Қытай: Гансуде мекендейтін қазақтардың тарихы
Қытайдың ішкі провинцияларындағы шалғай аймақтарда шашырап жүрген Қазақ диаспорасын зерттеу қазірге дейін көп қолға алынбай келе жатқан маңызды тақырыптардың бірі. Солардың арасынан ең алдымен Гансу қазақтарын атауға болады. І. Гансу қазақтарының тарихы және қазіргі жағдайы Қытай Халық Республикасының жүргізген ұлттық аумақтық автономия саясатының нәтижесінде 1954 жылы ШҰАР ға қарасты Іле Қазақ автономиялы облысы құрылды. Қазақтар негізінен осы обылыстың Алтай, Іле, Тарбағатай аймақтарында, сондай-ақ ШҰАР Мори-Қазақ, ШҰАР Баркөл-Қазақ автономиялы аудандарында үлкен шоғыр болып қалыптасқан. Осы аталған өңірлердегі қазақтарды диаспора деуден гөрі ШҰАР дағы тұрғылықты, ежелден келе жатқан этникалық қазақтар деп атасақ та теріс болмайтын ұқсайды. Ал Қытайдың ішкі жағында да, атап айтқанда Гансу мен Чиңхай провинцияларындағы елді мекендерді жарты ғасырдан астам
