|  |  | 

Көз қарас Саясат

Ныгматуллинге хат

NigamatulinҚұрметті Нұрлан Зайруллаұлы!

Түрік парламентінің спикері М.Шентоп мырза біздің елге келіп кеткеннен кейін біраз мәселенің
әлі күнге дейін басы ашылмай қалып отыр. Қазірге дейін нұршылар мен гүленшілер сектасы
туралы аз жазылған жоқ. Феткуллах Гүленнің жұмысына сараптама жасап қарасақ, оның
жамағатындағы капиталдың жалпы көлемі 50 млрд доллардан асып кетеді екен. Бұл ақшаның
бәрін олар заңды жолмен тауып отырған жоқ. «Нұршылардың» есірткі тасымалы мен қару-
жарақ саудасы сияқты табысы көп кәсіпке де қатысы болуы мүмкін. Түрік баспасөзі осыған
дейін олардың Түркиядағы бар капиталдың 30 пайызына («ислам капиталы») дейін иелік етіп
отырғанын талай рет жазды. Мемлекет тарапынан қысым көргеннен кейін нұршылар
астыртын әрекетке көшіп, спецслужбаға ұқсайтын арнаулы қызметті де құрыпты. Олар
түркітілдес халықтар тұратын басқа елдердің экономикасына, саясаты мен дінаралық
қатынасына дейін араласып, әртүрлі ақпарат жинауды қолға алып, Түркияда ғана емес, осы
елдердің билігіне де астыртын түрде өз адамдарын ептеп енгізе бастады. Дәл қазір нұршылар
осындай «өкілдіктерін» әлемнің 65 елінде ашыпты. Орталық Азияда нұршылардың 128 лицейі
жұмыс істеді. Сөйтіп жүріп олар жылжымайтын мүлік сатып алады да, ол жерді адептары
(мүриттері) жиналатын, жасырын бас қосатын ортаға айналдырады. Өздері діни ұйым
ретінде тіркелмейді. Сондықтан олардың жұмысын бақылап отыру мүмкін емес. Түркиядағы
Саид Нұрсидың «нұршылар» деп аталатын (жоғарыда айтылған) діни жамағаты бар.
Солардың және «Хизметтің» идеяларын осы гүленшілер идеологиялық база ретінде
пайдаланады. Билікті біртіндеп жаулап алып, биліктегі элитадан жақтастар жинап жатқан
гүленшілерге көңіл бөлмеуге болмайды. Бұл мәселе ұлттық қауіпсіздікке келіп тірелетін үлкен
мәселе. Оған бей-жай қарау – болашаққа балта шабумен бәрдей нәрсе. Қазақстанның
тәуелсіздік алған жылдары гүленшілер өте күшті идеологиялық жүйе мен қаржы жүйесін
құрды. Оның ішінде университеттер, 30-дан астам қазақ-түрік лицейлері мен басылымдар да
бар. Оларды бизнесмендер, қоғам қайраткерлері мен саясаткерлер де жақсы қолдайды. Көп
адамның көңілін тапқан. Үкімет мектепке дейінгі және орта білім беретін саланы барынша
бақылауға алуы қажет. Осы жақында түріктің барлау қызметінің отставкаға шыққан
қызметкері Нұри Гүндештің кітабы жарық көрді. Автор онда нұршылардың Американың
Пенсильваня штатында орналасқан бас кеңсесі бар екенін жазыпты. 1990 жылдары нұршылар
Орталық Азияда әрекет еткен ЦРУдың (ОББ) агенттеріне барынша қолдау білдіріп, оларды
баспанамен қамтамасыз етіп отырған екен. Қазір Қазақстанның бизнесмендерінің көбі осы
сектаның мүшесі дегенді естіп жүрміз. Олардың нақты санын анықтап, мемлекет мұндай діни
жамағаттардың жұмысын дер кезінде әшкерелеуі керек. Қазақ-түрік лицейлерінің аттарын
тез өзгеріп, идеологотары – түрік оқытушыларын жылдамдатып Еуропадағы бөлімшелеріне
аттандырып жібергеніне қарағанда, бұлардың қазір биліктегі лоббиы өте күшті. Жан-жаққа
жол ашып алған. Жасырын жүрген осы сектаның маскасын шешіп, оның біздегі мүшелерінің
аты-жөнін атап тұрып айтатын уақыт келді. Бұлардың бәрі болашақта елге қауіп
төндіретін, мемлекетті теократиялық, бір сектаның сойылын соғатындар басқаратын діни
сипаттағы мемлекетке айналдырғысы келеді. Қазірден бастап іске кірісіп, осындай жасырын
жұмыс істеп жүрген жамағаттардың жолын кеспесек, ертең қатты өкініп қалғалы тұрмыз!
Журналист Жолымбет Мәкіш..

Уважаемый Нурлан Зайруллаевич !

После посещения спикера парламента Турции М.Шентопа нашей страны осталось много
вопросов.На сегодня очень много написано публикаций о секте Нурджулар и Гюленистах.
Результаты анализа деятельности Ф. Гюлена показывают резкий рост совокупного капитала его
общины, который составляет более 50 миллиардов долларов, Это дает основание предполагать
искусственное вливание денег, а также причастность «Нурджулар» к высокодоходным
незаконным видам бизнеса (наркотрафик, торговля оружием). Турецкая пресса неоднократно
писала о том, что «Нурджулар» уже давно олицетворяет «исламистский капитал» Турции, который
составляет около 30% ее экономики.
Развитие сетевых ячеек «Нурджулар» в условиях полуподпольной работы и давления со стороны
государства привело к формированию своего рода спецслужбы. Секта занимается сбором
информации в политической, экономической, межконфессиональной и других сферах в регионах
и государствах, где проживают тюркоязычные народы, использует методы конспирации,
осуществляет внедрение и дальнейшее продвижение своих адептов в органы власти и управления
как Турции, так и СНГ.
В настоящее время структуры «Нурджулар» действуют в 65 странах мира. В Центральной Азии
работало 128 лицеев нурджистов.
В то же время, это движение скрытно действует в СНГ. Покупается недвижимость, которая
превращается, по сути дела, в явочные квартиры, где в условиях общежития негласно собирается
молодежь и проходит их религиозное воспитание и обучение. В качестве религиозной
организации эта секта никогда не регистрируется, поэтому трудно отследить эту составляющую ее
деятельности.
Идеологической базой для гюленистов служат идеи исламистского джамаата Турции
«нурджулар» Саида Нурси, а организационной – религиозно-политическое объединение
«Хизмет», поэтому гюленистов часто называют «хизметчиками». В самой Турции все организации
Фетхуллы Гюлена объединительно обозначают аббревиатурой ФЕТО (Fethullahçı Terör Örgütü –
террористическая организация Гюлена).
Недооценивать угрозу со стороны гюленистов, которые уже обзавелись мощным лобби во
властной элите, было бы преступной наивностью.
На самом деле, это очень серьезный вопрос национальной безопасности.
ФЕТО нужно рассматривать в качестве террористической организации и нашего противника, а
гюленизм – как враждебную идеологию.
КТЛ – центры идеологической вербовки
За период независимости Казахстана гюленисты выстроили достаточно мощную идеологическую
и финансовую инфраструктуру в нашей стране. Это и университет, и свыше 30-и казахско-турецких
лицеев (КТЛ), и газеты, и интернет-СМИ, и поддержка бизнесменов, политологов и общественных
деятелей. Дошкольное и среднее образование должны быть зоной повышенного внимания со
стороны нашего государства.
В Турции вышла книга отставного сотрудника турецкой разведки Османа Нури Гюндеша, который
разоблачает деятельность так называемых умеренных исламистов из секты «Нурджулар» с
центральным офисом в американским штате Пенсильвания. Они в 1990-е годы активно
предоставляли «крышу» ЦРУ в странах Центральной Азии. А в лицеях «Нурджулара» только на
территории Киргизии и Узбекистана работали под прикрытием 130 сотрудников ЦРУ.
Напрашивается вопрос: почему до сих пор гюленисты продолжают свою скрытную деятельность у
нас?
Сколько гюленистов среди бизнесменов Казахстана и во власти? Судя по тому, как быстро
сменили название КТЛ, а турецким преподавателям-идеологам помогли переехать из Казахстана
в филиалы Европы, они имеют мощное лобби во властных структурах. Не пора ли открыть завесу
таинственности и озвучить имена адептов и сочувствующих этой секте?
Независимый журналист Жолымбет Макиш

Related Articles

  • Қазіргі заңнама аясында мемлекеттік тілді қалай дамытуға болады?

    Қазіргі заңнама аясында мемлекеттік тілді қалай дамытуға болады?

    Zhalgas Yertay         Қазақстан билігі мемлекеттік тілді дамыту үшін қатаң шешімдерге барғысы келмейді дейік. Бірақ қазіргі заңнама аясында мемлекеттік тілді қалай дамытуға болады? Соны ойланып көрейік. Қазақ тілін дамыту жайын айтқан кезде Қазақстан билігі қоғамды екіге бөледі. Бірі – тілді дамытудың радикал шешімдерін ұстанады, екінші жағы – қазіргі статус-квоны сақтағысы келеді, яғни ештеңе өзгертпей-ақ қояйық дейді. Бірақ екі жолды да таңдамай, ортасымен жүруді ұсынып көрсек қайтеді!? Батыл қадамдарға барайық, бірақ ол радикал жол болмасын. Қазақ тілін күшпен емес, ортаны дамыту арқылы күшейтсек болады. Яғни адамдар тілді үйреніп әуре болмай-ақ, халық жай ғана қазақ тілі аясында өмір сүруді үйренсін. Негізгі ой осы. Біз осы уақытқа дейін адамдар ортаны

  • Елдес Орда, тарихшы: «Түркістан» атауын қолдану – аймақтағы жұмсақ күш позициясын нығайту тәсілі

    Елдес Орда, тарихшы: «Түркістан» атауын қолдану – аймақтағы жұмсақ күш позициясын нығайту тәсілі

    Фото ашық дереккөздерден алында Өткен аптада Түркияның ұлттық білім министрлігі мектеп бағдарламасына «Түркістан» деген терминді енгізген еді. Шетел басылымдарының жазуынша, бұл атау енді «Орталық Азия» ұғымының орнына қолданылмақ. Білім министрі Юсуф Текин жаңа атау түркі әлемінің бірлігін қамтамасыз етуге бағытталғанын айтады. Оның сөзінше, үкімет оқу бағдарламасынан империялық мағынасы бар географиялық атауларды алып тастамақшы. Ең қызығы, «Түркістан» аумағына Қазақстаннан бөлек, Қырғызстан, Өзбекстан, Түркіменстан мен Тәжікстан жатады екен. Сондай-ақ кейбір басылымдар бұл терминнің Қытайдың батысында орналасқан Шыңжан өлкесіне қатысы барын да атап өтті.  Кейбір ғалымдар «Орталық Азия» термині колониализмнен қалғанын жиі атап жүр. ХХ ғасырдағы әлемдік академиялық ғылымды сол кездегі ірі империялар қалыптастырғандықтан, бүгінде мұндай терминдер мен атаулар халық санасына әбден сіңіп

  • АБАҚ АНА ЖӘНЕ ТАСБИКЕ АНА

    АБАҚ АНА ЖӘНЕ ТАСБИКЕ АНА

    Мәми би Жұртбайұлының шежіресінде айтылуынша Керей ұлысының арғы тегі – Шеп, Сеп, Байлау, Қойлау, Елдей, Көлдей, Изен, Жусан секілді тайпалардан таралады екен. Аталған тайпалардың біразы ескі тарих беттерінен кездессе, енді бір бөлімі қазірге дейін Керей руындағы аталардың есімі ретінде аталып келеді. Мұның бір себебін арғы тарихтағы аталардың аты өшпесін деп кейінгі ұрпақтарының аталар атын қайта жаңғыртып қойған дәстүрінен қарау керек. Абақ атауына келсек, арыда Керей ханзадалары мен ханышаларының арасында Абақ, Абақберді, Абахан, Абақтай, Абақай, Абақ бике сынды есімдер болған. Сол ата-апаларының жолын жалғаған, тозып кеткен Керей елінің басын қосып, оған әз ана болған Абақ есімді қасиетті ана өмірде болған адам. Қазақ тарихында ру атына айналған әз аналар аз болмаған. Көрнекті жазушы,

  • Зеленскийдің “жалғыз сенері әрі оң қолы”. Андрей Ермак кім?

    Зеленскийдің “жалғыз сенері әрі оң қолы”. Андрей Ермак кім?

    Рэй ФЕРЛОНГ Андрей Ермак (сол жақта) пен Украина президенті Владимир Зеленский (оң жақта). 2019 жыл. Андрей Ермак ұшақтан түсе сала өзінің бастығын құшақтады. 2019 жылы қыркүйекте президент Зеленскиймен жылы жүздесу жаңадан басталып келе жатқан саяси серіктестіктің басы еді. Бұл – Ермактың Ресей түрмесінде отырған 35 украиналықты Мәскеуден алып келген сәті. Ал 2020 жылы Ермак Зеленский әкімшілігінің басшысы болды. Бірақ Украинадағы жемқорлық шуынан кейін оның қызметіне жұрттың назары ауды. Себебі Ермак Украина энергетикалық инфрақұрылымына бөлінген қаржы жымқырылған коррупция схемасында негізгі рөлде болған деген ақпарат тараған. Бірақ тергеушілер бұл жайттың жай-жапсарын толық ашқан жоқ. Ермактың өзі Азаттықтың Украина қызметінің ресми сауалдарына жауап берген жоқ. Сонымен Зеленскийдің кеңсесін басқарып отырған Ермак кім? ТЕЛЕВИДЕНИЕДЕН

  • ТАРИХ ҒЫЛЫМЫ ҚАЗІР ЭЗОТЕРИКАЛЫҚ ТОПТАРДЫҢ  МЕНШІГІНДЕ

    ТАРИХ ҒЫЛЫМЫ ҚАЗІР ЭЗОТЕРИКАЛЫҚ ТОПТАРДЫҢ  МЕНШІГІНДЕ

         Шығыстанушы-тарихшы Өмір Тұяқбайдың бұрында да «Қазаққа қандай тарих керек? Тәуелсіздік кезеңінде жасалған тарихи мистификациялар хроникасы» деп аталатын мақаласын  (22.05. 2025. Zhasalash.kz) оқып ем. Риза болғам. Жақында Ө. Тұяқбайдың «Қазақстанда тарихи бұрмалаулар мен мифтерге тосқауыл қоюдың жолдары» (02.10. 2025. Zhasalash.kz) атты тағы бір мақаласымен және таныстық. Өте өзекті мәселені көтеріпті. Тарихта орын алып жүрген жағымсыз жайттар турасында ой толғапты. Журналистерді, блогерлерді айыптапты. Тарихтан арнайы кәсіби дайындығы жоқ, бәрін бүлдіріп болды деп.  Келеңсіздікті тоқтатудың нақты жолдарын ұсыныпты. Бұған да көңіліміз бек толды. Әйтсе де тарихты бұрмалауға, өз өтіріктерін насихаттауға тек журналистер мен блогерлер ғана емес, «арнайы кәсіби дайындығы бар» «тарихшылардың» да «зор үлес» қосып жатқанын баяндап, айтылған пікірді одан әрі өрбітіп, жалғастырайық.

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: