Sarsümbe, Qaraköpir
kerey.kz
Ğalım Jaylıbay
aqın, Qazaqstan Jazuşılar odağı basqarması törağasınıñ birinşi orınbasarı,
Halıqaralıq «Alaş» ädebi sıylığınıñ laureatı.
Sarsümbe, Qaraköpir Osı köpirdiñ oñ bosağasına jauızdar
Zuqa batırdıñ basın birneşe kün ilip qoyğan desedi.
Qara kopir(Altayqalasi)
Bozdaydı botası ölgen ğasır – ingen,
Sen meniñ alşı tüsken asığım ba eñ!
Swltanım wltan bolğan sonau jılı,
Zuqanıñ bwl köpirge basın ilgen.
Bas mwnda…
qayda qalğan jansız dene?!
aynalsa opat dey ber nar süldege.
Qartaydım qara köpir sağan jetip
Altaydıñ alqasınday Sarsümbede.
Sarısümbe,
Sen ne deysiñ, Qıran özen?
Saualğa jauap tappay jıladı özen.
Jasında jazmışımnıñ tamşısı bar
– basıñda twrsa qanday mına kezeñ.
Sarğayğan sağım künge sanam ökil,
Qayısıp qayğı oylamas qala nöpir.
Ğalamnıñ ğazauatın senen kördim,
Babamnıñ bası ilingen, Qaraköpir!
Jartası,
jağalauı jasıl orman,
Är tası ör Altaydıñ asıl arman.
Aqınnıñ osı ölkede şerli jırı–
Batırdıñ bwl mañayda bası qalğan.
Jalğanğa künde eleñder şerli köşim,
alğanda dürbeleñder eldiñ esin.
Sor,
qayğı batırıñnıñ basın alsa–
Ol jaylı Qaraköpir,
Sen bilesiñ…
Qolımda qara kitäp,
qapqara kün,
Uaqıttıñ şerşemenin aqtaramın.
Qırannıñ üstindegi – Qaraköpir
Arasın bölip jatqan aqqaranıñ.
Ayt endi,
mağan bügin,
qozğa,
sırdı!
Bilemin Ruhım ölmey tozbasımdı.
Zuqanıñ bası ilingen,
Qaraköpir
– Men senen izdep keldim
öz basımdı…
Ör Altaydıñ bwlttarı Jarıq barda
janıñda laulasa ümit,
Has batırday attanğan jauğa asığıp.
Anam tütken tübittey ülpildeydi,
Ör Altaydıñ bwlttarı tauğa asılıp.
Sırbaz keypi wqtırıp sırtqa derek,
Jaratılğan pendedey jwrttan erek.
aspandağı aqqudıñ wlpasınday,
Ör Altayda bauırım,
bwlt ta bölek.
Änge basıp twrğanday bala ğaşıq,
köktiñ bügin qalqatay,
janarı aşıq:
«…Auılıñ köşip baradı taudan asıp,
Taudan asqan bwlttarmen aralasıp…».
Bwl ölkeniñ minezi tauday bwla,
aspanında aq nwrlar aunaydı ma?
dürkiretip,
qanatın silkip ötip
– Bügin jañbır jaua ma, jaumaydı ma?…
taudan sağım joğalar jıraqqa asıp,
tirlik keşsek qaytedi mwrattasıp.
…Ör Altaydıñ jwrtına jwrtım ğaşıq,
Ör Altaydıñ bwltına bwlaq ğaşıq.
Eldi körip tikteyin eñsemdi endi,
Köz suarıp keteyin ölsem de endi…
Ör Altaydıñ bwlttarıay,
öre köşken,
Endi qaşan köremin men senderdi!..
Zer izdeseñ bolarsıñ zerdeñe abay,
Men kelgeli soñımnan ergen Aray.
…Bura bwlttı bwydalap tañ bozında,
tartıp ketkim kelip twr Elge qaray.
Qazaq ädebieti
Pikir qaldıru