Орталық Азиядағы жерлеу комиссиясы

Ortalıq Aziyadağı jerleu komissiyası

| Sep 2, 2016

Sovetten qalğan dästür boyınşa jerleu komissiyasın kim basqarsa, eldi de sol adam basqaradı. Jerleu komissiyasınıñ törağası kim bolatını prezidenttiñ qaytıs bolğanı jariyalanardan bwrın biliktegi ıqpaldı toptar arasında şeşiledi. Eñ ıqpaldı top – prezidenttiñ küzet qızmetiniñ jetekşisi, qauipsizdik komitetiniñ törağası, prem'er-ministr, işki ister ministri, qorğanıs ministri jäne osılardı sol orınğa tağayındauğa ıqpal etken biznesmender. Astırtın atısıp-şabısuı, halıq arasında bedelim bar dep sanaytın keybireuleri dereu qamauğa alınuı da mümkin. Bwl mäsele şeşilmeyinşe prezident salqın saraydıñ qwpiya bölmesinde töbege qarap jata twradı. Teledidarda koncert, tok-şoular köbeyedi. Mısalı, Habarda degendey. Halıq prezidentiniñ ölip qalğanın bükil telearna Lebedinoe ozeronı qoyğanda bir-aq biledi. Mäselen, Türikmenbaşınıñ ölgeni kem degende üş künnen keyin habarlanğan. Iqpaldı top mäjilis törağası Ataevtı (Qazaqstan jağdayında – Toqaev) şwğıl qamauğa alıp, türikmenderdiñ qazirgi asqar tauın “jerleu komissiyasınıñ jetekşisi” etken.

Iqpaldı top tağayındağan jerleu komissiyasınıñ jetekşisine bükil bilik pen biznes öte tez beyimdeledi, pälendey qarsılıq bolmaydı, saylau 95 payızben ıñ-şıñsız ötedi. Avtoritarlıq jüyeni jalğastıratını aydan anıq kandidaturağa Resey de, Qıtay da qarsı bolmaydı. Şamamen altı aydan keyin bwrınğı prezidenttiñ eskertkişteri alına bastaydı. Aqındar, äsirese artezian sıqıldı tökpe, suırıp salmaları älem ädebietine jaña oda ülgilerin bir aptada qosadı. Jaña prezident kelse dünie özgeredi dep ümittenetin Feysbuktegi biraz adam birjola tüñiledi. Eski oppoziciya nemere bağıp, namazğa jığıludan özge twrlaulı jol joğın tüsinedi.

Ortalıq Aziyadağı Qırğızstannan özge sayasi jüyesi wqsas avtoritarlı memleketterde prezident kenetten o dünielik bola qalsa şamamen osılay boladı). Mwnı saray töñkerisi deydi.

Keşe töten aurudan jığılğan Islam Kärimovke Qwday ömir bersin, biraq 78 jas degeniñiz o düniege aljımay sän-saltanatpen taq üstinde birjola attanıp ketuge barınşa qolaylı jas qoy. Jerleu komissiyasınıñ jetekşisin tağayındauşılar mwnday sätti qwr jibermey, kömektesui əbden mümkin.

Asılhan Mamaşwlı

facebook paraqşasınan alındı

Qazirgi zañnama ayasında memlekettik tildi qalay damıtuğa boladı?

kerey.kz

Zhalgas Yertay Qazaqstan biligi memlekettik tildi damıtu üşin qatañ şeşimderge barğısı kelmeydi deyik. Biraq qazirgi zañnama ayasında memlekettik tildi qalay damıtuğa boladı? Sonı oylanıp köreyik. Qazaq tilin damıtu jayın aytqan kezde Qazaqstan biligi qoğamdı ekige böledi. Biri – tildi damıtudıñ radikal şeşimderin wstanadı, ekinşi jağı – qazirgi status-kvonı saqtağısı keledi, yağni eşteñe özgertpey-aq qoyayıq deydi. Biraq eki joldı da tañdamay, ortasımen jürudi wsınıp körsek qaytedi!? Batıl qadamdarğa barayıq, biraq ol radikal jol bolmasın. Qazaq tilin küşpen emes, ortanı damıtu arqılı küşeytsek boladı. YAğni adamdar tildi üyrenip äure bolmay-aq, halıq jay ğana qazaq tili ayasında ömir sürudi üyrensin. Negizgi oy osı. Biz osı uaqıtqa deyin adamdar ortanı
Eldes Orda, tarihşı: «Türkistan» atauın qoldanu – aymaqtağı jwmsaq küş poziciyasın nığaytu täsili

kerey.kz

Foto aşıq derekközderden alında Ötken aptada Türkiyanıñ wlttıq bilim ministrligi mektep bağdarlamasına «Türkistan» degen termindi engizgen edi. Şetel basılımdarınıñ jazuınşa, bwl atau endi «Ortalıq Aziya» wğımınıñ ornına qoldanılmaq. Bilim ministri YUsuf Tekin jaña atau türki äleminiñ birligin qamtamasız etuge bağıttalğanın aytadı. Onıñ sözinşe, ükimet oqu bağdarlamasınan imperiyalıq mağınası bar geografiyalıq ataulardı alıp tastamaqşı. Eñ qızığı, «Türkistan» aumağına Qazaqstannan bölek, Qırğızstan, Özbekstan, Türkimenstan men Täjikstan jatadı eken. Sonday-aq keybir basılımdar bwl terminniñ Qıtaydıñ batısında ornalasqan Şıñjan ölkesine qatısı barın da atap ötti. Keybir ğalımdar «Ortalıq Aziya» termini kolonializmnen qalğanın jii atap jür. HH ğasırdağı älemdik akademiyalıq ğılımdı sol kezdegi iri imperiyalar qalıptastırğandıqtan, büginde mwnday terminder men ataular halıq sanasına äbden siñip
ABAQ ANA JÄNE TASBIKE ANA

kerey.kz

Mämi bi Jwrtbaywlınıñ şejiresinde aytıluınşa Kerey wlısınıñ arğı tegi – Şep, Sep, Baylau, Qoylau, Eldey, Köldey, Izen, Jusan sekildi taypalardan taraladı eken. Atalğan taypalardıñ birazı eski tarih betterinen kezdesse, endi bir bölimi qazirge deyin Kerey ruındağı atalardıñ esimi retinde atalıp keledi. Mwnıñ bir sebebin arğı tarihtağı atalardıñ atı öşpesin dep keyingi wrpaqtarınıñ atalar atın qayta jañğırtıp qoyğan dästürinen qarau kerek. Abaq atauına kelsek, arıda Kerey hanzadaları men hanışalarınıñ arasında Abaq, Abaqberdi, Abahan, Abaqtay, Abaqay, Abaq bike sındı esimder bolğan. Sol ata-apalarınıñ jolın jalğağan, tozıp ketken Kerey eliniñ basın qosıp, oğan äz ana bolğan Abaq esimdi qasietti ana ömirde bolğan adam. Qazaq tarihında ru atına aynalğan äz analar az bolmağan. Körnekti jazuşı,
Zelenskiydiñ “jalğız seneri äri oñ qolı”. Andrey Ermak kim?

kerey.kz

Rey FERLONG Andrey Ermak (sol jaqta) pen Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiy (oñ jaqta). 2019 jıl. Andrey Ermak wşaqtan tüse sala öziniñ bastığın qwşaqtadı. 2019 jılı qırküyekte prezident Zelenskiymen jılı jüzdesu jañadan bastalıp kele jatqan sayasi seriktestiktiñ bası edi. Bwl – Ermaktıñ Resey türmesinde otırğan 35 ukrainalıqtı Mäskeuden alıp kelgen säti. Al 2020 jılı Ermak Zelenskiy äkimşiliginiñ basşısı boldı. Biraq Ukrainadağı jemqorlıq şuınan keyin onıñ qızmetine jwrttıñ nazarı audı. Sebebi Ermak Ukraina energetikalıq infraqwrılımına bölingen qarjı jımqırılğan korrupciya shemasında negizgi rölde bolğan degen aqparat tarağan. Biraq tergeuşiler bwl jayttıñ jay-japsarın tolıq aşqan joq. Ermaktıñ özi Azattıqtıñ Ukraina qızmetiniñ resmi saualdarına jauap bergen joq. Sonımen Zelenskiydiñ keñsesin basqarıp otırğan Ermak kim? TELEVIDENIEDEN
TARIH ĞILIMI QAZİR EZOTERIKALIQ TOPTARDIÑ MENŞİGİNDE

kerey.kz

Şığıstanuşı-tarihşı Ömir Twyaqbaydıñ bwrında da «Qazaqqa qanday tarih kerek? Täuelsizdik kezeñinde jasalğan tarihi mistifikaciyalar hronikası» dep atalatın maqalasın (22.05. 2025. Zhasalash.kz) oqıp em. Riza bolğam. Jaqında Ö. Twyaqbaydıñ «Qazaqstanda tarihi bwrmalaular men mifterge tosqauıl qoyudıñ joldarı» (02.10. 2025. Zhasalash.kz) attı tağı bir maqalasımen jäne tanıstıq. Öte özekti mäseleni köteripti. Tarihta orın alıp jürgen jağımsız jayttar turasında oy tolğaptı. Jurnalisterdi, blogerlerdi ayıptaptı. Tarihtan arnayı käsibi dayındığı joq, bärin büldirip boldı dep. Keleñsizdikti toqtatudıñ naqtı joldarın wsınıptı. Bwğan da köñilimiz bek toldı. Äytse de tarihtı bwrmalauğa, öz ötirikterin nasihattauğa tek jurnalister men blogerler ğana emes, «arnayı käsibi dayındığı bar» «tarihşılardıñ» da «zor üles» qosıp jatqanın bayandap, aytılğan pikirdi odan äri örbitip, jalğastırayıq.