|  |  | 

كوز قاراس ساياسات

قىتايدىڭ اكىمشىلىك تەرريتوريا رەفورماسى

34928563_1095544197275833_6825171584211222528_nالداعى ۋاقىتتا قىتايدى وتە كۇردەلى رەفورمالار كۇتىپ تۇر. سونىڭ ءبىرى، قىتايدىڭ اكىمشىلىك تەرريتوريا (قۇرىلىم) رەفورماسى. ياعني، كەلەشەكتە قىتايدىڭ ىشكى اكىمشىلىك اۋماعىندا زور وزگەرىستەر بولادى. بۇل قىتايدا 40 جىلدان بەرى تالقىعا ءتۇسىپ جاۋىر بولعان تاقىرىپ. ەستەرىڭىزدە بولسا بۇل تەمەنى (تەاما) ەكى ءۇش جىلدىڭ الدىندا وسى پاراقشامدا كوتەرگەمىن.

قىتاي ۇلتشىلدارى مەن دەموكراتتارىنىڭ اكىمشىلىك قۇرلىمعا تۇبەگەيلى رەفورما جاساپ بىرقانشا جوبا، ۇسىنىس تاستاعانىن قاراپايىم جۇرت بىلمەيدى. سول سىبىستىڭ نەگىزىندە قىتاي الەمى بىرقانشا ۇلگى-جوباسىن ينتەرنەت پاراقشالارىنا شىعارىپ اشىق قوعامدىق تالقىعا سالعان.
ءسىز، ولاردىڭ اكىمشىلىك قۇرلىم رەفورماسىنا قاراپ وتىرساڭىز قازىرگى شىڭجاڭ رەگيونىن ۇشكە نەمەسە ەكى بولەككە ءبولىپ تاستاعانىن كورەسىز. ەندى وسى تۋرالى ايتايىق.34919451_1095544240609162_6711588562728386560_n

وسىندان شاماسى ون جىل بۇرىن قىتايدىڭ ۇلتشىل زيالىلارى ۇلتتىق كونگرەس پەن ورتالىق پارتيا كوميتەتىنە 50 مىڭ كىسىنىڭ قولى قويىلعان ء(بارى پروفەسسور، دوكتورلار) اشىق حاتتى جولداعان ەدى. ءبىز ول كەزدە پەكيندە جۇردىك، بۇل وقيعانى ەمىس-ەمىس ەستيتىنبىز. اشىق حات مازمۇنىندا قىتاي ەمەستەردىڭ ورداسىنا اينالعان ۋنيۆەرسيتەتتەر مەن كافەدرالاردى جابۋ تۋرالى ۇسىنىس ايتىلىپتى جانە قىتايدىڭ ۇلتتىق تەرريتوريالى اۆتونوميالارىن كۇشىنەن قالدىرىپ، ۇلكەن تەرريتوريالى اۆتونوميالى رەگيونداردى ءۇش، تورتكە ءبولۋ جوباسى جولدانعان ەكەن. مىنا كارتا سول جوبانىڭ اۋانى نەگىزىندە جاسالسا كەرەك.34877807_1095544277275825_518580518892077056_n

شىڭجاڭ رەگيونىن 2 نەمەسە 3 بولىككە ءبولىپ جەكەلەگەن پروۆينتسسيالار قۇرۋ قازاقستانعا ءتيىمدى مە؟ مەنىڭشە ءتيىمدى. قىتاي ۇلتشىلدارىنىڭ جەر اۋماعى وتە ۇلكەن اۆتونرميالى رەگيونداردى ءبولىپ ۇساق پروۆينتسسيالارعا تاراتۋىنىڭ سەبەبى نەدە؟ مەنىڭشە، وڭىردەگى تەرريتوريالى ايىرماشىلىقتى رەتتەۋ; ۇلتتىق اۆتونرميانى بولدىرماۋ; تب

قىتاي قازاقتارى ءبىرشاما شوعىرلى قونىستانعان شىڭجاڭنىڭ سولتۇستىك ءوڭىرى ءبولىنىپ جەكە پروۆينتسسياعا اينالىپ جاتسا قازاقستاننىڭ بۇعان قانداي ىقپالى بولۋى مۇمكىن نەمەسە قازاقستاننىڭ رەاكتسياسى قالاي بولادى؟ مەنىڭشە قازاقستان الدا ءىرى رەفورمالاردى شىنايى جۇزەگە اسىرىپ، جاڭا بۋىن ينتەللەكتۋالدى جاستارىن بيزنەس پەن بيلىككە كوپتەپ ارالاستىرىپ قىتايدىڭ كەلەشەكتەگى اكىمشىلىك قۇرلىم رەفورماسىنا زور دايىندىق كورۋ كەرەك. بۇل ءتۇپتىڭ تۇبىندە ىسكە اساتىن رەفورما.

(جالعاسى بار…)

Eldeç Orda

Related Articles

  • وا قورعانىسقا قارجىنى نە سەبەپتى ارتتىردى؟ كاسپيدەن ۋكرايناعا زىمىران ۇشىرعان رەسەي سۋدى لاستاپ جاتىر ما؟

    ەلنۇر ءالىموۆا قازاقستان، قىرعىزستان، تاجىكستان، وزبەكستان جانە ازەربايجان اسكەرى بىرىگىپ وتكىزگەن «بىرلەستىك-2024» جاتتىعۋى. ماڭعىستاۋ وبلىسى، شىلدە 2024 جىل. قازاقستان قورعانىس مينيسترلىگى تاراتقان سۋرەت.  ورتالىق ازيا ەلدەرى قورعانىس شىعىنىن ارتتىردى، مۇنىڭ استارىندا نە جاتىر؟ «قازاقستان اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ەكى ەسە كوپ ءوندىرۋدى جوسپارلاپ وتىر، الايدا ۇكىمەت بۇل سالادا جۇمىس كۇشىنىڭ ازايعانىن ەسەپكە الماعان». «كاسپي تەڭىزىنەن ۋكرايناعا زىمىران ۇشىرىپ جاتقان رەسەي تەڭىزدىڭ ەكولوگيالىق احۋالىن ۋشىقتىرىپ جاتىر». باتىس باسىلىمدارى بۇل اپتادا وسى تاقىرىپتارعا كەڭىرەك توقتالدى. ورتالىق ازيا قورعانىس شىعىنىن ارتتىردى. مۇنىڭ استارىندا نە جاتىر؟ اقش-تاعى «امەريكا داۋىسى» سايتى ۋكرايناداعى سوعىس ءتارىزدى ايماقتاعى قاقتىعىستار كۇشەيگەن تۇستا ورتالىق ازيا ەلدەرى قورعانىس سالاسىنا جۇمسايتىن اقشانى ارتتىرعانىنا نازار اۋداردى. بىراق ساراپشىلار مۇنداي شىعىن تۇراقتىلىققا سەپتەسەتىنىنە كۇمان كەلتىردى. ستوكگولمدەگى بەيبىتشىلىكتى

  • گەرب اۋىستىرۋ ماسەلەسى نەمەسە «تەرىستەۋ سيندرومى» قالاي پايدا بولدى؟!

    ەلىمىزدىڭ گەربىن اۋىستىرۋ تۋرالى پرەزيدەنتتىڭ ۇسىنىسى (و باستا ۇسىنىس سۋرەتشى-ديزاينەر مامانداردان شىققان سياقتى) تۇتاس قوعامدا بولماعانمەن، الەۋمەتتىك جەلىلەردە اجەپتاۋىر قارسىلىق تۋدىردى. بىراق، بايىپتاپ قاراساق، بۇل قارسىلىقتىڭ قازىرگى گەربتىڭ قازاق ءۇشىن ەرەكشە قاستەرلى نەمەسە ەستەتيكالىق تۇرعىدان ءمىنسىز بولۋىنا ەش قاتىسى جوقتىعىن اڭعاراسىز. سوڭعى ۋاقىتتارى، اۋىر ىندەتپەن قاتار كەلگەن قاڭتار تراگەدياسىنان باستاپ، حالىق ايتارلىقتاي كۇيزەلىسكە ۇشىرادى. قازاقستاننىڭ ەركىنەن تىس، سوعىسقا، باسقا دا سەبەپتەرگە بايلانىستى بولىپ جاتقان ەكونوميكالىق قيىندىق سالدارىنان حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى تومەندەدى. وسىنىڭ ءبارى قازىر قوعامدا بايقالىپ قالعان «تەرىستەۋ سيندرومىنا» تۇرتكى بولدى. «تەرىستەۋ سيندرومى» – دۇرىستى دا بۇرىسقا شىعاراتىن، قانداي باستاماعا بولسىن قارسى رەاكتسيا شاقىراتىن قۇبىلىس. الەۋمەتتىك پسيحولوگيانى زەرتتەۋشىلەردىڭ پايىمداۋىنشا، وسى قۇبىلىستى بارىنشا كۇشەيتىپ تۇرعان فاكتور – الەۋمەتتىك جەلىلەر. ياعني، الداعى ۋاقىتتا

  • ۇزدىك ويدىڭ ۇزىندىلەرى

    ۇزدىك ويدىڭ ۇزىندىلەرى ارما الەۋمەت! مەن قازىر تازا اكادەميالىق عىلىمي ورتادا ءجۇرمىن. ءوزىمنىڭ نەشە جىل بويى جيناعان ءبىلىمىمدى، وقىعان وقۋىمدى، شەتەلدىك تاجىريبەمدى، ينتەللەكتۋالدى قارىم-قابىلەتىمدى شىنايى قولداناتىن قارا شاڭىراقتىڭ ىشىندە ءجۇرمىن. الماتىنىڭ بارىنەن بولەك مادەني ورتاسى ەرەكشە ۇنادى. الماتى قالا مەن دالا دەيتىن ەكى ۇعىمنىڭ تۇيىسكەن ادەمى ورتاسى ەكەن. ويلاپ كورسەم مەن باقىتتى پەرەزەنت، باعى جانعان ۇرپاق ەكەنمىن. اكەم تۇرمىس پەن جوقشىلىق، جالعىزدىقتىڭ تاۋقىمەتىن ابدەن تارتىپ ەش وقي المادىم، نەبارى ءۇش اي وقۋ وقىدىم-, دەپ مەنىڭ وقۋىمدى بالا كۇنىمنەن قاداعالادى، شاپانىمدى ساتسام دا وقىتام دەپ بارىن سالدى. ال مەكتەپتە باقىتتى شاكىرت بولدىم. ماعان ءدارىس بەرگەن ۇستازدارىم كىلەڭ دارىندى، قابىلەتتى كىسىلەر بولدى. ۋنيۆەرسيتەتتە جانە شەتەلدە مەن تىپتەن ەرەكشە دارىن يەلەرىنە شاكىرت بولدىم.

  • سامات ءابىش قالاي “سۇتتەن اق، سۋدان تازا” بولىپ شىقتى؟

    ازاتتىق راديوسى ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ ۇقك توراعاسىنىڭ بۇرىنعى ءبىرىنشى ورىنباسارى، ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ نەمەرە ءىنىسى سامات ابىشكە شىققان ۇكىم “قازاقستانداعى رەجيم بولاشاقتى ويلامايتىنىن كورسەتتى” دەيدى قازاقستاندىق ساياساتتانۋشى دوسىم ساتپاەۆ. ساراپشىنىڭ پايىمداۋىنشا، بيلەۋشى “ەليتا” جەكە ىستەرىمەن جانە تاساداعىكەلىسىمدەرمەن اۋرە بولىپ جاتقاندا ەلدە تاعى ءبىر جاڭا الەۋمەتتىك جارىلىسقا اكەلۋى مۇمكىن فاكتورلار كۇشەيىپ كەلەدى. ساياساتتانۋشىرەسەي ءوزىنىڭ ەكونوميكالىق مۇددەلەرى مەن گەوساياسي جوسپارلارىن كەڭىنەن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ ىشكى ساياساتىنا تىكەلەي اسەر ەتۋگە تىرىسىپ جاتۋى مۇمكىن دەپ تە توپشىلايدى. پۋتين “قاۋىپسىزدىك كەپىلى” مە؟ ازاتتىق: سونىمەن ۇزاق دەمالىس الدىندا وسىنداي ۇلكەن جاڭالىق جاريالاندى. مەيرام الدىندا، 19 ناۋرىزدا قازاقستاندىقتار ءماجىلىس دەپۋتاتىنىڭ پوستىنان سامات ابىشكە شىققان ۇكىم جايلى ءبىلدى. مۇنىڭ ءبارىنىڭ بايلانىسى بار ما الدە كەزدەيسوقتىق پا؟ دوسىم ساتپاەۆ: اڭگىمەنى بۇل ءىستىڭ قۇپيا

  • حريستيان ميسسيونەرلەرىنىڭ قۇمداعى ىزدەرى

    ورىنى: قاشقار ق-سى; جىلى: 1933 ج; اتى-ءجونى: قابىل احوند; ءدىنى: حريستيان; تۇسىنىكتەمە: بۇل جىگىتتىڭ كەيىنگى ەسىمى قابىل احوند، حريستيان ءدىنىن قابىلداعان العاشقى ۇيعىر. كەيىن ءدىني سەنىمىنە بايلانىستى ولتىرىلگەن. سۋرەت ەۋروپاداعى ميسسيونەرلىك مۋزەي ارحيۆىندە ساقتاۋلى. اتالعان مۋزەيدە جۇزدەگەن حريستيان ۇيعىر وكىلدەرىنىڭ سۋرەتى ساقتالعان. 1930 جىلدارى حريستيان ۇيعىرلارىنا تۇرعىلىقتى مۇسىلماندار مەن اكىمشىلىك بيلىك تاراپىنان قىسىم كورسەتىلە باستاعان سوڭ ءبىر ءبولىمى ميسسيونەرلەرگە ىلەسىپ ەۋروپا ەلدەرىنە “ھيجراعا” كەتتى. القيسسا حريستيان الەمىنىڭ قاشقارياعا باسا ءمان بەرۋى اسىرەسە ياقۇپ بەك مەملەكەتى كەزەڭىندە جاڭا مۇمكىندىكتەردى قولعا كەلتىردى. 1860-70 جج. قاشقاريانىڭ تسين يمپەرياسىنا بايلانىستى كوڭىل كۇيىن جاقسى پايدالانعان حريستيان الەمى ءۇندىستان مەن تيبەت ارقىلى قاشقارياعا مادەني ىقپالىن جۇرگىزە باستادى. ولاردىڭ ماقساتى بۇل ايماقتى رەسەي يمپەرياسىنان بۇرىن ءوز ىقپالىنا

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: