Тарих Тұлғалар Әдеби әлем

Сарсүмбе, Қаракөпір

kerey.kz

 |  Feb 4, 2017

Ғалым Жайлыбай

ақын, Қазақстан Жазушылар одағы басқармасы төрағасының бірінші орынбасары,

Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты.

Сарсүмбе, Қаракөпір Осы көпірдің оң босағасына жауыздар

Зуқа батырдың басын бірнеше күн іліп қойған деседі.

Qara kopir(Altayqalasi)

Боздайды ботасы өлген ғасыр – інген,

Сен менің алшы түскен асығым ба ең!

Сұлтаным ұлтан болған сонау жылы,

Зуқаның бұл көпірге басын ілген.

Бас мұнда…

қайда қалған жансыз дене?!

айналса опат дей бер нар сүлдеге.

Қартайдым қара көпір саған жетіп

Алтайдың алқасындай Сарсүмбеде.

Сарысүмбе,

Сен не дейсің, Қыран өзен?

Сауалға жауап таппай жылады өзен.

Жасында жазмышымның тамшысы бар

– басыңда тұрса қандай мына кезең.

Сарғайған сағым күнге санам өкіл,

Қайысып қайғы ойламас қала нөпір.

Ғаламның ғазауатын сенен көрдім,

Бабамның басы ілінген, Қаракөпір!

Жартасы,

жағалауы жасыл орман,

Әр тасы өр Алтайдың асыл арман.

Ақынның осы өлкеде шерлі жыры–

Батырдың бұл маңайда басы қалған.

Жалғанға күнде елеңдер шерлі көшім,

алғанда дүрбелеңдер елдің есін.

Сор,

қайғы батырыңның басын алса–

Ол жайлы Қаракөпір,

Сен білесің…

Қолымда қара кітәп,

қап­қара күн,

Уақыттың шер­шеменін ақтарамын.

Қыранның үстіндегі – Қаракөпір

Арасын бөліп жатқан ақ­қараның.

Айт енді,

маған бүгін,

қозға,

сырды!

Білемін Рухым өлмей тозбасымды.

Зуқаның басы ілінген,

Қаракөпір

– Мен сенен іздеп келдім

өз басымды…

Өр Алтайдың бұлттары Жарық барда

жаныңда лауласа үміт,

Хас батырдай аттанған жауға асығып.

Анам түткен түбіттей үлпілдейді,

Өр Алтайдың бұлттары тауға асылып.

Сырбаз кейпі ұқтырып сыртқа дерек,

Жаратылған пендедей жұрттан ерек.

аспандағы аққудың ұлпасындай,

Өр Алтайда бауырым,

бұлт та бөлек.

Әнге басып тұрғандай бала ғашық,

көктің бүгін қалқатай,

жанары ашық:

«…Ауылың көшіп барады таудан асып,

Таудан асқан бұлттармен араласып…».

Бұл өлкенің мінезі таудай бұла,

аспанында ақ нұрлар аунайды ма?

дүркіретіп,

қанатын сілкіп өтіп

– Бүгін жаңбыр жауа ма, жаумайды ма?…

таудан сағым жоғалар жыраққа асып,

тірлік кешсек қайтеді мұраттасып.

…Өр Алтайдың жұртына жұртым ғашық,

Өр Алтайдың бұлтына бұлақ ғашық.

Елді көріп тіктейін еңсемді енді,

Көз суарып кетейін өлсем де енді…

Өр Алтайдың бұлттары­ай,

өре көшкен,

Енді қашан көремін мен сендерді!..

Зер іздесең боларсың зердеңе абай,

Мен келгелі соңымнан ерген Арай.

…Бура бұлтты бұйдалап таң бозында,

тартып кеткім келіп тұр Елге қарай.

Қазақ әдебиетi