|  | 

Äleumet

“Ilği qız tuğan äyel” dep talaylar müsirkeydi

  • ©Nwrğisa Eleubekov (foto)©Nwrğisa Eleubekov (foto)

Bes qızdıñ anasımın. Älbette «men baqıttımın!» dep nıq senimmen ayta alamın. Qızdarımız aqıldı. Bireulerdi bilemin, wldarı araqqa salınıp ne anaşa şegip ata-anaların jılatıp jüredi. Nağız qasiret sol. Mwnday «qarğayın desem – jalğızım, qarğamayın desem – jalmauızım» degizetin wlıñ bolğanşa, aqıldı bes qızıñ bolğan ğanibet! 
Şını kerek, «tek qız tudım» dep eş ökinbeymin. Besinşi qızımdı tuğanda därigerler qız ekenin aytuğa bata almay jürdi. Negizi UZI-ğa bir ret tüskenmin. Onda jınısı dwrıs körinbedi. Al auıldan audanğa jii kelu mağan mümkin emes. Sol sebepti de «bälkim wl bolar» degen ümitpen jürdim. Qız bolsa da meniñ bauır eti balam. Qızımdı qoynıma alğanda et jüregim eljirep sala berdi.

Moyındaymın, «ılği qız tapqan äyel» dep sırttan bireulerdiñ müsirkeytinderi mağan wnamaydı. Tipti, enem de ünemi «qız ğana tuatın qatın» dep keketip-mwqatıp otıratın. Onı aytasızdar, küyeuimniñ kezinde bükil auıldı şulatqan bir bwzıq inisiniñ özi keyde qağıtıp-soğıtıp bir tiispese köñili könşimeydi. Onıñ tipti qızdarıma «şeşesiniñ qızdarı» dep onıñ ağasınıñ olarğa eş qatısı joqtay söyleytini bar. Qwddı bes qızdı da men joldan tapqanday… Köp adam üşin tek qız tuatın äyel – ekinşi swrıp adam siyaqtı. Ülken qızım bärin tüsinedi. Ağasın sıylaudan qalğan. Alayda «qanday bolsa da ağañ, ülken kisi, söyleydi, qoyadı» dep qızımdı aqılğa şaqırıp otıramın.

Meniñ küyeuim – altı ağayındı. Enem altı wl tuğan äyel. Sizderge – ötirik, mağan – şın. Menen basqa kelinderiniñ barlığı tek wl tuadı. Tek menen keyingi kelinimiz bir wl, bir qız tuğan.

Enem birde tösek tartıp, jatıp qaldı. Özi öletin şığarmın dep oyladı. Biraq dertinen ayığıp, qazir din aman. Aurıp jatqanda kileñ wl tuıp, märtebeli bolıp jürgen bir de bir kelini oğan qaramadı. Jwmıs arasında (mektepte mwğalimmin) üyge jügirip kelip, astın tazalap, tamaqtandırıp jürdim. Osılay bir jıl biraz qinaldım. Onı qoyşı, enemniñ aman qalğanına qattı quandıq. Arasında meniñ qızdarım qarağan edi oğan. Tüsingenine rahmet, sodan keyin enemniñ mağan közqarası mülde özgerdi. 180 gradusqa. Qazir ekeumizdiñ qarım-qatınasımız basqa. Qızı men şeşesi siyaqtımız. Ne istese de menimen aqıldasadı. Tättisin, ädemisin tığıp mağan beredi. Qızdarımdı da erekşe jaqsı köredi. Qısqası, enem ömir men ölimniñ ortasında jatıp, bwrınğı qatelikterin moyındağan siyaqtı.

Biraq keyde küyeuimdi ayaymın. Dostarınıñ barlığında da wl bar. Birde mektepte birge oqığan dosı qonaqta otırğanımızda «sen osı wl tudıra almasañ mağan aytıp qoysañşı, kömektesip jibereyin» dep keñk-keñk külgende, küyeuimniñ auzına söz tüspey, bası salbırağan küyi közimen jer süzip otırıp qaldı. Ärine ol «qaljıñdadım» dep oyladı, dese de dosınıñ erkektik namısın ayaq astı qılğanın wqpadı. «Onday aqımaq adamdarğa söz şığındap keregi joq» dep, men de ündemedim. Biraq küyeuimniñ aldında özimdi qattı kinäli sezindim. Qwdaydıñ bir wl bermegenine sol kezde nalıdım iştey.

Küyeuim qızdarın qattı jaqsı köredi. Mağan da «wl tumadıñ» dep eşuaqıtta artıq äñgime aytıp körgen emes. Birde üşinşi qızım nauqastanıp audandıq auruhana tüsip qaldı. Şığaratın kezde küyeuim köliginiñ bir jerin jöndep alayın dep, özi jwmıs istep jürip, «sarı qızım jazıldı, üyge qaytıp keledi» dep özinşe bir öleñ şığarıp, ändetip jür. Jüregim jılıp sala berdi. Är qızın özinşe jaqsı köredi. Osıdan birneşe jıl bwrın ülken qızımız dükennen qımbat ayaq kiim körip, qattı qızıqqanın aytıp keldi. Ol tünde wyıqtap qalğanda, küyeuim mağan sıbırlıp «qızımızğa tosın sıy jasayıq. Tañerteñ ertemen ana ayaq kiimdi satıp alıp, qasına äkep qoyayıq» deydi. «Bağası uday ğoy. Sodan keyin qinalıp qalmaymız ba?» dep edim, «bir mänisi bolar. Balamnıñ bir quanışınıñ özi men üşin orasan baylıq!» deydi. Däl solay jasadıq. Qızımızdıñ quanışında şek joq. Şınımen de odan ötken baqıt joq eken!

Qazir jasım 40-tan asqan. Meniñ jasımda da bala tuıp jatqan äyelder joq emes. Densaulığım da, täubä, jaqsı. Tağı bir qwrsaq köterip körsem deymin. Biraq tağı qız bolıp qalsa qaytemin. Wldı añsap jürgen küyeuim tağı qız tuılsa qanday küyge tüser eken… Qazir osınday oylar mazalap jür. Älde wl tuamın degen oymen ğana bala kötermey-aq qoyayın ba? Küyeuimniñ atın jalğastıratın «bir altın şümek» bir jağınan kerek. Qaytsem eken, bilmeymin…
Gülbaqıt

Alashainasy.kz 

Related Articles

  • Qazaq jastarı büginde jappay orıstanu procesin bastan keşude.

    Qazaq jastarı büginde jappay orıstanu procesin bastan keşude.

    Qazaq jastarı büginde jappay orıstanu procesin bastan keşude. Bala-baqşadan bastap, mektep, joğarı oqu ornı, eñbek mekemeleriniñ barlığı negizinen orıs tiline köşude. Öz erkimen emes, ädiletsiz biliktiñ wzaq jılğı solaqay sayasatınıñ arqasında. Köşede, keñsede, dükende, kölikte, qoğamdıq orında qazaqqa qazaq orısşa söylemeseñ nemese wlttı saqtau kerek degen jauapkerşilik jügin wstanıp, senimen orısşa söylesip twrğan qazaqqa qazaqşa söyle dep eskertu jasasañ boldı, bitti, bäle-jalağa qalasıñ. Zañ da, onı orındauşı policiya, prokuratura, sot ta orısqwldı qoldaydı, wltqa janı aşığan qazaqtı mülde qorğamaydı. Bwl qanday ädilettilik?! Memlekettik tildi, memlekettik qauipsizdikti jekelegen adam emes, osığan jauaptı memlekettik qwrılımdar qorğauı kerek qoy. Jeke adam emes, eñ aldımen bilik qorğauı kerek. Qazaq jeke täuelsiz memleket bolıp twrsa

  • Endi qazaq tilin elemeytin mekeme baykottıñ nısanasına iligip, şığınğa bata beretin boladı

    Endi qazaq tilin elemeytin mekeme baykottıñ nısanasına iligip, şığınğa bata beretin boladı

    Keyde qoğamdı bir ğana oqiğa qozğalısqa tüsirip, işte qatqan şemendi jarıp jiberedi. Bwl jolı däl sonday ahual orın aldı. Magnum dükender jelisinde orıs tildi bir azamat qazaq tilin bilmeytin kur'erge şağım tüsirip, artınan düken äkimşiligi älgi kur'erdi jwmıstan şığarıp, mäseleni jılı jauıp qoya salmaq bolğanda, jwrtşılıq oqıstan oyanıp ketti. Bwl tek bir azamattıñ renişi nemese dükenniñ işki tärtibi emes. Bwl – tildik teñsizdikke qarsı wlttıñ refleksi. Qazaqtıñ özi, öz jerinde, öz tilinde söyley almaytın künge jettik pe degen swraq sananı sızdatıp twr. Öz elinde twrıp, öz tilinde söylemeytin azamattı qoğamnan alastatıluı aqılğa simaytın dünie. Al Magnum dükenderi jelisi ottı külmen kömip qoyğanday boldı. Qazaq tili – eldiñ özegi. Oğan jasalğan

  • Etnikalıq qazaqtarğa 65 «Ata jolı» kartası berildi

    Etnikalıq qazaqtarğa 65 «Ata jolı» kartası berildi

    Etnikalıq qazaqtarğa – basqa elderdiñ azamattarına Qazaqstanda 10 jıl ömir süruge jäne jwmıs isteuge qwqıq beretin 65 «Ata jolı» kartası berildi. Elimizde öz isin damıtuğa dayın biznes-immigranttar 27 karta aldı, al swranısqa ie mamandar osınday 38 kartanıñ iegeri atandı. «Qazaqtar qay jerde ömir sürse de, olardıñ jalğız Otanı – Qazaqstan. Sondıqtan biz üşin şetelde twratın otandastarımızdı qoldau ärqaşan mañızdı», – dedi Qazaqstan Respublikasınıñ Prezidenti Qasım-Jomart Toqaev. «Ata jolı» kartasın aluşılar işinde injener-fizik, injener-matematik, himiyalıq tehnologtar, jaq-bet hirurgiyasınıñ därigerleri, pediatrlar jäne t.b. mamandar bar, olar Resey, Germaniya, Moñğoliya, Qıtay, Wlıbritaniya, AQŞ, Izrail', Franciya, Niderlandı, Finlyandiya, Qırğızstan jäne Özbekstan sekildi şet elderden keldi. «Ata jolı» kartasınıñ iegerleri elge kirgen kezde 10 jıl

  • Jer silkindi, al sanamız silkine me?

    Jer silkindi, al sanamız silkine me?

    Birinşi, Almatı jer silkinis beldeui aymağına jatadı, ol ğılımda äldeqaşan däleldengen, oğan qwmalaq aşıp jañalıq aytudıñ keregi joq. Ortalıq Aziyanıñ qauipti silkinis beldeuiniñ bir jolağı Qazaqstannıñ biraz aymağın qamtıp jatır. Jer keşe silkingen, bügin silkindi, tüptiñ tübinde erteñ de silkinedi jäne silkine beredi. Jer- künäniñ köptigi üşin silkindi dep añırağan jwrtqa qwrğaq aqıl aytatın qaymana uağız qay qoğamda bolsın tabıladı, jer- ateist pen täñirşilge “Allahtı eske saldı” deytin miskin oy, asığıs twspal qay jamağatta bolsın tabıladı, biraq tabılmay twrğanı ĞILIM, män berilmey twrğanı da osı. Ekinşi, jerdi kim silkise de meyli, mañızdısı ol emes, onsız da silkinis beldeuinde twrıp jatırmız, “wyqıdağı” silkinis pen janar tau bizde onsız da barşılıq. Mäsele

  • Äyeldiñ bağı bes eli eken. Öytkeni ol AQŞ-ta twradı…

    Äyeldiñ bağı bes eli eken. Öytkeni ol AQŞ-ta twradı…

    Policeydiñ juan bilegine qolın süyep, basın iip şeksiz rizaşılıqtıñ işarasın bildirip twrğan mına äyel kün bwrın dükennen bes jwmırtqa wrlap, qolğa tüsedi. Oqiğa ornına jetken Uil'yam Steysi wrınıñ qolına kisen salıp, qamaudıñ ornına bes jwmırtqağa bola basın qaterge tikken beybaqtı sözge tartadı. Swray kele üyinde tört balası aşqwrsaq otırğanın, eki täulikten beri när tatpağanın biledi. Şiettey bala-şağamen ayına 120 dollarğa ğana jan bağatının, onıñ özin bireuge wrlatıp alğanın estidi. Män-jayğa qanıqqan oficer sol jerde äyeldi bosatıp, üyine jetkizip saladı. Küdigin seyiltu üşin otbasınıñ jağdayımen tanısıp, bayğws ananıñ aldamağanına köz jetkizedi. Keterinde wrlıq jasau – tığırıqtan şığar jol emestigin aytıp, bwdan bılay zañ bwzbauın eskertedi. Bie sauım uaqıt ötken soñ aşqwrsaq

Pikir qaldıru

Elektorndı poştañız sırtqa jariyalanbaydı. Belgi qoyılğan öristi toltıru mindetti *

Atı-jöni *

Email *

Saytı

Kerey.kz/Kerey.kz

Biz turalı:

Tel: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz tiñ bwrınğı nwsqasın http://old.kerey.kz ten oqi alasızdar!

KEREY.KZ

Sayt materialdarın paydalanğanda derekközge silteme körsetu mindetti. Avtorlar pikiri men redakciya közqarası säykes kele bermeui mümkin. Jarnama men habarlandırulardıñ mazmwnına jarnama beruşi jauaptı.

Sayt sanağı:

Zero.KZ