Şoqan Uälihanovtıñ Şinjiyañğa saparı
Şoqan Uälihanov XIX ğasırdıñ orta şeninde Şinjiyañğa eki ret mañızdı saparmen kelgen. Bwl sapar onıñ ğılımi eñbeginiñ damıp örkendeuine öris aşıp qana qalmastan, tıñ da beytanıs ölke qwşağında ün-tünsiz jatqan tarihi mwralarmen tañğajayıp derekterdi adamzat mädenietiniñ altın qorına qosuına da oray tudırdı. Bilimge degen qwştarlıq Şoqannıñ ömirin mine osınday sayahatımen mändi etken-di. «Meniñ sayahatımdı» dep jazadı Şoqan Uälihanov: «jürgen jerimniñ sipatına qaray eki kezeñge böluge boladı. Birinşi kezeñ Joñğariyadağı birinşi ret 1856 jılı saparda boluım. Onda polkovnik Homevskiydiñ Istıqkölge jasağan birinşi ekspediciyasına qatınasım. Sodan soñ Qwljada üş ay twrdım, Joñğariyada bas-ayağı bes ay bolıp, bwl ölkeniñ Alakölden Tyan'-Şan'ğa deyingi aymağın tügel aralap şıqtım». Şoqan Uälihanov osıdan keyin 1858 jılı Qaşqarda