قانات سۇلتانبەكوۆ: LRT-نىڭ جوعالعان اقشاسىن جاقسىبەكوۆ پەن اليەۆتەن سۇراۋ كەرەك
ۇقك-ءنىڭ بۇرىنعى توراعاسى كارىم ءماسىموۆ ۇستالعالى بەرى LRT ىسىمەن كۇدىككە ىلىنگەن قانات سۇلتانبەكوۆتىڭ داۋىسى مۇحيتتىڭ ارعى جاعىنان وقتىن-وقتىن ەستىلىپ جاتىر. ول بۇگىن تاعى اقتالىپ، LRT ىسى تۋرالى پوست جازدى. بايقاۋىمىزشا، «پاندورا جاشىگىنىڭ» قاقپاعى اشىلا باستاعان سىڭايلى…
Nege.kz وقىرماندارى كەرەگىن الار دەگەن ويمەن سۇلتانبەكوۆكە دە مىنبەر ۇسىندىق.
سونىمەن، سۇلتانبەكوۆ بىلاي دەيدى: «مەن ەشقانداي دا ۇيىمداسقان قىلمىستىق توپ قۇرعام جوق، LRT مەن BRT قۇرىلىسى بويىنشا ەشقانداي دا اقشا ۇرلاعان ەمەسپىن. مەن ونىڭ ءبىر تيىنىن دا المادىم. قىسقاشا باياندايىن.
2009 جىلدىڭ قازانى مەن 2014 جىلدىڭ جەلتوقسانى اراسىندا استانا قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى بولدىم.
2016 جىلى (مەن اكىمدىكتەن كەتكەن سوڭ 2 جىلدان كەيىن) اكىمدىك لرت اقشاسىن (257 ملن دوللار) استانا بانكىنە اۋداردى، اقشا سول كۇيى جوق بولدى. قۇرىلىس سول سەبەپتى توقتاپ، «جەمقورلىق ەسكەرتكىشى» پايدا بولدى.
استانا لرت.
ەندى رەت-رەتىمەن باياندايىن.
2012 جىل. ۇكىمەت پەن تۇڭعىش پرەزيدەنت Alstom (فرانتسيا) كومپانياسىمەن بىرىگىپ، LRT سالۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى. Alstom جەر بەتىمەن جۇرەتىن ترامۆايدى (ەۋروپا ەلدەرىندەگىدەي) ۇسىندى. سول جىلى تاسماعامبەتوۆ ونى وزگەرتىپ، ترامۆايدى ەستاكاداعا كوتەرۋدى (دۋبايداعىداي) تاپسىردى.
مۇنىڭ يميدجدىك جوبا ەكەنىن، شاعىن قالادا جولاۋشىلار از بولعاندىقتان جۋىق ارادا ءوزىن-ءوزى اقتامايتىنىن ءبارى ءتۇسىندى.
2013 جىل. تۇڭعىش پرەزيدەنت جوبانى توقتاتتى، ال اكىم تاسماعامبەتوۆ جوبانىڭ قۇنىن ارزانداتۋ ءۇشىن ەل باسشىلىعىن LRT-نى BRT-عا – ەستاكادا ترامۆايلارىن اۆتوبۋس جولاعىنا اۋىستىرۋعا كوندىردى.
2014 جىل. ۇكىمەت پەن تۇڭعىش پرەزيدەنت BRT جوباسىن ماقۇلدادى جانە قۇرىلىستى باستاۋعا پارمەن بەردى. باتىس ماماندارىمەن كەڭەستى، جوبا جاسادى، قۇرىلىستى باستاۋعا كەلىسىم شارت جاسالدى.
2014 جىلدىڭ كۇزى. تاسماعامبەتوۆتى قورعانىس مينيسترلىگىنە اۋىستىرىپ، ورنىنا جاقسىبەكوۆتى تاعايىندادى.
ي.تاسماعامبەتوۆ.
سول جىلى استانانىڭ اكىمى جاقسىبەكوۆ مەنى ءوزىنىڭ ۇلى داۋرەنگە جىبەردى. ول بارلىق ترانسپورتتىق جوبالاردان «وتكات» سۇراعان بولاتىن. مەن ودان باس تارتتىم دا، جۇمىستان كەتۋىمە تۋرا كەلدى. ايتىلعان اڭگىمەنىڭ ءاربىرىن جىلىكتەپ، داۋرەننىڭ بۇل جوبالاردىڭ ءتىزىمىن قالاي اسقان قىزىعۋشىلىقپەن زەرتتەگەنىن ايتا وتىرىپ، بۇل تۋرالى كوپ نارسە جازۋعا بولادى.
2014 جىلدىڭ جەلتوقسانى. مەن اكىمدىكتەن كەتتىم دە، مەنىڭ ورنىما ءنۇرالى اليەۆ كەلدى. جاقسىبەكوۆ ەل باسشىلىعىن LRT جوباسىنا قايتا ورالىپ، قىتاي تەحنولوگياسىمەن سالۋعا كوندىردى. قازىرگى «سالىنعانى»، انىعىندا توقتاپ تۇرعانى – جاقسىبەكوۆ پەن اليەۆ تىقپالاعان جوبا.
سول جىلى ءماسىموۆتىڭ قىتايعا ساپارى بارىسىندا LRT-نى قىتاي كومپانيالارى سالادى دەگەن شارتپەن حالىقارالىق زايم تارتىلدى.
2016 جىل. قىتايدىڭ LRT سالۋعا دەپ بولگەن 257 ملن دوللارى استانا بانكىنە اۋدارىلدى دا، تۇسىنىكسىز سەبەپپەن بانك بانكروت بوپ قالدى. ال قۇرىلىس توقتادى.
بۇل اقشانىڭ قايدا كەتكەنىن بانك ەسەپشوتى ارقىلى انىقتاۋعا بولادى، بىراق تەرگەۋ مۇنى ىستەمەي وتىر.
پرەزيدەنت توقاەۆ 2019 جىلى (Deutsche Welle) قىتايدا LRT جوباسى بويىنشا كىنالىلەر سوتتالعانىن ايتتى. ەندەشە LRT-نىڭ قىتايلىق ۆاريانتىنا 2 جىل بۇرىن جۇمىستان كەتىپ قالعان مەنىڭ قانداي قاتىسىم بار؟
ك.ءماسىموۆ.
بۇل ءىس بويىنشا مەنى جانە باسقا دا ادامداردى ايىپتى ەتىپ شىعارىپ، «استانا لرت قىلمىستىق ءىسى» دەپ اتالاتىپ ۇلكەن وتىرىكتىڭ فيگۋرانتىنا اينالدىردى. ءبىز BRT بويىنشا جۇمىس ىستەسەك تە، جوبالار بويىنشا نەگىزگى شەشىمدەردى قابىلداعان استانا اكىمى، ۆيتسە-مينيسترلەر، مينيسترلەر، پرەمەر-مينيستر جانە پرەزيدەنت اكىمشىلىگى سياقتى تىزبەكتە كىشكەنتاي ادام بولساق تا، قولدان ايىپتى ەتىپ شىعاردى.
جەمقورلىققا قارسى قىزمەت مەنى لرت-عا بولىنگەن اقشانى جىمقىرۋدى ۇيىمداستىردى دەپ ايىپتادى.
ايىپتاۋدىڭ بار نەگىزى ەتىپ 2014 جىلى 5 ناۋرىزدا قول قويىلعان جوبانىڭ تەحنيكالىق-ەكونوميكالىق شىعىندارىنىڭ سمەتالىق جيىنتىعى قۇجاتىن العان. بۇل جوبا «استانا قالاسىنىڭ ترانسپورتتىق جاڭا جۇيەسى» دەپ اتالادى. بۇل BRT, ITS قۇرىلىسىنىڭ باستاپقى كەزەڭى بولاتىن.
ول كەزدە ۇكىمەت اكىمدىككە قىسىم جاساپ، كەلىسىمگە تەزدەتىپ قول قويۋدى تالاپ ەتتى. تيىسىنشە، تاسماعامبەتوۆ ماعان تالاپ قويدى، ال مەن باسقا مامانداردان ۇكىمەت تاپسىرماسىن تەزدەتىپ ورىنداۋدى تالاپ ەتتىم. تەرگەۋ بۇدان مەنىڭ قىلمىسىمدى كورىپ وتىر-مىس.
وسىنداي جاعدايدان كەيىن مەن جانە باسقا دا ماماندار تاسماعامبەتوۆپەن كەلىسە وتىرىپ، جوباعا قول قويدىق. تەرگەۋ ارالىق قۇجاتقا قول قويعانداردىڭ ءبارىنىڭ قىلمىسىن دالەلدەدىك دەپ مالىمدەدى.
ءار نارسەنى ءوز اتىمەن اتاساق، BRT جوباسى بويىنشا عانا ايىپتاۋدا، ال LRT جوباسى بويىنشا ەشكىمدى تەرگەگەن جوق، تەرگەۋ جۇرگىزىلمەدى، 257 ملن دوللاردى ەشكىم ىزدەپ جاتقان جوق. اكىمدەر مەن ۇكىمەت مۇشەلەرىنىڭ ەشبىرى تەرگەلمەدى. نەگىزگى شەشىمدى قابىلداعان سولار بولاتىن».
سۇلتانبەكوۆ مانحەتتەننىڭ تۋريستەردەن تىنىشتاۋ كوشەسىندە كوفە ءىشىپ وتىرىپ، وسىلاي دەپ جازىپتى. بۇعان ادىلبەك جاقسىبەكوۆ، ءنۇرالى اليەۆ جانە يمانعالي تاسماعامبەتوۆ نە دەپ جاۋاپ بەرەر ەكەن؟
nege.kz اقپاراتتىق-ساراپتامالىق پورتالى
پىكىر قالدىرۋ