|  |  | 

ساياسات شوۋ-بيزنيس

قانات سۇلتانبەكوۆ: LRT-نىڭ جوعالعان اقشاسىن جاقسىبەكوۆ پەن اليەۆتەن سۇراۋ كەرەك

قانات سۇلتانبەكوۆ: LRT-نىڭ جوعالعان اقشاسىن جاقسىبەكوۆ پەن اليەۆتەن سۇراۋ كەرەك
فوتو: nege.kz

ۇقك-ءنىڭ بۇرىنعى توراعاسى كارىم ءماسىموۆ ۇستالعالى بەرى LRT ىسىمەن كۇدىككە ىلىنگەن قانات سۇلتانبەكوۆتىڭ داۋىسى مۇحيتتىڭ ارعى جاعىنان وقتىن-وقتىن ەستىلىپ جاتىر. ول بۇگىن تاعى اقتالىپ، LRT ىسى تۋرالى پوست جازدى. بايقاۋىمىزشا، «پاندورا جاشىگىنىڭ» قاقپاعى اشىلا باستاعان سىڭايلى…

Nege.kz وقىرماندارى كەرەگىن الار دەگەن ويمەن سۇلتانبەكوۆكە دە مىنبەر ۇسىندىق.

سونىمەن، سۇلتانبەكوۆ بىلاي دەيدى: «مەن ەشقانداي دا ۇيىمداسقان قىلمىستىق توپ قۇرعام جوق، LRT مەن BRT قۇرىلىسى بويىنشا ەشقانداي دا اقشا ۇرلاعان ەمەسپىن. مەن ونىڭ ءبىر تيىنىن دا المادىم. قىسقاشا باياندايىن.

2009 جىلدىڭ قازانى مەن 2014 جىلدىڭ جەلتوقسانى اراسىندا استانا قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى بولدىم.

2016 جىلى (مەن اكىمدىكتەن كەتكەن سوڭ 2 جىلدان كەيىن) اكىمدىك لرت اقشاسىن (257 ملن دوللار) استانا بانكىنە اۋداردى، اقشا سول كۇيى جوق بولدى. قۇرىلىس سول سەبەپتى توقتاپ، «جەمقورلىق ەسكەرتكىشى» پايدا بولدى.

استانا لرت.

ەندى رەت-رەتىمەن باياندايىن.

2012 جىل. ۇكىمەت پەن تۇڭعىش پرەزيدەنت Alstom (فرانتسيا) كومپانياسىمەن بىرىگىپ، LRT سالۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى. Alstom جەر بەتىمەن جۇرەتىن ترامۆايدى (ەۋروپا ەلدەرىندەگىدەي) ۇسىندى. سول جىلى تاسماعامبەتوۆ ونى وزگەرتىپ، ترامۆايدى ەستاكاداعا كوتەرۋدى (دۋبايداعىداي) تاپسىردى.

مۇنىڭ يميدجدىك جوبا ەكەنىن، شاعىن قالادا جولاۋشىلار از بولعاندىقتان جۋىق ارادا ءوزىن-ءوزى اقتامايتىنىن ءبارى ءتۇسىندى.

2013 جىل. تۇڭعىش پرەزيدەنت جوبانى توقتاتتى، ال اكىم تاسماعامبەتوۆ جوبانىڭ قۇنىن ارزانداتۋ ءۇشىن ەل باسشىلىعىن LRT-نى BRT-عا – ەستاكادا ترامۆايلارىن اۆتوبۋس جولاعىنا اۋىستىرۋعا كوندىردى.

2014 جىل. ۇكىمەت پەن تۇڭعىش پرەزيدەنت BRT جوباسىن ماقۇلدادى جانە قۇرىلىستى باستاۋعا پارمەن بەردى. باتىس ماماندارىمەن كەڭەستى، جوبا جاسادى، قۇرىلىستى باستاۋعا كەلىسىم شارت جاسالدى.

2014 جىلدىڭ كۇزى. تاسماعامبەتوۆتى قورعانىس مينيسترلىگىنە اۋىستىرىپ، ورنىنا جاقسىبەكوۆتى تاعايىندادى.

ي.تاسماعامبەتوۆ.

سول جىلى استانانىڭ اكىمى جاقسىبەكوۆ مەنى ءوزىنىڭ ۇلى داۋرەنگە جىبەردى. ول بارلىق ترانسپورتتىق جوبالاردان «وتكات» سۇراعان بولاتىن. مەن ودان باس تارتتىم دا، جۇمىستان كەتۋىمە تۋرا كەلدى. ايتىلعان اڭگىمەنىڭ ءاربىرىن جىلىكتەپ، داۋرەننىڭ بۇل جوبالاردىڭ ءتىزىمىن قالاي اسقان قىزىعۋشىلىقپەن زەرتتەگەنىن ايتا وتىرىپ، بۇل تۋرالى كوپ نارسە جازۋعا بولادى.

2014 جىلدىڭ جەلتوقسانى. مەن اكىمدىكتەن كەتتىم دە، مەنىڭ ورنىما ءنۇرالى اليەۆ كەلدى. جاقسىبەكوۆ ەل باسشىلىعىن LRT جوباسىنا قايتا ورالىپ، قىتاي تەحنولوگياسىمەن سالۋعا كوندىردى. قازىرگى «سالىنعانى»، انىعىندا توقتاپ تۇرعانى – جاقسىبەكوۆ پەن اليەۆ تىقپالاعان جوبا.

سول جىلى ءماسىموۆتىڭ قىتايعا ساپارى بارىسىندا LRT-نى قىتاي كومپانيالارى سالادى دەگەن شارتپەن حالىقارالىق زايم تارتىلدى.

2016 جىل. قىتايدىڭ LRT سالۋعا دەپ بولگەن 257 ملن دوللارى استانا بانكىنە اۋدارىلدى دا، تۇسىنىكسىز سەبەپپەن بانك بانكروت بوپ قالدى. ال قۇرىلىس توقتادى.

بۇل اقشانىڭ قايدا كەتكەنىن بانك ەسەپشوتى ارقىلى انىقتاۋعا بولادى، بىراق تەرگەۋ مۇنى ىستەمەي وتىر.

پرەزيدەنت توقاەۆ 2019 جىلى (Deutsche Welle) قىتايدا LRT جوباسى بويىنشا كىنالىلەر سوتتالعانىن ايتتى. ەندەشە LRT-نىڭ قىتايلىق ۆاريانتىنا 2 جىل بۇرىن جۇمىستان كەتىپ قالعان مەنىڭ قانداي قاتىسىم بار؟

ك.ءماسىموۆ.

بۇل ءىس بويىنشا مەنى جانە باسقا دا ادامداردى ايىپتى ەتىپ شىعارىپ، «استانا لرت قىلمىستىق ءىسى» دەپ اتالاتىپ ۇلكەن وتىرىكتىڭ فيگۋرانتىنا اينالدىردى. ءبىز BRT  بويىنشا جۇمىس ىستەسەك تە، جوبالار بويىنشا نەگىزگى شەشىمدەردى قابىلداعان استانا اكىمى، ۆيتسە-مينيسترلەر، مينيسترلەر، پرەمەر-مينيستر جانە پرەزيدەنت اكىمشىلىگى سياقتى تىزبەكتە كىشكەنتاي ادام بولساق تا، قولدان ايىپتى ەتىپ شىعاردى.

جەمقورلىققا قارسى قىزمەت مەنى لرت-عا بولىنگەن اقشانى جىمقىرۋدى ۇيىمداستىردى دەپ ايىپتادى.

ايىپتاۋدىڭ بار نەگىزى ەتىپ 2014 جىلى 5 ناۋرىزدا قول قويىلعان جوبانىڭ تەحنيكالىق-ەكونوميكالىق شىعىندارىنىڭ سمەتالىق جيىنتىعى قۇجاتىن العان. بۇل جوبا «استانا قالاسىنىڭ ترانسپورتتىق جاڭا جۇيەسى» دەپ اتالادى. بۇل BRT, ITS قۇرىلىسىنىڭ باستاپقى كەزەڭى بولاتىن.

ول كەزدە ۇكىمەت اكىمدىككە قىسىم جاساپ، كەلىسىمگە تەزدەتىپ قول قويۋدى تالاپ ەتتى. تيىسىنشە، تاسماعامبەتوۆ ماعان تالاپ قويدى، ال مەن باسقا مامانداردان ۇكىمەت تاپسىرماسىن تەزدەتىپ ورىنداۋدى تالاپ ەتتىم. تەرگەۋ بۇدان مەنىڭ قىلمىسىمدى كورىپ وتىر-مىس.

وسىنداي جاعدايدان كەيىن مەن جانە باسقا دا ماماندار تاسماعامبەتوۆپەن كەلىسە وتىرىپ، جوباعا قول قويدىق. تەرگەۋ ارالىق قۇجاتقا قول قويعانداردىڭ ءبارىنىڭ قىلمىسىن دالەلدەدىك دەپ مالىمدەدى.

ءار نارسەنى ءوز اتىمەن اتاساق، BRT جوباسى بويىنشا عانا ايىپتاۋدا، ال LRT جوباسى بويىنشا ەشكىمدى تەرگەگەن جوق، تەرگەۋ جۇرگىزىلمەدى، 257 ملن دوللاردى ەشكىم ىزدەپ جاتقان جوق. اكىمدەر مەن ۇكىمەت مۇشەلەرىنىڭ ەشبىرى تەرگەلمەدى. نەگىزگى شەشىمدى قابىلداعان سولار بولاتىن».

سۇلتانبەكوۆ مانحەتتەننىڭ تۋريستەردەن تىنىشتاۋ كوشەسىندە كوفە ءىشىپ وتىرىپ، وسىلاي دەپ جازىپتى. بۇعان ادىلبەك جاقسىبەكوۆ، ءنۇرالى اليەۆ جانە يمانعالي تاسماعامبەتوۆ نە دەپ جاۋاپ بەرەر ەكەن؟

nege.kz اقپاراتتىق-ساراپتامالىق پورتالى

Related Articles

  • قازاق مەكتەبىندە وقيتىن 7 جاسار بالا ورىس ءتىلى ساباعىندا نەگە ورىسشا سايراپ تۇرۋى كەرەك؟

    قازاق مەكتەبىندە وقيتىن 7 جاسار بالا ورىس ءتىلى ساباعىندا نەگە ورىسشا سايراپ تۇرۋى كەرەك؟

    ماگنۋمدى ءوزىم مۇلدە ۇناتپايدى ەكەنمىن. ۇنەمى بارسام، ەسى دۇرىس كوكونىس تاپپايتىنمىن. ەسكىرگەن، شىرىگەن. ازىق-تۇلىكتى تەك بازاردان الامىن. بىراق ماگنۋمگە بايكوتتى توقتاتپاۋ كەرەك! سونىمەن بىرگە، ءورىستىلدى كينو، فيلمدەرگە دە بايكوت جاريالاۋ كەرەك. بىراق، ودان كۇشتىسى، بالالارىڭدى تەك قازاقشا وقىتىپ، قازاقشا تاربيەلەۋ كەرەك. بىراق، بالاڭدى قازاقشا تاربيەلەيىن دەسەڭ، تاعى ءبىر كەدەرگى شىعىپ جاتىر. عالىمداردىڭ ايتۋىنشا، بالانى 13 جاسقا دەيىن قازاق تىلىندە وقىتىپ، ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى بويىنا، ويىنا ءسىڭىرۋ كەرەك. ەندى سولاي ىستەپ جاتساق، 7-8 جاسار قاپ-قازاقشا ءوسىپ كەلە جاتقان بالاڭدى مەكتەپتە ورىس ءتىلىن ۇيرەتىپ ميىن اشىتۋعا تۋرا كەلىپ وتىر. ياعني، 2-سىنىپتان باستاپ ورىس ءتىلى مەكتەپ باعدارلاماسىندا تۇر. بجب، تجب-سىندا ورىس ءتىلى مۇعالىمدەرى بالانىڭ ورىسشا مازمۇنداماسىن (گوۆورەنيە) تەكسەرەدى. تالاپ ەتەدى. سوندا، ءبىز بايعۇس قازاق،

  • قازاق جاستارى بۇگىندە جاپپاي ورىستانۋ پروتسەسىن باستان كەشۋدە.

    قازاق جاستارى بۇگىندە جاپپاي ورىستانۋ پروتسەسىن باستان كەشۋدە.

    قازاق جاستارى بۇگىندە جاپپاي ورىستانۋ پروتسەسىن باستان كەشۋدە. بالا-باقشادان باستاپ، مەكتەپ، جوعارى وقۋ ورنى، ەڭبەك مەكەمەلەرىنىڭ بارلىعى نەگىزىنەن ورىس تىلىنە كوشۋدە. ءوز ەركىمەن ەمەس، ادىلەتسىز بيلىكتىڭ ۇزاق جىلعى سولاقاي ساياساتىنىڭ ارقاسىندا. كوشەدە، كەڭسەدە، دۇكەندە، كولىكتە، قوعامدىق ورىندا قازاققا قازاق ورىسشا سويلەمەسەڭ نەمەسە ۇلتتى ساقتاۋ كەرەك دەگەن جاۋاپكەرشىلىك جۇگىن ۇستانىپ، سەنىمەن ورىسشا سويلەسىپ تۇرعان قازاققا قازاقشا سويلە دەپ ەسكەرتۋ جاساساڭ بولدى، ءبىتتى، بالە-جالاعا قالاسىڭ. زاڭ دا، ونى ورىنداۋشى پوليتسيا، پروكۋراتۋرا، سوت تا ورىسقۇلدى قولدايدى، ۇلتقا جانى اشىعان قازاقتى مۇلدە قورعامايدى. بۇل قانداي ادىلەتتىلىك؟! مەملەكەتتىك ءتىلدى، مەملەكەتتىك قاۋىپسىزدىكتى جەكەلەگەن ادام ەمەس، وسىعان جاۋاپتى مەملەكەتتىك قۇرىلىمدار قورعاۋى كەرەك قوي. جەكە ادام ەمەس، ەڭ الدىمەن بيلىك قورعاۋى كەرەك. قازاق جەكە تاۋەلسىز مەملەكەت بولىپ تۇرسا

  • ساياساتتانۋشى: ەۋرووداقپەن ارىپتەستىككە ورتالىق ازيا كوبىرەك مۇددەلى

    ساياساتتانۋشى: ەۋرووداقپەن ارىپتەستىككە ورتالىق ازيا كوبىرەك مۇددەلى

    نۇربەك ءتۇسىپحان ەۋرووداق جەتەكشىلەرى مەن ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ باسشىلارى “ورتالىق ازيا – ەۋرووداق” ءسامميتى كەزىندە. سامارقان، وزبەكستان 4 ءساۋىر 2025 جىل 3-4 ساۋىردە سامارقاندا “ورتالىق ازيا – ەۋروپا وداعى” ءسامميتى ءوتتى. ورتالىق ازيانىڭ رەسمي باق-تارى مەن مەملەكەتتىك قۇرىلىم سايتتارى سامارقان ءسامميتىنىڭ “تاريحي ماڭىزىن” ايتىپ جاتىر. ال ەكى ايماق اراسىندا وسىنداي فورماتتاعى العاشقى كەزدەسۋدى ساراپشىلار قالاي باعالايدى؟ ازاتتىق ءتىلشىسىنىڭ سۇراقتارىنا ساياساتتانۋشى جانىبەك ارىنوۆ جاۋاپ بەرەدى. – ورتالىق ازيا جانە ەۋرووداق ءسامميتى قانشالىقتى تەڭ جاعدايدا ءوتىپ جاتىر دەپ ايتا الامىز؟ – ورتالىق ازيا مەملەكەتتەرىنىڭ 30 جىلدىق سىرتقى ساياساتىنا، تاريحىنا ۇڭىلسەك، ەۋرووداق ءاردايىم تەڭ دارەجەدە جۇمىس جاساۋعا تىرىساتىن ۇلكەن ارىپتەستەردىڭ ءبىرى. مىسالى، اقش نەمەسە رەسەي نە بولماسا قىتايمەن سالىستىرعاندا مەملەكەت تاراپىنان بولسىن، قوعام

  • ەندى قازاق ءتىلىن ەلەمەيتىن مەكەمە بايكوتتىڭ نىساناسىنا ىلىگىپ، شىعىنعا باتا بەرەتىن بولادى

    ەندى قازاق ءتىلىن ەلەمەيتىن مەكەمە بايكوتتىڭ نىساناسىنا ىلىگىپ، شىعىنعا باتا بەرەتىن بولادى

    كەيدە قوعامدى ءبىر عانا وقيعا قوزعالىسقا ءتۇسىرىپ، ىشتە قاتقان شەمەندى جارىپ جىبەرەدى. بۇل جولى ءدال سونداي احۋال ورىن الدى. Magnum دۇكەندەر جەلىسىندە ورىس ءتىلدى ءبىر ازامات قازاق ءتىلىن بىلمەيتىن كۋرەرگە شاعىم ءتۇسىرىپ، ارتىنان دۇكەن اكىمشىلىگى الگى كۋرەردى جۇمىستان شىعارىپ، ماسەلەنى جىلى جاۋىپ قويا سالماق بولعاندا، جۇرتشىلىق وقىستان ويانىپ كەتتى. بۇل تەك ءبىر ازاماتتىڭ رەنىشى نەمەسە دۇكەننىڭ ىشكى ءتارتىبى ەمەس. بۇل – تىلدىك تەڭسىزدىككە قارسى ۇلتتىڭ رەفلەكسى. قازاقتىڭ ءوزى، ءوز جەرىندە، ءوز تىلىندە سويلەي المايتىن كۇنگە جەتتىك پە دەگەن سۇراق سانانى سىزداتىپ تۇر. ءوز ەلىندە تۇرىپ، ءوز تىلىندە سويلەمەيتىن ازاماتتى قوعامنان الاستاتىلۋى اقىلعا سيمايتىن دۇنيە. ال Magnum دۇكەندەرى جەلىسى وتتى كۇلمەن كومىپ قويعانداي بولدى. قازاق ءتىلى – ەلدىڭ وزەگى. وعان جاسالعان

  • ناۋرىز تۋرالى ماڭىزدى قۇجات

    ناۋرىز تۋرالى ماڭىزدى قۇجات

    اشىق دەرەككوزدەردەن 1920 جىلعى 20 ناۋرىزدا تاشكەنتتە تۇرار رىسقۇلوۆ قول قويعان ناۋرىزدى اتاپ ءوتۋ تۋرالى بۇيرىققا كوزىم ءتۇستى. دەمەك، بيىل بۇل تاريحي قۇجاتقا – 105 جىل! الايدا، ارادا نەبارى التى جىل وتكەن سوڭ 1926 جىلى ناۋرىزعا تىيىم سالىندى. ال، 1920 جىلى تۇركىستان كەڭەستىك رەسپۋبليكاسىنىڭ ورتالىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى بولىپ قىزمەت ەتكەن تۇرار رىسقۇلوۆتىڭ تاعدىرى قانداي قايعىمەن اياقتالعانى بارشامىزعا ءمالىم. ونى “حالىق جاۋى” دەپ تانىپ، 1938 جىلدىڭ 10 اقپانىندا اتۋ جازاسىنا كەسكەن… ناشەل ۆوت تاكوي دوكۋمەنت ۆ وتكرىتىح يستوچنيكاح: پريكاز، يزداننىي ۆ تاشكەنتە تۋراروم رىسكۋلوۆىم وت 20 مارتا 1920 گودا و پرازدنوۆاني ناۋرىزا. پولۋچاەتسيا، ۆ ەتوم گودۋ ەتومۋ يستوريچەسكومۋ دوكۋمەنتۋ يسپولنيلوس 105 لەت! ۆ 1926 گودۋ ناۋرىز وكازالسيا پود زاپرەتوم. ا

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى:

Zero.KZ