Шоқан Уәлихановтың Шинжияңға сапары
Шоқан Уәлиханов XIX ғасырдың орта шенінде Шинжияңға екі рет маңызды сапармен келген. Бұл сапар оның ғылыми еңбегінің дамып өркендеуіне өріс ашып қана қалмастан, тың да бейтаныс өлке құшағында үн-түнсіз жатқан тарихи мұралармен таңғажайып деректерді адамзат мәдениетінің алтын қорына қосуына да орай тудырды. Білімге деген құштарлық Шоқанның өмірін міне осындай саяхатымен мәнді еткен-ді. «Менің саяхатымды» деп жазады Шоқан Уәлиханов: «жүрген жерімнің сипатына қарай екі кезеңге бөлуге болады. Бірінші кезең Жоңғариядағы бірінші рет 1856 жылы сапарда болуым. Онда полковник Хомевскийдің Ыстықкөлге жасаған бірінші экспедициясына қатынасым. Содан соң Құлжада үш ай тұрдым, Жоңғарияда бас-аяғы бес ай болып, бұл өлкенің Алакөлден Тянь-Шаньға дейінгі аймағын түгел аралап шықтым». Шоқан Уәлиханов осыдан кейін 1858 жылы Қашқарда
