“يسپان پاندەمياسى” نەمەسە “يسپانكا”.
قانات ەسكەندىرءدىڭ facebook پاراقشاسىنان الىندى
1918-1919 جىلدار ارالىعىندا ميلليونداعان ادام كوز جۇمعان الاپات تۇماۋ.
عىلىمي اتاۋى – La Grippe Espagnole نەمەسە يسپانشا La Pesadilla.
18 ايدىڭ ىشىندە الەم بويىنشا 550 ميلليون ادام “يسپانكاعا” شالدىققان، ياعني، پلانەتانىڭ 29,5% حالقى جۇقتىرعان.
18 ايدا 50-100 ميلليون ادام وسى اۋرۋدان كوز جۇمعان، ياعني، پلانەتانىڭ 2,7-5,3% حالقى ءشايىت بولعان.
ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ سوڭعى ايلارىندا باستالعان بۇل قاۋىپتى ىندەتتىڭ تەز تاراۋىنا پوەزد، ديريجابل، كەمە ترانسپورتى سەكىلدى زاماناۋي تەحنيكانىڭ جەدەل دامۋى كوپ ىقپال ەتكەن. سول سەبەپتى، الەمدە بارلىق مەملەكەتتەر سوت قىزمەتى، مەكتەپتەر مەن بالاباقشالاردى، شىركەۋ، تەاتر، مەيرامحانالار مەن حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورىندارىن جاۋىپ تاستاعان.
دۇكەندەر ءوز تۇتىنۋشىلارىن سىرتتان قابىلداپ، ساتۋشىلار ءتىپتى ءوز تۋىستارىن دا كىرگىزبەي قويعان. بارلىق ساتىلاتىن زاتقا تاپسىرىس پەن ءوتىنىش دالادان بەرىلگەن. كەي ەلدەردە اسكەري ءتارتىپ ورناعان. اقش-تا قول بەرىپ امانداسۋعا تىيىم سالىنعان.
“يسپان پاندەمياسى” بارا الماعان عالامداعى جالعىز جەر – برازيليانىڭ امازونكا وزەنى بويىنداعى ماراجو ارالى عانا بولعان.
بارسەلونادا كۇنىنە 1200-دەن اسا ادام يسپانكادان كوز جۇمىپ وتىرعان. اۆستراليادا ءبىر كوشەدە ساعات سايىن 26 ولىك شىعارىلىپ تۇرعان. الياسكادان وڭتۇستىك افريكاعا دەيىنگى ارالىقتا ءبۇتىن ءبىر اۋىلدار قىرىلعان. كەي قالالاردا دەنى ساۋ، يسپانكاعا شالدىقپاعان بىردە ءبىر دارىگەر قالماعان. ءتىپتى، ولىك كومەتىن قابىر قازۋشى دا قات بولىپ، مايىتتەردى توپ-توبىمەن كەبىنسىز-تابىتسىز، بۋمەن قوزعالاتىن ەكسكاۆاتوردىڭ كومەگىمەن بەتىن جاسىرعان.
تۇماۋ باستالعان العاشقى 25 اپتادا 25 ميلليون ادام جارىق دۇنيەمەن قوشتاسقان. ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىسقا قاتىسۋشى ەلدەردىڭ اسكەرلەرى ءارلى-بەرلى قوزعالۋىنان بۇل ىندەت وتە جىلدام تاراعان.
يسپانيا مەملەكەتى قاتتى زارداپ شەككەن بۇل اۋرۋ اۋەلدە قىتايدا باستالىپ، امەريكاعا جۇمىسقا كەلگەن بوسقىندار مەن جۇمىسشىلار ارقىلى 1918 جىلى اقش-تا العاش رەت رەسمي تىركەلگەن.
ادامزاتتى از ۋاقىتتا قىرىپ سالعان قاۋىپتى وبانىڭ باسبەرمەي كەتۋىنە سول كەزدەگى اسكەري تسەنزۋرانىڭ ىندەت جايلى اقپارات تاراتۋعا تىيىم سالۋى سەبەپ بولعان…
3-سۋرەتتە: پاريج، لوندون، بەرلين جانە نيۋ-يوركتەگى اپتالىق كىسى ءولىمىنىڭ كورسەتكىشى.
پىكىر قالدىرۋ