مادەنيەت قازاق حاندىعىنا 550 جىل قازاق شەجىرەسى
سارايشىقتى ساقتايىق!
اتىراۋدا تالاي رەت بولسام دا وسىدان ءتورت-بەس كۇن بۇرىن سارايشىققا العاش رەت جولىم ءتۇستى. قازاق ەلىنىڭ تۇڭعىش استاناسى بولعان قاسيەتتى شاھار تۋرالى تالاي دەرەكتەردەن حابارىمىز بار. اسىرەسە يمانعالي تاسماعامبەتوۆ اتىراۋ اكىمى بولىپ تۇرعان كەزدە سارايشىق اتى ءجيى اتالاتىن. سول ازاماتتىڭ باستاماسىمەن سالىنعان «سارايشىق» مەموريالدى كەشەن-مۇراجايىندا بولدىق. مۇراجاي ديرەكتورى مولدەكەڭنىڭ (مولداش سارسەنعاليۇلى بەردىمۇراتوۆتىڭ) اسەرلى اڭگىمەسىن تىڭدادىق.
ءبىراق مولدەكەڭنىڭ اڭگىمەسى كوڭىلىمىزگە قانشالىقتى قۋانىش سىيلاسا، وكىنىشكە قاراي سول كونە سارايشىقتىڭ ورنى سونشالىقتى قاپالىق جاعدايعا ءتۇسىردى. كونە قۇرىلىس ىزدەرى تومپەشىككە اينالعان. جەر بەتىنىڭ ءبارى شاشىلعان ادام سۇيەكتەرى. اياق باسۋعا ارۋاقتاردان قورقاسىڭ. 1995 جىلدان 2009 جىلعا دەيىن سارايشىق اۋماعىندا قازاقستانعا بەلگىلى ارحەولوگ، الكەي مارعۇلان اتىنداعى ارحەولوگيا ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى زەينوللا ساماشەۆتىڭ قازعان ورىندارىن تۇگەلدەي توپىراق باسىپ، ءشوپ ءوسىپ كەتكەن. ەڭ بولماسا شەتەلدەردەگىدەي قىزىققان تۋريستەر كەلىپ كورىپ اينالىپ شىعىپ كەتەتىندەي جالعىزاياق تاقتاي سوقپاق تا جاسالماعان. تەك ايتەۋىر قالاشىق ورنى تەمىر تورمەن قورشالىپتى. سارايشىق جۇرەكتى اۋىرتتى.
جايىق جىلدان جىلعا جاعالاۋدى ورىپ، كونە قالا ورنىن شايىپ جاتىر. ايتەۋىر ەندى انىق بىلەتىنىم – وتكەن تاريحىمىزدىڭ كوزىندەي بۇل قىمبات قالاشىقتى ماڭگىلىككە جوعالتىپ الماۋىمىز قاجەت. وسى وڭىردە قانشاما تاريحشى، قانشاما ولكەتانۋشى بار. ەل بار، جۇرت بار. وبلىستىق اكىمشىلىك بار، ۇكىمەت بار. ءبارىمىز وتىرىپ، كوز الدىمىزدا سارايشىقتىڭ مۇلدە جويىلۋىنا قالايشا جول بەرمەكپىز؟
كونسەرۆاتسيا دەگەن بولۋشى ەدى عوي. مەنىڭ ويىمشا ەڭ كەرەگى جاردى شايىپ كەتە بەرمەۋ ءۇشىن وزەن جاعالاۋىن بەكىتەتىن، سۆايا قاعاتىن امالدار ىستەۋ كەرەك سياقتى. اراب ساياحاتشىسى يبن باتۋتا زامانىنداعىداي ۇقساتىپ جاڭا قالاشىق سالۋ جوسپارى كەيىن دە جۇزەگە اسا جاتار. قازىر كونە سارايشىق قالاسىنىڭ ىزدەرىن قۇتقارۋ قاجەت! تاياۋ كۇندەردە زيالى قاۋىم اتىنان ۇكىمەت اتىنا حات جولداعىم كەلەدى. ونىڭ ۇستىنە يمەكەڭ دە ۆيتسە-پرەمەر دەگەندەي. عاجايىپ قۇندىلىقتارىمىزدى ساقتاپ قالاتىنداي تاعى باسقا قانداي امالدار بار؟ كىم قانداي ۇسىنىس ايتا الادى؟ ايتەۋىر بەيعام، نەمكەتتى بولمايىقشى، اعايىن؟!
پىكىر قالدىرۋ