|  |  |  | 

جاھان جاڭالىقتارى ساياسات قازاق شەجىرەسى

تۇركيا – قازاقستاننىڭ ەڭ جاقىن ءارى سەنىمدى ساياسي جانە ەكونوميكالىق ارىپتەستەرىنىڭ ءبىرى.

ەلباسى تۇركيا رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتىمەن كەلىسسوزدەر قورىتىندىسى بويىنشا بىرلەسكەن ءباسپاسوز ءماسليحاتىن وتكىزدى-دeپ xابارلايدى اقوردا باسپا ءسوز قىزمتتى.
تۇركيا رەسپۋبليكاسى، انكارا قالاسى
 نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەكىجاقتى ىنتىماقتاستىقتىڭ، سونداي-اق، وڭىرلىك جانە حالىقارالىق كۇن ءتارتىبىنىڭ ماسەلەلەرى قارالعان كەزدەسۋلەردىڭ جەمىستى وتكەنىنە توقتالدى.

تۇركيا – قازاقستاننىڭ ەڭ جاقىن ءارى سەنىمدى ساياسي جانە ەكونوميكالىق ارىپتەستەرىنىڭ ءبىرى. بۇگىندە ورتاق تاريح پەن رۋحاني مۇراعا نەگىزدەلگەن قارىم-قاتىناسىمىز ورىستەي تۇسۋدە. بايلانىستارىمىز بىرتە-بىرتە ىلگەرىلەپ، قازىر ستراتەگيالىق سيپاتقا يە بولىپ وتىر. قازاقستان باۋىرلاس تۇرىك حالقىنا ۇنەمى تولىق قولداۋ كورسەتەدى جانە ارقاشان قول ۇشىن بەرۋگە دايىن. بۇل ساپار ەكى ەلدىڭ قارىم-قاتىناستارىن ودان ءارى نىعايتا تۇسۋگە سەپتىگىن تيگىزەدى دەپ سەنەمىن، – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.

مەملەكەت باسشىسى كەلىسسوزدەر بارىسىندا ساۋدا-ەكونوميكالىق جانە ينۆەستيتسيالىق سالالارداعى ءوزارا ءىس-قيمىل بويىنشا بىرقاتار ۋاعدالاستىققا قول جەتكىزىلگەنىن دە اتاپ ءوتتى.

–  قازىر ەلىمىزدە تۇرىك كاپيتالىنىڭ قاتىسۋىمەن 1600-دەن استام كاسىپورىن جۇمىس ىستەيدى. تۇرىك بيزنەسىنىڭ وكىلدەرى جاڭا ەلوردامىزدىڭ قۇرىلىسىنا بەلسەنە اتسالىستى. تۇرىك كومپانياسىنىڭ وكىلدەرى بۇگىنگە دەيىن ەلىمىزدە 20 ميلليارد دوللار كولەمىندە مەردىگەرلىك جۇمىستار اتقارىپ، 460 نىسان پايدالانۋعا بەرىلدى. ەلدەرىمىزدىڭ اراسىنداعى تاۋار اينالىمى وتكەن جىلى 2 ميلليارد  دوللاردى قۇرادى، – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.

سونىمەن قاتار، قازاقستان پرەزيدەنتى ر.ەردوعاننىڭ وتكەن جىلعى استاناعا ساپارى اياسىندا قابىلدانعان «جاڭا سينەرگيا» بىرلەسكەن ەكونوميكالىق باعدارلاماسىنىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالدى.

– ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – ءوزارا تاۋار اينالىمىن 10 ميلليارد دوللارعا جەتكىزۋ. باعدارلاما اياسىندا جالپى قۇنى شامامەن 813 ميلليون دوللاردى قۇرايتىن 20 ينۆەستيتسيالىق جوبانى ىسكە اسىرۋ قاراستىرىلعان. تۇركيانىڭ ينفراقۇرىلىمى دامىعان ماڭىزدى ترانزيتتىك ەل ەكەنىن ەسكەرىپ، مەن باۋىرلاس تۇرىك حالقىن «نۇرلى جول» باعدارلاماسىن جۇزەگە اسىرۋعا اتسالىسۋعا شاقىردىم. وسىعان وراي، قازاقستان-تۇركيا يندۋستريالىق ايماقتارىن قۇرۋ جۇمىستارى اسا ماڭىزدى. بۇل قادامدار ەكى ەلدىڭ ەكونوميكالىق الەۋەتىنىڭ ءارى قاراي دامۋىنا سەرپىن بەرەدى، – دەپ اتاپ ءوتتى مەملەكەت باسشىسى.

نۇرسۇلتان نازارباەۆ حالىقارالىق تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى بويىنشا جاپپاي كۇش جۇمىلدىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا دا نازار اۋدارىپ، ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ 2017-2018 جىلدارداعى تۇراقتى ەمەس مۇشەلىگىنە وتۋىنە قولداۋ كورسەتكەنى ءۇشىن تۇركياعا العىس ايتتى.

– جاھاندىق سىن-سىناقتار مەن قاۋىپ-قاتەرلەر ارتا تۇسكەن الماعايىپ زاماندا قازاقستان مەن تۇركيا  الەمدىك قاۋىپسىزدىك پەن تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن كۇش جۇمىلدىرۋعا دايىن. وسى ورايدا ءبىز ءححى عاسىردىڭ باستى كەسەلى – تەرروريزمگە قارسى ءۇزىلدى-كەسىلدى تويتارىس بەرۋگە كەلىستىك. ەلدەرىمىزدىڭ اراسىنداعى اسكەري جانە اسكەري-تەحنيكالىق سالاداعى ىنتىماقتاستىق ورنىقتى دامۋدا، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.

قازاقستان پرەزيدەنتى مادەني-گۋمانيتارلىق سالاداعى ەكىجاقتى ىنتىماقتاستىق ۇنەمى ىلگەرىلەپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى.

– كەلەسى جىلى استانادا «بولاشاق ەنەرگياسى» تاقىرىبىمەن «ەكسپو-2017» حالىقارالىق كورمەسى وتەدى. بۇل اۋقىمدى شارا بالامالى ەنەرگەتيكا سالاسىنداعى يننوۆاتسيا ماسەلەسىنە ارنالعان. مەن بۇگىن تۇركيا باسشىلىعىن، بيزنەس وكىلدەرىن جانە باۋىرلاس تۇرىك حالقىن وسى شاراعا قاتىسۋعا شاقىردىم، – دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.

قازاقستان پرەزيدەنتى ءسوزىنىڭ سوڭىندا قازاقستان-تۇركيا قارىم-قاتىناستارىنىڭ ءارى قاراي نىعايتۋدىڭ الەۋەتى زور ەكەنىنە توقتالدى.

سونداي-اق، ءبىزدىڭ رەسپۋبليكامىزداعى قازاق-تۇرىك ليتسەيلەرىنىڭ جۇمىسىنا قاتىستى ماسەلە دە قارالىپ، تاراپتار ءوزارا تۇسىنىستىك تاپتى.

ر.ەردوعان قازاقستان پرەزيدەنتىنە تۇركيا مەن رەسەيدىڭ قارىم-قاتىناسىن قالىپقا كەلتىرۋگە كۇش سالعانى جانە تاريحى ساپارى ءۇشىن تاعى دا العىس ايتىپ، تۇرىك حالقى ءۇشىن كۇردەلى بولىپ وتىرعان كەزەڭدە مۇنداي قولداۋدىڭ دەر كەزىندە كورسەتىلىپ وتىرعانىنا توقتالدى. سونىمەن قاتار ول نۇرسۇلتان نازارباەۆ تۇركياداعى اسكەري توڭكەرىس جاساۋ ارەكەتىنەن كەيىن بۇل ەلگە كەلگەن العاشقى مەملەكەت باسشىسى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

Related Articles

  • اباق انا جانە تاسبيكە انا

    اباق انا جانە تاسبيكە انا

    ءمامي بي جۇرتبايۇلىنىڭ شەجىرەسىندە ايتىلۋىنشا كەرەي ۇلىسىنىڭ ارعى تەگى – شەپ، سەپ، بايلاۋ، قويلاۋ، ەلدەي، كولدەي، يزەن، جۋسان سەكىلدى تايپالاردان تارالادى ەكەن. اتالعان تايپالاردىڭ ءبىرازى ەسكى تاريح بەتتەرىنەن كەزدەسسە، ەندى ءبىر ءبولىمى قازىرگە دەيىن كەرەي رۋىنداعى اتالاردىڭ ەسىمى رەتىندە اتالىپ كەلەدى. مۇنىڭ ءبىر سەبەبىن ارعى تاريحتاعى اتالاردىڭ اتى وشپەسىن دەپ كەيىنگى ۇرپاقتارىنىڭ اتالار اتىن قايتا جاڭعىرتىپ قويعان داستۇرىنەن قاراۋ كەرەك. اباق اتاۋىنا كەلسەك، ارىدا كەرەي حانزادالارى مەن حانىشالارىنىڭ اراسىندا اباق، اباقبەردى، اباحان، اباقتاي، اباقاي، اباق بيكە سىندى ەسىمدەر بولعان. سول اتا-اپالارىنىڭ جولىن جالعاعان، توزىپ كەتكەن كەرەي ەلىنىڭ باسىن قوسىپ، وعان ءاز انا بولعان اباق ەسىمدى قاسيەتتى انا ومىردە بولعان ادام. قازاق تاريحىندا رۋ اتىنا اينالعان ءاز انالار از بولماعان. كورنەكتى جازۋشى،

  • زەلەنسكي ۋيتكوفف جانە كۋشنەرمەن “مازمۇندى اڭگىمە” بولعانىن ايتتى

    زەلەنسكي ۋيتكوفف جانە كۋشنەرمەن “مازمۇندى اڭگىمە” بولعانىن ايتتى

    ۆلاديمير زەلەنسكي  ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي اقش پرەزيدەنتىنىڭ ارنايى ۋاكىلى ستيۆ ۋيتكوفف جانە ترامپتىڭ كۇيەۋبالاسى دجارەد كۋشنەرمەن تەلەفونمەن ء“ماندى ءارى كونسترۋكتيۆتى” اڭگىمەلەسكەنىن حابارلادى. ۋيتكوفف پەن كۋشنەر 2 جەلتوقساندا ماسكەۋدە رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتينمەن كەزدەسكەن. ء“بىز كوپتەگەن اسپەكتىگە نازار اۋداردىق جانە قانتوگىستى توقتاتىپ، رەسەيدىڭ ءۇشىنشى رەت باسىپ كىرۋ قاۋپىن جويۋعا كەپىلدىك بەرەتىن ماڭىزدى جايتتاردى، سونىمەن بىرگە رەسەيدىڭ وتكەن جولعىداي ۋادەسىن ورىنداماۋ قاۋپى سياقتى نارسەلەردى تالقىلادىق” دەدى زەلەنسكي. اڭگىمەگە سونىمەن بىرگە قازىر اقش-تا جۇرگەن ۋكراينا ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك جانە قورعانىس كەڭەسىنىڭ حاتشىسى رۋستەم ۋمەروۆ، قارۋلى شتابتىڭ باستىعى اندرەي گناتوۆ قاتىسقان. Axios دەرەگىنشە، اڭگىمە ەكى ساعاتقا سوزىلعان. كەلىسسوزدەردەن حابارى بار دەرەككوزدىڭ ايتۋىنشا، ۋيتكوفف پەن كۋشنەر ەكى جاقتىڭ دا تالاپتارىن جيناپ جاتىر جانە ءپۋتيندى دە، زەلەنسكيدى دە

  • تۇرسىن جۇمانباي ء«ۇيسىنباي كىتابى»

    تۇرسىن جۇمانباي «ءۇيسىنباي كىتابى»

    بۇل داعاندەل، باقاناس ولكەسىنەن شىققان بي ءۇيسىنباي جانۇزاقۇلى حاقىندا قۇراستىرىلىپ جازىلعان كىتاپ. تىڭ تولىقتىرىلعان ەڭبەكتە بولىس الدەكە كۇسەنۇلى، داعاندەلى بولىسىنىڭ باسشىلارى مەن بيلەرىمەن قاتار ءابدىراحمان ءالىمحانۇلى ءجۇنىسوۆ سىندى ايتۋلى تۇلعالار جايلى اڭگىمە قوزعالعان. ولاردىڭ ەل الدىنداعى ەڭبەكتەرى، بيلىك، كەسىم – شەشىمدەرى، حالىق اۋزىندا قالعان قاناتتى سوزدەرى مەن ءومىر جولدارى، اتا – تەك شەجىرەسى قامتىلعان. سونىمەن قاتار مۇراعات دەرەكتەرىندەگى مالىمەتتەر كەلتىرىلگەن. كىتاپقا ەسىمى ەنگەن ەرلەردىڭ زامانى، ۇزەڭگىلەس سەرىكتەرى تۋرالى جازىلعان كەي ماقالالار، جىر –داستاندار، ۇزىندىلەر ەنگەن. كىتاپ قالىڭ وقىرمان قاۋىمعا ارنالعان. تۇرسىن جۇمانباي «ءۇيسىنباي كىتابى»، - جەبە باسپاسى، شىمكەنت قالاسى.134 بەت تولىق نۇسقاسىن تومەندەگى سىلتەمە ارقىلى وقي الاسىز. ءۇيسىنباي كىتاپ kerey.kz

  • زەلەنسكيدىڭ “جالعىز سەنەرى ءارى وڭ قولى”. اندرەي ەرماك كىم؟

    زەلەنسكيدىڭ “جالعىز سەنەرى ءارى وڭ قولى”. اندرەي ەرماك كىم؟

    رەي فەرلونگ اندرەي ەرماك (سول جاقتا) پەن ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديمير زەلەنسكي (وڭ جاقتا). 2019 جىل. اندرەي ەرماك ۇشاقتان تۇسە سالا ءوزىنىڭ باستىعىن قۇشاقتادى. 2019 جىلى قىركۇيەكتە پرەزيدەنت زەلەنسكيمەن جىلى جۇزدەسۋ جاڭادان باستالىپ كەلە جاتقان ساياسي سەرىكتەستىكتىڭ باسى ەدى. بۇل – ەرماكتىڭ رەسەي تۇرمەسىندە وتىرعان 35 ۋكراينالىقتى ماسكەۋدەن الىپ كەلگەن ءساتى. ال 2020 جىلى ەرماك زەلەنسكي اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى بولدى. بىراق ۋكرايناداعى جەمقورلىق شۋىنان كەيىن ونىڭ قىزمەتىنە جۇرتتىڭ نازارى اۋدى. سەبەبى ەرماك ۋكراينا ەنەرگەتيكالىق ينفراقۇرىلىمىنا بولىنگەن قارجى جىمقىرىلعان كوررۋپتسيا سحەماسىندا نەگىزگى رولدە بولعان دەگەن اقپارات تاراعان. بىراق تەرگەۋشىلەر بۇل جايتتىڭ جاي-جاپسارىن تولىق اشقان جوق. ەرماكتىڭ ءوزى ازاتتىقتىڭ ۋكراينا قىزمەتىنىڭ رەسمي ساۋالدارىنا جاۋاپ بەرگەن جوق. سونىمەن زەلەنسكيدىڭ كەڭسەسىن باسقارىپ وتىرعان ەرماك كىم؟ تەلەۆيدەنيەدەن

  • تاريح عىلىمى قازىر ەزوتەريكالىق توپتاردىڭ  مەنشىگىندە

    تاريح عىلىمى قازىر ەزوتەريكالىق توپتاردىڭ  مەنشىگىندە

         شىعىستانۋشى-تاريحشى ءومىر تۇياقبايدىڭ بۇرىندا دا «قازاققا قانداي تاريح كەرەك؟ تاۋەلسىزدىك كەزەڭىندە جاسالعان تاريحي ميستيفيكاتسيالار حرونيكاسى» دەپ اتالاتىن ماقالاسىن  (22.05. 2025. Zhasalash.kz) وقىپ ەم. ريزا بولعام. جاقىندا ءو. تۇياقبايدىڭ «قازاقستاندا تاريحي بۇرمالاۋلار مەن ميفتەرگە توسقاۋىل قويۋدىڭ جولدارى» (02.10. 2025. Zhasalash.kz) اتتى تاعى ءبىر ماقالاسىمەن جانە تانىستىق. وتە وزەكتى ماسەلەنى كوتەرىپتى. تاريحتا ورىن الىپ جۇرگەن جاعىمسىز جايتتار تۋراسىندا وي تولعاپتى. جۋرناليستەردى، بلوگەرلەردى ايىپتاپتى. تاريحتان ارنايى كاسىبي دايىندىعى جوق، ءبارىن ءبۇلدىرىپ بولدى دەپ.  كەلەڭسىزدىكتى توقتاتۋدىڭ ناقتى جولدارىن ۇسىنىپتى. بۇعان دا كوڭىلىمىز بەك تولدى. ايتسە دە تاريحتى بۇرمالاۋعا، ءوز وتىرىكتەرىن ناسيحاتتاۋعا تەك جۋرناليستەر مەن بلوگەرلەر عانا ەمەس، «ارنايى كاسىبي دايىندىعى بار» «تاريحشىلاردىڭ» دا «زور ۇلەس» قوسىپ جاتقانىن بايانداپ، ايتىلعان پىكىردى ودان ءارى ءوربىتىپ، جالعاستىرايىق.

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: