Жаңалықтар Көз қарас Руханият Қазақ шежіресі

РУХТЫ СЫНДЫРУ

kerey.kz

 |  Jan 2, 2017

Ұрқы-адамның жан қуаты.Оны кейде рух деп те айтады.Ол ата-бабадан қан арқылы берілетін,тұқым қуалайтын қасиет.Ұрқың мықты болса,ұрпағың кез келген қиындықты бұзып жарып шығады. «Ұрғашыны ұрықтандыру» деген сөз бар.Яғни ұрық тек еркектерде ғана болады.Еркектер ұрықты әйелдерге салады.Әйелдер ұрықты сақтап,аялап өсіруші.Осы жерде өмірлік пәлсафа туады.Әйелдер өмір бойы еркектерді құрметтеп,рухын көтеріп,айтқанын істеп отырса өзі бақыт пен байлыққа кенеледі екен.Осыны жақсы білген коммунистер  «әйелдердің құқын қорғаймыз» деген сылтаумен оларды еркектерден үстем етті.Ұрқы мықты еркектерге өз қатындарын/қатын-ежелгі түркі тілінде ханышайым деген мағана береді/қарсы қойып рухын сындырып отбасын ойрандап отырған.Осы мақаланы оқыған мыңдаған қатындар маған қарсы пікір жазатын шығар.Бірінші себеб  «қатын «деген сөз олардың құлағына түрпідей тиеді.Себебі ата баба дәстүрінен жерінген ұмытқан.Оның орнына басқыншылардың идеалогиясы мен дәстүрін санасына сіңіріп алған.Екінші себеб әйел ана «.Ол сені өмірге әкелді.Сені бағып қағып аялап өсірді»-деп әсерлеп әйелдің ролін еркектен жоғары қою.Сол арқылы тағы да еркектің рухын сындырып,қатынның көлеңкесінде қалдыру.Рас.Әйел ана.Дау жоқ.Бірақ ана деген қастерлі атты жамылып алып еркектен өш алатын қатындар көп.Отбасындағы жасалған игілікті істердің бастауында үнемі ер адам жүреді.Бірақ атақты,беделді әйел пайдаланып кетеді.Ажырасқан күнде ортадағы баланы әйелге қалдырады.Бірақ еркек алимент төлеп асырауы керек.Ал бала еркекте қалса әйел бір тиында төлемейді.Жоғарыда айттық әйел тек ұрқыны сақтап өмірге әкелуші деп.Негізгі күш қуат еркекте.Еркек ұрқын кез келген әйелге салса туып береді.Демек еркексіз әйел ешқашан өздігінен туа алмайды.Тағы да еркектің қадыр қасиетінің әйелден өте жоғары екеніне көз жеткізуге болады.Үстемдің жүргізуші мемілекеттер әлсіз мемілекетті бағындыру үшін әуелі әйелдерінің жүрегін жаулайды.Сосын еркектеріне қарсы айдап салып рухтарын сындырады.Рухы сынған еркектер дүшпандарына қарсы келмей малай болады.Бағынбағандарының басы кетеді.Адамзат жаратылғалы тарих осылай дейді.Рухты сындырудың неше түрлі тәсілдері бар.Еркекке әйелін, қызын я болмаса ұлын қарсы қояды тіпті болмағанда туыстарын,қызыметтестерін араластырады.Әитеуір еркектің сағын сындырып сандалтып жіберу.Бұл әдістер саясатта жиі қолданады.Қаншама ақыл ойы сұңғыла талантты азаматтар осындай саясаттың құрбаны болды.Солардың отбасы,әріптестері өздерінің қолшоқпар болғанын білді ме екен?Қазір де әйел теңдігін ту еткен бірнеше ұиымдар еркектердің төбесінде әңгір таяқ оинатып жүр.Олардың негізгі мақсаты әйел теңдігі емес.Еркектердің намысын таптап,рухын сындырып,жаншып көзін жоғалту.Себебі әйелді қорғайтын өз ұлтының еркегі емес пе?Қорғаны жоқ қыз келіншекті келімсек еркетер с….п туғызбай ма?Яғни басқа ұлт,басқа дәстүрге жол ашылды деген сөз.Ғасырлар өткенде басқа ұлттың өкілдері билік құруы мүкін.