Jügirtpeler
 |  |  | 

Tarih Twlğalar

Zuqa batır wlı Qajı Sauatağzam (1928-2016)

<span>kerey.kz</span>kerey.kz
 |  Nov 29, 2016

Sauat kajiQajı Zuqawlı Qajı Sauatağzam (1928-2016) Dünieden Ozdı:
Zuqa Batırdıñ kenje wlı Qajı Sauatağzam atamızdıñ qazasına oray tarihi qısqaşa jinağımdı nwsqap keteyin. 
Altay-Köktoğay audanında düniege kelgen Sauat Qajı, äkesin jau alğanda besiktegi bala eken. Zuqa Qajı ahırğı ahualın sezip, ajalınıñ jau qolınan bolatının bilip Belqwdıqqa şet qonıp otıradı. Sonda bala-şağa, tuıs-tuğandarınıñ işinde qoltığınıñ astınan şıqpay qasında qalğandar boladı. Qalıñ äsker tañ ata bergende bir qoralı kiizüydi oqqa wstaydı. Osında qaza tapqandardıñ işinde Sauat Qajınıñ ağası Mäulüt Şärip (1926-1929), äpkesi Qamarya, ülken şeşelerinen Mıqiya, Nazar (Biljäy) wlı Nasırdıñ äyelimen eki balası, Jarılqasın degen bir jigit, Bitimşi degen bir bala, Zuqawlı Şämidiñ Namazbay, Azanbay degen qayıninileri osı qandı qırğında qaza tabadı. Tağı bir qayıninisi Sıbanbay /Kerey-Molqı/ jäne Batırşawlı Imambay tayqazannıñ astına kirip jan sauğalaydı. Zuqanıñ inisi Däken de osında oqqa wşqan delinedi. Zuqa Batırdıñ jigitterinen Toqajan degen qarulı paluan, äskerler ketip bolğan soñ eñgezerdey qalğan bir äskermen jekpejek alısıp, wzaq uaqıttan keyin ayağında ekeui de talıqsıp barıp jan üzedi.
Osında aman qalğan Zuqawlı Şämidiñ zayıbı Quanqızı Bayan äjemizden estip, ülkenderimizdiñ aytuı boyınşa mıltıq dauısınan besiktegi balalardıñ özi üreyi wşıp jılay almaptı. Jas näreste Zuqawlı Sauat, Swltan Şäripwlı Änuar jäne Şämiqızı Şinän osı üylerdiñ işinde besikte böleuli jatıp aman qalıptı. Bwlarmen birge qwtılğandardıñ işinde jügirip jürgen bes jastağı Zuqawlı Qizat (1924-1999) bar eken. 1929 jılı bolğan osı qandı qırğında 53 kisi şeyit boladı.
Soğıstan şıqqan adam janğa “qazi” delinedi. Besiktegi säbi şağında qazi bolıp ösip, toqsannıñ torabına kelip tösek tartıp jatsada esinen tanbay, imanınan jañılmay otırıp äkesi Zuqa qwsap, tañatar “Zuha” (Säske) mezgilinde jaratqanğa janın täsilim etedi. Qajı Sauatağzam atamız sauattı oqımıstı kisi edi. Allah aldınan jarılqasın.

Kuddüs Çolpannıñ facebook  paraqşasınan alındı

Related Articles

  • SARBAS RUI JÄNE SARTOQAY BATIR

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Tarihtı tügendeu, ötkenniñ şejiresin keyinge jalğau – atadan balağa jalğasqan ejelgi dästür. Şejire, wlt-ru, taypa tarihı – atanı bilu, arğı tarihtı bilu bolıp qalmastan wlttıñ wlt bolıp qalıptasuı jolındağı bastan keşken san qilı oqiğaları men auır tağdırınan da mol derek beredi. Şejire – twtas halıq tarihınıñ irgetası ğana emes, wlt pen wlıs tanudıñ älippesi  sanaladı. «Qazaq halqı 200-den asa rudan qwralsa da är rudıñ öz şejiresi bolğan. Şejireşiler jüz, taypa, ru, ata tarihın tereñ talday bilgen»(1). Patşalıq reseydiñ däureni ayaqtalar twsta qazaqtıñ memlekettigin qalpına keltirudi maqsat twtqan Alaş kösemi Älihan Bökeyhan (1866-1937) alğaşqı bolıp qazaq tarihınıñ qajettiligin alğa tartıp, başqwrttıñ äygili ğalımı Uälidi Toğanmen kezdesipti. Uälidi Toğan öziniñ esteliginde: «Men birneşe

  • OA qorğanısqa qarjını ne sebepti arttırdı? Kaspiyden Ukrainağa zımıran wşırğan Resey sudı lastap jatır ma?

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Elnwr ÄLİMOVA Qazaqstan, Qırğızstan, Täjikstan, Özbekstan jäne Äzerbayjan äskeri birigip ötkizgen «Birlestik-2024» jattığuı. Mañğıstau oblısı, şilde 2024 jıl. Qazaqstan qorğanıs ministrligi taratqan suret.  Ortalıq Aziya elderi qorğanıs şığının arttırdı, mwnıñ astarında ne jatır? «Qazaqstan auıl şaruaşılığı önimderin eki ese köp öndirudi josparlap otır, alayda ükimet bwl salada jwmıs küşiniñ azayğanın esepke almağan». «Kaspiy teñizinen Ukrainağa zımıran wşırıp jatqan Resey teñizdiñ ekologiyalıq ahualın uşıqtırıp jatır». Batıs basılımdarı bwl aptada osı taqırıptarğa keñirek toqtaldı. ORTALIQ AZIYA QORĞANIS ŞIĞININ ARTTIRDI. MWNIÑ ASTARINDA NE JATIR? AQŞ-tağı «Amerika dauısı» saytı Ukrainadağı soğıs tärizdi aymaqtağı qaqtığıstar küşeygen twsta Ortalıq Aziya elderi qorğanıs salasına jwmsaytın aqşanı arttırğanına nazar audardı. Biraq sarapşılar mwnday şığın twraqtılıqqa septesetinine kümän keltirdi. Stokgol'mdegi beybitşilikti

  • Hristian missionerleriniñ qwmdağı izderi

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Orını: Qaşqar q-sı; Jılı: 1933 j; Atı-jöni: Qabıl Ahond; Dini: hristian; Tüsinikteme: Bwl jigittiñ keyingi esimi Qabıl Ahond, hristian dinin qabıldağan alğaşqı wyğır. Keyin dini senimine baylanıstı öltirilgen. Suret europadağı missionerlik muzey arhivinde saqtaulı. Atalğan muzeyde jüzdegen hristian wyğır ökilderiniñ sureti saqtalğan. 1930 jıldarı hristian wyğırlarına twrğılıqtı mwsılmandar men äkimşilik bilik tarapınan qısım körsetile bastağan soñ bir bölimi missionerlerge ilesip europa elderine “hijrağa” ketti. Alqissa Hristian äleminiñ Qaşqariyağa basa män berui äsirese YAqwp Bek memleketi kezeñinde jaña mümkindikterdi qolğa keltirdi. 1860-70 jj. Qaşqariyanıñ Cin imperiyasına baylanıstı köñil küyin jaqsı paydalanğan Hristian älemi Ündistan men Tibet arqılı Qaşqariyağa mädeni ıqpalın jürgize bastadı. Olardıñ maqsatı bwl aymaqtı Resey imperiyasınan bwrın öz ıqpalına

  • Aytpay ketti demeñiz… (Tibet arhivi turalı)

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    Altaydan auğan el turalı tarihi jazbalarda oqtın-oqtın aytılğanı bolmasa isi qazaq jwrtına Tibet turalı tüsinik äli künge deyin beymälim. Äsirese Tibet jazba derekterinde külli türki balasınıñ tarihı turalı tıñ derekterdiñ kömuli jatqanın tipten bile bermeymiz. Tibet- tarihi derektiñ eñ köp saqtalğan aymağı sanaladı. Mädeni, ädebi, ruhani jäne tarihi türli derekterdiñ ıqılım zamannan beri jaqsı saqtaluımen sırt älemdi özine baurap kegen Tibet jwrtına 19 ğasırdan bastap Batıs ekspediciyası basa nazar audarıp keşendi zertteuler jasadı. Sonıñ negizinde Tibettegi keybir salalıq bayırğı derekter Batısqa köşirildi. Esesine Tibettanu ğılımı qalıptastı. Jağırafiyalıq ornalasuı tım wzaq bolğandıqtan Tibettanu ğılımı qazaq jwrtına qajettilik tudırmadı. Tibettanumen negizinde alpauıt küşter aynalıstı. Olar tibet jwrtın igerudi basqa qırınan bağaladı. Tibette

  • Demografiyalıq saraptama

    <span>kerey.kz</span>kerey.kz

    1-şi suret qazaqtar; Demografiyalıq ahual 1949-2020 jj. aralığın salıstırmalı körsetken. 1949 jılğa deyin, atap aytqanda kommunistik qıtay ükimeti ornağanğa deyin Şınjañ ölkesiniñ soltüstik böliginde qazaqtar, oñtüstik böligi Qaşqariyada wyğırlar basım sandı wstadı. 1951-54 jıldarı wlttıq mejeleu kezinde ortalıq ükimet qwrğan komissiya saraptaması boyınşa wlttıq avtonomiyalıq territoriyanı anıqtau mına eki bağıtta jürgizildi. Olar: BİRİNŞİ, wlttıq avtonomiyanı mejeleu boyınşa onıñ atauın twraqtandıru. Osı boyınşa üş atau wsınıldı: *ŞIğıs Türkistan avtonomiyalıq federaciyalıq respubilikası; *Wyğırstan avtonomiyalıq respubilikası; *Şınjañ avtonomiyalı respubilikası. EKİNŞİ, avtonomiyanıñ äkimşilik twrpatın anıqtau; Osı boyınşa: *Federeciyalıq twrpat; *Avtonomiyalıq oblıs jäne okurg twrpat; *Aymaq jäne audan därejeli avtonomiyalıq okurg twrpatı. Mejeleu komissiyası atalğan eki bağıtta saraptama nätijesin qorıtındıladı. Komissiya qorıtındısı boyınşa Şınjañ ölkesiniñ

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: