|  | 

ادەبي الەم

ەركىندىكتىڭ اقىرعى نۇكتەسى

باقىتبەك بامىشۇلىFD0BBE38-24B3-4DAB-BA7E-0FC8DB0FFB76_w987_s_s

“ەركىندىكتىڭ اقىرعى نۇكتەسى” ولەڭ-روماننان ءۇزىندى. ءبىر ۇزىك سىر – “جايلاۋداعى توي”

قۇلىن ەمبەس جۇپار ءتوس، سۋى بالداي،
توبىلعىسى تۇيەدەي، قۇرى نارداي.
مىناۋ سۇلۋ ولكەگە سۇعىن قاداپ، 
ءىشىپ-جەيدى اشكوزدەر قۇنى بارداي.

كوكتەپ كەتكەن قىنالى ءتوستىڭ تاسى،
كوپ بۇلاقتار كادىمگى كوزدىڭ جاسى.
ۇلبىرەگەن قىپشا بەل بويجەتكەننىڭ،
ۇكىسىندەي ىرعالار ءشوپتىڭ باسى.

ارقىراعان سايىنان وزەن داۋسى،
ارعىماقتىڭ ازانعى وزانىنداي.
ايدىن بەتى سارعىشتاپ اپامىزدىڭ،
ايران ۇيتقان قايماقشىپ قازانىنداي.

جەر وشاقتان جىلتىلداپ جانعان وتتار،
كوك جۇزىنەن سياقتى تامعان وقتار.
جەتىسۋدىڭ قۇنى مەن قۇندىزىنداي،
جارتاستاعى جابىسقان جارعاناتتار.

اق ساۋلىقتار جاتاتىن قىرعا سيماي،
الاتاۋدىڭ اق مويناق قۇلجاسىنداي.
اناۋ جۇزگەن كولدەگى قىز-قىرقىندار
اققۋ-قازدىڭ كادىمگى قۇرداسىنداي.

كەربەز جاندار كەرىلىپ ءۇي تىگەدى،
كوكەيىنەن كەيىنىڭ كۇي تۇلەدى.
كەر جورعانىڭ كيىمى كەجىمىندەي،
كەلىنشەكتىڭ كەلەر مە ءبىر تىلەگى.

اي ءمۇيىزىن كوتەرگەن توبەسىنە،
اق سەركەسى اينالعان تورەسىنە.
اقتىلى قوي اپامنىڭ قۇرتى سىندى،
شاشا سالعان جايمالاپ ورەسىنە.

قۇلىن جاتىر قۇلاشتاي بيە باۋدا،
مىرزاسىنداي تالتايىپ، بايدىڭ شىرەپ.
جەلى باسى جەلىكتى، كيەلى اۋلا،
ساۋىلادى شەلەكتەپ ساۋمال تىلەك.

قاباعىنا جيىلىپ جاسىرىن مۇڭ،
قۇشاعىنا تىعىلىپ عاشىعىنىڭ،
ارۋلارداي مۇلگىگەن سايگۇلىكتەر،
ويلاپ تۇرعان ىمىرتتا اسىلىن مىڭ.

كوبەلەك تە كول-كوسىر ءوڭىرى توق،
ءلاززات تاپقان تاسادان كوڭىلى بوپ.
شوقى ۇشىنا شوڭقيعان جاڭا تۇرعى،
كۇن شىعىستان كورىندى ءومىرى جوق.

ءبىرى شاۋىپ، اياڭداپ، قاۋمالاسىپ،
تويدا تابار سالىمدى ساۋعا، ءناسىپ.
شۇبىرعان ەل شۇرقىراپ:
ءبىرى بەلدەن،
بالاقتى ورلەپ، ال ءبىرى تاۋدان اسىپ.

اۋىلىنا ءىشى دە، سىرتى دا اسىر،
شۋدابايدىڭ دۇركىرەپ ءتۇسىپ جاتىر.
شىعىس تۇرعى قارايدى سان-ساناتتى،
ىشىندە ۋ بۇرقىرىپ، تىسىندا ءاتىر.

اي قاسقا ەردەن كۇمىس نۇر جارقىراعان،
ال اسپاندا قالقىعان، شالقىعان ءان.
ەكى جاقتاپ، قىرىنداپ، تىلەپ مايدان،
الاسۇرىپ ازباندار ارقىراعان.

قالى كىلەم قۇدى ءبىر جايىلعانداي،
جەردەن كۇپىر دەپ سۇراۋ جايىڭ قانداي؟
جەتەكتەگەن اق تولقىن كولدىڭ بەتى،
مايدان تورتا كىلكىتىپ ايىرعانداي.

سابيلەر ءجۇر سۇيكىمدى تەتە مىنە،
شەشەسىنىڭ ىلەسىپ جەتەگىنە.
قارامايدى ماڭعازدار قاعىپ-سوعا،
ۇرىسقان سايىن ورالىپ ەتەگىنە.

بوساعانى جاۋلاعان ول قاراقتار،
كىلەڭ قىزىل، كۇرەڭ بەت دومالاقتار.
كىناراتسىز كوكەيدە لاۋلاپ ارمان،
جيىپ جاتىر ءتور جاقتان مول-مول اقپار.

ءمان بەرمەيدى الاندار بوربايعا اسا،
جارىق شەكە، كەكشە باي، تورعاي – قاسا.
دەيتىندەيىن قالادى-اۋ ايىز قانباي،
وسى تويدا وسىلار بولماي قالسا.

جەر وشاقتىڭ باسىندا جارقىن قاراس،
تىرقىلداعان تىنىمسىز قاتىن-قالاش.
بۇيىرىنەن ءبىلىنىپ سىلبىر قىبىر،
بۇلكىلدەيدى ارەدىك باتىر الاش.

قويشى قايسى؟
داياشى،
بالا عاشىق؟
ميداي مۇلدە كەتىپتى ارالاسىپ.
اق جاۋلىقتى ارسىزداۋ الا كۇشىك،
ەسىرەدى، ەركەلەپ الا قاشىپ.

قازان جاقتان قابارىپ، قاقساعانسىپ،
«قاراقۇرتتاپ» قويادى قارا قانشىق.
قۋعان بولىپ، قۋلانىپ قالعان قاڭسىپ،
نۋعا ەنىپ بارادى قارا باسىپ…
………………………………………………………
…………………………………………………

Baqitbek Bamishuly

Related Articles

  • الاش زيالىلارىنىڭ ۇرىمشىدەن قايتىپ كەلە جاتقاندا

    بولعان وقيعا ىزىمەن بولعان وقيعانىڭ ىزىمەن…   الاش جۇرتىنىڭ ءبىر ەمەس، بىرنەشە سەزى ءوتىپ، ءاليحاننىڭ كولچاكتان بەتى قايتىپ، “ەندى قايتىپ تاۋەلسىز ەل بولامىز” دەپ جۇرگەن كەز ەدى. سەمي الاش قايراتكەرلەرىنىڭ ورداسى ەدى. سەمەيدە جۇرگەن احمەت بايتۇرسىنوۆ باستاعان ءبىر توپ الاشورداشىلار قىتاي شەكاراسىنداعى ءۇرىمشى قالاسىنا بارىپ، ونداعى قازاق جۇرتىنىڭ حال جاعدايىن ءبىلىپ قايتۋعا جولعا شىققوان. ول كەزدە ءۇرىمشىنىڭ كوبى قازاق ەدى ۇيلەرى نەگىزىنەن سازدان قۇيىلعان. ورتا ازيانىڭ كوپ قالالارىن ەسكە سالعانداي. ءبىراز ۇلكەن كىسىلەر مەن جاستار احاڭنىڭ توتە الىپبيىمەن كىتاپ گازەت وقيدى. ەكەن. احاڭدى بۇرىن كورگەن ادامدار دا كەزدەستى. دەگەنمەن، احاڭ ءۇرىمشى قازاقتارىنىڭ تاەلسىز اۆتونوميا قۇرۋ تۋرالى ويلارى دا جوقتىعىن بايقاعان. سونىمەنگ، ءۇرىمشى قازاعىنىڭ جانە قىتايعا جاقىن باسقا ۇلتتاردىڭ باستى تۇرمىسى

  • ءبىر اۋىلداعى  ەكەۋدىڭ تاعدىرى

      جۇمات  انەسۇلى   ( ماحاببات تۋرالى اڭگىمە) “مەن سەنەن باسقانى ولگەنشە  كورمەيمىن دەپ سەرت بەرىپ ەدىم وزىمە” “دەدى بۋىنىپ ولەيىن دەپ جاتقان مايسا دەگەن قىز.. بۇل بايتوبە دەپ اتالاتىن اۋىل. بۇرىن ۇلكەن شارۋاشىلىقتارى بولعان.وقۋ اياقتالىپ، مەكتەپ بىتىرۋشىلەر مەكتەپتىڭ جانىنداعى الما باعىندا مەكتەپ بىتىرۋشىلەردىڭ تويى مەن  سىنىپتاس جاراس پەن مايسانىڭ تويى بىرگە وتەىزىلەتىن بولعان. جاراستىڭ Əكەسى فەرمەر، ازداپ ەگىستىگى بار. ال جاراسپەن بىرگن وقىعان Əمىرەنىڭ əكەسى əكىمشىلىكتە قىزمەت جاسايدى، ءəرى جەمىس وسىرەدى. بۇل جاراس پەن مايسانىڭ ۇيلەنۋ تويى باستالايىن دەپ جاتقاندا بولعان تراگەديا. جاراس پەن مايسا مەكتەپ ءبىتىرىپ،، ءوز سىنىپتاستارىمەن مەكتەپتىڭ جانىنداعى ۇلكەن باقتا ۇيلەنۋ تويلارىن مەكتەپ ءبىتىرۋ تويىمەن جال،عاستىرماقشى ەدى. مەكتەپتىڭ باعى القىزىل گۇلمەن جايناپ تۇر. وعان ءتۇرلى ءتۇستى لامپالار قوسىلعان. سىرتىنان

  • ماڭگى قازاق(ەرتەگى فەنتەزي) 

    قازاقتارعا جاسالىپ جاتقان  قيانات كوپ بولعاسىن، « ماڭگى قازاق» اتتى اڭگىمە جازسام دەپ جۇرەتىن ەدىم. وسىدان ءبىر كۇن بۇرىن سول اڭگىمەنىڭ سيۋجەتىنە كەلەتىن ءتۇس كورجىم. كەشەدەن بەرى جازۋعا كىرىسسەم بە دەپ ءجۇر ەدىم، ءساتى بۇگىن تۇسكەن سياقتى. جۇمات انەسۇلى وتە ەرتەدە ەمەس، بۇگىندە ەمەس، عىلىم دوكتورلارى سانجار مەن بالجان ينستيتۋتتا قىزمەت ەتەتىن.وزدەرىنىڭ لاۋازىمدارىنا قاراي قاراپايىم ەكى قاتارلى جاقسى سالىنعان كوتتەدجدە تۇردى.ينتەلليگەنت ادامدار ءومىردىڭ قيىندىقتارىنا كوپ ءمىن بەرە قويمايدى عوي، ومىرلەرى ءماندى، جايلى ءوتىپ جاتتى. جاقسىلىقتا كوپ كۇتتىرگەن جوق، سانجار مەن بالجان ۇلدى بولىپ، كوتتەدجدە شاعىن توي ءوتتى. نەگە ەكەنىن قايدام، اكە شەشەلەرى اقىلداسىپ، ءۇلدارىنىى ەسىمىن اڭسار دەپ اتاعان. اڭسار ەرتەدەگىدەي تەز دە وسكەن جوق، كەش تە وسكەن جوق. تاربيەلى جىگىت بولىپ

  • سۋ ىشكەندە قۇدىق قازىۋشىنى ۇمىتپا

    (23 – اڭگىمە) باياحمەت جۇمابايۇلى — ءبىزدىڭ زاماندا سەندەرشە كيىمنەن-كيىم تاڭدايتىن جاعداي قايدا، جاماپ-جاسقاپ، تون، شالبار كيسەك تە جەتەتىن. ءسويتىپ ءجۇرىپ ايانباي ەڭبەك ەتتىك. بۇگىنگى كۇن باساتىن جولدى ول كەزدە ايلاپ جۇردىك، ءتىپتى بۇگىنگىدەي دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشىنان حابار تاۋىپ وتىراتىن جاعداي قايدا؟ — دەگەن قاريا نەمەرەسىنىڭ جۇمىستىڭ قىرىن بىلمەي، تىك قاسىق بولىپ ءوسىپ كەلە جاتقانىنا نارازى بەينەسىن اڭعارتىپ، ءوز ءومىر كەشىرمەسىنەن كەڭەستەر قوزعاعان. نەمەرەسى: — اتا، سول داۋىردە تۋعان وزدەرىڭىزدىڭ سورلى بولعان تالەيلەرىڭىزدەن كورمەيسىز بە؟ ولارىڭىزدى بىزگە ايتپاڭىز، —دەمەي مە. اشۋدان جارىلارمان بولعان قاريا: — ە، ونداي بولعاندا «ۇرپاق ءۇشىن باقىت-بايلىق جاراتسام» دەپ تەر توگىپ، جان قيىپ، ازىپ-توزعان اتا-بابالارىڭ سەندەرگە ايىپتى بولعانى عوي. «تەڭدىك ءۇشىن» دەپ اكەم وققا ۇشتى. ال

  • مۇحتار ماعاۋين: ورالحاندى دا، قۇدايىڭدى دا ۇمىتقان ەكەنسىڭ…

    ياعني، د.يسابەكوۆتى تاۋباعا ءتۇسىرۋ ءراسىمى رەسپۋبليكا پرەزيدەنتىنىڭ قولىنان بيىك ماراپات الىپ، جەلى كوتەرىلىپ تۇرعان د.يسابەكوۆ، مىنا ءبىز سياقتى پەندەسىنە كوڭىل ءبولىپ، «مۇحتار ماعاۋيننىڭ بۇكىل پوزيتسياسى ماعان ۇنامايدى» دەگەن ءتۇيىندى تاقىرىپپەن سۇحبات بەرىپتى – Nege.kz, 10.ءحى.2022. ءبىر زاماندا تانىعان، بىلگەن، ەندى كوزدەن تاسا، كوڭىلدەن وشكەن جازارماننىڭ، ءتارىزى، قىرىق-ەلۋ جىل بويى ىشتە بۋلىققان جۇرەكجاردى تولعامى. جارىققا شىققان كەزدە ءبىز تاريحي-تانىمدىق «التىن وردا» كىتابىن دەندەپ، قاجەتتى تىنىسقا ەرنەست حەمينگۋەيدىڭ ەسكى جۇرتى – جىلى تەڭىزگە بەت تۇزەگەن ەدىك. ەندى مىنە، ەكى اپتادان اسقاندا قايرىلىپ سوعۋعا مۇمكىندىك تاپتىق. ارتىقشا قاجەتتىلىكتەن ەمەس، الدەبىر اۋەسقوي اعايىندار ءدۇدامالدا قالماسىن دەپ. الدىمەن، ايقايلى سۇحباتتى وقىماعان بۇگىنگى جۇرتشىلىق ءۇشىن، ەڭ باستىسى – د.يسابەكوۆ باۋىرىمىزدىڭ مۇباراك ەسىمىن كەيىنگى زامانعا ۇمىتتىرماي جەتكەرۋ

پىكىر قالدىرۋ

ەلەكتورندى پوشتاڭىز سىرتقا جاريالانبايدى. بەلگى قويىلعان ءورىستى تولتىرۋ مىندەتتى *

اتى-ءجونى *

Email *

سايتى

Kerey.kz/كەرەي.كز

ءبىز تۋرالى:

تەل: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz ءتىڭ بۇرىنعى نۇسقاسىن http://old.kerey.kz تەن وقي الاسىزدار!

KEREY.KZ

سايت ماتەريالدارىن پايدالانعاندا دەرەككوزگە سىلتەمە كورسەتۋ مىندەتتى. اۆتورلار پىكىرى مەن رەداكتسيا كوزقاراسى سايكەس كەلە بەرمەۋى مۇمكىن. جارناما مەن حابارلاندىرۋلاردىڭ مازمۇنىنا جارناما بەرۋشى جاۋاپتى.

سايت ساناعى: