|  | 

ادەبي الەم

ايتىلاتىن ءسوز ەدى…

                                 ءبىزدىڭ جاقتا قىس ۇزاق

سول قىستا نەبىر عاجاپ بار

سوعىم-شۇيگىن، ءۇي-جىلى،

ۆەسەلياتسيا قازاقتار

  

شەن تارتىلعان شاناسى

تابانداۋلى پيماسى

گۋلياي، ءبىزدىڭ مەكەندە،

ورىستىڭ ليۋتايا زيماسى!

 

نوۆىي گود بولسىن ءسوزباسى-

نۇر قۇياتىن جۇزدەرگە

دەد موروز سنەگۋروچكامەن

تۋىس بوپ كەتكەن بىزدەرگە 

 

قازاقتى قازاق قۇتتىقتاپ

روجدەستۆومەن قۋانىپ،

كرەششەنيەدە، «ءبىسمىللا!»،

كۇرشىمگە سۇڭگىپ شىعالىق،

ودان كەيىن بوشكەلەپ،

ءتۇن اۋعاندا سۋ الىپ

ءوزىمىز ءىشىپ، مالدى دا،

اگۇروتتى دە سۋارىپ

شيپا تاپساق ەم-دومنان

جەل-قۇزدى بويدان شىعارىپ

 

وسىلاي پرازدنيكتەردى

قاپىسىز تويلاپ الايىق،

سودان كەيىن جۇمىلىپ

شىعارىپ قىستى سالايىق:

 

                                 سار ساماۋرىن قايناتىپ،

اق شاينەككە ءشاي دەمدەپ

قىز-كەلىنشەك جۇيتكىپ ءجۇر

سىي كىسىگە ءشاي بەرمەك

 

                                 قارالا ءشالى جامىلىپ،

جەردى تەۋىپ شىڭعىرىپ

چاستۋشكا ايتقىش ايەلگە

كەتتى مە، دەرسىڭ، جىن كىرىپ

 

ناسكيشەڭ جىگىت جۇلدە الماق

ستولبىعا ورمەلەپ

«داباي،براتان، داباي!»-دەپ

كوپشىلىك شۋلاپ دەم بەرەد

 

توپ-توپ ارقان تارتىسقان

سچەت پوكا: 5 تە 2

اينالا گۋ-گۋ اڭگىمە-

قۇيتىرقى دا بوستەكى

 

                                 چۋچەلو جاساپ،ونى ورتەپ

ءمارت قازاق اق تەر،كوك تەر بوپ

پروۆودى زيمىعا

ەڭبەگى سىڭگەن بەكتەر كوپ

 

 مىنا ءبىر توپ- جيۋري مە..،

                                    قولىندا قاعاز-قالامى،

                                    ارالاپ ءوتىپ بارادى،

                                    باعالاپ كەتىپ بارادى

                                    قاتاڭ-دەيدى-تالابى: 

                                    نا ۆىسوكوم ۋروۆنە 

                                    وتكىزبەك كەرەك… شارانى 

 

جاز قالاي بولار،قىس قالاي

بولجام جاساپ وتىر-اۋ-

(قازاقى امال ۇمىت بوپ)

ابدىكەي مەن بوقىراۋ

 

 …تول مەيرام بىزدە از،بىلەم ،-

ەكى ايت پەن ناۋرىز-جىل باسى

ونىڭ دا تەگىن تۇپتەسەك،                                     

اراب پەن پارسى-سۇلباسى 

 

قازاققا سودان جات ەمەس

قىزىعى كىم-كىمنىڭ دە،

ياعني، تويلاي بەرەمىز

تالعاماستان بۇل كۇندە،

پو-ليۋبومۋ كەتىرىپ   

قادىرىن ءتىلدىڭ، ءدىننىڭ دە…

 

                                    قاجىساڭىز ناقىلدان

مىنا اقىلعا كونىڭىز: 

جولورتادا توقتاي قاپ

…سنيكەرستەنىڭىز!

 

ءجون بە وسى قىلىعىم،

كورياۆىيلاۋ ءسوزىم شە؟!.

جازدىم،مىنە، ستيشوك-

پريكول ۇستاپ وزىمشە…

 

ۇقساماق بولعان بارىنە

مىناۋ ءتۇرىم-قاي ءتۇرىم؟!.

الا شۇبار ءبارى دە

مىناۋ ءتىلىم-قاي ءتىلىم؟!.

                                                                                    قۇماربەك قاليەۆ

ولەڭدەگى ورىس تىلىنەن اۋعان سوزدەر مەن اتاۋلار: پيما-پيمى،ۆالەنكي; روجدەستۆو،كرەششەنيە-پراۆوسلاۆيەلىق حريستيان مەيرامدارى; بوشكە-بوچكا; اگۇروت-وگورود; ساماۋرىن-ساموۆار; -شاينەك-چاينيك; ءشالى-شال; ناسكي-نوسكي;ستولبى-ستولب; ارقان-اركان،ۆەرەۆكا; قۇيتىرقى-حيتوركا; بوستەكى-پۋستياكي،پۋستياكوۆىي; پروۆودى زيمى-ورىس حالقىنىڭ مەيرامى; ابدىكەي-دەن سۆياتوي ەۆدوكي،14-مارتا; بوقىراۋ-پوكروۆ،14-وكتيابريا; 

 

Related Articles

  • الاش زيالىلارىنىڭ ۇرىمشىدەن قايتىپ كەلە جاتقاندا

    بولعان وقيعا ىزىمەن بولعان وقيعانىڭ ىزىمەن…   الاش جۇرتىنىڭ ءبىر ەمەس، بىرنەشە سەزى ءوتىپ، ءاليحاننىڭ كولچاكتان بەتى قايتىپ، “ەندى قايتىپ تاۋەلسىز ەل بولامىز” دەپ جۇرگەن كەز ەدى. سەمي الاش قايراتكەرلەرىنىڭ ورداسى ەدى. سەمەيدە جۇرگەن احمەت بايتۇرسىنوۆ باستاعان ءبىر توپ الاشورداشىلار قىتاي شەكاراسىنداعى ءۇرىمشى قالاسىنا بارىپ، ونداعى قازاق جۇرتىنىڭ حال جاعدايىن ءبىلىپ قايتۋعا جولعا شىققوان. ول كەزدە ءۇرىمشىنىڭ كوبى قازاق ەدى ۇيلەرى نەگىزىنەن سازدان قۇيىلعان. ورتا ازيانىڭ كوپ قالالارىن ەسكە سالعانداي. ءبىراز ۇلكەن كىسىلەر مەن جاستار احاڭنىڭ توتە الىپبيىمەن كىتاپ گازەت وقيدى. ەكەن. احاڭدى بۇرىن كورگەن ادامدار دا كەزدەستى. دەگەنمەن، احاڭ ءۇرىمشى قازاقتارىنىڭ تاەلسىز اۆتونوميا قۇرۋ تۋرالى ويلارى دا جوقتىعىن بايقاعان. سونىمەنگ، ءۇرىمشى قازاعىنىڭ جانە قىتايعا جاقىن باسقا ۇلتتاردىڭ باستى تۇرمىسى

  • ءبىر اۋىلداعى  ەكەۋدىڭ تاعدىرى

      جۇمات  انەسۇلى   ( ماحاببات تۋرالى اڭگىمە) “مەن سەنەن باسقانى ولگەنشە  كورمەيمىن دەپ سەرت بەرىپ ەدىم وزىمە” “دەدى بۋىنىپ ولەيىن دەپ جاتقان مايسا دەگەن قىز.. بۇل بايتوبە دەپ اتالاتىن اۋىل. بۇرىن ۇلكەن شارۋاشىلىقتارى بولعان.وقۋ اياقتالىپ، مەكتەپ بىتىرۋشىلەر مەكتەپتىڭ جانىنداعى الما باعىندا مەكتەپ بىتىرۋشىلەردىڭ تويى مەن  سىنىپتاس جاراس پەن مايسانىڭ تويى بىرگە وتەىزىلەتىن بولعان. جاراستىڭ Əكەسى فەرمەر، ازداپ ەگىستىگى بار. ال جاراسپەن بىرگن وقىعان Əمىرەنىڭ əكەسى əكىمشىلىكتە قىزمەت جاسايدى، ءəرى جەمىس وسىرەدى. بۇل جاراس پەن مايسانىڭ ۇيلەنۋ تويى باستالايىن دەپ جاتقاندا بولعان تراگەديا. جاراس پەن مايسا مەكتەپ ءبىتىرىپ،، ءوز سىنىپتاستارىمەن مەكتەپتىڭ جانىنداعى ۇلكەن باقتا ۇيلەنۋ تويلارىن مەكتەپ ءبىتىرۋ تويىمەن جال،عاستىرماقشى ەدى. مەكتەپتىڭ باعى القىزىل گۇلمەن جايناپ تۇر. وعان ءتۇرلى ءتۇستى لامپالار قوسىلعان. سىرتىنان

  • ماڭگى قازاق(ەرتەگى فەنتەزي) 

    قازاقتارعا جاسالىپ جاتقان  قيانات كوپ بولعاسىن، « ماڭگى قازاق» اتتى اڭگىمە جازسام دەپ جۇرەتىن ەدىم. وسىدان ءبىر كۇن بۇرىن سول اڭگىمەنىڭ سيۋجەتىنە كەلەتىن ءتۇس كورجىم. كەشەدەن بەرى جازۋعا كىرىسسەم بە دەپ ءجۇر ەدىم، ءساتى بۇگىن تۇسكەن سياقتى. جۇمات انەسۇلى وتە ەرتەدە ەمەس، بۇگىندە ەمەس، عىلىم دوكتورلارى سانجار مەن بالجان ينستيتۋتتا قىزمەت ەتەتىن.وزدەرىنىڭ لاۋازىمدارىنا قاراي قاراپايىم ەكى قاتارلى جاقسى سالىنعان كوتتەدجدە تۇردى.ينتەلليگەنت ادامدار ءومىردىڭ قيىندىقتارىنا كوپ ءمىن بەرە قويمايدى عوي، ومىرلەرى ءماندى، جايلى ءوتىپ جاتتى. جاقسىلىقتا كوپ كۇتتىرگەن جوق، سانجار مەن بالجان ۇلدى بولىپ، كوتتەدجدە شاعىن توي ءوتتى. نەگە ەكەنىن قايدام، اكە شەشەلەرى اقىلداسىپ، ءۇلدارىنىى ەسىمىن اڭسار دەپ اتاعان. اڭسار ەرتەدەگىدەي تەز دە وسكەن جوق، كەش تە وسكەن جوق. تاربيەلى جىگىت بولىپ

  • سۋ ىشكەندە قۇدىق قازىۋشىنى ۇمىتپا

    (23 – اڭگىمە) باياحمەت جۇمابايۇلى — ءبىزدىڭ زاماندا سەندەرشە كيىمنەن-كيىم تاڭدايتىن جاعداي قايدا، جاماپ-جاسقاپ، تون، شالبار كيسەك تە جەتەتىن. ءسويتىپ ءجۇرىپ ايانباي ەڭبەك ەتتىك. بۇگىنگى كۇن باساتىن جولدى ول كەزدە ايلاپ جۇردىك، ءتىپتى بۇگىنگىدەي دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشىنان حابار تاۋىپ وتىراتىن جاعداي قايدا؟ — دەگەن قاريا نەمەرەسىنىڭ جۇمىستىڭ قىرىن بىلمەي، تىك قاسىق بولىپ ءوسىپ كەلە جاتقانىنا نارازى بەينەسىن اڭعارتىپ، ءوز ءومىر كەشىرمەسىنەن كەڭەستەر قوزعاعان. نەمەرەسى: — اتا، سول داۋىردە تۋعان وزدەرىڭىزدىڭ سورلى بولعان تالەيلەرىڭىزدەن كورمەيسىز بە؟ ولارىڭىزدى بىزگە ايتپاڭىز، —دەمەي مە. اشۋدان جارىلارمان بولعان قاريا: — ە، ونداي بولعاندا «ۇرپاق ءۇشىن باقىت-بايلىق جاراتسام» دەپ تەر توگىپ، جان قيىپ، ازىپ-توزعان اتا-بابالارىڭ سەندەرگە ايىپتى بولعانى عوي. «تەڭدىك ءۇشىن» دەپ اكەم وققا ۇشتى. ال

  • مۇحتار ماعاۋين: ورالحاندى دا، قۇدايىڭدى دا ۇمىتقان ەكەنسىڭ…

    ياعني، د.يسابەكوۆتى تاۋباعا ءتۇسىرۋ ءراسىمى رەسپۋبليكا پرەزيدەنتىنىڭ قولىنان بيىك ماراپات الىپ، جەلى كوتەرىلىپ تۇرعان د.يسابەكوۆ، مىنا ءبىز سياقتى پەندەسىنە كوڭىل ءبولىپ، «مۇحتار ماعاۋيننىڭ بۇكىل پوزيتسياسى ماعان ۇنامايدى» دەگەن ءتۇيىندى تاقىرىپپەن سۇحبات بەرىپتى – Nege.kz, 10.ءحى.2022. ءبىر زاماندا تانىعان، بىلگەن، ەندى كوزدەن تاسا، كوڭىلدەن وشكەن جازارماننىڭ، ءتارىزى، قىرىق-ەلۋ جىل بويى ىشتە بۋلىققان جۇرەكجاردى تولعامى. جارىققا شىققان كەزدە ءبىز تاريحي-تانىمدىق «التىن وردا» كىتابىن دەندەپ، قاجەتتى تىنىسقا ەرنەست حەمينگۋەيدىڭ ەسكى جۇرتى – جىلى تەڭىزگە بەت تۇزەگەن ەدىك. ەندى مىنە، ەكى اپتادان اسقاندا قايرىلىپ سوعۋعا مۇمكىندىك تاپتىق. ارتىقشا قاجەتتىلىكتەن ەمەس، الدەبىر اۋەسقوي اعايىندار ءدۇدامالدا قالماسىن دەپ. الدىمەن، ايقايلى سۇحباتتى وقىماعان بۇگىنگى جۇرتشىلىق ءۇشىن، ەڭ باستىسى – د.يسابەكوۆ باۋىرىمىزدىڭ مۇباراك ەسىمىن كەيىنگى زامانعا ۇمىتتىرماي جەتكەرۋ

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: