Жүгіртпелер
 |  |  |  |  | 

Суреттер сөйлейді Тарих Тұлғалар Қазақ шежіресі

Жетісудағы Алаш қозғалысының көрнекті өкілі Ыбырайым Жайнақов

<span>kerey.kz</span>kerey.kz
 |  Feb 3, 2021
Жетісудағы Алаш қозғалысының көрнекті өкілі Ыбырайым (Ибраһим) Жайнақов146036436_1962668283896749_3597363514070360068_n
Бірінші суретте, Ыбырайым Жайнақұлы және зайыбы Гүлсім Дадабаева
145436859_1962668293896748_608201439400528341_nЕкінші сурет, Ыбырайымның зайыбы Гүлсім Дадабаева (әкесі өзбек, шешесі татар)
146452491_1962668333896744_7721869450682464521_nҮшінші сурет, ортада Ыбырайым Жайнақов, Шығыс Түркістан, Құлжа қ. 1930 ж.
Ескерту: тарихи суреттер Альфия Гатиятулинаның жеке архивіне тән. Альфияның ұлы шешесі Мариям Ыбырайымның зайыбы Гүлсім ханымның туған әпкесі.
Ыбырайым Жайнақұлы Жетісудағы белсенді Алаш қайраткерлерімен біруақытта Шығыс Түркістанға өтіп кеткен. Құлжа өлкесіне өткен Жайнақовтар сол жақта совет үкіметі балшабектеріне (большевик) қарсы қарулы ұйымдар ұйымдастырды. 1928′ден кейін басталған кәмпескі кезінде және 1931-33 жылдардағы ашаршылық кезінде қытайға ауған қазақтарды орналастыру қызметтерімен айналысты. 1934 жылдан соң Іле уалаяты қазақ-қырғыз мәдени, ағарту ұйымының жұмыстарымен айналысты. Осыған байланысты Текес және Өртекес аудандарында көп жүрді. 1938 жылдан кейін Шың үкіметі жағынан тұтқындалып Үрімжіде абақтыда жатты. Одан кейінгі өмірі белгісіз. Тарихшы Еркін Рахметолла ағамыздың Жетісу энциклопедиясына сілтеме жасай отырып келтірген еңбегінде әкесі Жайнақовты Үрімжі түрмесінен Семейге алып кеткенін баласы Омарға Ғабди Сайболатұлы айтқан екен.
Деректерге сүйенсек, 1938-1939 жж арасындағы тұтқындау мен тергеу жұмыстарына Қазақстаннан келген НКВД тергеушілері де атсалысқан.
Елдес ОРДА
03.02.2021

Related Articles

  • Ауғанстанды Сталин де бағындырмақ болды. Не себепті қолынан келмеді?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Моджахедтермен күреске жұмылдырылған совет жасағы. Орталық Азия, 1920-жылдар 2001 жылғы лаңкестік шабуылдан кейін АҚШ «әл-Қаида» мен тәліптерге соғыс жариялап, Ауғанстанға басып кірді. Бұл соғыс 20 жылға ұласып, Батыс әскерінің ол елден кетуімен және тәліптердің билікке оралуымен аяқталды. Ауғанстанның оңай шағылар жаңғақ емес екенін Сталиннің тәжірибесі де көрсеткен. Ол бұл елді бағындыруға үш мәрте талпынып, үшеуінде мақсатына жете алмаған. Совет мектептерінде оқушыларға аграрлық Ауғанстан Совет одағын бірінші болып мойындады деп үйретті. Бірақ оның қандай жағдайда болғанын нақтыламады. 1919 жылы 27 наурызда Ленин үкіметі мен Ауғанстан арасында дипломатиялық қарым-қатынас орнады. Бұл келісімді Ауғанстан атынан Аманулла-хан жасады. Оның мұндай қадамға баруына себеп бар еді. Содан бір ай бұрын Ауғанстанда билік ауысып, Аманулла-хан өз

  • ҰЗЫНМЫЛТЫҚ (ҚҰТЫМБЕТ) – ТАРИХИ ТАУ ТҰЛҒА

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

      Орта жүз – Керей – Абақ – Шеруші – Күнтуғаннан тараған атаның бірі – Ұзынмылтық(Құтымбет). Алаштан Қазақ тарады, кейін ғасырлар қойнауындағы тарихи әр кезеңде өсіп-өнген жүздеген рулар негізінде Үш Жүзден қазақ халқы қалыптасты. Жүз-рулар одағының аумақтық ірі бірлестігі. Жүздің басты сипаты туыстық, кәсіптік, әдет-ғұрыптық, басқару негізіндегі қарым-қатынастар жиынтығы болып табылады. Қазақ қоғамы аталық, рулық, тайпалық, жүздік жүйемен құрылып, қалыптасқан. Ру-қауымдастықтың кіші сатысы. «У ішсең руыңмен»дейді. «Жеті атаға толыстық, жеке ел болыстық»деп рудың атын қояды, жерін белгілейді. Алайда ең бастысы рудың мүддесін ойлап, сөзін сөйлетін, тентегін тезге салып, тектісін жебейтін – биі, руды бағатын – байы, қорғайтын – батыры болу керек.Онсыз ру құрылмайды. Құтымбет рудың биі де, батыры да болды.

  • Гагариннің ғарышқа ұшқанына 60 жыл. Адамзат космосты игере алды ма?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Юрий ЖИГАЛКИН Гагариннің ғарышқа ұшуына 60 жыл толуына арналған баннер. Санкт-Петербург, 7 сәуір 2021 жыл. Бүгін, 12 сәуір күні адам баласының ғарышқа ұшқанына 60 жыл толып отыр. 1961 жылы осы күні Совет ғарышкері Юрий Гагарин Байқоңыр айлағынан Жер орбитасына ұшқан еді. Осылайша СССР ғарышты игеруде Америкадан озғандай болды. Гагариннің ұшуы АҚШ-қа қалай әсер етті? Алпыс жыл ішінде ғарышты игеру қай деңгейге жетті? Илон Маск космонавтика символына айналды ма? Азаттық радиосының Орыс қызметі осы және өзге де сұрақтарды Джордж Вашингтон университетінің профессоры Джон Лонгсдонмен және Russianspaceweb сайтының жетекшісі Анатолий Закпен талқылады. Америкалықтардың өз ғарыш қаһармандары бар және ғарыш тарихы да бай. Ал Ресей халықаралық ғарыш станциясына жасаған драмалық қиын-қыстау сапарларымен еске түседі. Джон Логсдонның айтуынша, АҚШ-тың ғарышты

  • Қатыш дөңі АЗАПТЫ КҮНДЕРДЕН ҚАЛҒАН ІЗ

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Жұмат ӘНЕСҰЛЫ 17-жылдың кезі еді, Патша құлаған. Увқытша өкіметінің құзыры жүріп тұрған кез. Елдің солтүстүгінде де, оңтүстігінде де көтерілістер болып, елдің аласпыран кезді басынан өткеріп жатқан ды. Қаратауды жайлаған Қоңыраттардың арасынан шыққан Қабақан есімді кісі аңшылықпен өмірі өткесін &quot;ҚАПҚАН&quot; атанып кетен. Сол Қабекең ер жеткен ұлы Садақбайды, қызы Хадишаны, сосын он бес шақты жақын туыстарын ертіп, елден бөлініп, Қордай жақтағы Тереңөзек деген шағын көлді мекен екткеніне де бір жылдай болып қалған. Тереңөзектің маңы қалықң қарағай , адам өтетін жер шамалы, өзекке келетін бір ғана жалғыз аяқ жол бар. Қапан аңшы адам аяғы баса бермейтін қуысты мекен етіп отырғанымен, тауға шыққанда , бір шама елдің анда санда Қордай асып бара жатқанын

  • ҒҰНДАРДЫҢ МҰРАГЕРЛЕРІ – ҚОҢЫРАТТАР

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    (Қоңырат шежіресіне байланысты шығатын жаңа кітаптарға арналған) Авторы: Көкбөрі Мүбарак Қизатұлы Тәуке ханның тұсында қанаттас отырған рулар топтастырылып, өз тұрған өңірлерідегі жаңа Жүз бірлестігіне кірді. 1456жылы Қазақ хандығы ең алғаш құрылған жер Шу, Талас өзендерінің бойы еді. Міне осы қарашаңырақтың орны мен оның айналасындағы Жетісу, Алатау, Қаратау аймақтарындағы рулар Ұлы Жүз деп аталды. Қазақ хандығы құрылған кезден бастап шешуші рол атқарып келе жатқан іргелі алты ұлыс Орта Жүз болып біріктірілді. Олар Алтай-Ертіс, Тарбағатай, Сары Арқа, Сібір, Балқаш, Сырдың орта ағысы өңірлерін алып жатты. Қазақ хандығының құрамына кейінірек қосылған Еділ-Жайықтағы рулар Кіші Жүз болып топтастырылды. Сол кезде Қоңырат ұлысы Орта Жүз бірлестігіне енді. Бұл қазақ үлкен империяның қарашаңырағында отырған ұлт. Бірлікке

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: