|  | 

Әдеби әлем

Еркіндіктің ақырғы нүктесі

Бақытбек БӘМІШҰЛЫFD0BBE38-24B3-4DAB-BA7E-0FC8DB0FFB76_w987_s_s

“Еркіндіктің ақырғы нүктесі” өлең-романнан үзінді. Бір үзік сыр – “Жайлаудағы той”

Құлын ембес жұпар төс, суы балдай,
Тобылғысы түйедей, құры нардай.
Мынау сұлу өлкеге сұғын қадап, 
Ішіп-жейді ашкөздер құны бардай.

Көктеп кеткен қыналы төстің тасы,
Көп бұлақтар кәдімгі көздің жасы.
Үлбіреген қыпша бел бойжеткеннің,
Үкісіндей ырғалар шөптің басы.

Арқыраған сайынан өзен даусы,
Арғымақтың азанғы озанындай.
Айдын беті сарғыштап апамыздың,
Айран ұйтқан қаймақшып қазанындай.

Жер ошақтан жылтылдап жанған оттар,
Көк жүзінен сияқты тамған оқтар.
Жетісудың құны мен құндызындай,
Жартастағы жабысқан жарғанаттар.

Ақ саулықтар жататын қырға симай,
Алатаудың ақ мойнақ құлжасындай.
Анау жүзген көлдегі қыз-қырқындар
Аққу-қаздың кәдімгі құрдасындай.

Кербез жандар керіліп үй тігеді,
Көкейінен кейінің күй түледі.
Кер жорғаның киімі кежіміндей,
Келіншектің келер ме бір тілегі.

Ай мүйізін көтерген төбесіне,
Ақ серкесі айналған төресіне.
Ақтылы қой апамның құрты сынды,
Шаша салған жаймалап өресіне.

Құлын жатыр құлаштай бие бауда,
Мырзасындай талтайып, байдың шіреп.
Желі басы желікті, киелі аула,
Сауылады шелектеп саумал тілек.

Қабағына жиылып жасырын мұң,
Құшағына тығылып ғашығының,
Арулардай мүлгіген сәйгүліктер,
Ойлап тұрған ымыртта асылын мың.

Көбелек те көл-көсір өңірі тоқ,
Ләззат тапқан тасадан көңілі боп.
Шоқы ұшына шоңқиған жаңа тұрғы,
Күн шығыстан көрінді өмірі жоқ.

Бірі шауып, аяңдап, қаумаласып,
Тойда табар салымды сауға, нәсіп.
Шұбырған ел шұрқырап:
Бірі белден,
Балақты өрлеп, ал бірі таудан асып.

Ауылына іші де, сырты да асыр,
Шудабайдың дүркіреп түсіп жатыр.
Шығыс тұрғы қарайды сан-санатты,
Ішінде у бұрқырып, тысында әтір.

Ай қасқа ерден күміс нұр жарқыраған,
Ал аспанда қалқыған, шалқыған ән.
Екі жақтап, қырындап, тілеп майдан,
Аласұрып азбандар арқыраған.

Қалы кілем құды бір жайылғандай,
Жерден күпір деп сұрау жайың қандай?
Жетектеген ақ толқын көлдің беті,
Майдан торта кілкітіп айырғандай.

Сәбилер жүр сүйкімді тете міне,
Шешесінің ілесіп жетегіне.
Қарамайды маңғаздар қағып-соға,
Ұрысқан сайын оралып етегіне.

Босағаны жаулаған ол қарақтар,
Кілең қызыл, күрең бет домалақтар.
Кінәратсыз көкейде лаулап арман,
Жиып жатыр төр жақтан мол-мол ақпар.

Мән бермейді аландар борбайға аса,
Жарық шеке, кекше бай, торғай – қаса.
Дейтіндейін қалады-ау айыз қанбай,
Осы тойда осылар болмай қалса.

Жер ошақтың басында жарқын қарас,
Тырқылдаған тынымсыз қатын-қалаш.
Бүйірінен білініп сылбыр қыбыр,
Бүлкілдейді әредік батыр алаш.

Қойшы қайсы?
Даяшы,
Бала ғашық?
Мидай мүлде кетіпті араласып.
Ақ жаулықты арсыздау ала күшік,
Есіреді, еркелеп ала қашып.

Қазан жақтан қабарып, қақсағансып,
«Қарақұрттап» қояды қара қаншық.
Қуған болып, қуланып қалған қаңсып,
Нуға еніп барады қара басып…
………………………………………………………
…………………………………………………

Baqitbek Bamishuly

Related Articles

  • АЛАШ ЗИЯЛЫЛАРЫНЫҢ ҮРІМШІДЕН ҚАЙТЫП КЕЛЕ ЖАТҚАНДА

    Болған оқиға ізімен Болған оқиғаның ізімеН…   Алаш жұртының бір емес, бірнеше съезі өтіп, Әлиханның Колчактан беті қайтып, “Енді қайтып тәуелсіз ел боламыз” деп жүрген кез еді. Семй Алаш қайраткерлерінің ордасы еді. Семейде жүрген Ахмет Байтұрсынов бастаған бір топ алашордашылар Қытай шекарасындағы Үрімші қаласына барып, ондағы қазақ жұртының хал жағдайын біліп қайтуға жолға шыққөан. Ол кезде Үрімшінің көбі қазақ еді Үйлері негізінен саздан құйылған. Орта Азияның көп қалаларын еске салғандай. Біраз үлкен кісілер мен жастар Ахаңның төте әліпбиімен кітап газет оқиды. екен. Ахаңды бұрын көрген адамдар да кездесті. Дегенмен, Ахаң Үрімші қазақтарының тәелсіз автономия құру туралы ойлары да жоқтығын байқаған. Соныменг, Үрімші қазағының және Қытайға жақын басқа ұлттардың басты тұрмысы

  • БІР АУЫЛДАҒЫ  ЕКЕУДІҢ ТАҒДЫРЫ

      Жұмат  ӘНЕСҰЛЫ   ( Махаббат туралы әңгіме) “МЕН СЕНЕН БАСҚАНЫ ӨЛГЕНШЕ  КӨРМЕЙМІН ДЕП СЕРТ БЕРІП ЕДІМ ӨЗІМЕ” “ДЕДІ БУЫНЫП ӨЛЕЙІН ДЕП ЖАТҚАН МАЙСА ДЕГЕН ҚЫЗ.. Бұл БАЙТӨБЕ деп аталатын ауыл. БҰРЫН ҮЛКЕН ШАРУАШЫЛЫҚТАРЫ БОЛҒАН.ОҚУ АЯҚТАЛЫП, МЕКТЕП БІТІРУШІЛЕР МЕКТЕПТІҢ ЖАНЫНДАҒЫ АЛМА БАҒЫНДА МЕКТЕП БІТІРУШІЛЕРДІҢ ТОЙЫ МЕН  СЫНЫПТАС ЖАРАС ПЕН МАЙСАНЫҢ ТОЙЫ БІРГЕ ӨТЕІЗІЛЕТІН БОЛҒАН. ЖАРАСТЫҢ ƏКЕСІ ФЕРМЕР, АЗДАП ЕГІСТІГІ БАР. Ал Жараспен біргн оқыған Əміренің əкесі əкімшілікте қызмет жасайды, əрі жеміс өсіреді. БҰЛ ЖАРАС ПЕН МАЙСАНЫҢ ҮЙЛЕНУ ТОЙЫ БАСТАЛАЙЫН ДЕП ЖАТҚАНДА БОЛҒАН ТРАГЕДИЯ. ЖАРАС ПЕН МАЙСА МЕКТЕП БІТІРІП,, ӨЗ СЫНЫПТАСТАРЫМЕН МЕКТЕПТІҢ ЖАНЫНДАҒЫ ҮЛКЕН БАҚТА ҮЙЛЕНУ ТОЙЛАРЫН МЕКТЕП БІТІРУ ТОЙЫМЕН ЖАЛ,ҒАСТЫРМАҚШЫ ЕДІ. МЕКТЕПТІҢ БАҒЫ АЛҚЫЗЫЛ ГҮЛМЕН ЖАЙНАП ТҰР. оҒАН ТҮРЛІ ТҮСТІ ЛАМПАЛАР ҚОСЫЛҒАН. сЫРТЫНАН

  • МӘҢГІ ҚАЗАҚ(ертегі фэнтези) 

    ҚАЗАҚТАРҒА ЖАСАлып жатқан  ҚИЯНАТ КӨП БОЛҒАСЫН, « Мәңгі қазақ» атты әңгіме жазсам деп жүретін едім. Осыдан бір күн бұрын сол әңгіменің сюжетіне келетін түс көржім. Кешеден бері жазуға кіріссем бе деп жүр едім, сәті бұгін түскен сияқты. ЖҰМАТ ӘНЕСҰЛЫ Өте ертеде емес, бүгінде емес, ғылым докторлары Санжар мен Балжан институтта қызмет ететін.Өздерінің лауазымдарына қарай қарапайым екі қатарлы жақсы салынған коттеджде тұрды.Интеллигент адамдар өмірдің қиындықтарына көп мін бере қоймайды ғой, Өмірлері мәнді, жайлы өтіп жатты. Жақсылықта көп күттірген жоқ, Санжар мен Балжан ұлды болып, коттеджде шағын той өтті. Неге екенін қайдам, әке шешелері ақылдасып, ұлдарыныі есімін Аңсар деп атаған. Аңсар ертедегідей тез де өскен жоқ, кеш те өскен жоқ. Тәрбиелі жігіт болып

  • СУ ІШКЕНДЕ ҚҰДЫҚ ҚАЗЫУШЫНЫ ҰМЫТПА

    (23 – әңгіме) БАЙАХМЕТ ЖҰМАБАЙҰЛЫ — Біздің заманда сендерше киімнен-киім таңдайтын жағдай қайда, жамап-жасқап, тон, шалбар кисек те жететін. Сөйтіп жүріп аянбай еңбек еттік. Бүгінгі күн басатын жолды ол кезде айлап жүрдік, тіпті бүгінгідей дүниенің төрт бұрышынан хабар тауып отыратын жағдай қайда? — деген қария немересінің жұмыстың қырын білмей, тік қасық болып өсіп келе жатқанына наразы бейнесін аңғартып, өз өмір кешірмесінен кеңестер қозғаған. Немересі: — Ата, сол дәуірде туған өздеріңіздің сорлы болған тәлейлеріңізден көрмейсіз бе? Оларыңызды бізге айтпаңыз, —демей ме. Ашудан жарыларман болған қария: — Е, ондай болғанда «Ұрпақ үшін бақыт-байлық жаратсам» деп тер төгіп, жан қиып, азып-тозған ата-бабаларың сендерге айыпты болғаны ғой. «Теңдік үшін» деп әкем оққа ұшты. Ал

  • Мұхтар Мағауин: ОРАЛХАНДЫ ДА, ҚҰДАЙЫҢДЫ ДА ҰМЫТҚАН ЕКЕНСІҢ…

    яғни, Д.Исабековты тәубаға түсіру рәсімі Республика президентінің қолынан биік марапат алып, желі көтеріліп тұрған Д.Исабеков, мына біз сияқты пендесіне көңіл бөліп, «Мұхтар Мағауиннің бүкіл позициясы маған ұнамайды» деген түйінді тақырыппен сұхбат беріпті – Nege.kz, 10.ХІ.2022. Бір заманда таныған, білген, енді көзден таса, көңілден өшкен жазарманның, тәрізі, қырық-елу жыл бойы іште булыққан жүрекжарды толғамы. Жарыққа шыққан кезде біз тарихи-танымдық «Алтын Орда» кітабын дендеп, қажетті тынысқа Эрнест Хемингуэйдің ескі жұрты – жылы теңізге бет түзеген едік. Енді міне, екі аптадан асқанда қайрылып соғуға мүмкіндік таптық. Артықша қажеттіліктен емес, әлдебір әуесқой ағайындар дүдәмалда қалмасын деп. Алдымен, айқайлы сұхбатты оқымаған бүгінгі жұртшылық үшін, ең бастысы – Д.Исабеков бауырымыздың мүбәрак есімін кейінгі заманға ұмыттырмай жеткеру

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: