريالادى.365info.kz

 

79d9f4c6b3c736ad019c56ebfed6aed4ايتىلماسا، ءسوز جەتىم. ءبىز وسى پىكىردى قاز-قالپىندا وقىرماندار نازارىنا ۇسىنۋدى ءجون كوردىك:

«ايتىلماسا، ءسوز جەتىم دەگەن… مەن مىنانى ايتقىم كەلەدى اعايىندار… شىن مانىندە، قازىرگى تاۋەلسىز قازاقتىڭ باس يدەولوگى، فيلوسوفى، يدەيالىق ۇرانى — اباي ەمەس، ماعجان بوپ كەلەدى. بىزگە قازىر وسى ەكى تۇلعانىڭ ورىنىن الماستىرۋ كەرەك. ابايدى تەك اقىن رەتىندە قالدىرىپ، ماعجاندى تاۋەلسىزدىك ۇرانى رەتىندە قاراستىرا باستاۋ كەرەك.

سەبەبى، كەزىندە بولشەۆيكتەر يدەولوگياسى ابايدى پايدالانىپ كەتتى، ولار ابايدى كادىمگىدەي مىقتى پايدالاندى. ال ماعجانعا تيىم سالىندى. ماعجان — ۇلتشىل، تۇركىشىل، ازاتتىق يدەياسىن جىرلاۋشى فيلوسوفشىل اقىن. ونى جۇسىپبەك فيلوسوف دەپ باعالايدى.

ماعجانعا زامانداستارى قاتتى ەلىكتەگەن، ودان ءسوز ۇرلاعان، تالانتىن جاۋلارى دا مويىنداعان. بولشەۆيك — جازۋشى س.مۇقانوۆ ونى «بۇگىنگىنىڭ ابايى» دەپ اتاعان. ماعجان قارا سوزدەر جازبادى، بىراق ونىڭ شىعارماشىلىعى تۇنعان — ازاتتىق يدەياسى جانە فيلوسوفياسى. ول سول ءۇشىن سوتتالىپ كەتە باردى، اقىرى قۇربان بولدى. جۇسىپبەك ونى «ەسكىشىلدىكتى جىرلايدى» دەيدى، الايدا مەن ونى «ماعجان ەسكىدەن مەملەكەتتىلىگىمىزدى كورگەن، سونى اڭساپ ىشقۇستا بوپ وتكەن اقىن» دەپ قابىلدايمىن. جۇسىپبەك تاعى بىلاي دەيدى «ماعجان 30 جىلدارى ەشتەڭە جازبادى» دەيدى، ال مەنىڭشە ماعجاننىڭ ول كەزدەگى جازبالارى جويىلعان، قولدى بولعان، نەمەسە ۇرلانعان. ماعجانداي اقىن ءبىر كەز ەشتەڭە جازباي قويدى دەگەنگە مەن ەش سەنبەيمىن. مەن كەم دەگەندە ماعجاننىڭ جازبالارىنىڭ جارتىسى بىزگە جەتپەدى دەپ ويلايمىن.

ۇزىن ءسوزدىڭ قىسقاسى، ايتار ءسوز كوپ، مىنا قىسقا پوستتا ايتپاعىم — ماعجاندى تۇعىرىنا قوندىرۋىمىز كەرەك. ماعجان دەگەنىمىز — ازاتتىق يدەياسى، سونى سويلەتۋىمىز كەرەك. ماعجان دەگەنىمىز — پانتۇركيزم — ماڭگىلىك يدەيا.

ال اباي يدەياسىن — كەدەندىك وداقشىلار، ەۋرازيالىق وداقشىلار پايدالانسا بولادى. ول يدەيا ەسكىرگەن، وتكەننىڭ يدەياسى، وتارشىلدىقتىڭ قۇرالى بولدى. Mاعجان — number one!».

ودان كەيىنگى پوستىندا اۆتور تاعى مىناداي وي تاستادى.

«اكەسى قازاق تاۋەلسىزدىگىنە قارسى سوعىسقان ابايدىڭ شىعارماشىلىعىندا، تاۋەلسىزدىك تۋرالى ءبىر اۋىز ءسوز جوق. اباي قالاي تاۋەلسىز قازاقتىڭ باس يدەولوگى بولادى؟ زامان دا وزگەرەدى، ەلۋ جىلدا ەل جاڭا دەگەندەي. قازىر «ونەر — ءبىلىم ورىستا» ەمەس، باتىستا بولدى عوي. ونىڭ تالانتىنا شاك جوق، ول ۇلى اقىن، بىراق اباي يدەياشىل رەتىندە ەسكىرىپ قالدى دەپ ويلامايسىڭدار ما حالايىق؟».

snimok-ekrana-ot-2016-10-10-10-43-19

snimok-ekrana-ot-2016-10-10-10-43-52

365info.kz

 

Related Articles

  • گەرب اۋىستىرۋ ماسەلەسى نەمەسە «تەرىستەۋ سيندرومى» قالاي پايدا بولدى؟!

    ەلىمىزدىڭ گەربىن اۋىستىرۋ تۋرالى پرەزيدەنتتىڭ ۇسىنىسى (و باستا ۇسىنىس سۋرەتشى-ديزاينەر مامانداردان شىققان سياقتى) تۇتاس قوعامدا بولماعانمەن، الەۋمەتتىك جەلىلەردە اجەپتاۋىر قارسىلىق تۋدىردى. بىراق، بايىپتاپ قاراساق، بۇل قارسىلىقتىڭ قازىرگى گەربتىڭ قازاق ءۇشىن ەرەكشە قاستەرلى نەمەسە ەستەتيكالىق تۇرعىدان ءمىنسىز بولۋىنا ەش قاتىسى جوقتىعىن اڭعاراسىز. سوڭعى ۋاقىتتارى، اۋىر ىندەتپەن قاتار كەلگەن قاڭتار تراگەدياسىنان باستاپ، حالىق ايتارلىقتاي كۇيزەلىسكە ۇشىرادى. قازاقستاننىڭ ەركىنەن تىس، سوعىسقا، باسقا دا سەبەپتەرگە بايلانىستى بولىپ جاتقان ەكونوميكالىق قيىندىق سالدارىنان حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى تومەندەدى. وسىنىڭ ءبارى قازىر قوعامدا بايقالىپ قالعان «تەرىستەۋ سيندرومىنا» تۇرتكى بولدى. «تەرىستەۋ سيندرومى» – دۇرىستى دا بۇرىسقا شىعاراتىن، قانداي باستاماعا بولسىن قارسى رەاكتسيا شاقىراتىن قۇبىلىس. الەۋمەتتىك پسيحولوگيانى زەرتتەۋشىلەردىڭ پايىمداۋىنشا، وسى قۇبىلىستى بارىنشا كۇشەيتىپ تۇرعان فاكتور – الەۋمەتتىك جەلىلەر. ياعني، الداعى ۋاقىتتا

  • ۇزدىك ويدىڭ ۇزىندىلەرى

    ۇزدىك ويدىڭ ۇزىندىلەرى ارما الەۋمەت! مەن قازىر تازا اكادەميالىق عىلىمي ورتادا ءجۇرمىن. ءوزىمنىڭ نەشە جىل بويى جيناعان ءبىلىمىمدى، وقىعان وقۋىمدى، شەتەلدىك تاجىريبەمدى، ينتەللەكتۋالدى قارىم-قابىلەتىمدى شىنايى قولداناتىن قارا شاڭىراقتىڭ ىشىندە ءجۇرمىن. الماتىنىڭ بارىنەن بولەك مادەني ورتاسى ەرەكشە ۇنادى. الماتى قالا مەن دالا دەيتىن ەكى ۇعىمنىڭ تۇيىسكەن ادەمى ورتاسى ەكەن. ويلاپ كورسەم مەن باقىتتى پەرەزەنت، باعى جانعان ۇرپاق ەكەنمىن. اكەم تۇرمىس پەن جوقشىلىق، جالعىزدىقتىڭ تاۋقىمەتىن ابدەن تارتىپ ەش وقي المادىم، نەبارى ءۇش اي وقۋ وقىدىم-, دەپ مەنىڭ وقۋىمدى بالا كۇنىمنەن قاداعالادى، شاپانىمدى ساتسام دا وقىتام دەپ بارىن سالدى. ال مەكتەپتە باقىتتى شاكىرت بولدىم. ماعان ءدارىس بەرگەن ۇستازدارىم كىلەڭ دارىندى، قابىلەتتى كىسىلەر بولدى. ۋنيۆەرسيتەتتە جانە شەتەلدە مەن تىپتەن ەرەكشە دارىن يەلەرىنە شاكىرت بولدىم.

  • سامات ءابىش قالاي “سۇتتەن اق، سۋدان تازا” بولىپ شىقتى؟

    ازاتتىق راديوسى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ ۇقك توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ءبىرىنشى ورىنباسارى، ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى سامات ابىشكە شىققان ۇكىم “قازاقستانداعى رەجيم بولاشاقتى ويلامايتىنىن كورسەتتى” دەيدى قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ. ساراپشىنىڭ پايىمداۋىنشا، بيلەۋشى “ەليتا” جەكە ىستەرىمەن جانە تاساداعىكەلىسىمدەرمەن اۋرە بولىپ جاتقاندا ەلدە تاعى ءبىر جاڭا الەۋمەتتىك جارىلىسقا اكەلۋى مۇمكىن فاكتورلار كۇشەيىپ كەلەدى. ساياساتتانۋشىرەسەي ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق مۇددەلەرى مەن گەوساياسي جوسپارلارىن كەڭىنەن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىنا تىكەلەي اسەر ەتۋگە تىرىسىپ جاتۋى مۇمكىن دەپ تە توپشىلايدى. پۋتين “قاۋىپسىزدىك كەپىلى” مە؟ ازاتتىق: سونىمەن ۇزاق دەمالىس الدىندا وسىنداي ۇلكەن جاڭالىق جاريالاندى. مەيرام الدىندا، 19 ناۋرىزدا قازاقستاندىقتار ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ پوستىنان سامات ابىشكە شىققان ۇكىم جايلى ءبىلدى. مۇنىڭ ءبارىنىڭ بايلانىسى بار ما الدە كەزدەيسوقتىق پا؟ دوسىم ساتپاەۆ: اڭگىمەنى بۇل ءىستىڭ قۇپيا

  • حريستيان ميسسيونەرلەرىنىڭ قۇمداعى ىزدەرى

    ورىنى: قاشقار ق-سى; جىلى: 1933 ج; اتى-ءجونى: قابىل احوند; ءدىنى: حريستيان; تۇسىنىكتەمە: بۇل جىگىتتىڭ كەيىنگى ەسىمى قابىل احوند، حريستيان ءدىنىن قابىلداعان العاشقى ۇيعىر. كەيىن ءدىني سەنىمىنە بايلانىستى ولتىرىلگەن. سۋرەت ەۋروپاداعى ميسسيونەرلىك مۋزەي ارحيۆىندە ساقتاۋلى. اتالعان مۋزەيدە جۇزدەگەن حريستيان ۇيعىر وكىلدەرىنىڭ سۋرەتى ساقتالعان. 1930 جىلدارى حريستيان ۇيعىرلارىنا تۇرعىلىقتى مۇسىلماندار مەن اكىمشىلىك بيلىك تاراپىنان قىسىم كورسەتىلە باستاعان سوڭ ءبىر ءبولىمى ميسسيونەرلەرگە ىلەسىپ ەۋروپا ەلدەرىنە “ھيجراعا” كەتتى. القيسسا حريستيان الەمىنىڭ قاشقارياعا باسا ءمان بەرۋى اسىرەسە ياقۇپ بەك مەملەكەتى كەزەڭىندە جاڭا مۇمكىندىكتەردى قولعا كەلتىردى. 1860-70 جج. قاشقاريانىڭ تسين يمپەرياسىنا بايلانىستى كوڭىل كۇيىن جاقسى پايدالانعان حريستيان الەمى ءۇندىستان مەن تيبەت ارقىلى قاشقارياعا مادەني ىقپالىن جۇرگىزە باستادى. ولاردىڭ ماقساتى بۇل ايماقتى رەسەي يمپەرياسىنان بۇرىن ءوز ىقپالىنا

  • دەموگرافيالىق ساراپتاما

    1-ءشى سۋرەت قازاقتار; دەموگرافيالىق احۋال 1949-2020 جج. ارالىعىن سالىستىرمالى كورسەتكەن. 1949 جىلعا دەيىن، اتاپ ايتقاندا كوممۋنيستىك قىتاي ۇكىمەتى ورناعانعا دەيىن شىنجاڭ ولكەسىنىڭ سولتۇستىك بولىگىندە قازاقتار، وڭتۇستىك بولىگى قاشقاريادا ۇيعىرلار باسىم ساندى ۇستادى. 1951-54 جىلدارى ۇلتتىق مەجەلەۋ كەزىندە ورتالىق ۇكىمەت قۇرعان كوميسسيا ساراپتاماسى بويىنشا ۇلتتىق اۆتونوميالىق تەرريتوريانى انىقتاۋ مىنا ەكى باعىتتا جۇرگىزىلدى. ولار: ءبىرىنشى، ۇلتتىق اۆتونوميانى مەجەلەۋ بويىنشا ونىڭ اتاۋىن تۇراقتاندىرۋ. وسى بويىنشا ءۇش اتاۋ ۇسىنىلدى: *شىعىس تۇركىستان اۆتونوميالىق فەدەراتسيالىق رەسپۋبيليكاسى; *ۇيعىرستان اۆتونوميالىق رەسپۋبيليكاسى; *شىنجاڭ اۆتونوميالى رەسپۋبيليكاسى. ەكىنشى، اۆتونوميانىڭ اكىمشىلىك تۇرپاتىن انىقتاۋ; وسى بويىنشا: *فەدەرەتسيالىق تۇرپات; *اۆتونوميالىق وبلىس جانە وكۋرگ تۇرپات; *ايماق جانە اۋدان دارەجەلى اۆتونوميالىق وكۋرگ تۇرپاتى. مەجەلەۋ كوميسسياسى اتالعان ەكى باعىتتا ساراپتاما ناتيجەسىن قورىتىندىلادى. كوميسسيا قورىتىندىسى بويىنشا شىنجاڭ ولكەسىنىڭ

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: