Мұхтар Мағауин | Kerey.kz/Керей.кз

Ädebi älem

MWHTAR MAĞAUIN. “MENİÑ TÜRLİ TÜSTERİM” (ÄÑGİME)

kerey.kz
| Jun 24, 2017 | 6,134 views

MENIÑ TÜRLI TÜSTERIM Keyingi kezde bey-bereket, swrıqsız tüster körem. Swrıqsız ğana emes, män-mağnasız, külgin, küñgirt. Äldebir beketke, mekenge jete almay jatam. Poyızdan, belgili-belgisiz tağı bir kölikterden keşigem. Jılğalı saydıñ, köşeniñ, joldıñ köz körip twrğan arğı betine ötuge qanşama bögesin tabıladı. Köbine-köp äldebir jalañaş qabırğağa japsarlas, qiğaş, tar baspaldaqpen jüre almay, keyde ortan belinen üzilgen twsına tirelip, abdıraymın. Nemese, barar jolımda birine-biri jalğas, köriksiz, iesiz bölme, dalan, dälizderdi adaqtay kele, denem sıymas tar quıspen ötu kerek boladı. Dağdarıp, toqırap twram. Aqırı, qinalıp barıp oyanğanda, osınıñ bäri tüs ekenin bilip, quanbasam da jeñileyip qalam. Sodan soñ oylaymın. Bwl ne päle. Ärine, jaysız wyqı, sır bere bastağan densaulıq. Tek sol ğana emes. Jete
1042
Tarih

Abay men Älihan kezdesti me?

kerey.kz
| Feb 8, 2017 | 7,152 views

Bıltır Alaş ardaqtısı Älihan Bökeyhannıñ jüz elu jıldığın YUNESKO köleminde toyladıq. Kir juıp, kindik qanı tamğan Aqtoğay topırağında dürkirep toy ötti. Sol toyda ölketanuşı Twñğışbay Mwqan attı ağamız tamaşa derek keltirdi: «Mıñ segiz jüz otız segizinşi jılı Merki men Şudıñ arasındağı Qosköl degen jerde Alaş arısı Älihannıñ äkesi Nwrmwhamed tuğan. Qorğaştıñ Qosköli dep atalatın bwl jer – Kerey men Jänibektiñ alğaş Qazaq handığın qwrıp, tarih tañbasına aynaldırğan äygili Qozıbasımen japsarlas ornalasqan. Söytip, handar äuletiniñ tağı bir wrpağınıñ kindik qanı qazaq handığınıñ tuın tikken kieli topıraqqa tamğan deuge negiz bar», deydi. Sol Nwrmwhamedten tuğan ataulı han näsili Älihan osıdan tura jüz jıl bwrın, 1917 jılı Alaşorda ükimetiniñ törağası bolıp saylanadı. YAğni,
2178
Twlğalar

Mwhtar MAĞAUIN. Mağjannıñ äni “Burabay”

kerey.kz
| Feb 7, 2017 | 7,315 views

Ğwmır boyı jazudan basqa tirşiligiñ bolmasa da, jas wlğayğan kezde endigi şekteuli uaqıtıñdı meylinşe wtımdı paydalanğıñ keledi, öziñ mändirek sanağan taqırıptardı töñirektep, köldeneñge alañdamauğa tırısasıñ. Äytkenmen, keybir rette bwl qağida bwzıladı eken. Äldebir derek, äldenedey tüyindi mäsele özimmen birge ketpesin deysiñ. Aytu, arılu – parız siyaqtı. Onıñ üstine, kümänsiz aqiqat jağday bolsa… Keyinde bwrmalanıp, basqa bir arnağa tüsip ketken sonday bir anıq – Mağjan esimimen baylanıstı sırlı än edi. “Burabay” atalatın. Älde “Abılay” nemese “Kenesarı”. Sirä, äuelgisi. Bwl ğajayıp ändi alğaş ret on bir jasımda estippin. Men auıldıq mektepte 4-klastı bitirgende üy-işindik şağın toy boldı. 1951 jıl. Sol araq-şarapsız, än-jır, äñgime-keñesti otırısta İliyas Däkebaev degen aqsaqal dombırağa qosıp, tolqıtıp aytqan
1940
Twlğalar

MWHTAR MAĞAUIN. ÄBİŞ EKEUMİZ

kerey.kz
| Dec 30, 2016 | 7,815 views

Estelik jazbalar Äbiş – bütkil sanalı ğwmırdı birge ötkergen, jastıq şaqtağı ejettes dos, qalamgerlik ğwmırdağı qanattas Äbiş Kekilbaywlınıñ fäniden baqiğa ozğanın men üş künnen soñ estidim. Jer-älemniñ arğı beti – subtropikalıq Florida, Mayiamide teñizge şomılıp, dem alıp jatır edim. Dem alıp emes, tınıs tauıp, es jiıp. Osıdan onşaqtı kün bwrın, Şıñğıs han epopeyasınıñ soñğı, törtinşi kitabın tämamdağam. Tura jeti jılğa sozılğan, wzaq, auır marafonnıñ aqırı, qattı soğılıp, äbden qaljaurağan ekem. Endi assa tört-bes bettik alğısöz ğana qalğan. Bwrnada aytar edim, alaman asırda qırıq şaqırım şauıp kelgen bäyge at keyde qaraqşıdan öte bere jığıladı, wlı qağanımız turalı ömirlik eñbegim qajetti märesine jetken kezde mağan abay bolıñdar dep. Sol sözdiñ ıqpalı ma,
1882
Ädebi älem

Sätti kezdesu

kerey.kz
| Jul 19, 2015 | 3,773 views

Biılğı jıl men üşin öte este qalarlıq oqiğalarğa tolı boldı. Mamır ayınıñ ayağında institut bitirgenimizge qırıq bes jıl tolğanına baylanıstı kurstastarımızben wşqan wyamız Almatı zootehnikalıq – maldärigerlik institutınıñ eski ğimaratında (qazirgi Qazaqtıñ Wlttıq agrarlıq universitetiniñ Tehnologiya jäne bioresurstar fakul'tetiniñ oqu korpusı) kezdesu ötkizdik. Odan keyin ile-şala mektep bitirgenimizge elu jıl tolğanına say sınıptas joldastarımızben tuğan jerimiz Küreñbelde (Kerbwlaq, Qoğalı öñirinde) bas qostıq. Köñilimizge sağınış, şattıq pen quanış wyalatqan sol kezdesulerdiñ ayağı Çehiyanıñ Karlovı Varı kurortında eki jetilik demalıspen jalğastı. Sol jerdegi demalıstı paydalanıp jwbayım Güljamaş ekeuimiz eki künge Şveycariyağa da barıp qayttıq. Aytarı joq, bäri keremet! Karlovı Varınıñ densaulıqqa şipalı mineraldı suı men saf taza auası janıña tek jaqsı sezim,
660
Twlğalar

ĞASIRLAR TOĞISINDAĞI QWBILIS

kerey.kz
| Jun 26, 2015 | 3,886 views

Ötken jeksenbide, anığında 21 mausım küni köne qwrlıq – Europanıñ kindigindegi sonau Çehiyanıñ Karlovı Varğa tabanımız tigen edi. Alısqa saparlauğa qazaqtıñ klassik jazuşısı Mwhtar Mağauin sebep boldı. Jazuşınıñ balaları biıl aqpanda 75-ke tolğan äkeleriniñ mereytoyın atap ötuge wyğarıptı. Mwhtar ağamız eñ jaqın qwrdastarın, adal dostarın, şınayı şäkirtterin, bir sözben aytqanda, köñil jeter ruhani jaqındarın şaqırıptı. Solardıñ işinde men de boldım. Karlovı Varı şipajayınan äri em alıp, äri jazuşımen didarlastıq. Suı em, auası däri kurortta, sondağı üyinde M.Mağauinmen äñgimelesip, qısqa qayırım swhbattasudıñ säti tüsken. Sonı nazarlarıñızğa wsınıp otırmın. *** *** *** – Mwhtar ağa, mıñ san oqırmandarıñızdıñ, onıñ işinde Sizdiñ şığarmaşılığıñızğa asa peyildi qarağandılıq janaşırlarıñızdıñ kökeyinde bir saual. «Şıñğıshan» qaşan tämamdaladı?
794