|  | 

Köz qaras

Qıtaydağı JAÑA BUIN- Qıtaytildi Qazaqtar turalı

55901749_1331152267048357_7019620743864385536_n

Qıtaydağı JAÑA BUIN- Qıtaytildi Qazaqtar turalı

Qıtaydağı klandar ara qaqtığıs aldağı uaqıtta qıtaydıñ işki jäne sırtqı sayasatına ıqpal etui sözsiz dünie. Qıtaydağı ärbir sayasi oqiğalar men kürdeli şilenister klandar arasındağı kürespen tikeley qatıstı-dwr. Zäudeğalam, klandar arasındağı qaqtığıs tım tereñ sipat alıp ketse, ortalıq aziya elderi üşin anşa tüsiniksiz jäyitter aqparat älemine jarq ete qaluı ğajap emes. Bir zattıñ basın aşıp alayıq, qıtay wlttıq kapitalizmi örkendey bergen sayın jäne belgili wlttıq dağdarısqa da döp kele bergen sayın qıtay rejimindegi kompartiyağa degen senim de sonşalıq solğınday beredi, bwnıñ soñı qıtayğa öte auır tiedi. Bwl- qıtaydıñ işki sayasatın ğana emes sırtqı sayasatına da ıqpal etetin köp faktordıñ biri. Bwnı tilge tiek etudegi sebebim- qıtay qazaqtarınıñ jaña buını däl osı sayasi, äleumettik ham ekonomikalıq qwblıstarğa mülde basqa formatta döp kelui mümkin.

Qıtaydağı qazaqtardıñ qıtaytildi jaña qauımı dep 2000- jıldan keyingi yağni 21-ğasırda tuğan sayasi, äleumettik ham ekonomikalıq tanım, közqarası mülde bölek JAÑA BUINDI aytamız. Qıtaydağı qıtaytildi Jaña Buın Qazaqtardı mınaday kategoriyağa bölemiz:

Forması jağınan:
Qalada qalıptasqan qıtaytildi qazaqtar;
Auıldı eldi-mekende qalıptasqan qıtaytildi qazaqtar;
*** *** ***

Tildik faktorı jağınan:
Qazaqşa biletin qıtaytildi qazaqtar;
Qazaqşa jäne şet tilin biletin qıtaytildi qazaqtar;
Qazaqşa bilmeytin qıtaytildi qazaqtar;
*** *** ***

Äleumettik ornı jağınan:
Qaltalı, biznesmen qıtaytildi qazaqtar;
Qıtayşa şığarmalar jazatın qıtaytildi qazaqtar:
Şeneunik qıtaytildi qazaqtar;
*** *** ***

55680201_1331152257048358_8201041065877176320_nQıtaytildi qazaqtar 21-ğasırda tuğandar, olar alda qıtaydıñ barlıq salasına endep kiredi, kirip te jatır. Biz (Qazaqstandıqtar), qıtayda qazaqtildi orta, mektep, wlttıq dästür jäne ruxaniyat joğalıp bitude dep nalumen bolamız, al, jaua buın qıtaytildi qazaqtar turalı äleumettik analiz jasauğa mülde nazar salmaymız. Negizinde, qıtay qazaqtarınıñ tağdırı- qıtaytildi qazaqtardıñ qolında. Olardıñ tili men tärbiesi qıtayşa bolğanımen keleşekte WLTTIÑ NEBİR SAYASI TWLĞALARI solardıñ arasınan şığadı. Bwl zañdılıq!

Qıtaytildi qazaqtıñ jaña buını üşin aldağı boluı tiis mümkindikter:

Europalıq demokratiya men burjuaziyağa qıtay tiliniñ mümkindigi arqılı tanısu. Ol üşin olar demokratşı qıtay ziyalı qauımımen, elitasımen etene aralasuı kerek;
*** *** ***

Qıtaydıñ sayasi ham ekonomikadağı iri klandıq jüyesine bite qaynasu tiis. YAğni qıtay klandarınıñ burjuaziyasımen osı bastan aralasa berui, olardıñ forum, simpoziumdarına, qozğalıstarına belsendi pozicsiya tanıtıp qatısa berui kerek;
*** *** ***

Qıtaytildi jäne qazaqtildi qazaqtar arasında belgili ortaq müdde jäne dialog boluı kerek;
*** *** ***

Qıtaytildi Tibet, Wyğır jäne Manjur, Moñğoldarmen de tığız baylanıs jasap, qıtaytildi qıtay emester arasındağı sayasi, mädeni ham äleumettik tüsinistikti arttıra berui kerek. Bwl keybir wlttıq jäne ruxaniyat mäselelerin köterude öte kerekti faktor;
*** *** ***

Qalasaq ta qalamasaq ta qıtaytildi qazaqtar qıtaydağı qazaqtıñ aldağı TAĞDIRI. Qıtay qazaqtarınıñ äleumettik, sayasi jäne äkimşilik saladağı barlıq ornın keleşekte QITAYTİLDİ qazaqtar basatın boladı. YAğni dälirek aytsaq qıtayşa oylap, jazatın jaña näsil basatın boladı. Olardan bizge QAUİP te, ÜMİT te bar. Tili qıtayşa bolğanmen nebir wltşıldar, demokrattar, aqın, jazuşı, filosoftar tipti eldiñ alqauına bölengen äkimqara elbasıları da şığuı mümkin. Bwl ŞINDIQ!

Qıtaydağı qazaqtildi eski buın negizgi tizgindi wstap otırsa da jıl aunap zaman özgergen sayın olardıñ bayırğı qatarı azaya beredi. Olardıñ ornın mülde basqa formattağı wrpaqtar basıp ozadı. Qalasaq da qalamasaq ta şındığı osı! Biz Qazaqtandıqtar, qıtaytildi wyğır men qazaqqa basqaşa formatta mädeni, sayasi ham ekonomikalıq baylanıs qwrudı josparlay bergenimiz dwrıs. YAğni üreylenip, ümit üzip, qwr qarap otıra bermeuimiz kerek!

Qazaqtildi qazaqtar:

Olar, jalañ qazaq ortada qalıptastı, sayasi ham äleumettik sanası qazaqı ortamen şekteldi. Qıtaydıñ iri sayasi qazanında, ekonomikalıq bazarında az qaynadı;
*** *** ***
Olar, qazaqı rulıq ham aymaqtıq ortadan aspay tar äleumettik qarım-qatınastı keñge örkendete almadı. Qıtaydıñ eñ jaña oligarxı men klandıq toptarına QAZAQ DELEGACSIYAsı retinde körinis taba almadı;
*** *** ***

Olar, 80- jıldan keyin qalıptasa bastağan qazaqtildi buın kürdeli tañdaudan ötti. Mısalı: Qazaqstanğa köşu; Sayasi belsendilikten köri sauda, biznes, tb.
*** *** ***

Qıtaytildi qazaqtarğa QAZAQSTAN faktorı:

Qazaqtili brend jäne zamanaui modığa aynaluı kerek;
*** *** ***

Sayasi azattığımen, demokratiyalıq erkindigimen ÜLGİ bolabilui kerek.
*** *** ***

Älemdik deñgeyde oylana biletin erkin şığarma, tuındı, kino-fil'mder boluı kerek. Tipti, onday dünieler qıtay tili arqılı qıtayğa tanımal bolsa tipten keremet;
*** *** ***

Alaş Orda, Zwlmat, Wlt örkenieti turalı sauattı şığarmalar qıtay tiline audarıluı kerek;
*** *** ***

Qazaqstandıq önim, model', rekordtıq körsetkiş köp boluı kerek. Bwl qıtaytildi qazaqtardı özine baylanıstırudıñ eñ tiimdi mexanizmi. Wlt müddesi til men ädebietten bölek texnologiya arqılı sana jadısında qaludıñ keleşektegi körinisi;
*** *** ***

Qazaqstannıñ ortalıq aziyadağı ıqpalı barınşa artuı tiis. Tipti ortalıq aziya elderiniñ odağın qwrıp barlıq ortalıq aziyanıñ sayasi, ekonomikalıq äleuetin qıtayğa qarsı şoğırlandıru. Bwl 60 millionnan asatın jaña demografiyalıq işki energiyanıñ reakcsiyası qıtaydağı qazaq pen wyğırğa jaña serpin beredi;
*** *** ***

Qıtaydıñ klandar ara qaqtığıs jüyesi qıtaytildi qazaqtar üşin ülken mümkindik. Qıtaytildi qazaqtar jalañ qıtay rejimi- kompartiyağa ğana iek süyep qalmaydı, jaña sayasi tañdaular men platformalarğa wmtıla bastaydı. Qıtaydıñ jaña buın sayasi qozğalısına qatısa bastaydı. Bılayşa aytqanda qıtaydağı alda bolatın özgeristerge qara tanıtıp jüretin jaña buın payda boladı. Qıtaydıñ demokratiyalıq qozğalıstarında, diskusında qıtaytildi qazaq wrpaqtarı payda boladı. Ümit pen Ürey solarda!

Eldes Orda

Kerey.kz

Related Articles

  • TARIH ĞILIMI QAZİR EZOTERIKALIQ TOPTARDIÑ  MENŞİGİNDE

    TARIH ĞILIMI QAZİR EZOTERIKALIQ TOPTARDIÑ  MENŞİGİNDE

         Şığıstanuşı-tarihşı Ömir Twyaqbaydıñ bwrında da «Qazaqqa qanday tarih kerek? Täuelsizdik kezeñinde jasalğan tarihi mistifikaciyalar hronikası» dep atalatın maqalasın  (22.05. 2025. Zhasalash.kz) oqıp em. Riza bolğam. Jaqında Ö. Twyaqbaydıñ «Qazaqstanda tarihi bwrmalaular men mifterge tosqauıl qoyudıñ joldarı» (02.10. 2025. Zhasalash.kz) attı tağı bir maqalasımen jäne tanıstıq. Öte özekti mäseleni köteripti. Tarihta orın alıp jürgen jağımsız jayttar turasında oy tolğaptı. Jurnalisterdi, blogerlerdi ayıptaptı. Tarihtan arnayı käsibi dayındığı joq, bärin büldirip boldı dep.  Keleñsizdikti toqtatudıñ naqtı joldarın wsınıptı. Bwğan da köñilimiz bek toldı. Äytse de tarihtı bwrmalauğa, öz ötirikterin nasihattauğa tek jurnalister men blogerler ğana emes, «arnayı käsibi dayındığı bar» «tarihşılardıñ» da «zor üles» qosıp jatqanın bayandap, aytılğan pikirdi odan äri örbitip, jalğastırayıq.

  • JALBIRWLI QOYBAS JAYINDAĞI KÜMÄNDİ KÖÑİRSİK ÄÑGİMELER

    JALBIRWLI QOYBAS JAYINDAĞI KÜMÄNDİ KÖÑİRSİK ÄÑGİMELER

                          1. AMANDIQ KÖMEKOVTİÑ AYTIP JÜRGENİ – AYĞAQSIZ BOS SÖZDER        Qazaqstannıñ batıs aymağında ğwmır keşken önerpazdıñ biri – Jalbırwlı Qojantay  jaylı soñğı kezde qisını kelispeytin neşe türli äñgimeler örip jür. Mwnıñ basında twrğandardıñ biri – Amandıq Kömekov. Bwrında da onıñ, basqa da kisilerdiñ eldi adastıratın negizsiz sözderine baylanıstı naqtı dälelder keltirip, «Qwlan qwdıqqa qwlasa, qwrbaqa qwlağında oynaydı» degen ataumen tüzgen sın maqalamızdı respublikalıq «Türkistan» gazeti (28.09. 2023 jıl) arqılı jwrt nazarğa wsınğanbız-dı. Äleumettik jelide Azamat Bitan esimdi blogerdiñ juırda jariyalağan video-tüsiriliminde A. Kömekov öziniñ sol bayağı «äläuläyine» qayta basıptı. Sözin ıqşamdap bereyik, bılay deydi ol: «1934 älde 1936 jılı (?) Mäskeude ötkiziletin

  • JARAYSIÑDAR, ÄZERBAYJAN

    JARAYSIÑDAR, ÄZERBAYJAN

    Olar QR Wlttıq qorğanıs universitetinde orıs tilinde oqudan bas tartqan. Nege solay ? Öytkeni olar qazaq tilin tañdağan! Qazir universitette qazaq tili kurstarı aşılıp jatır. Aytqanday, Äzerbayjandarğa tilimizdi qoldağanı üşin qwrmet pen qwrmet. Olar nağız bauırlas halıq ekenin körsetti. Biraq qazir bizdiñ qorğanıs ministrligine swraqtar tuındaydı. Bwğan deyin barlıq şeteldikterdi orısşa üyretip pe edi? Bireu ne swraydı? Äyteuir, bilim – qazaq tilin nasihattaudıñ eñ jaqsı täsili. Al nege orıs tilinde oqıtadı? Al kim üşin? Eñ qızığı, osınıñ bärin tek Äzerbayjandardıñ arqasında ğana biletin bolamız. Al nege bwrın qazaqşa oqıtpağan, eñ bolmasa keybir elderde. Nege sol qıtay tilin orısşa üyretedi? Ruslan Tusupbekov

  • Ukraina(SBU) «Pautina» strategiyalıq operaciyası

    Ukraina(SBU) «Pautina» strategiyalıq operaciyası

    Bügin Ukraina qauipsizdik qızmeti (SBU) «Pautina» dep atalatın strategiyalıq operaciyasın jüzege asırıp, Reseydiñ äskeri aviaciyasın nısanağa aldı. Ukraiana tarabı operaciya barısında Reseydiñ 41 soğıs wşağı joyılğan alğa tarttı. Olar Reseydiñ A-50, Tu-95MS jäne Tu-22M3 sındı strategiyalıq bombalauşı wşaqtarın isten şığarıp, 2 milliard dollar şığınğa batırğan. Ukrainanıñ arnayı qızmeti operaciyanı jüzege asıruğa bir jarım jıl boyı dayındalıptı. Operaciya barısın Ukraina prezidenti Vladimir Zelenskiydiñ özi baqılağan, al onıñ orındaluın SBU basşısı Vasiliy Malyuk pen arnayı jasaqtardıñ üylestirilgen wjımı atqarğan. Ukraina tarabı aldımen FPV-drondardı Reseyge kontrabandalıq jolmen jetkizedi. Artınşa – ağaştan jasalğan şağın üyler jiberedi. Drondar sol üylerdiñ şatırınıñ astına tığılğan. Keyin bwl üyler jük kölikterge tielip, Reseydiñ işki aumaqtarına jetkiziledi. Däl sät

  • Til jöninde talay jazıldı ğoy…

    Til jöninde talay jazıldı ğoy…

    Biraq bwrınnan aytılatın eki princip sol bayağı özgermeydi. Sebebi onı uaqıt jäne özge elderdiñ täjiribesi däleldedi: 1. Zañ, jarlıq, ereje, şeşimdermen tilge swranıs tuğızu. Onsız til eşkimge kerek emes. Til aqşa tabuğa, bilim aluğa, özgemen baylanısqa tüsuge qajet bolğanda ğana swranısqa ie boladı, sonda ğana adamdar mäjbürli türde üyrenedi. Şetelde oqığıñ kele me, IELTS, TOEFL tapsır. Ol üşin ağılşın oqı. Halıqaralıq kompaniyada istep, köp jalaqı alğıñ kele me, aldıñğı söylemde jazılğan şarttardı orında. Swranıs tuğızu mehanizmi osılay jwmıs isteydi. 2. Til iesi sanalatın wlt ökilderiniñ principşildik tanıtuı. YAğni, tiliñ keñ tarasın deseñ, onı keñ qoldan. Üyde, tüzde, basqa jaqta. Angliyada türiktiñ kafesine kirseñ, özara türikşe söylesetin. Astanada üy jöndeymiz dep

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: