ورالدا ونوماستيكا ماسەلەلەرى تالقىلاندى (فوتو)
ەلىمىزدە كورنەكى اقپارات ماسەلەلەرى «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى ءتىل تۋرالى» جانە «جارناما تۋرالى» زاڭىنا سايكەس جۇزەگە اسىرىلادى. وسى رەتتە جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار تاراپىنان كورنەكى اقپاراتتار مەن جارنامالاردىڭ ساۋاتتىلىعىن قاداعالاۋ، ءتىلىن رەتتەۋ، جۇيەلەۋ جەتىسپەيدى. سول سەبەپتى ولاردىڭ قولدانىستاعى زاڭناما تالاپتارىنا ساي رەسىمدەلۋى ءۇشىن ادىستەمەلىك كومەك كورسەتۋ قاجەت.
وتىرىستا ءسوز العان باتىس قازاقستان وبلىستىق ءماسليحاتىنىڭ حاتشىسى مالىك قۇلشار ونوماستيكانىڭ ساياسي سالماعى بار، وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى ەكەندىگىن ايتىپ، بۇل باعىتتا وڭىردە ءبىراز جۇمىس جاسالعاندىعىن جەتكىزدى.
ايتالىق، كوشە اتاۋلارىن وزگەرتۋگە قاتىستى وبلىستىق ونوماستيكا كوميسسياسىنا 1237 ۇسىنىس تۇسسە، سونىڭ 730-ى وڭ شەشىمىن تاپتى.
قر پارلامەنتى سەناتىنىڭ دەپۋتاتى، قر ۇكىمەتى جانىنداعى رەسپۋبليكالىق ونوماستيكا كوميسسياسىنىڭ مۇشەسى جابال ەرعاليەۆتىڭ ايتۋىنشا، مەملەكەتتىك ءتىلدى دامىتۋ قازاق قوعامىن، ۇلت زيالىلارىن تولعاندىرىپ وتىرعان اسا تولعاقتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى ەكەندىگى بەلگىلى. ءتىل ادامنىڭ جانى، رۋحى، سوعىپ تۇرعان جۇرەگى، سوندىقتان وعان بەي-جاي قاراۋعا بولمايدى. ەلىمىز تاۋەلسىزدىگىن جاريالاعاننان بەرگى جيىرما بەس جىل ىشىندە سول باياعى ماسەلەلەردىڭ الدىمىزدان شىعىپ كەلە جاتقانى ءتىل ساياساتىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ كەمدىگىنەن دەۋگە بولادى. ەندىگى مىندەت – كوپ ۇلت وكىلدەرى مەكەندەيتىن قازاقستانداعى ەل بىرلىگىن ساقتاي وتىرىپ، مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ تاريحي ماڭىزىن بارشا قازاقستاندىقتاردىڭ ساناسىنا ءسىڭىرۋ، ونىڭ كوكەيكەستى ماسەلەلەرىن كوپ بولىپ شەشۋ. مىسالى، باق-تا، تەلەديداردا مەملەكەتتىك ءتىلدى ناسيحاتتاۋ ءادىس-تاسىلدەرىن جەتىلدىرۋ كەرەك. بۇگىنگى ۇرپاقتى تىلگە باۋليتىن جاندى روليكتەردى نەگە ۇيىمداستىرماسقا. سونداي-اق مەكەمە-كاسىپورىندار ءوز ەسەپ، حابارلامالارىن ەكى تىلدە جاساعانىمەن، ونىڭ قازاقشاسىنا كوڭىل تولادى دەپ ايتۋ قيىن. كەيدە ونىڭ ورىسشاسىن وقىعاننان كەيىن عانا قازاقشا ءماتىندى تۇسىنۋگە بولادى. ياعني قازاق ءتىلى اۋدارما ەسەبىندە كولەڭكەدە قالىپ قويماۋى كەرەك.
ابايتانۋشى، م.اۋەزوۆ اتىنداعى وڭتۇستىك قازاقستان مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى گۋمانيتارلىق عىلىمدار ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور، اكادەميك مەكەمتاس مىرزاحمەتۇلى كورنەكى جارناما دا ۇلتتىق يدەولوگيادان تىسقارى قالماۋى كەرەكتىگىن اتاپ كورسەتتى. حالقىمىزدا جەر دە، دانالىق تا، ادامگەرشىلىك تە جەتكىلىكتى. سوندىقتان ۇلتتىق ءداستۇردى جوعالتىپ الماۋ ءۇشىن كوپ نارسە جاسالۋى كەرەك. ونوماستيكا ماسەلەسىندە دە ويلاناتىن، قولعا الاتىن ماسەلەلەر از ەمەس. ەڭ باستىسى، ارقايسىمىز بەلسەنە قاتىسساق، قانشا كۇردەلى بولسا دا، شەشىلمەيتىن ماسەلە جوق، تەك ونى ۇزاتىپ الماۋىمىز كەرەك.
وتىرىستا سونداي-اق قر ۇكىمەتى جانىنداعى رەسپۋبليكالىق ونوماستيكا كوميسسياسىنىڭ مۇشەلەرى، ل.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى سەرىك نەگيموۆ، «ايقىن» رەسپۋبليكالىق گازەتىنىڭ باس رەداكتورى نۇرتورە ءجۇسىپ جانە باسقالارى جارناما جانە كورنەكى اقپارات توڭىرەگىندە ءوز وي-تولعامدارىمەن ءبولىستى.
سونىمەن قاتار ونوماستيكا سالاسىنداعى نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق اكتىلەردى رەتتەۋ ماسەلەلەرى دە تالقىلاندى.
ايتا كەتەيىك، ونوماستيكاعا بايلانىستى نورماتيۆتىك-قۇقىقتىق اكتىلەرگە قۇقىقتىق تالداۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ ماسەلەسىنىڭ تۋىنداۋىنا بايلانىستى ونوماستيكالىق نىساندار، اكىمشىلىك-اۋماقتىق بىرلىكتەردىڭ قۇرامداس بولىكتەرىنە اتاۋ بەرۋ جانە قايتا اتاۋ راسىمدەرى 2016 جىلعا دەيىن توقتاتىلىپ وتىر. وسىعان وراي اتالعان ماسەلەنى تالقىلاۋ، قولدانىستاعى زاڭناماعا ۇسىنىستار ازىرلەۋ ماقساتىندا مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى جانىنان ارنايى جۇمىس توبى قۇرىلدى. ورالدا وتكەن وتىرىستا ايتىلعان ۇسىنىس-پىكىرلەر دە جيناقتالىپ، ەكشەلەتىن بولادى.
پىكىر قالدىرۋ