“ISPAN PANDEMIYASI” nemese “ISPANKA”.
Qanat Eskendirdiñ facebook paraqşasınan alındı
1918-1919 jıldar aralığında milliondağan adam köz jwmğan alapat twmau.
Ğılımi atauı – La Grippe Espagnole nemese ispanşa La Pesadilla.
18 aydıñ işinde älem boyınşa 550 million adam “ispankağa” şaldıqqan, yağni, planetanıñ 29,5% halqı jwqtırğan.
18 ayda 50-100 million adam osı aurudan köz jwmğan, yağni, planetanıñ 2,7-5,3% halqı şäyit bolğan.
Birinşi düniejüzilik soğıstıñ soñğı aylarında bastalğan bwl qauipti indettiñ tez tarauına poezd, dirijabl', keme transportı sekildi zamanaui tehnikanıñ jedel damuı köp ıqpal etken. Sol sebepti, älemde barlıq memleketter sot qızmeti, mektepter men balabaqşalardı, şirkeu, teatr, meyramhanalar men halıqqa qızmet körsetu orındarın jauıp tastağan.
Dükender öz twtınuşıların sırttan qabıldap, satuşılar tipti öz tuıstarın da kirgizbey qoyğan. Barlıq satılatın zatqa tapsırıs pen ötiniş daladan berilgen. Key elderde äskeri tärtip ornağan. AQŞ-ta qol berip amandasuğa tıyım salınğan.
“Ispan pandemiyası” bara almağan ğalamdağı jalğız jer – Braziliyanıñ Amazonka özeni boyındağı Marajo aralı ğana bolğan.
Barselonada künine 1200-den asa adam ispankadan köz jwmıp otırğan. Avstraliyada bir köşede sağat sayın 26 ölik şığarılıp twrğan. Alyaskadan Oñtüstik Afrikağa deyingi aralıqta bütin bir auıldar qırılğan. Key qalalarda deni sau, ispankağa şaldıqpağan birde bir däriger qalmağan. Tipti, ölik kömetin qabir qazuşı da qat bolıp, mäyitterdi top-tobımen kebinsiz-tabıtsız, bumen qozğalatın ekskavatordıñ kömegimen betin jasırğan.
Twmau bastalğan alğaşqı 25 aptada 25 million adam jarıq düniemen qoştasqan. Birinşi düniejüzilik soğısqa qatısuşı elderdiñ äskerleri ärli-berli qozğaluınan bwl indet öte jıldam tarağan.
Ispaniya memleketi qattı zardap şekken bwl auru äuelde Qıtayda bastalıp, Amerikağa jwmısqa kelgen bosqındar men jwmısşılar arqılı 1918 jılı AQŞ-ta alğaş ret resmi tirkelgen.
Adamzattı az uaqıtta qırıp salğan qauipti obanıñ basbermey ketuine sol kezdegi äskeri cenzuranıñ indet jaylı aqparat taratuğa tıyım saluı sebep bolğan…
3-surette: Parij, London, Berlin jäne N'yu-Yorktegi aptalıq kisi öliminiñ körsetkişi.
Pikir qaldıru