سارسۇمبە، قاراكوپىر
kerey.kz
عالىم جايلىباي
اقىن، قازاقستان جازۋشىلار وداعى باسقارماسى توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى،
حالىقارالىق «الاش» ادەبي سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى.
سارسۇمبە، قاراكوپىر وسى كوپىردىڭ وڭ بوساعاسىنا جاۋىزدار
زۋقا باتىردىڭ باسىن بىرنەشە كۇن ءىلىپ قويعان دەسەدى.
Qara kopir(Altayqalasi)
بوزدايدى بوتاسى ولگەن عاسىر – ىنگەن،
سەن مەنىڭ الشى تۇسكەن اسىعىم با ەڭ!
سۇلتانىم ۇلتان بولعان سوناۋ جىلى،
زۋقانىڭ بۇل كوپىرگە باسىن ىلگەن.
باس مۇندا…
قايدا قالعان جانسىز دەنە؟!
اينالسا وپات دەي بەر نار سۇلدەگە.
قارتايدىم قارا كوپىر ساعان جەتىپ
التايدىڭ القاسىنداي سارسۇمبەدە.
سارىسۇمبە،
سەن نە دەيسىڭ، قىران وزەن؟
ساۋالعا جاۋاپ تاپپاي جىلادى وزەن.
جاسىندا جازمىشىمنىڭ تامشىسى بار
– باسىڭدا تۇرسا قانداي مىنا كەزەڭ.
سارعايعان ساعىم كۇنگە سانام وكىل،
قايىسىپ قايعى ويلاماس قالا ءنوپىر.
عالامنىڭ عازاۋاتىن سەنەن كوردىم،
بابامنىڭ باسى ىلىنگەن، قاراكوپىر!
جارتاسى،
جاعالاۋى جاسىل ورمان،
ءار تاسى ءور التايدىڭ اسىل ارمان.
اقىننىڭ وسى ولكەدە شەرلى جىرى–
باتىردىڭ بۇل ماڭايدا باسى قالعان.
جالعانعا كۇندە ەلەڭدەر شەرلى كوشىم،
العاندا دۇربەلەڭدەر ەلدىڭ ەسىن.
سور،
قايعى باتىرىڭنىڭ باسىن السا–
ول جايلى قاراكوپىر،
سەن بىلەسىڭ…
قولىمدا قارا كىتاپ،
قاپقارا كۇن،
ۋاقىتتىڭ شەرشەمەنىن اقتارامىن.
قىراننىڭ ۇستىندەگى – قاراكوپىر
اراسىن ءبولىپ جاتقان اققارانىڭ.
ايت ەندى،
ماعان بۇگىن،
قوزعا،
سىردى!
بىلەمىن رۋحىم ولمەي توزباسىمدى.
زۋقانىڭ باسى ىلىنگەن،
قاراكوپىر
– مەن سەنەن ىزدەپ كەلدىم
ءوز باسىمدى…
ءور التايدىڭ بۇلتتارى جارىق باردا
جانىڭدا لاۋلاسا ءۇمىت،
حاس باتىرداي اتتانعان جاۋعا اسىعىپ.
انام تۇتكەن تۇبىتتەي ۇلپىلدەيدى،
ءور التايدىڭ بۇلتتارى تاۋعا اسىلىپ.
سىرباز كەيپى ۇقتىرىپ سىرتقا دەرەك،
جاراتىلعان پەندەدەي جۇرتتان ەرەك.
اسپانداعى اققۋدىڭ ۇلپاسىنداي،
ءور التايدا باۋىرىم،
بۇلت تا بولەك.
انگە باسىپ تۇرعانداي بالا عاشىق،
كوكتىڭ بۇگىن قالقاتاي،
جانارى اشىق:
«…اۋىلىڭ كوشىپ بارادى تاۋدان اسىپ،
تاۋدان اسقان بۇلتتارمەن ارالاسىپ…».
بۇل ولكەنىڭ مىنەزى تاۋداي بۇلا،
اسپانىندا اق نۇرلار اۋنايدى ما؟
دۇركىرەتىپ،
قاناتىن سىلكىپ ءوتىپ
– بۇگىن جاڭبىر جاۋا ما، جاۋمايدى ما؟…
تاۋدان ساعىم جوعالار جىراققا اسىپ،
تىرلىك كەشسەك قايتەدى مۇراتتاسىپ.
ء…ور التايدىڭ جۇرتىنا جۇرتىم عاشىق،
ءور التايدىڭ بۇلتىنا بۇلاق عاشىق.
ەلدى كورىپ تىكتەيىن ەڭسەمدى ەندى،
كوز سۋارىپ كەتەيىن ولسەم دە ەندى…
ءور التايدىڭ بۇلتتارىاي،
ورە كوشكەن،
ەندى قاشان كورەمىن مەن سەندەردى!..
زەر ىزدەسەڭ بولارسىڭ زەردەڭە اباي،
مەن كەلگەلى سوڭىمنان ەرگەن اراي.
…بۋرا بۇلتتى بۇيدالاپ تاڭ بوزىندا،
تارتىپ كەتكىم كەلىپ تۇر ەلگە قاراي.
قازاق ادەبيەتi
پىكىر قالدىرۋ