Рух асау айғыр секілді.Үйірді шырқ үиіріп бөтен айғырдан қорғап жүреді.Ал оны сабалап мініп,піштіріп тастасаң мінезсіз ат болады.Атқа кім көрінген мініп шаба береді.Адамзаттың рухын сындырып бір жүиеге бағындыру үшін діндер ойлап табылды.Сол заманның данышпандыры Тәңіршілдік философиясының негізінде діни кітаптарды жазып шықты.Ол кітаптарға сендіру үшін мифологиялық оқиғаларды қосып қойды.Міне адамзаттың Тәңір берген рухынан айырылуы осы кезден басталды.Қазір адам баласы  жоғалған рухын іздеу үстінде.Әртүрлі діни ағымдар мен секталардың соңында жүрген жұрт,рух іздеушілер.Жігері жасықтары рухты іздеп жүріп,құлдық ұрып,құлшылыққа түсіп кетіп адасады.Бірақ олар «тура ақ жолда жүрміз» деп сенеді.Дұрыс.Себебі олардың санасынан ұлттық рухты алып қойған.Рух жойылған кезде адам әрнәрсеге құлшылық етеді.Ал жігері мықтылары тарихи жаддысын қалыпқа келтіріп,ұлттық рухын табады. Рухты іздеу жан мен тәннің  қажеттілігі.Әр ұлт өз ұрқының кілтін табқан кезде шаңырағына құт кіреді.Адамзат адасып бақытсыздыққа душар болды.Өкінішке орай бақытсыздықты «бақ» деп есептейтіндер бар.Адамның өмірге келгендегі мақсаты тек қара басын ойлап,ас ішіп,құлшылық жасап, аяқ босату емес.Оның негізгі міндеті сана сезімді өсіріп,адамзатқа пайдалы іс әрекет қалдыру,тарихи жаддыны жаңғырту.Рух бостандығы намыс пен жігерге күш береді.Намыс пен жігер сана сезімді өсіреді.Биік саналы адам адамгершілік қасиетке ие болады.Міне дәл осындай адамның рухы берік,жігері мықты болады.Ежелгі түркі қағандарының бәрі дәл осындай рухы берік ержүрек қабыландар еді.Батыр бабалардың рухын сындырап жерін жаулап алу үшін үш жақтан діни идеалогия кірді.Шығыстан ислам мен будда,батыстан христиан,католик.Адамдардың санасын билеу арқылы олар біршама жетістікке жетіп,қазақ жерінде тұрақтап қалды.709 жылы арабтар Бұхараны,712 жылы Самарханды,714 жылы Исфиджаб және Ташкентті,723-724 ж.ж.түркілердің оңтүстік аймақтарын жаулап алды.Мақсат басқа халықтарды джихадпен күштеп исламға кіргізу.728 жылы Самарханд пен Бұхара билеушілері Түргештердің қағаны Сұлудан көмек сұрайды.Соғыс бірде жеңіспен бірде жеңіліспен жүреді.Сондықтан арабтар Сұлу қағанға елші жіберді.Қаған елшіден сұрады. «Ислам деген не?» « Мұсылман деген не?» деп.Олар исламның бес парызын,құлшылығын ненің рұхсат, ненің тиым екенін түсіндіреді.Сонда қаған ақбоз тұлпардың үзеңгісін шірене тартып тұрып былай деді. «Халифыңа айта бар.Бізде шаруасы болмасын өз арабын ойласын.Біз аспан асты жер үстін билеген,тұлпардың жалында,түиенің қомында жүріп бір Тәңірге сиынған жауынгер халықпыз.Біз ешкімге құлдық ұрмаймыз.Соғысамыз.»Сұлу қаған ұзақ жыл соғысып Бұхара,Самархан,Ташкентті арабтардан азат етіпті.738 жылы Сұлу қаған сатқындардың кесірінен қаза болды.Сұлу қаған қайтыс болған соң 90 жылдан кейін,сатқындардың қолымен Орта Азияға ислам,будда,христиан діндері еркін жайыла бастады.Ержүрек Шыңғысхан ұрпақтарының рухтан айырылып,божырап,басқаларға бодан болуының да негізгі себебі әртүрлі діни ағымдар.

Сұлтан Қаған

kerey.kz