|  | 

Көз қарас

«Орыстар неге кетіп жатыр?». Борис барлық шындықты айтты

439eb117d4c8031edff67bab2bc2eaf4-600x400

Қайда? Неге? Қазақстаннан кімдер кетіп жатыр? Білсеңіз, былтырғы жылы біздің елден Ресейге 23 589 орыс көшіп тыныпты. Кетіп жатқандардың 88 пайызы Ресейді таңдапты. Тегін емес-ау осы… Бір себебі бар.

Сamonitor.kz-те жарияланған мақаланы оқып осындай ойға қалдық. Аударып, ықшамдап ұсынып отырмыз. Мақаланың түп-төркінін түсінген адам оның неге және не себепті жазылғанын да бірден аңғаруы тиіс. Солай.kaz.365info.kz.

«Баламның соңынан бардым»

Алдымен Валерия Гуревичтен бастайық. 60-қа қараған шағында Петербургке көшкен.

«Неге өйттім? Баламның соңынан бардым. Осында оқуға түсті. Үйленді. Ресей азаматтығын алды. Өкінбеймін. Мұнда ет жақындарым тұрады. Еркін жүріп-тұрам. Бірақ, Қазақстан да қымбат маған. Жаман өмір сүргем жоқ ол жақта», — дейді зейнеткер.

Бұдан нені түсіндік? Қазақстандағы орыстардың тәуелсіздік тұсында өмірге келген үрім-бұтағы тарихи отанына оралып жатыр. Оқумен кетеді. Отбасын құрады. Қалады. Біржолата. Көніп жатса, артынан ата-анасын да ала кетеді.

Әке-шешесі Қазақстанда қала беруі де мүмкін. Аға буын өскен ортасын қиюы да қиын ғой. Балаларын ұстамайды, алайда. Солай. Бірақ, бізді қызықтырған бұл кейіпкер емес.

Борис не дейді?

Сamonitor-ға пікір білдірген келесі адам аты-жөнін айтпапты. Неге өйтті екен? Ақыр айтты ғой ойын. Атын неге жасырады?

«Тоғызқабатты үйде тұрам. Осындағы 5 отбасы Ресейге көшкелі жатыр. Жалпы, жақсы бәрі. Бірақ, бір түйткіл бар. Жұрт көшіп жатыр. Орыстарды айтам. Себебі, ертеңінен үміт жоқ. Тұрмысында да, жұмысында да. Трайбализм тамыр жайған. Ұлттық мәселе тағы бар. Баламды оқытатын жер жоқ, қазір. Білім жоқ. Саяси бағдар да белгісіз. Қазақ тілін жанталасып енгізіп жатыр. Латынын тағы қосты», — дейді Борис (мақала авторы осындай лақап ат беріпті оған).

Борис те Ресейге кетпек. Жалығыпты. Мезі болыпты. Білсек, бұл кісі мұғалім. Сабақ береді. Сабақ үстінде елдегі былықтарды айтса, қарсы шығатын студенттер шығыпты.

«Қарашы өздерін, мені патриот емессің деп айыптайды. Олар кім соншама? Қысқасы, арты айғаймен аяқталды. Мұны қойшы. Студенттердің арасында сәләфиттер пайда болды. Содан қорқам. Өз идеяларын тықпалап жүр олар. Билік әрекет етіп жатыр. Бұдан нәтиже бола ма? Белгісіз. Қысқасы, қолды бір сілтедім де Ресейге көшіп кеттім…», — дейді ол.

Борис былтырғы жылы Қазақстаннан Ресейге кеткен 23 589 адамның бірі. Ол енді оралмайды…

«Айта алмаймын. Білмеймін. Белгісіз»

Әрі қарайғы әңгімеде Борис одан сайын ашыла түсіпті. Ағынан жарылыпты.

«90 жылдарға қайтып оралған түріміз бар. Орыс жастары кетіп жатыр. Артынан әке-шешесі де ілесуде. Неге бұлай?

Аты бар, беделі бар ЖОО-ларға кіріңізші. Орыс студенттерінің үлесі 3-4 пайыздан аспайды. Жоқ, Алматыда орыс аз емес. 30 пайыздай бар. Бірақ, жастары кетіп жатыр. Олар қайта орала ма? Айта алмаймын. Білмеймін. Белгісіз.

Ресейге кетіп жатқандардың арасында азиаттар да көп (Бористің бұл арада кімдерді меңзегенін түсінбедік)».

Байқаймыз, Борис бәрін байқайды. Көріп жүреді. Ойлап жүреді.

«Адамды ұлтына, шыққан тегіне қарай бөлген дұрыс емес. Тек қазақтар істейтін, тек орыстар істейтін мекемелерді көргем. Қауіпті бұл. Қоғам бүлінеді бұдан.

Айталық, неліктен көшелерде еуропеоид полицейлер жоқ? Неге көрмеймін оларды? Салық органдарында, прокуратурада, соттарда орыстар неге жоқтың қасы?

Жоқ, мен ешкімді ренжіткім жоқ. Бірақ, бәрібір ойлайсың. Әрі қарай не болады? Орыспын мен. Бірақ, ешкімге керегім жоқ екен. Не істеймін сонда?» дейді ол.

Борис полицейлер туралы айтты. Еуропеоидтар жоқ деді олардың арасында. Иә, жоқ. Бірақ, мұны орыстардың өзінен сұрау керек шығар, Борис? Бәлкім, олардың бұл салаға барғысы жоқ шығар? Қалай ойлайсыз?

Соңында

Былтыр Қазақстаннан көшкендердің көпшілігін 30-34 жас аралығындағы жастар құраған. Бұлар 4050 адам. 25-29 жастағылар – 3630 адам. 35-тен 39-қа дейінгілердің арасында 3375 адам көшкен Қазақстаннан. Дерлігі Ресейді таңдаған. Солай.           kaz.365info.kz

Related Articles

  • Қазіргі заңнама аясында мемлекеттік тілді қалай дамытуға болады?

    Қазіргі заңнама аясында мемлекеттік тілді қалай дамытуға болады?

    Zhalgas Yertay         Қазақстан билігі мемлекеттік тілді дамыту үшін қатаң шешімдерге барғысы келмейді дейік. Бірақ қазіргі заңнама аясында мемлекеттік тілді қалай дамытуға болады? Соны ойланып көрейік. Қазақ тілін дамыту жайын айтқан кезде Қазақстан билігі қоғамды екіге бөледі. Бірі – тілді дамытудың радикал шешімдерін ұстанады, екінші жағы – қазіргі статус-квоны сақтағысы келеді, яғни ештеңе өзгертпей-ақ қояйық дейді. Бірақ екі жолды да таңдамай, ортасымен жүруді ұсынып көрсек қайтеді!? Батыл қадамдарға барайық, бірақ ол радикал жол болмасын. Қазақ тілін күшпен емес, ортаны дамыту арқылы күшейтсек болады. Яғни адамдар тілді үйреніп әуре болмай-ақ, халық жай ғана қазақ тілі аясында өмір сүруді үйренсін. Негізгі ой осы. Біз осы уақытқа дейін адамдар ортаны

  • Елдес Орда, тарихшы: «Түркістан» атауын қолдану – аймақтағы жұмсақ күш позициясын нығайту тәсілі

    Елдес Орда, тарихшы: «Түркістан» атауын қолдану – аймақтағы жұмсақ күш позициясын нығайту тәсілі

    Фото ашық дереккөздерден алында Өткен аптада Түркияның ұлттық білім министрлігі мектеп бағдарламасына «Түркістан» деген терминді енгізген еді. Шетел басылымдарының жазуынша, бұл атау енді «Орталық Азия» ұғымының орнына қолданылмақ. Білім министрі Юсуф Текин жаңа атау түркі әлемінің бірлігін қамтамасыз етуге бағытталғанын айтады. Оның сөзінше, үкімет оқу бағдарламасынан империялық мағынасы бар географиялық атауларды алып тастамақшы. Ең қызығы, «Түркістан» аумағына Қазақстаннан бөлек, Қырғызстан, Өзбекстан, Түркіменстан мен Тәжікстан жатады екен. Сондай-ақ кейбір басылымдар бұл терминнің Қытайдың батысында орналасқан Шыңжан өлкесіне қатысы барын да атап өтті.  Кейбір ғалымдар «Орталық Азия» термині колониализмнен қалғанын жиі атап жүр. ХХ ғасырдағы әлемдік академиялық ғылымды сол кездегі ірі империялар қалыптастырғандықтан, бүгінде мұндай терминдер мен атаулар халық санасына әбден сіңіп

  • АБАҚ АНА ЖӘНЕ ТАСБИКЕ АНА

    АБАҚ АНА ЖӘНЕ ТАСБИКЕ АНА

    Мәми би Жұртбайұлының шежіресінде айтылуынша Керей ұлысының арғы тегі – Шеп, Сеп, Байлау, Қойлау, Елдей, Көлдей, Изен, Жусан секілді тайпалардан таралады екен. Аталған тайпалардың біразы ескі тарих беттерінен кездессе, енді бір бөлімі қазірге дейін Керей руындағы аталардың есімі ретінде аталып келеді. Мұның бір себебін арғы тарихтағы аталардың аты өшпесін деп кейінгі ұрпақтарының аталар атын қайта жаңғыртып қойған дәстүрінен қарау керек. Абақ атауына келсек, арыда Керей ханзадалары мен ханышаларының арасында Абақ, Абақберді, Абахан, Абақтай, Абақай, Абақ бике сынды есімдер болған. Сол ата-апаларының жолын жалғаған, тозып кеткен Керей елінің басын қосып, оған әз ана болған Абақ есімді қасиетті ана өмірде болған адам. Қазақ тарихында ру атына айналған әз аналар аз болмаған. Көрнекті жазушы,

  • ТАРИХ ҒЫЛЫМЫ ҚАЗІР ЭЗОТЕРИКАЛЫҚ ТОПТАРДЫҢ  МЕНШІГІНДЕ

    ТАРИХ ҒЫЛЫМЫ ҚАЗІР ЭЗОТЕРИКАЛЫҚ ТОПТАРДЫҢ  МЕНШІГІНДЕ

         Шығыстанушы-тарихшы Өмір Тұяқбайдың бұрында да «Қазаққа қандай тарих керек? Тәуелсіздік кезеңінде жасалған тарихи мистификациялар хроникасы» деп аталатын мақаласын  (22.05. 2025. Zhasalash.kz) оқып ем. Риза болғам. Жақында Ө. Тұяқбайдың «Қазақстанда тарихи бұрмалаулар мен мифтерге тосқауыл қоюдың жолдары» (02.10. 2025. Zhasalash.kz) атты тағы бір мақаласымен және таныстық. Өте өзекті мәселені көтеріпті. Тарихта орын алып жүрген жағымсыз жайттар турасында ой толғапты. Журналистерді, блогерлерді айыптапты. Тарихтан арнайы кәсіби дайындығы жоқ, бәрін бүлдіріп болды деп.  Келеңсіздікті тоқтатудың нақты жолдарын ұсыныпты. Бұған да көңіліміз бек толды. Әйтсе де тарихты бұрмалауға, өз өтіріктерін насихаттауға тек журналистер мен блогерлер ғана емес, «арнайы кәсіби дайындығы бар» «тарихшылардың» да «зор үлес» қосып жатқанын баяндап, айтылған пікірді одан әрі өрбітіп, жалғастырайық.

  • ЖАЛБЫРҰЛЫ ҚОЙБАС ЖАЙЫНДАҒЫ КҮМӘНДІ КӨҢІРСІК ӘҢГІМЕЛЕР

    ЖАЛБЫРҰЛЫ ҚОЙБАС ЖАЙЫНДАҒЫ КҮМӘНДІ КӨҢІРСІК ӘҢГІМЕЛЕР

                          1. АМАНДЫҚ КӨМЕКОВТІҢ АЙТЫП ЖҮРГЕНІ – АЙҒАҚСЫЗ БОС СӨЗДЕР        Қазақстанның батыс аймағында ғұмыр кешкен өнерпаздың бірі – Жалбырұлы Қожантай  жайлы соңғы кезде қисыны келіспейтін неше түрлі әңгімелер өріп жүр. Мұның басында тұрғандардың бірі – Амандық Көмеков. Бұрында да оның, басқа да кісілердің елді адастыратын негізсіз сөздеріне байланысты нақты дәлелдер келтіріп, «Құлан құдыққа құласа, құрбақа құлағында ойнайды» деген атаумен түзген сын мақаламызды республикалық «Түркістан» газеті (28.09. 2023 жыл) арқылы жұрт назарға ұсынғанбыз-ды. Әлеуметтік желіде Азамат Битан есімді блогердің жуырда жариялаған видео-түсірілімінде А. Көмеков өзінің сол баяғы «әләуләйіне» қайта басыпты. Сөзін ықшамдап берейік, былай дейді ол: «1934 әлде 1936 жылы (?) Мәскеуде өткізілетін

Пікір қалдыру

Электорнды поштаңыз сыртқа жарияланбайды. Белгі қойылған өрісті толтыру міндетті *

Аты-жөні *

Email *

Сайты

Kerey.kz/Керей.кз

Біз туралы:

Тел: +7 7071039161
Email: kerey.qazaq@gmail.com

Kerey.kz тің бұрынғы нұсқасын http://old.kerey.kz тен оқи аласыздар!

KEREY.KZ

Сайт материалдарын пайдаланғанда дереккөзге сілтеме көрсету міндетті. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасы сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.

Сайт санағы: