|  | 

Köz qaras

Qıtaydağı JAÑA BUIN- Qıtaytildi Qazaqtar turalı

55901749_1331152267048357_7019620743864385536_n

Qıtaydağı JAÑA BUIN- Qıtaytildi Qazaqtar turalı

Qıtaydağı klandar ara qaqtığıs aldağı uaqıtta qıtaydıñ işki jäne sırtqı sayasatına ıqpal etui sözsiz dünie. Qıtaydağı ärbir sayasi oqiğalar men kürdeli şilenister klandar arasındağı kürespen tikeley qatıstı-dwr. Zäudeğalam, klandar arasındağı qaqtığıs tım tereñ sipat alıp ketse, ortalıq aziya elderi üşin anşa tüsiniksiz jäyitter aqparat älemine jarq ete qaluı ğajap emes. Bir zattıñ basın aşıp alayıq, qıtay wlttıq kapitalizmi örkendey bergen sayın jäne belgili wlttıq dağdarısqa da döp kele bergen sayın qıtay rejimindegi kompartiyağa degen senim de sonşalıq solğınday beredi, bwnıñ soñı qıtayğa öte auır tiedi. Bwl- qıtaydıñ işki sayasatın ğana emes sırtqı sayasatına da ıqpal etetin köp faktordıñ biri. Bwnı tilge tiek etudegi sebebim- qıtay qazaqtarınıñ jaña buını däl osı sayasi, äleumettik ham ekonomikalıq qwblıstarğa mülde basqa formatta döp kelui mümkin.

Qıtaydağı qazaqtardıñ qıtaytildi jaña qauımı dep 2000- jıldan keyingi yağni 21-ğasırda tuğan sayasi, äleumettik ham ekonomikalıq tanım, közqarası mülde bölek JAÑA BUINDI aytamız. Qıtaydağı qıtaytildi Jaña Buın Qazaqtardı mınaday kategoriyağa bölemiz:

Forması jağınan:
Qalada qalıptasqan qıtaytildi qazaqtar;
Auıldı eldi-mekende qalıptasqan qıtaytildi qazaqtar;
*** *** ***

Tildik faktorı jağınan:
Qazaqşa biletin qıtaytildi qazaqtar;
Qazaqşa jäne şet tilin biletin qıtaytildi qazaqtar;
Qazaqşa bilmeytin qıtaytildi qazaqtar;
*** *** ***

Äleumettik ornı jağınan:
Qaltalı, biznesmen qıtaytildi qazaqtar;
Qıtayşa şığarmalar jazatın qıtaytildi qazaqtar:
Şeneunik qıtaytildi qazaqtar;
*** *** ***

55680201_1331152257048358_8201041065877176320_nQıtaytildi qazaqtar 21-ğasırda tuğandar, olar alda qıtaydıñ barlıq salasına endep kiredi, kirip te jatır. Biz (Qazaqstandıqtar), qıtayda qazaqtildi orta, mektep, wlttıq dästür jäne ruxaniyat joğalıp bitude dep nalumen bolamız, al, jaua buın qıtaytildi qazaqtar turalı äleumettik analiz jasauğa mülde nazar salmaymız. Negizinde, qıtay qazaqtarınıñ tağdırı- qıtaytildi qazaqtardıñ qolında. Olardıñ tili men tärbiesi qıtayşa bolğanımen keleşekte WLTTIÑ NEBİR SAYASI TWLĞALARI solardıñ arasınan şığadı. Bwl zañdılıq!

Qıtaytildi qazaqtıñ jaña buını üşin aldağı boluı tiis mümkindikter:

Europalıq demokratiya men burjuaziyağa qıtay tiliniñ mümkindigi arqılı tanısu. Ol üşin olar demokratşı qıtay ziyalı qauımımen, elitasımen etene aralasuı kerek;
*** *** ***

Qıtaydıñ sayasi ham ekonomikadağı iri klandıq jüyesine bite qaynasu tiis. YAğni qıtay klandarınıñ burjuaziyasımen osı bastan aralasa berui, olardıñ forum, simpoziumdarına, qozğalıstarına belsendi pozicsiya tanıtıp qatısa berui kerek;
*** *** ***

Qıtaytildi jäne qazaqtildi qazaqtar arasında belgili ortaq müdde jäne dialog boluı kerek;
*** *** ***

Qıtaytildi Tibet, Wyğır jäne Manjur, Moñğoldarmen de tığız baylanıs jasap, qıtaytildi qıtay emester arasındağı sayasi, mädeni ham äleumettik tüsinistikti arttıra berui kerek. Bwl keybir wlttıq jäne ruxaniyat mäselelerin köterude öte kerekti faktor;
*** *** ***

Qalasaq ta qalamasaq ta qıtaytildi qazaqtar qıtaydağı qazaqtıñ aldağı TAĞDIRI. Qıtay qazaqtarınıñ äleumettik, sayasi jäne äkimşilik saladağı barlıq ornın keleşekte QITAYTİLDİ qazaqtar basatın boladı. YAğni dälirek aytsaq qıtayşa oylap, jazatın jaña näsil basatın boladı. Olardan bizge QAUİP te, ÜMİT te bar. Tili qıtayşa bolğanmen nebir wltşıldar, demokrattar, aqın, jazuşı, filosoftar tipti eldiñ alqauına bölengen äkimqara elbasıları da şığuı mümkin. Bwl ŞINDIQ!

Qıtaydağı qazaqtildi eski buın negizgi tizgindi wstap otırsa da jıl aunap zaman özgergen sayın olardıñ bayırğı qatarı azaya beredi. Olardıñ ornın mülde basqa formattağı wrpaqtar basıp ozadı. Qalasaq da qalamasaq ta şındığı osı! Biz Qazaqtandıqtar, qıtaytildi wyğır men qazaqqa basqaşa formatta mädeni, sayasi ham ekonomikalıq baylanıs qwrudı josparlay bergenimiz dwrıs. YAğni üreylenip, ümit üzip, qwr qarap otıra bermeuimiz kerek!

Qazaqtildi qazaqtar:

Olar, jalañ qazaq ortada qalıptastı, sayasi ham äleumettik sanası qazaqı ortamen şekteldi. Qıtaydıñ iri sayasi qazanında, ekonomikalıq bazarında az qaynadı;
*** *** ***
Olar, qazaqı rulıq ham aymaqtıq ortadan aspay tar äleumettik qarım-qatınastı keñge örkendete almadı. Qıtaydıñ eñ jaña oligarxı men klandıq toptarına QAZAQ DELEGACSIYAsı retinde körinis taba almadı;
*** *** ***

Olar, 80- jıldan keyin qalıptasa bastağan qazaqtildi buın kürdeli tañdaudan ötti. Mısalı: Qazaqstanğa köşu; Sayasi belsendilikten köri sauda, biznes, tb.
*** *** ***

Qıtaytildi qazaqtarğa QAZAQSTAN faktorı:

Qazaqtili brend jäne zamanaui modığa aynaluı kerek;
*** *** ***

Sayasi azattığımen, demokratiyalıq erkindigimen ÜLGİ bolabilui kerek.
*** *** ***

Älemdik deñgeyde oylana biletin erkin şığarma, tuındı, kino-fil'mder boluı kerek. Tipti, onday dünieler qıtay tili arqılı qıtayğa tanımal bolsa tipten keremet;
*** *** ***

Alaş Orda, Zwlmat, Wlt örkenieti turalı sauattı şığarmalar qıtay tiline audarıluı kerek;
*** *** ***

Qazaqstandıq önim, model', rekordtıq körsetkiş köp boluı kerek. Bwl qıtaytildi qazaqtardı özine baylanıstırudıñ eñ tiimdi mexanizmi. Wlt müddesi til men ädebietten bölek texnologiya arqılı sana jadısında qaludıñ keleşektegi körinisi;
*** *** ***

Qazaqstannıñ ortalıq aziyadağı ıqpalı barınşa artuı tiis. Tipti ortalıq aziya elderiniñ odağın qwrıp barlıq ortalıq aziyanıñ sayasi, ekonomikalıq äleuetin qıtayğa qarsı şoğırlandıru. Bwl 60 millionnan asatın jaña demografiyalıq işki energiyanıñ reakcsiyası qıtaydağı qazaq pen wyğırğa jaña serpin beredi;
*** *** ***

Qıtaydıñ klandar ara qaqtığıs jüyesi qıtaytildi qazaqtar üşin ülken mümkindik. Qıtaytildi qazaqtar jalañ qıtay rejimi- kompartiyağa ğana iek süyep qalmaydı, jaña sayasi tañdaular men platformalarğa wmtıla bastaydı. Qıtaydıñ jaña buın sayasi qozğalısına qatısa bastaydı. Bılayşa aytqanda qıtaydağı alda bolatın özgeristerge qara tanıtıp jüretin jaña buın payda boladı. Qıtaydıñ demokratiyalıq qozğalıstarında, diskusında qıtaytildi qazaq wrpaqtarı payda boladı. Ümit pen Ürey solarda!

Eldes Orda

Kerey.kz

Related Articles

  • Gerb auıstıru mäselesi nemese «teristeu sindromı» qalay payda boldı?!

    Elimizdiñ gerbin auıstıru turalı Prezidenttiñ wsınısı (o basta wsınıs suretşi-dizayner mamandardan şıqqan siyaqtı) twtas qoğamda bolmağanmen, äleumettik jelilerde äjeptäuir qarsılıq tudırdı. Biraq, bayıptap qarasaq, bwl qarsılıqtıñ qazirgi gerbtiñ qazaq üşin erekşe qasterli nemese estetikalıq twrğıdan minsiz boluına eş qatısı joqtığın añğarasız. Soñğı uaqıttarı, auır indetpen qatar kelgen qañtar tragediyasınan bastap, halıq aytarlıqtay küyzeliske wşıradı. Qazaqstannıñ erkinen tıs, soğısqa, basqa da sebepterge baylanıstı bolıp jatqan ekonomikalıq qiındıq saldarınan halıqtıñ äl-auqatı tömendedi. Osınıñ bäri qazir qoğamda bayqalıp qalğan «teristeu sindromına» türtki boldı. «Teristeu sindromı» – dwrıstı da bwrısqa şığaratın, qanday bastamağa bolsın qarsı reakciya şaqıratın qwbılıs. Äleumettik psihologiyanı zertteuşilerdiñ payımdauınşa, osı qwbılıstı barınşa küşeytip twrğan faktor – äleumettik jeliler. YAğni, aldağı uaqıtta

  • Üzdik oydıñ üzindileri

    Üzdik oydıñ üzindileri Arma äleumet! Men qazir taza akademiyalıq ğılımi ortada jürmin. Özimniñ neşe jıl boyı jinağan bilimimdi, oqığan oquımdı, şeteldik täjiribemdi, intellektualdı qarım-qabiletimdi şınayı qoldanatın qara şañıraqtıñ işinde jürmin. Almatınıñ bärinen bölek mädeni ortası erekşe wnadı. Almatı qala men dala deytin eki wğımnıñ tüyisken ädemi ortası eken. Oylap körsem men baqıttı perezent, bağı janğan wrpaq ekenmin. Äkem twrmıs pen joqşılıq, jalğızdıqtıñ tauqımetin äbden tartıp eş oqi almadım, nebäri üş ay oqu oqıdım-, dep meniñ oquımdı bala künimnen qadağaladı, şapanımdı satsam da oqıtam dep barın saldı. Al mektepte baqıttı şäkirt boldım. Mağan däris bergen wstazdarım kileñ darındı, qabiletti kisiler boldı. Universitette jäne şetelde men tipten erekşe darın ielerine şäkirt boldım.

  • Samat Äbiş qalay “sütten aq, sudan taza” bolıp şıqtı?

    Azattıq radiosı Sayasattanuşı Dosım Sätpaev WQK törağasınıñ bwrınğı birinşi orınbasarı, eks-prezident Nwrswltan Nazarbaevtıñ nemere inisi Samat Äbişke şıqqan ükim “Qazaqstandağı rejim bolaşaqtı oylamaytının körsetti” deydi qazaqstandıq sayasattanuşı Dosım Sätpaev. Sarapşınıñ payımdauınşa, bileuşi “elita” jeke isterimen jäne tasadağıkelisimdermen äure bolıp jatqanda elde tağı bir jaña äleumettik jarılısqa äkelui mümkin faktorlar küşeyip keledi. SayasattanuşıResey öziniñ ekonomikalıq müddeleri men geosayasi josparların keñinen jüzege asıru üşin Qazaqstannıñ işki sayasatına tikeley äser etuge tırısıp jatuı mümkin dep te topşılaydı. PUTIN “QAUİPSİZDİK KEPİLİ” ME? Azattıq: Sonımen wzaq demalıs aldında osınday ülken jañalıq jariyalandı. Meyram aldında, 19 naurızda qazaqstandıqtar mäjilis deputatınıñ postınan Samat Äbişke şıqqan ükim jaylı bildi. Mwnıñ bäriniñ baylanısı bar ma älde kezdeysoqtıq pa? Dosım Sätpaev: Äñgimeni bwl istiñ qwpiya

  • Hristian missionerleriniñ qwmdağı izderi

    Orını: Qaşqar q-sı; Jılı: 1933 j; Atı-jöni: Qabıl Ahond; Dini: hristian; Tüsinikteme: Bwl jigittiñ keyingi esimi Qabıl Ahond, hristian dinin qabıldağan alğaşqı wyğır. Keyin dini senimine baylanıstı öltirilgen. Suret europadağı missionerlik muzey arhivinde saqtaulı. Atalğan muzeyde jüzdegen hristian wyğır ökilderiniñ sureti saqtalğan. 1930 jıldarı hristian wyğırlarına twrğılıqtı mwsılmandar men äkimşilik bilik tarapınan qısım körsetile bastağan soñ bir bölimi missionerlerge ilesip europa elderine “hijrağa” ketti. Alqissa Hristian äleminiñ Qaşqariyağa basa män berui äsirese YAqwp Bek memleketi kezeñinde jaña mümkindikterdi qolğa keltirdi. 1860-70 jj. Qaşqariyanıñ Cin imperiyasına baylanıstı köñil küyin jaqsı paydalanğan Hristian älemi Ündistan men Tibet arqılı Qaşqariyağa mädeni ıqpalın jürgize bastadı. Olardıñ maqsatı bwl aymaqtı Resey imperiyasınan bwrın öz ıqpalına

  • Demografiyalıq saraptama

    1-şi suret qazaqtar; Demografiyalıq ahual 1949-2020 jj. aralığın salıstırmalı körsetken. 1949 jılğa deyin, atap aytqanda kommunistik qıtay ükimeti ornağanğa deyin Şınjañ ölkesiniñ soltüstik böliginde qazaqtar, oñtüstik böligi Qaşqariyada wyğırlar basım sandı wstadı. 1951-54 jıldarı wlttıq mejeleu kezinde ortalıq ükimet qwrğan komissiya saraptaması boyınşa wlttıq avtonomiyalıq territoriyanı anıqtau mına eki bağıtta jürgizildi. Olar: BİRİNŞİ, wlttıq avtonomiyanı mejeleu boyınşa onıñ atauın twraqtandıru. Osı boyınşa üş atau wsınıldı: *ŞIğıs Türkistan avtonomiyalıq federaciyalıq respubilikası; *Wyğırstan avtonomiyalıq respubilikası; *Şınjañ avtonomiyalı respubilikası. EKİNŞİ, avtonomiyanıñ äkimşilik twrpatın anıqtau; Osı boyınşa: *Federeciyalıq twrpat; *Avtonomiyalıq oblıs jäne okurg twrpat; *Aymaq jäne audan därejeli avtonomiyalıq okurg twrpatı. Mejeleu komissiyası atalğan eki bağıtta saraptama nätijesin qorıtındıladı. Komissiya qorıtındısı boyınşa Şınjañ ölkesiniñ

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı: