|  | 

Көз қарас

ҚАЗАҚ ХАЛҚЫ ТӨРТ ҰЛЫ ИМПЕРИЯНЫҢ ТІКЕЛЕЙ МҰРАГЕР ҰРПАҒЫ

Қазір Шыңғысханды моңғол деп Қытай мен Монғолиядан басқа ешкім айтпайды. Себебі, тарихтағы шындық бойынша Шыңғысхан да , Шыңғысханның құрған мемлекеті де таза қазақ — татар мемлекеті болған. Қазір Европа , Россия мен Түркия, Жапония мен Қазақстанның барлық тарихшылары ашық түрде Шыңғысханды таза қазақ деп жатыр. Осы жуықтарда ғана Россияда тарихшы Мұрат Аджи мен Ан. Оловинцевтің, Украйнада Влад. Белинскийдің, Англияда атақты бір ағылшын тарихшысының, алдында Қазақстанда тарихшы Мұхтар Мағауйннің Шыңғысхан таза қанды қазақ деген кітаптары шықты . Мен сол кітаптапрдан алып жазып отырмын.

Осыдан үш — төрт жыл бұрын Қазақстанның барлық ірі деген академик, доктор мен профессорлары «Қазақстан» телеканалынан шығып барлығы Шыңғысхан таза қазақ, меркіт руынан және меркіттер қазір Қазақстанда және қай рудың құрамында екенін жақсылап мәлімдеді. Ертең –ақ Шыңғысхан таза қазақ деп бәрі сөйлейтін болады.

Шыңғысханның кезінде қазіргі Моңғолияның жері Татар даласы деп аталып онда қазақтың татар тайпа — рулары тұрған болатын . Олар кейін қазақстанға көшіп келген Керей, Найман, Меркіт, Жалайыр, Қоңырат, Татар және Дулат сияқты оннан аса татар — қазақ ру — тайпалары. Моңғол деген ұлттың өзі Шыңғысханның кезінде ешқандай да болмаған. Олар Қытыйдың Манжуриядағы Шығыс Ляо деген мемлекетінен Шыңғысхан өлгеннен кейін ғана көшіп келген Кидан деген халық. Монгол деген атау Шыңғысханның немересі Мөңке ханның атынан алған. Мөнке хан Оңтүстік Қытайға ылғай соғыс жорғын ашып, оны қытайлар «Монгу» деп атап, одан қазіргі моңғолдардың атауы шықты.

Шыңғысханның асырап алған әкесі қазақтың қият деген руынан да , туған әкесі қазақ — меркіт. Бұл жөнінде Жапонның 2014 –ші жылы, 29—шы мамыр (май) айында Россияның « Мир» деген телеканалында көрсеткен Шыңғысхан деген фильмінде өте жақсылап көрсетті. Жапондар Кытай, Монғолдай емес тек шындықты көрсетеді. Ол фильмде Шыңғысхан өзін алты — жеті рет қазақ меркітпін деп атады да, оны Шыңғысханның қоңырат руынан шыққан туған шешесі де айтты. Меркіт қазақ руы және олар қазір Қазақстанда Найман руының құрамында. Меркіт алдымен керейлерге қосылады да Шыңғысхан керейлерді жеңгенде Меркіт ханы Кетебек Ертістің бойына көшіп кеткен найман ханы Күшілікке қосылады. Оны Қытайдың «Шыңғысхан» фильмінде көрсетеді. Шыңғысханның кезінде татар қазақтар Шыңғысханның армиясы ретінде батысқа соғыс бастағанда Қазақстан жеріне көшіп келді. Олардың басшысы және артынан хандары болып Шыңғысханның үш ұлы Жошы , Шағатай және Төле бастап келді де сол жерде тұратын оларға жақын туыс қыпшақ — қазақтармен бірікті. Ал қазақтың Алтын Орда мемлекетінде ешқашан да бір бір моңғол тұрып көрген жоқ. Оның бірінші ханы Шыңғысханның үлкен ұлы Жошы да, да бірінші астанасы Қазақстанның орталығындағы Ұлытау . Ол Ұлытауда сол Жошының, тағы да Алтын Орда хандары Едіге мен Тоқтамысхан жерленген. Енді белгілі болған жайыт Жошының жанындағы Алашханның зиратында Шыңғысханның өзі жатыр дейді. «Алаш» атауы Шыңғысханның империясының тағы бір атауы.

Шыңғысханның төрт әйелі де қазақ болды. Діні көне қазақ діні тәңірге табынушылық. Шыңғысханның ең ірі деген қолбашсыларының біріншісі Мұқылай қазақ — жалайыр, екіншісі Сүбедей татар — тувинец, ал енді біреуі Жебенің аты таза қазақша. Шыңғысхан деген ат қазақтың « Таудың қарлы биік шыңы» — деген сөзі. Ал Шыңғысханның империясының астанасының аты « Қарақорым» таза қазақша, бар қазаққа түсінікті сөз. Шыңғысханның татар империясынан да Шыңғысханның өзінен де, Алтын Ордадан да бізге жеткен барлық тарихи документтер, хаттар мен ақша монеталардың ішінде бір де бірінде моңғол тілінде жазылғандары жоқ, барық жеткен тарихи документтер мен тыйындардағы жазу тек қана татар тілінде де, Алтын Ордадан жеткендердің барлықтары Қыпшақ тілінде. Яғни, қазіргі қазақ тілінде. Себебі Шыңғысханның татар империясының мемлекеттік тілі татар тілі , ал Алтын Ордада қыпшақ тілі болды. Яғни, қазіргі қазақ тілі. Татар империясының мемлкекттік алфавиті қазақтың көне Орхон — найман алфавиті болған. Өте көп татар — қазақтар Мұқылаймен, Құбылаймен Қытайға көшті. Ал қазақ — татарлардың негізгі көп бөлігі қазіргі Қазақстан жеріне Шыңғысханның әскері ретінде көшіп келді. Ал қазақ халқы әлемдегі ең ұлы тарихы бар ең ұлы халық. Себебі, әлемнің өткендегі ең бір ұлы деген төрт империяның тікелей мұрагер ұрпағы болып табылатын жалғыз халық қазақтар. Ол империялар өткендегі ұлы Гун империясы мен оның ұлы патшасы Аттила. Екіншісі қазақтың көне империясы Түрік Қағанаты. Үшіншісі Шыңғысханның құрған ұлы Татар — қазақ империясы мен Шыңғысханның өзі. Ал төртіншісі қазақтың ұлы империясы ол ұлы Алтын Орда. Осы ұлы деген қазақтың төрт империясының тікелей мұрагері болатын қазақтар әлемнің ұлы халқы болып табылады. Мысалы әйгілі Гун империясы Қытайдың армиясын бірнеше рет талқандап жеңіп Қытайды қорқынышта ұстаған . Ал Гундардың ұлы патшасы Аттила Ұлы Рим империясын тас талқан қылып талқандады. Ал қазақтың ұлы хандары Шыңғысхан мен Батухан әлемнің жартысын қыйратып жаулап алды. Ал Батухан бастаған казақтың Алтын Орданың армиясы Лигнец түбіндегі шайқаста Европаның орасан зор біріккен армиясын тас — талқан қылып жеңді. Шымкент, Тараз(аты Хорезм–Парсыша), ҚызылОрда, Маңғыстау жерлерін бізге жаулап алып берген Шыңғысханның өзі. Отрар қазақтың емес Хорезмдік—парсылар қаласы. Алтын Орда мемлекетін құрып соның арқасында біртұтас қазақ ұлты, жері, тілі пайда болды. Сондықтан болашақта кезі келе өзбекше аты бар Шымкент пен Алатауды «Шыңғысхан» деп атын өзгертетін боламыз. Астынаны «Аттила», КызылОрданы «Алтын Орда», Кіші жұздің жеріндегі Атыраудың атын «Хан Бату» (Жанында көне Сарайшық пен Батуханның зираты бар) Семейдің атын «Алаш Орда» деп өзгертеміз. Керенский, Ленин мен Сталинге жөн айтып қазіргі Қазақстанның шекарасын жасап беріп кеткен Алаш Орда үкіметі болатын. ( Семей Астанасы болған.). Барлық қалаларымызда Париждегідей Аттила, Күлтегін, Шаңғысхан мен Батуханның ескерткіші бар Триумфальдық аркаларымыз тұратын болады және олар жеңген шайқастарының аттары жазылатын болады.

Erhan Majyt

 

 

 

 

 

Менің бітіргенім тарих факультеті, әрі компазитормын.

Ерхан Мәжік

kerey.kz

Related Articles

  • Герб ауыстыру мәселесі немесе «терістеу синдромы» қалай пайда болды?!

    Еліміздің гербін ауыстыру туралы Президенттің ұсынысы (о баста ұсыныс суретші-дизайнер мамандардан шыққан сияқты) тұтас қоғамда болмағанмен, әлеуметтік желілерде әжептәуір қарсылық тудырды. Бірақ, байыптап қарасақ, бұл қарсылықтың қазіргі гербтің қазақ үшін ерекше қастерлі немесе эстетикалық тұрғыдан мінсіз болуына еш қатысы жоқтығын аңғарасыз. Соңғы уақыттары, ауыр індетпен қатар келген қаңтар трагедиясынан бастап, халық айтарлықтай күйзеліске ұшырады. Қазақстанның еркінен тыс, соғысқа, басқа да себептерге байланысты болып жатқан экономикалық қиындық салдарынан халықтың әл-ауқаты төмендеді. Осының бәрі қазір қоғамда байқалып қалған «терістеу синдромына» түрткі болды. «Терістеу синдромы» – дұрысты да бұрысқа шығаратын, қандай бастамаға болсын қарсы реакция шақыратын құбылыс. Әлеуметтік психологияны зерттеушілердің пайымдауынша, осы құбылысты барынша күшейтіп тұрған фактор – әлеуметтік желілер. Яғни, алдағы уақытта

  • Үздік ойдың үзінділері

    Үздік ойдың үзінділері Арма әлеумет! Мен қазір таза академиялық ғылыми ортада жүрмін. Өзімнің неше жыл бойы жинаған білімімді, оқыған оқуымды, шетелдік тәжірибемді, интеллектуалды қарым-қабілетімді шынайы қолданатын қара шаңырақтың ішінде жүрмін. Алматының бәрінен бөлек мәдени ортасы ерекше ұнады. Алматы қала мен дала дейтін екі ұғымның түйіскен әдемі ортасы екен. Ойлап көрсем мен бақытты перезент, бағы жанған ұрпақ екенмін. Әкем тұрмыс пен жоқшылық, жалғыздықтың тауқыметін әбден тартып еш оқи алмадым, небәрі үш ай оқу оқыдым-, деп менің оқуымды бала күнімнен қадағалады, шапанымды сатсам да оқытам деп барын салды. Ал мектепте бақытты шәкірт болдым. Маған дәріс берген ұстаздарым кілең дарынды, қабілетті кісілер болды. Университетте және шетелде мен тіптен ерекше дарын иелеріне шәкірт болдым.

  • Самат Әбіш қалай “сүттен ақ, судан таза” болып шықты?

    Азаттық радиосы Саясаттанушы Досым Сәтпаев ҰҚК төрағасының бұрынғы бірінші орынбасары, экс-президент Нұрсұлтан Назарбаевтың немере інісі Самат Әбішке шыққан үкім “Қазақстандағы режим болашақты ойламайтынын көрсетті” дейді қазақстандық саясаттанушы Досым Сәтпаев. Сарапшының пайымдауынша, билеуші “элита” жеке істерімен және тасадағыкелісімдермен әуре болып жатқанда елде тағы бір жаңа әлеуметтік жарылысқа әкелуі мүмкін факторлар күшейіп келеді. СаясаттанушыРесей өзінің экономикалық мүдделері мен геосаяси жоспарларын кеңінен жүзеге асыру үшін Қазақстанның ішкі саясатына тікелей әсер етуге тырысып жатуы мүмкін деп те топшылайды. ПУТИН “ҚАУІПСІЗДІК КЕПІЛІ” МЕ? Азаттық: Сонымен ұзақ демалыс алдында осындай үлкен жаңалық жарияланды. Мейрам алдында, 19 наурызда қазақстандықтар мәжіліс депутатының постынан Самат Әбішке шыққан үкім жайлы білді. Мұның бәрінің байланысы бар ма әлде кездейсоқтық па? Досым Сәтпаев: Әңгімені бұл істің құпия

  • Христиан миссионерлерінің құмдағы іздері

    Орыны: Қашқар қ-сы; Жылы: 1933 ж; Аты-жөні: Қабыл Ахонд; Діні: христиан; Түсініктеме: Бұл жігіттің кейінгі есімі Қабыл Ахонд, христиан дінін қабылдаған алғашқы ұйғыр. Кейін діни сеніміне байланысты өлтірілген. Сурет еуропадағы миссионерлік музей архивінде сақтаулы. Аталған музейде жүздеген христиан ұйғыр өкілдерінің суреті сақталған. 1930 жылдары христиан ұйғырларына тұрғылықты мұсылмандар мен әкімшілік билік тарапынан қысым көрсетіле бастаған соң бір бөлімі миссионерлерге ілесіп еуропа елдеріне “һижраға” кетті. Алқисса Христиан әлемінің Қашқарияға баса мән беруі әсіресе Яқұп Бек мемлекеті кезеңінде жаңа мүмкіндіктерді қолға келтірді. 1860-70 жж. Қашқарияның Цин империясына байланысты көңіл күйін жақсы пайдаланған Христиан әлемі Үндістан мен Тибет арқылы Қашқарияға мәдени ықпалын жүргізе бастады. Олардың мақсаты бұл аймақты Ресей империясынан бұрын өз ықпалына

  • Демографиялық сараптама

    1-ші сурет қазақтар; Демографиялық ахуал 1949-2020 жж. аралығын салыстырмалы көрсеткен. 1949 жылға дейін, атап айтқанда коммунистік қытай үкіметі орнағанға дейін Шынжаң өлкесінің солтүстік бөлігінде қазақтар, оңтүстік бөлігі Қашқарияда ұйғырлар басым санды ұстады. 1951-54 жылдары ұлттық межелеу кезінде орталық үкімет құрған комиссия сараптамасы бойынша ұлттық автономиялық территорияны анықтау мына екі бағытта жүргізілді. Олар: БІРІНШІ, ұлттық автономияны межелеу бойынша оның атауын тұрақтандыру. Осы бойынша үш атау ұсынылды: *ШЫғыс Түркістан автономиялық федерациялық респубиликасы; *Ұйғырстан автономиялық респубиликасы; *Шынжаң автономиялы респубиликасы. ЕКІНШІ, автономияның әкімшілік тұрпатын анықтау; Осы бойынша: *Федерециялық тұрпат; *Автономиялық облыс және окург тұрпат; *Аймақ және аудан дәрежелі автономиялық окург тұрпаты. Межелеу комиссиясы аталған екі бағытта сараптама нәтижесін қорытындылады. Комиссия қорытындысы бойынша Шынжаң өлкесінің

1 пікір

  1. Ж игер-Зекен

    Ерхан Мәжік мырзаға
    сіз Қазақ тарыйхын зертеймін десеңіз алдымен Қазақ урыуларын дурыстап тұсініп алыңыз
    Меркіт қазіргі Найман урыуының қурамында емес Керей және Алтайдықтардың арасындва
    Ібн-Сіна ны Қазақтар Қазақтығын дәллелдейміз деп жан-талласып жұрсе сіз Отырар Қаласы Парстардікі деп Ал-Фарабиді Парысқа
    айландырып жіберіпсіз

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: