ابىلاي حان – مامىلەگەر ءارى ديپلومات
ابىلاي حان ء/ابىلمانسۇر/ (1711-1781) – قازاق حانى، ۇلى مەملەكەت قايراتكەرى، قولباسشى جانە ديپلومات. ارعى تەگى جوشى حان، بەرگى بابالارى قازاق دالاسىنىڭ نەگىزىن سالعان ءاز-جانىبەك، ودان سوڭ ەڭسەگەي بويلى ەر ەسىم حان، سالقام جاڭگىر حان. ابىلاي – جاڭگىر حاننىڭ بەسىنشى ۇرپاعى. ۇلكەن اكەسىنىڭ ارۋاعىن شاقىرىپ، جاۋعا ابىلايلاپ ات قويعان ءابىلمانسۇر جەڭىستى ۇرىستان سوڭ، ورتا ءجۇزدىڭ سۇلتانى دەپ تانىلىپ، قازاق دالاسىنداعى ەڭ بەدەلدى امىرشىلەردىڭ بىرىنە اينالدى. بۇدان سوڭعى جەردە ءابىلمانسۇر ەسىمى ۇمىتىلىپ، ابىلاي اتاندى. ابىلايدىڭ اسكەري قايراتكەرلىگى، قولباسىلىق قابىلەتى 1730-1740 جىلدارداعى شايقاستاردا ەرەكشە كورىندى. وسىنداي جان الىسىپ جان بەرىسكەن سوعىستاردىڭ ءبىرىن بۇقار جىراۋ «قالدانمەنەن ۇرىسىپ، جەتى كۇندەي ءسۇرىسىپ…» دەپ سۋرەتتەيدى. ول سوعىسقا ابىلايدىڭ قاندى كويلەك جولداستارى قاراكەرەي قابانباي، قانجىعالى بوگەنباي، شاقشاق جانىبەك،
