Klinton men Tramp debatta birin-biri ayamadı
AQŞ prezident saylauına demokrattar atınan tüsip jatqan Hillari Klinton men onıñ respublikaşıl qarsılası Donal'd Tramp betpe-bet twrıp pikir talastırdı. Tramp jeñgen jağdayda Demokrattar liderin «türmege tüsiretinin» aytsa, Klinton Tramptıñ oğaş qılıqtarın meñzep, «ol prezident boluğa layıq emes» dep mälimdedi.
Debattıñ basında eki kün bwrın öziniñ 2005 jılı tüsken jağımsız videosı tarap ketkeni turalı aytqan Tramp videodağı äreketterin «oñaşada aytılğan äñgime ğana» dep sipattadı. Ol «videoğa asa nazar audarudıñ qajeti şamalı» deydi.
Mwnan soñ ol qarsılası Hillari Klintonnıñ küyeui – kezinde seksualdıq äreketteri üşin ayıptalğan AQŞ-tıñ bwrınğı prezidenti Bill Klintonnıñ özinen «asıp tüskenin», onıñ «äldeqayda jaman ister jasağanın» ayttı.
Ol videodağı äreketteri üşin maqtanbaytının, biraq AQŞ-tıñ aldında odan da göri mañızdı, IM («Islam memleketi» ekstremistik wyımı) sodırlarınıñ küşeyui, älemdegi qaqtığıstar siyaqtı mäselelerdiñ twrğanın bayandadı. Tramp videoda aytqan äñgimelerin şın mäninde iske asırmağanın mälimdedi.
Al Hillari Klinton diskussiya kezinde «Tramptıñ älgi videosı – onıñ prezident qızmetine layıq emes ekenin däleldeytin tağı bir ayğaq. Tramp video onıñ qanday adam ekenin «sipattay almaydı» deydi. Biraq körgen kez kelgen adam videonıñ Tramptıñ qanday adam ekenin naqtı körsetetinin biledi» dedi.
Tramp debatta Klintondı AQŞ prezidenti Barak Obamanıñ alğaşqı prezidenttik merziminde memlekettik hatşı qızmetin atqarğan kezinde jeke menşik poçta serverin paydalandı dep ayıptadı. Donal'd Tramp saylauda jeñgen jağdayda bwl isti prokurorlarğa arnayı teksertetinin mälimdedi.
Klinton Tramptıñ bwl sözine «elimizde Donal'd Tramptıñ zañ şığarmaytını qanday jaqsı» dep jauap berse, Tramp «al sen türmege otırasıñ» dep saldı.
Debat kezinde Klinton Reseydiñ AQŞ-qa bwrın tarihta bolmağan därejede kiberşabuıl jasağanın ayta kelip, «AQŞ eşqaşan qarsılas memlekettiñ şabuılına mwnşalıqtı därejede wşıramağan. Şeteldik derjava (Reseydi aytadı – red.) AQŞ-tağı saylauğa äser etkisi keledi. Olar men jeñsin dep otırğan joq. Resey mwnı saylauda Donal'd Tramp jeñsin dep istep otır» dedi.
Mwnıñ aldında Barak Obama äkimşiligi Reseydi ükimet serverine kiberşabuıl jasadı dep ayıptağan edi. Kreml' onı teriske şığaradı.
VIDEONIÑ TARIHI
AQŞ-tıñ Missuri ştatındağı Sent-Luis qalasında, Vaşington universitetinde ötken debatqa eki kün qalğanda, yağni qazannıñ 8-i küni Tramptıñ oğaş äreketi tüsirilgen 2005 jılğı video tarap ketken edi. Eki sayasatker betpe-bet pikirtalasqa şığar qarsañda da bwl mäsele turalı daulasqan bolatın.
Videoda Tramp jınıstıq äreketterine maqtanıp, äyelder turalı anayı sözder aytqan. Hillari Klinton Tramptıñ videosın «adam şoşırlıq» dep bağalağan. Mwnan soñ Donal'd Tramptıñ öz partiyalastarı, arasında gubernatorlar men AQŞ kongresiniñ ökilderi de bar, oğan dauıs bermeytinderin mälimdep, saylauşılardı da dauıs bermeuge şaqırğan.
Milliarder magnat Donal'd Tramp videodağı sözderi üşin jwrttan keşirim swrap, onıñ «söz ğana» ekenin eskertip, qaraşanıñ 8-ine deyin sozılatın saylau nauqanın jalğastıra beretinin mälimdegen.
Mwnan soñ ol Hillari Klintonnıñ küyeuin ayıptap, «Bill Klinton äyelderdi şınımen zorlağan, al onıñ äyeli Hillari küyeuiniñ zorlığına wşırağan äyelderge qısım jasap keledi» degen bolatın.
Tramp turalı video şığardan bir kün bwrın (qazannıñ 7-si) Reuters-Ipsos jürgizgen saualnamağa qarağanda, Klinton saylauşılar qoldauı boyınşa Tramptan 5 payız ozıp keledi.
TRAMPTIÑ ÄYELDERMEN KEZDESUİ
Prezidettik debattıñ aldında bir sağat qana bwrın Donal'd Tramp qarsılası Hillari Klintonnıñ küyeui Bill Klintondı «jınıstıq äreket jasadı» dep ayıptağan üş äyel – Pola Djons, Ketlin Uilli jäne Huanita Broudrikpen kezdesken. Keybir sarapşılar Tramp bwl äreketin özine köleñke tüsiretin 2005 jılğı videodan eldiñ nazarın qarsılasınıñ küyeuine audarıp jiberu üşin jasadı dep bağalaydı.
Üş äyel de AQŞ prezidenti saylauına tüsip jatqan Hillari Klintonnıñ küyeui Bill Klintondı özderine qarsı jınıstıq äreket jasadı dep ayıptağan edi. Mäselen Broudrik «Bill Klinton meni 1978 jılı zorladı» dep mälimdegen. Biraq onıñ arızın sot qabıldamay, Klintonğa eşqanday ayıp tağılmay qalğan. Bill Klinton ayıptı joqqa şığaradı. Kezdesu kezinde Tramp äyelderdiñ arız bergen äreketin erlikke teñegenimen, öziniñ jağımsız videosı jaylı jurnalister swraqtarına jauap bermey ketken.
Hillari Klinton Donal'd Tramptıñ äyeldermen kezdeskenin «tryuk» dep atap, Tramptıñ «qwldırauınıñ bir böligi» retinde bağalağan.
Azattıq radiosı
Pikir qaldıru